Park Narodowy Divjakë-Karavasta
kod: CDDA 4679
| |
| |
| |
| park narodowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Data utworzenia |
1966 |
| Powierzchnia |
22230 ha |
Położenie na mapie Albanii  | |
 40°55′26,087″N 19°29′39,851″E/40,923913 19,494403
| |
Park Narodowy Divjakë-Karavasta (alb. Parku Kombëtar Divjakë-Karavasta) – park narodowy położony na zachodzie Albanii nad Morzem Adriatyckim. Zróżnicowanie ekosystemów (tereny podmokłe i zalewowe, słone bagna, łąki przybrzeżne, lasy, ujścia rzek), flory i fauny (zwłaszcza ornitofauny) czynią go obszarem o wielkich walorach przyrodniczych[1]. Został uznany za ostoję ptaków i ważny obszar roślinny (Important Plant Area, IPA).
Położenie i geografia[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Park Narodowy Divjakë-Karavasta znajduje się 90 km od Tirany. Graniczy z rzeką Shkumbin na północy, wzgórzami Divjakë na wschodzie, kanałem Myzeqe i rzeką Seman na południu oraz Morzem Adriatyckim na zachodzie[2]. Rozciąga się między 40° i 55° N oraz 19° i 29° E i leży głównie na terenie okręgu Fier[3]. Obejmuje obszar 222,3 km², z czego ok. 6408 ha przypada na pięć lagun[1]. Największa z nich, laguna Karavasta, ma powierzchnię ok. 4330 ha, maksymalną głębokość 1,3-1,5 m i łączy się z morzem poprzez 3 kanały[4][5]. Jest największym przybrzeżnym obszarem podmokłym w Albanii[1][5].
Płaskie i piaszczyste wybrzeże jest stale modyfikowane przez połączone siły osadów niesionych przez duże rzeki oraz erozję i akumulację prądów morskich. Między deltami rzek Shkumbin i Semani znajduje się najbardziej zróżnicowana mozaika naturalnych siedlisk przybrzeżnych. Na starych wydmach wzdłuż linii brzegowej rosną bogate lasy liściaste i sosnowe, natomiast równina przybrzeżna w głębi laguny Karavasta została w przeszłości prawie całkowicie osuszona dla celów rolniczych[6].
Flora[edytuj | edytuj kod]
Z fitogeograficznego punktu widzenia, park położony jest w prowincji illiryjskiej obszaru cyrkumborealnego Holoarktyki. Połączenie zróżnicowanej geologii, hydrologii i specyficznych warunków klimatycznych na terenie parku zadecydowało o znacznej różnorodności gatunków i siedlisk, z których wiele ma znaczenie dla ochrony przyrody w skali kraju.
Wydmy występują wzdłuż linii brzegowej morza, a także ujść rzek i lagun. Porastają je: rukwiel nadmorska (Cakile maritima), solanka kolczysta (Salsola kali), perz sitowy (Elymus farctus), piaskownica zwyczajna (Ammophila arenaria)[4]. Oprócz tego występują tu gatunki z rodzajów: żabieniec (Alisma), turzyca (Carex), cibora (Cyperus), wilczomlecz (Euphorbia), wąkrota (Hydrocotyle), sitniczka (Isolepis), sit (Juncus), zatrwian (Limonium), karbieniec (Lycopus), soliród (Salicornia)[7]
Lasy w parku są zróżnicowane od iglastych po liściaste. W parku dominuje sosna, reprezentowana przez sosnę alepską (Pinus halepensis) i sosnę pinię (Pinus pinea)[8]. Z drzew liściastych występują m.in. jałowce, wierzby, dęby, olchy, wiązy i jesiony[4].
Krzewy reprezentowane są przez typowe gatunki śródziemnomorskie. Najczęściej spotykane są mirt zwyczajny (Myrtus communis), Erica manipuliflora, pistacja kleista (Pistacia lentiscus) i jałowiec kolczasty (Juniperus oxycedrus). W lesie można spotkać rośliny pnące takie jak kolcorośl szorstki Smilax aspera, bluszcz pospolity (Hedera helix), powojnik południowy (Clematis flammula). Na szczególną uwagę zasługują gatunki endemiczne, takie jak Aster albanicus (syn. Galatella albanica) i storczyk samczy (Orchis albanica, syn. Anacamptis morio subsp. caucasica), a także forma mieszańcowa Orchis × paparistoi (syn. Anacamptis × olida nothosubsp. paparistoi)[4][7].
Fauna[edytuj | edytuj kod]
Różne typy siedlisk, dostępność wody, ukształtowanie terenu i klimat stworzyły dogodne warunki dla wielu gatunków fauny, zwłaszcza ptaków. Wspomina się m.in. o 230-250 gatunków ptaków (z czego 15 gatunków zagrożonych globalnie)[8], 16 gatunków ssaków, 16 gatunków gadów[9].
Pospolicie występuje zając szarak (Lepus europaeus), ale na terenie rezerwatu można spotkać również sarnę europejską (Capreolus capreolus), borsuka europejskiego (Meles meles), łasicę pospolitą (Mustela nivalis), lisa rudego (Vulpes vulpes) i kunę domową (Martes foina), a także kilka gatunków nietoperzy, m.in. podkowca dużego (Rhinolophus ferrumequinum). Interesującym gatunkiem tu występującym jest wół domowy (Bubalus bubalis). Okazjonalnie obserwowano wydrę europejską (Lutra lutra)[4][7].
Park zamieszkuje wiele gatunków ptaków wodnych, jak i związanych ze środowiskiem leśnym, m.in.: kulon zwyczajny (Burhinus oedicnemus), żwirowiec łąkowy (Glareola pratincola), sieweczka morska (Charadrius alexandrinus), czajka zwyczajna (Vanellus vanellus), kalandra szara (Melanocorypha calandra), pliszka czarnogłowa (M. flava feldegg), lelek zwyczajny (Caprimulgus europaeus), dzięcioł białoszyi (Dendrocopos syriacus), kania czarna (Milvus migrans)[7], bączek zwyczajny (Ixobrychus minutus), bąk zwyczajny (Botaurus stellaris), szczudłak zwyczajny (Himantopus himantopus), brodziec piskliwy (Actitis hypoleucos), brodziec krwawodzioby (Tringa totanus), rybitwa krótkodzioba (Gelochelidon nilotica), rybitwa białoczelna (Sternula albifrons), rybitwa rzeczna (Sterna hirundo), mewa białogłowa (Larus cachinnans), cyranka zwyczajna (Spatula querquedula), krzyżówka (Anas platyrhynchos), ostrygojad zwyczajny (Haematopus ostralegus), łyska zwyczajna (Fulica atra), kokoszka zwyczajna (Gallinula chloropus), wodnik zwyczajny (Rallus aquaticus), perkoz dwuczuby (Podiceps cristatus), perkozek zwyczajny (Tachybaptus ruficollis)[10].
.jpg)
Park jest domem dla 5% światowej populacji globalnie zagrożonego i niezwykle rzadkiego pelikana kędzierzawego (Pelecanus crispus)[9]. Występuje on endemicznie w lagunie Karavasta, która jest jedynym przybrzeżnym miejscem lęgowym tego gatunku wzdłuż Adriatyku i Morza Jońskiego[11]. Teren parku jest ważnym miejscem lęgowym[8].
Gady i płazy są reprezentowane przez gatunki taki jak żółw błotny (Emys orbicularis), żółw grecki (Testudo hermanni), Elaphe quatuorlineata, żółtopuzik bałkański (Pseudopus apodus), traszka zwyczajna (Lissotriton vulgaris), salamandra plamista (Salamandra salamandra), rzekotka drzewna (Hyla arborea), kumak górski (Bombina variegata), ropucha szara (Bufo bufo), ropucha zielona (Bufotes viridis) czy żaba wodna (Pelophylax kl. esculentus)[4].
Status[edytuj | edytuj kod]
Park powstał w 1966[4]. 22 sierpnia 1994 albańska Rada Ministrów decyzją nr 413 uznała, że obszar Laguna Karavasta i Park Narodowy Divjaka zostaną wpisane na listę konwencji ramsarskiej. Decyzja 413 określa granice obszaru chronionego konwencją. Obejmuje on rezerwat łowiecki (sklasyfikowany jako obszar zarządzania siedliskami/gatunkami IUCN kategorii IV), obszar ścisłej ochrony flory i fauny (zarządzany przez Generalną Dyrekcję Lasów), Park Narodowy Lasu Sosnowego Divjaka, a także proponowane strefy ochrony pelikana kędzierzawego (Pelecanus crispus) oraz obszary tradycyjnego rybołówstwa i polowań publicznych[12].
19 października 2007 uchwałą rządu nr 687 powierzchnia parku została powiększona do obecnej (22230 ha)[4].
Park jest na liście kandydatów do Emerald Network Sites zatwierdzonej w grudniu 2021[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c BirdLife Data Zone [online], datazone.birdlife.org [dostęp 2022-05-28].
- ↑ Parku Kombëtar Divjakë-Karavasta [online], Instituti i Edukimit, Trashëgimisë dhe Turizmit, 25 grudnia 2020 [dostęp 2022-05-28] (alb.).
- ↑ Sieć obszarów chronionych w Albanii [online], web.archive.org [dostęp 2022-05-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-05] (alb.).
- ↑ a b c d e f g h Parco nazionale di Divjaka-Karavasta / Parku Kombëtar Divjake-Karavasta [online] [dostęp 2022-05-28] (wł.).
- ↑ a b Munari i in. 2009 ↓, s. 4.
- ↑ Karavasta 1996 ↓, s. 5-6.
- ↑ a b c d Karavasta 1996 ↓, s. 24.
- ↑ a b c BirdLife Data Zone [online], datazone.birdlife.org [dostęp 2022-05-29].
- ↑ a b Viaggio in Albania, il parco nazionale di Divjakë-Karavasta. 2020-09-10. [dostęp 2022-05-29].
- ↑ Karavasta 1996 ↓, s. 26-28.
- ↑ Karavasta 1996 ↓, s. 39.
- ↑ Karavasta 1996 ↓, s. 18.
- ↑ Emerald Network Reference Portal [online], Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats [dostęp 2022-05-29] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Karavasta lagoon. Management plan. 1996.
- Munari Cristina, Tessari Umberto, Rossi Remigio, Mistri Michele. The ecological status of Karavasta Lagoon (Albania): closing the stable door before the horse has bolted?. „Marine Environmental Research”. 69 (1), 2009. Elsevier. DOI: 10.1016/j.marenvres.2009.07.003. ISSN 0141-1136. HAL Id: hal-00547649. (ang.).