Zodiak: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m poprawiam zapis ISSN
Linia 111: Linia 111:
| ''Aquarius''
| ''Aquarius''
| style="text-align: center"| [[Plik:aquarius.svg|20px]]
| style="text-align: center"| [[Plik:aquarius.svg|20px]]
| 16 lutego 11 marca
| 20 stycznia - 18 lutego
|
|
|-
|-
Linia 117: Linia 117:
| ''Pisces''
| ''Pisces''
| style="text-align: center"| [[Plik:pisces.svg|20px]]
| style="text-align: center"| [[Plik:pisces.svg|20px]]
| 11 marca 18 kwietnia
| 19 lutego - 20 marca
|
|
|-
|-
Linia 123: Linia 123:
| ''Aries''
| ''Aries''
| style="text-align: center"| [[Plik:aries.svg|20px]]
| style="text-align: center"| [[Plik:aries.svg|20px]]
| 18 kwietnia 13 maja
| 21 marzec - 19 kwietnia
|
|
|-
|-
Linia 129: Linia 129:
| ''Taurus''
| ''Taurus''
| style="text-align: center"| [[Plik:taurus.svg|20px]]
| style="text-align: center"| [[Plik:taurus.svg|20px]]
| 13 maja 21 czerwca
| 20 kwietnia - 20 maja
|
|
|-
|-
Linia 135: Linia 135:
| ''Gemini''
| ''Gemini''
| style="text-align: center"| [[Plik:gemini.svg|20px]]
| style="text-align: center"| [[Plik:gemini.svg|20px]]
| 21 czerwca – 20 lipca
| 21 maja – 20 czerwca
|
|
|-
|-
Linia 141: Linia 141:
| ''Cancer''
| ''Cancer''
| style="text-align: center"| [[Plik:cancer.svg|20px]]
| style="text-align: center"| [[Plik:cancer.svg|20px]]
| 20 lipca10 sierpnia
| 21 czerwca22 lipca
|
|
|-
|-
Linia 147: Linia 147:
| ''Leo''
| ''Leo''
| style="text-align: center"| [[Plik:Leo.svg|25px]]
| style="text-align: center"| [[Plik:Leo.svg|25px]]
| 10 sierpnia16 września
| 23 lipca22 sierpnia
|
|
|-
|-
Linia 153: Linia 153:
| ''Virgo''
| ''Virgo''
| style="text-align: center"| [[Plik:virgo.svg|20px]]
| style="text-align: center"| [[Plik:virgo.svg|20px]]
| 23 sierpnia - 22 września
| 16 września – 30 października
| Słońce w tym gwiazdozbiorze przebywa<br />najdłużej (około 44 dni).
| Słońce w tym gwiazdozbiorze przebywa<br />najdłużej (około 44 dni).
|-
|-
Linia 159: Linia 159:
| ''Libra''
| ''Libra''
| style="text-align: center"| [[Plik:libra.svg|20px]]
| style="text-align: center"| [[Plik:libra.svg|20px]]
| 30 października23 listopada
| 23 września22 października
|
|
|-
|-
Linia 165: Linia 165:
| ''Scorpio''
| ''Scorpio''
| style="text-align: center"| [[Plik:scorpio.svg|20px]]
| style="text-align: center"| [[Plik:scorpio.svg|20px]]
| 23 listopada29 listopada
| 23 października21 listopada
| Słońce w tym gwiazdozbiorze przebywa<br />najkrócej (około 6 dni).
| Słońce w tym gwiazdozbiorze przebywa<br />najkrócej (około 6 dni).
|-
| [[Gwiazdozbiór Wężownika|Wężownik]]
| ''Ophiuchus''
| style="text-align: center"| [[Plik:Ophiuchus.svg|20px]]
| 29 listopada 17 grudnia
|
|-
|-
| [[Gwiazdozbiór Strzelca|Strzelec]]
| [[Gwiazdozbiór Strzelca|Strzelec]]
| ''Sagittarius''
| ''Sagittarius''
| style="text-align: center"| [[Plik:sagittarius.svg|20px]]
| style="text-align: center" | [[Plik:sagittarius.svg|20px]]
| 22 listopada - 21 grudnia
| 17 grudnia – 20 stycznia
|
|
|-
|-
| [[Gwiazdozbiór Koziorożca|Koziorożec]]
| [[Gwiazdozbiór Koziorożca|Koziorożec]]
| ''Capricornus''
| ''Capricornus''
| style="text-align: center"| [[Plik:capricorn.svg|20px]]
| style="text-align: center" | [[Plik:capricorn.svg|20px]]
| 20 stycznia 16 lutego
| 22 grudnia - 19 stycznia
|
|
|}
|}


== Zobacz też ==
== ccZobacz też ==
* [[rok platoński]]
* [[rok platoński]]
* [[zodiak chiński]]
* [[zodiak chiński]]

Wersja z 13:20, 21 kwi 2024

Astrologiczne koło zodiakalne
Gwiazdozbiory zodiakalne uwzględniane w astrologii. Od góry: Baran, Byk, Bliźnięta, Rak, Lew, Panna, Waga, Skorpion, Strzelec, Koziorożec, Wodnik, Ryby

Zodiak (łac. zōdiacus z gr. ζῳδιακός κύκλος „krąg zwierzątek”, κύκλος „krąg” i ζῴδιον zdr. od ζῷον „zwierzę”) – pas na sferze niebieskiej w płaszczyźnie ekliptyki o szerokości ok. 16°. W jego obszarze znajduje się widoczne z Ziemi Słońce zataczające w ciągu roku pełny obieg. W astrologii kąt pełny (360°) podzielono na 12 równych części[1], stąd wyróżnia się 12 astrologicznych znaków zodiaku odpowiadającym 12 gwiazdozbiorom zodiakalnym (w przeciwieństwie do współczesnej astronomii uwzględniającej 13 gwiazdozbiorów przecinających ekliptykę). Współcześnie ze względu na zjawisko precesji pierwotny podział zodiakalny znacząco odbiega od rzeczywistych obserwacji (czas wchodzenia Słońca w dany gwiazdozbiór), a nawet zdarza się, że jest całkowicie rozłączny.

Punkty przecięcia równika niebieskiego z ekliptyką nazywa się punktami równonocy: wiosennej i jesiennej. Chwilę przejścia Słońca przez punkt równonocy wiosennej przyjmuje się za kalendarzowy początek astronomicznej wiosny – Słońce wchodzi w astrologiczny znak Barana (nie mylić z gwiazdozbiorem Barana). Analogicznie początkiem jesieni jest równonoc jesienna, kiedy Słońce wchodzi w astrologiczny znak Wagi.

Zodiak tropikalny (astrologiczne znaki zodiaku)

Ekliptykę w starożytności podzielono na 12 równych części po 30°.

W czasach, gdy podzielono ekliptykę na znaki Zodiaku, punkt Barana, który rozpoczyna znak Barana, znajdował się w obrębie współczesnego gwiazdozbioru Barana. Położenie znaków zodiaku pokrywało się wówczas w przybliżeniu z położeniem gwiazdozbiorów. Na skutek precesji osi ziemskiej punkt Barana od tego czasu przesunął się o około 30°, czyli na początek gwiazdozbioru Ryb. Również w wyniku ostatecznego ustalenia granic gwiazdozbiorów w 1930, doszedł 13 gwiazdozbiór przecinający ekliptykę: Wężownik.

Słońce przesuwa się o niecały 1° dziennie wzdłuż linii ekliptyki. W związku z różnicą roku zwrotnikowego i kalendarzowego Słońce wchodzi w dany stopień i znak zodiaku o innej porze dnia, a czasem w innym dniu miesiąca niż w roku ubiegłym. Pozycję Słońca w określonym czasie, względem określonego miejsca na Ziemi można sprawdzić w efemerydach.

W astrologii znakom zodiaku przypisano arbitralnie różne znaczenia wykorzystywane przy stawianiu horoskopów.

Motyw astrologicznego zodiaku był tematem przewodnim wielu filmów, m.in. serialu kryminalnego Horoskop śmierci. Łacińskie nazwy znaków zodiaku noszą kolonie z serialu Battlestar Galactica.

Długość
ekliptyczna
Nazwa
znaku
Symbol Chwila wstępowania Słońca w znak
dane dla roku 2005 (Katowice)
Uwagi
300° Wodnik 20 stycznia, godz. 00:22 (UTC+1)[2]
330° Ryby 18 lutego, godz. 14:30 (UTC+1)[3]
Baran 20 marca, godz. 13:33 (UTC+1)[4] Słońce wchodzi w znak w chwili
równonocy wiosennej
30° Byk 20 kwietnia, godz. 01:38 (UTC+2)[5]
60° Bliźnięta 21 maja, godz. 00:49 (UTC+2)[6]
90° Rak 21 czerwca, godz. 08:46 (UTC+2)[7] Słońce wchodzi w znak w chwili
przesilenia letniego
120° Lew 22 lipca, godz. 19:50 (UTC+2)[8]
150° Panna 23 sierpnia, godz. 01:46 (UTC+2)[9]
180° Waga 23 września, godz. 00:23 (UTC+2)[10] Słońce wchodzi w znak w chwili
równonocy jesiennej
210° Skorpion 23 października, godz. 09:42 (UTC+2)[11]
240° Strzelec 22 listopada, godz. 06:15 (UTC+1)[12]
270° Koziorożec 21 grudnia, godz. 19:35 (UTC+1)[13] Słońce wchodzi w znak w chwili
przesilenia zimowego

Gwiazdozbiory na ekliptyce

Data „wchodzenia” Słońca w obszar danego gwiazdozbioru zmienia się w czasie. Jest to spowodowane ruchem precesyjnym Ziemi[14].

Przykładowo, okresy pobytu Słońca na tle kolejnych, nieregularnych odcinków ekliptyki w roku 2011 wyglądały następująco:

Nazwa
gwiazdozbioru
Nazwa
łacińska
Symbol Słońce w gwiazdozbiorze –
dane dla roku 2011[15][16]
Uwagi
Wodnik Aquarius 20 stycznia - 18 lutego
Ryby Pisces 19 lutego - 20 marca
Baran Aries 21 marzec - 19 kwietnia
Byk Taurus 20 kwietnia - 20 maja
Bliźnięta Gemini 21 maja – 20 czerwca
Rak Cancer 21 czerwca – 22 lipca
Lew Leo 23 lipca – 22 sierpnia
Panna Virgo 23 sierpnia - 22 września Słońce w tym gwiazdozbiorze przebywa
najdłużej (około 44 dni).
Waga Libra 23 września – 22 października
Skorpion Scorpio 23 października – 21 listopada Słońce w tym gwiazdozbiorze przebywa
najkrócej (około 6 dni).
Strzelec Sagittarius 22 listopada - 21 grudnia
Koziorożec Capricornus 22 grudnia - 19 stycznia

ccZobacz też

Przypisy

  1. Alicja Dudek: Znaczenie Zodiak (Co to jest, pojęcie i definicja). Znaczenia. Szkoła Wiedzy. [dostęp 2012-05-16].
  2. Niebo w styczniu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  3. Niebo w lutym 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  4. Niebo w marcu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  5. Niebo w kwietniu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  6. Niebo w maju 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  7. Niebo w czerwcu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  8. Niebo w lipcu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  9. Niebo w sierpniu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  10. Niebo we wrześniu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  11. Niebo w październiku 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  12. Niebo w listopadzie 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  13. Niebo w grudniu 2005 roku. [w:] Kalendarz astronomiczny [on-line]. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział Śląski w Chorzowie. Kopia strony w bazie Internet Archive.
  14. Tomasz Rożek. Horoskopy kłamią (Cała prawda o znakach zodiaku). „Angora”. 39 (1058), s. 52, 26 września 2010. ISSN 0867-8162. (pol.). 
  15. Marta Kwasnicka: Twój horoskop 2011 jest nieważny. Polskie Radio, 2011-01-19. [dostęp 2012-05-16].
  16. Stephanie Pappas: Wobbly Earth Means Your Horoscope Is Wrong. LiveScience, 2011-01-13. [dostęp 2012-05-16]. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Znaki zodiaku 2000 – 2025 (uwaga: dane dla strefy czasowej UTC+1). dr Kazimierz Borkowski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej