Zamek w Nieświeżu: Różnice pomiędzy wersjami

Architektoniczny, rezydencjonalny i kulturalny zespół rodu Radziwiłłów w Nieświeżu^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
	; Zamek w Nieświeżu, bastion zachodni
Państwo	Białoruś
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	II, IV, VI
Numer ref.	1196
Region	Europa i Ameryka Północna
	Historia wpisania na listę
	Położenie na mapie Nieświeża Architektoniczny, rezydencjonalny i kulturalny zespół rodu Radziwiłłów w Nieświeżu
	Położenie na mapie Białorusi Architektoniczny, rezydencjonalny i kulturalny zespół rodu Radziwiłłów w Nieświeżu
	Położenie na mapie obwodu mińskiego Architektoniczny, rezydencjonalny i kulturalny zespół rodu Radziwiłłów w Nieświeżu
	53°13′22″N 26°41′29″E/53,222778 26,691389
	Multimedia w Wikimedia Commons
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 17:57, 5 mar 2020

Zamek w Nieświeżu – zamek w Nieświeżu, w przeszłości stanowił rezydencję rodu Radziwiłłów.

Historia

W 1446 roku król Kazimierz Jagiellończyk przekazał Nieśwież Mikołajowi Niemirowiczowi, bojarowi litewskiemu, który wybitnie przysłużył się wyniesieniu Kazimierza Jagiellończyka na tron^[1]. Rok ten uważa się za właściwą datę założenia Nieświeża, którą potwierdzają źródła historyczne^[2]. Po Niemirowiczu Nieśwież przeszedł w posiadanie litewskiego rodu Kiszków, którzy do 1533 roku byli właścicielami Nieświeża i istniejącego tu drewnianego zamku. Po Annie z Kiszków miejscowość przeszła na własność jej synów: Mikołaja Radziwiłła „Czarnego” i jego brata Jana. W 1551 r. tutaj zostały sprowadzone radziwiłłowskie archiwa, a w 1579 r. cały majątek został zamieniony w ordynację^[3].

W latach 1582-1600 marszałek wielki litewski Mikołaj Krzysztof Radziwił "Sierotka" w miejscu dawnych fortyfikacji polecił zbudować renesansowo-barokowy zamek na planie kwadratu, wg projektu Jana Marii Bernardoniego. Wewnątrz zamku zbudowano kwadratowy pałac Radziwiłłów z loggią i czterema ośmiobocznymi wieżyczkami ("Pałac Stary"), kamienicę zamkowa z wieżą i arsenał. Na zamek prowadziła brama z wieżą zegarową. Budowle te otoczono nowoczesne w tym czasie fortyfikacjami o długości 120 na 160 metrów składające się czterech bastionów połączonych kurtynami^[3]. Całość założenia dodatkowo ochraniały fosa i staw. Około 1650 roku Aleksander Ludwik Radziwiłł dobudował dwa skrzydła galerii łączące pałac z kamienicą zamkową i arsenałem^[3].

W 1655 roku wojska moskiewskiego nie zdołały zdobyć zamku^[3], ale w dniu 5 grudnia 1655 roku należący do popierającego króla Polski Michała Kazimierza Radziwiłła zamek zajęły oddziały Bogusława Radziwiłła na skutek zdrady 367 żołnierzy garnizonu słuckiego pod dowództwem Adama Wollaxa^[4]. Z analizy spisu majątku z 1658 r. wynika, że straty poniesione przez zamek nie były duże^[5]. W latach 1659-1660 zamek przetrwał oblężenie moskiewskie wojsk Iwana Chowańskiego, ale od pożaru zniszczone zostały dachy, hełmy na wieży, część bramy i apartamenty drugiego piętra^[3].

W 1706 podczas III wojny północnej, armia króla szwedzkiego Karola XII zajęła zamek i uszkodziła fortyfikacje. Kilka lat później Radziwiłłowie sprowadzili niemieckich i włoskich architektów, którzy usunęli zniszczenia i powiększyli zamek.

Ciekawą postacią zamieszkująca dobra nieświeskie był Karol Stanisław Radziwiłł (Panie Kochanku), przeciwnik Stanisława Augusta Poniatowskiego, znany z przepychu i rozpustnego życia. Antoni Zaleski udekorował żółte fasady budynku barokowymi stiukami. Odbudowano XVI-wieczne bramy zamkowe, a dwupoziomową wieżę strażnicy zwieńczono hełmem. Nadbudowano też arsenał^[3]. W ten sposób trzy oddzielne budowle otaczające centralny dziedziniec zostały połączone w jedną całość.

Podczas konfederacji barskiej w 1770 r. zamek został zajęty przez Rosjan, a Radziwiłłowie zostali wygnani. Nieco później ich archiwa zostały przewiezione do Petersburga (gdzie znajdują się do dziś), a większość zebranych w pałacu dzieł sztuki została podzielona między rosyjskich szlachciców. Opuszczone przez rodzimych właścicieli i wojska rosyjskie dobra nieświeskie zaczęły popadać w ruinę.

W 1785 na zamek przybył król Stanisław August Poniatowski^[6].

Armia Rosyjska po raz kolejny przejęła posiadłość po 1812 roku, w odwecie za udział ówczesnego ordynata Dominika Hieronima Radziwiłła w wyprawie na Moskwę (stał na czele własnego pułku jazdy).

Pomiędzy 1881 a 1886 r. posiadłość powróciła w ręce Radziwiłłów i nastąpiła gruntowna renowacja dokonana przez rezydującego na stale w Berlinie księcia Antoniego Radziwiłła i jego francuską żonę Marię de Castellane. Oni także zaprojektowali park o charakterze krajobrazowym w stylu angielskim. Posiada on powierzchnię ponad 1 km².

Kolejny wielki cios dla obrazów, mebli, wyposażenia wojennego i innych bogatych eksponatów przyniosła I wojna światowa.

W dwudziestoleciu międzywojennym nieświeski zamek zasłynął ze spotkania marszałka Józefa Piłsudskiego z polskimi arystokratami, manifestując chęć współpracy z kołami ziemiańskimi. Do tego spotkania doprowadził m.in. Stanisław Mackiewicz, który tak opisywał wnętrza zamku w Nieświeżu: „Olbrzymie zamczysko składało się z sal ozdobionych setkami radziwiłłowskich portretów, setkami zbroi i rozwieszonymi pasami słuckimi (...) jedynym oświetleniem były świece. Światła tych świec, niespokojne i nastrojowe, kładły się na kolorach odwiecznych portretów. odbijały się blaskami w zbrojach”. W tym czasie na zamku znajdowało się około 2.000 kompletów zbroi, setki bezcennych obrazów, kolekcji przeróżnych eksponatów, pamiątki rodzinne Radziwiłłów. Po zakończeniu II wojny światowej Radziwiłłowie i inni Polacy z Kresów Wschodnich zostali wygnani z ziemi ojczystej. Nieśwież został wcielony do Białorusi, władze białoruskie przekształciły wspaniałą rezydencję Radziwiłłów w sanatorium. Zamek był sukcesywnie ograbiany i niszczony (podobnie poczyniono z wielowiekowym parkiem), z dawnych wspaniałości sztuki europejskiej i bogatego wystroju wewnętrznego zostało zaledwie kilka pieców i kominków, oraz gdzieniegdzie „strzępy” przedwojennego parkietu.

Bardzo ważną budowlą Nieświeża jest połączony z zamkiem kościół jezuitów pw. Bożego Ciała, zbudowany w latach 1587 - 1603. Stanowi on mauzoleum 102 członków rodziny Radziwiłłów. Każda wykonana z brzozy trumna jest oznaczona rodowym herbem Trąby. Kościół został zaprojektowany przez polskiego architekta włoskiego pochodzenia Jana Marii Bernardoniego na wzór Il Gesù w Rzymie jako pierwsza na świecie bazylika z kopułą i barokową fasadą, rozpoczynając epokę baroku zarówno w Polsce jak i Europie Wschodniej. Oprócz kunsztownych nagrobków we wnętrzu można zobaczyć późnobarokowe freski wykonane około 1760 r. oraz wyrzeźbiony w 1583 r. przez weneckich rzeźbiarzy ołtarz przedstawiający Jezusa ukrzyżowanego.

Obecnie

W 1994 r. zespół zamkowy został uznany za narodowy pomnik historii i kultury przez władze białoruskie. W 1997 roku rozpoczęto restaurację zamku. W 2001 r. zespół zamkowy został przekazany Narodowemu Muzeum-Rezerwatowi Historyczno-Kulturalnemu Nieśwież. W 2002 r. z powodu karygodnych zaniedbań najwyższe piętro budynku zostało zniszczone przez pożar. W 2004 roku przebudowano także zwieńczenie wieży według wyglądu z XVII wieku, niepasujące do stylu zamku. W 2012 roku przywrócono poprzedni hełm wieży. W 2005 r. dzięki wielkim wysiłkom i inicjatywie m.in. Polaków, architektoniczny, rezydencjalny i kulturalny zespół rodu Radziwiłłów został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jednak mimo tego profanacja obiektu nie ustała. Rekonstrukcja zamku pociągnęła za sobą wiele ostrych krytyk ze względu na nieuzasadnione prace i dopuszczenie do zniszczeń. W marcu 2008 r. podczas prac renowacyjnych Białorusini wyburzyli część zamku - zniszczona została jedna z galerii łączących główny korpus pałacowy ze skrzydłem bocznym zamku^[7]. Zamek otwarto dla zwiedzających 21 lipca 2012 roku^[8]. Pierwszym zwiedzającym zamek był prezydent Białorusi Aleksander Łukaszenko. Obecni byli też członkowie rodu Radziwiłłów. Według dyrektora zamkowego muzeum Siarhieja Klimau w latach 2010-12 na restaurację zamku wydano 55 mln dolarów, a na eksponaty do niego 1,5 mln dolarów. W roku 2012 muzeum zarobiło milion dolarów^[9]. Organizowane są koncerty muzyki dawnej i wystawy czasowe, działa teatr im. Urszuli Radziwiłł. 10 listopada 2012 roku na zamku odbył się pierwszy bal od czasów Radziwiłłów, współorganizowany przez białoruskie ministerstwo kultury.

Galeria

Zamek podczas restauracji w 2005 roku
Widok z dziedzińca
Sala kominkowa
Sala hetmańska
Bawialnia
Sala łowiecka
Sala balowa
Galeria
Sypialnie księżnej
Ołtarz w kaplicy zamkowej
Ok 1894, jadalnia.

Ok 1894, jadalnia.

Zobacz też

Zamek w Zbarażu

Przypisy

↑ W. Semkowicz, O litewskich rodach bojarskich zbratanych ze szlachtą polską w Horodle roku 1413, w: Lithuano-Slavica Posnaniensia. Studia Historia, t. III, Poznań 1989, s. 51.
↑ W gnieździe rodowym Radziwiłłów, Tygodnik Wileńszczyzny http://www.tygodnik.lt/200734/bliska4.html
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f TadeuszT. Bernatowicz TadeuszT., „Monumenta variis Radivillorum”. Wyposażenie zamku nieświeskiego w świetle źródeł archiwalnych. Część I: XVI-XVII wieku, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań 1998. [online] [dostęp 2020-03-05] (ang.).
↑ Regestr żołnierzy, którzy weszli do zamku nieświeskiego, AGAD, AR XI, nr 48, s. 76–83
↑ „Inwentarz zamku J.Ks.M. nieświeskiego…” z 1658 r., [w:] T. Bernatowicz, Monumenta variis Radi-villorum. Wyposażenie zamku nieświeskiego w świetle źródeł archiwalnych. Część I: XVI-XVII wieku, Poznań 1998, s. 43-60.
↑ Stanisław August Poniatowski
↑ Burzą zamek w Nieświeżu
↑ Łukaszenko otworzył Nieśwież. Rzeczpospolita. [dostęp 2012-07-23]. (pol.).
↑ Tłumy turystów w zamku Radziwiłłów w Nieświeżu. polonia.wp.pl. [dostęp 2012-10-23]. (pol.).

Linki zewnętrzne

[1] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[2] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[3] W. Semkowicz, O litewskich rodach bojarskich zbratanych ze szlachtą polską w Horodle roku 1413, w: Lithuano-Slavica Posnaniensia. Studia Historia, t. III, Poznań 1989, s. 51.

[4] W gnieździe rodowym Radziwiłłów, Tygodnik Wileńszczyzny http://www.tygodnik.lt/200734/bliska4.html

[:0-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f TadeuszT. Bernatowicz TadeuszT., „Monumenta variis Radivillorum”. Wyposażenie zamku nieświeskiego w świetle źródeł archiwalnych. Część I: XVI-XVII wieku, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań 1998. [online] [dostęp 2020-03-05] (ang.).

[6] Regestr żołnierzy, którzy weszli do zamku nieświeskiego, AGAD, AR XI, nr 48, s. 76–83

[7] „Inwentarz zamku J.Ks.M. nieświeskiego…” z 1658 r., [w:] T. Bernatowicz, Monumenta variis Radi-villorum. Wyposażenie zamku nieświeskiego w świetle źródeł archiwalnych. Część I: XVI-XVII wieku, Poznań 1998, s. 43-60.

[8] Stanisław August Poniatowski

[9] Burzą zamek w Nieświeżu

[10] Łukaszenko otworzył Nieśwież. Rzeczpospolita. [dostęp 2012-07-23]. (pol.).

[11] Tłumy turystów w zamku Radziwiłłów w Nieświeżu. polonia.wp.pl. [dostęp 2012-10-23]. (pol.).

[a]

[b]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

@@ Linia 20: / Linia 20: @@
 == Historia ==
-W 1446 roku [[Kazimierz IV Jagiellończyk|król Kazimierz Jagiellończyk]] przekazał Nieśwież [[Mikołaj Niemirowicz|Mikołajowi Niemirowiczowi]], bojarowi litewskiemu, który wybitnie przysłużył się wyniesieniu Kazimierza Jagiellończyka na tron<ref>W. Semkowicz, ''O litewskich rodach bojarskich zbratanych ze szlachtą polską w Horodle roku 1413'', w: Lithuano-Slavica Posnaniensia. Studia Historia, t. III, Poznań 1989, s. 51.</ref>. Rok ten uważa się za właściwą datę założenia Nieświeża, którą potwierdzają źródła historyczne<ref>''W gnieździe rodowym Radziwiłłów'', Tygodnik Wileńszczyzny <nowiki>http://www.tygodnik.lt/200734/bliska4.html</nowiki></ref>. Po Niemirowiczu Nieśwież przechodzi w posiadanie litewskiego rodu [[Kiszkowie herbu Dąbrowa|Kiszków]], którzy są właścicielami Nieświeża i istniejącego tu drewnianego zamku do 1533 roku. Po Annie z Kiszków miejscowość przeszła na własność jej synów [[Mikołaj Radziwiłł Czarny|Mikołaja Radziwiłła „Czarnego”]] i jego brata [[Jan Radziwiłł (krajczy litewski)|Jana]]. W 1551 r. tutaj zostały sprowadzone radziwiłłowskie archiwa, a w 1586 r. cały majątek został zamieniony w [[Ordynacja rodowa|ordynację]].[[Plik:Nesvisium.jpg|mały|lewo|Nieśwież i zamek, 1604]]
+W 1446 roku [[Kazimierz IV Jagiellończyk|król Kazimierz Jagiellończyk]] przekazał Nieśwież [[Mikołaj Niemirowicz|Mikołajowi Niemirowiczowi]], bojarowi litewskiemu, który wybitnie przysłużył się wyniesieniu Kazimierza Jagiellończyka na tron<ref>W. Semkowicz, ''O litewskich rodach bojarskich zbratanych ze szlachtą polską w Horodle roku 1413'', w: Lithuano-Slavica Posnaniensia. Studia Historia, t. III, Poznań 1989, s. 51.</ref>. Rok ten uważa się za właściwą datę założenia Nieświeża, którą potwierdzają źródła historyczne<ref>''W gnieździe rodowym Radziwiłłów'', Tygodnik Wileńszczyzny <nowiki>http://www.tygodnik.lt/200734/bliska4.html</nowiki></ref>. Po Niemirowiczu Nieśwież przeszedł w posiadanie litewskiego rodu [[Kiszkowie herbu Dąbrowa|Kiszków]], którzy do 1533 roku byli właścicielami Nieświeża i istniejącego tu drewnianego zamku. Po Annie z Kiszków miejscowość przeszła na własność jej synów: [[Mikołaj Radziwiłł Czarny|Mikołaja Radziwiłła „Czarnego”]] i jego brata [[Jan Radziwiłł (krajczy litewski)|Jana]]. W 1551 r. tutaj zostały sprowadzone radziwiłłowskie archiwa, a w 1579 r. cały majątek został zamieniony w [[Ordynacja rodowa|ordynację]]<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Tadeusz Bernatowicz |tytuł = „Monumenta variis Radivillorum”. Wyposażenie zamku nieświeskiego w świetle źródeł archiwalnych. Część I: XVI-XVII wieku, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań 1998. |data dostępu = 2020-03-05 |url = https://www.academia.edu/33729138/_Monumenta_variis_Radivillorum_._Wyposa%C5%BCenie_zamku_nie%C5%9Bwieskiego_w_%C5%9Bwietle_%C5%BAr%C3%B3de%C5%82_archiwalnych._Cz%C4%99%C5%9B%C4%87_I_XVI-XVII_wieku_Bogucki_Wydawnictwo_Naukowe_Pozna%C5%84_1998 |język = en}}</ref>.[[Plik:Nesvisium.jpg|mały|lewo|Nieśwież i zamek, 1604]]
-W 1582 [[marszałek wielki litewski]] [[Mikołaj Krzysztof Radziwiłł]] na ruinach dawnych fortyfikacji rozpoczął budowę monumentalnego [[renesans]]owo-[[barok]]owego zamku na planie kwadratu, projektu [[Jan Maria Bernardoni|Jana Marii Bernardoniego]]. Budowla została ukończona w 1604, z wyjątkiem [[Galeria (budownictwo)|galerii]], które dobudowano pół wieku później. Na jej 4 narożnikach zbudowano ośmiokątne wieże.
+W latach 1582-1600 [[marszałek wielki litewski]] [[Mikołaj Krzysztof Radziwiłł|Mikołaj Krzysztof Radziwił "Sierotka"]] w miejscu dawnych fortyfikacji polecił zbudować [[renesans]]owo-[[barok|barokowy]] zamek na planie kwadratu, wg projektu [[Jan Maria Bernardoni|Jana Marii Bernardoniego]]. Wewnątrz zamku zbudowano kwadratowy pałac Radziwiłłów z loggią i czterema ośmiobocznymi wieżyczkami ("Pałac Stary"), kamienicę zamkowa z wieżą i arsenał. Na zamek prowadziła brama z wieżą zegarową. Budowle te otoczono nowoczesne w tym czasie fortyfikacjami o długości 120 na 160 metrów składające się czterech bastionów połączonych kurtynami<ref name=":0" />. Całość założenia dodatkowo ochraniały fosa i staw. Około 1650 roku [[Aleksander Ludwik Radziwiłł]] dobudował dwa skrzydła galerii łączące pałac z kamienicą zamkową  i arsenałem<ref name=":0" />.
-Zespół pałacowy był przebudowywany i odbudowywany wiele razy na przestrzeni wieków – w stylu baroku, klasycyzmu, neogotyku. 5 grudnia 1655 roku należący do popierającego króla Polski Michała Kazimierza Radziwiłła zamek zajęło na skutek zdrady 367 żołnierzy słuckiego garnizonu Bogusława Radziwiłła pod dowództwem Adama Wollaxa<ref> Regestr żołnierzy, którzy weszli do zamku nieświeskiego, AGAD, AR XI, nr 48, s. 76–83</ref>. W 1657 roku pałac dostał się w ręce [[Rosjanie|Rosjan]]. Z analizy spisu majątku z 1658 r. wynika, że straty poniesione przez zamek nie były duże<ref>„Inwentarz zamku J.Ks.M. nieświeskiego…” z 1658 r., [w:] T. Bernatowicz, Monumenta variis Radi-villorum. Wyposażenie zamku nieświeskiego w świetle źródeł archiwalnych. Część I: XVI-XVII wieku, Poznań 1998, s. 43-60.</ref>.
+W 1655 roku wojska moskiewskiego nie zdołały zdobyć zamku<ref name=":0" />, ale w dniu 5 grudnia 1655 roku należący do popierającego króla Polski [[Michał Kazimierz Radziwiłł (podkanclerzy litewski)|Michała Kazimierza Radziwiłła]] zamek zajęły oddziały Bogusława Radziwiłła na skutek zdrady 367 żołnierzy garnizonu słuckiego pod dowództwem Adama Wollaxa<ref> Regestr żołnierzy, którzy weszli do zamku nieświeskiego, AGAD, AR XI, nr 48, s. 76–83</ref>. Z analizy spisu majątku z 1658 r. wynika, że straty poniesione przez zamek nie były duże<ref>„Inwentarz zamku J.Ks.M. nieświeskiego…” z 1658 r., [w:] T. Bernatowicz, Monumenta variis Radi-villorum. Wyposażenie zamku nieświeskiego w świetle źródeł archiwalnych. Część I: XVI-XVII wieku, Poznań 1998, s. 43-60.</ref>. W latach 1659-1660 zamek przetrwał oblężenie moskiewskie wojsk [[Iwan Chowański|Iwana Chowańskiego]], ale od pożaru zniszczone zostały dachy, hełmy na wieży, część bramy i apartamenty drugiego piętra<ref name=":0" />.
-W 1706 podczas [[III wojna północna|III wojny północnej]], armia króla szwedzkiego [[Karol XII|Karola XII]] zajęła posiadłość i zniszczyła fortyfikacje. Kilka lat później [[Radziwiłłowie herbu Trąby|Radziwiłłowie]] sprowadzili niemieckich i włoskich architektów, którzy odnowili i powiększyli zamek.
+W 1706 podczas [[III wojna północna|III wojny północnej]], armia króla szwedzkiego [[Karol XII|Karola XII]] zajęła zamek i uszkodziła fortyfikacje. Kilka lat później [[Radziwiłłowie herbu Trąby|Radziwiłłowie]] sprowadzili niemieckich i włoskich architektów, którzy usunęli zniszczenia i powiększyli zamek.
-Ciekawą postacią zamieszkująca dobra nieświeskie był [[Karol Stanisław Radziwiłł Panie Kochanku|Karol Stanisław Radziwiłł (Panie Kochanku)]], przeciwnik [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]], znany z przepychu i rozpustnego życia. [[Antoni Zaleski (malarz)|Antoni Zaleski]] udekorował żółte fasady budynku barokowymi [[stiuk]]ami. Odbudowano XVI-wieczne bramy zamkowe, a dwupoziomową wieżę strażnicy zwieńczono [[dach hełmowy|hełmem]]. W ten sposób trzy oddzielne budowle otaczające centralny dziedziniec zostały połączone w jedną całość.
+Ciekawą postacią zamieszkująca dobra nieświeskie był [[Karol Stanisław Radziwiłł Panie Kochanku|Karol Stanisław Radziwiłł (Panie Kochanku)]], przeciwnik [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]], znany z przepychu i rozpustnego życia. [[Antoni Zaleski (malarz)|Antoni Zaleski]] udekorował żółte fasady budynku barokowymi [[stiuk]]ami. Odbudowano XVI-wieczne bramy zamkowe, a dwupoziomową wieżę strażnicy zwieńczono [[dach hełmowy|hełmem]]. Nadbudowano też arsenał<ref name=":0" />. W ten sposób trzy oddzielne budowle otaczające centralny dziedziniec zostały połączone w jedną całość.
 Podczas [[Konfederacja barska|konfederacji barskiej]] w 1770 r. zamek został zajęty przez [[Rosja]]n, a Radziwiłłowie zostali wygnani. Nieco później ich archiwa zostały przewiezione do [[Petersburg]]a (gdzie znajdują się do dziś), a większość zebranych w pałacu dzieł sztuki została podzielona między rosyjskich szlachciców. Opuszczone przez rodzimych właścicieli i wojska rosyjskie dobra nieświeskie zaczęły popadać w ruinę.