Agnieszka Osiecka
Miejsce urodzenia | |
---|---|
Pochodzenie | |
Gatunki | |
Zawód |
reżyser |
Aktywność |
1954–1997 |
Powiązania |
Studencki Teatr Satyryków |
Współpracownicy | |
Katarzyna Gärtner Krystyna Janda Kalina Jędrusik Seweryn Krajewski Maryla Rodowicz Magda Umer Jan Ptaszyn Wróblewski | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Agnieszka Osiecka (ur. 9 października 1936 w Warszawie[1], zm. 7 marca 1997 tamże[2]) – polska poetka, autorka tekstów piosenek, pisarka, reżyser teatralny i telewizyjny, dziennikarka.
Życiorys
Studiowała dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim (1952-1956) oraz reżyserię w Wyższej Szkole Teatralnej i Filmowej w Łodzi (1957-1961). Od 1954 roku związana była z STS-em (Studenckim Teatrem Satyryków), w którego radzie zasiadała do roku 1972. To właśnie w STS-ie zadebiutowała jako autorka tekstów piosenek; napisała ich dla tej sceny 166.
W latach 1954-1957 publikowała swoje teksty, eseje i reportaże w "Głosie Wybrzeża", "Nowej Kulturze", "Sztandarze Młodych" i "Po Prostu". Później pisała również w "Literaturze", "Kulturze" i "Polsce". Była członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Przez 7 lat prowadziła w Polskim Radiu Radiowe Studio Piosenki, które wydało ponad 500 piosenek i pozwoliło na wypromowanie wielu wielkich gwiazd polskiej estrady.
Od 1994 roku była związana z Teatrem Atelier w Sopocie, dla którego napisała swoje ostatnie sztuki i songi – uznane przez krytykę za najdoskonalsze w jej artystycznym dorobku. Dziś jest patronką tego sopockiego teatru. Co roku odbywają się w nim półfinałowe koncerty konkursu na interpretację piosenek Agnieszki Osieckiej pod nazwą Pamiętajmy o Osieckiej. Prócz tego jej imieniem nazwano studio Programu III Polskiego Radia, gdzie odbywają się prestiżowe koncerty gwiazd polskich i zagranicznych.
Zmarła 7 marca 1997 r. w wyniku choroby nowotworowej (rak jelita grubego), została pochowana na warszawskich Powązkach – kwatera wpr 284b. Dorobkiem Agnieszki Osieckiej zajmuje się założona przez córkę poetki Agatę Passent Fundacja Okularnicy. Obecnie wydaje 14-tomowy Wielki śpiewnik Agnieszki Osieckiej. W 1997 roku na Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu Magda Umer przedstawiła wyreżyserowany przez siebie koncert-spektakl Zielono mi, składający się z piosenek Agnieszki Osieckiej, w którym wystąpiła plejada gwiazd polskiej estrady muzycznej.
Osiecka i Hłasko
"Panna Czaczkes" – tak nazywał ją pieszczotliwie Marek Hłasko. Ich romans zaczął się rozwijać na przełomie 1956 i 1957 roku. Osiecka była wtedy 21-letnią studentką, która działała w STS-ie, natomiast Hłasko był doskonale znany w całym kraju dzięki sukcesowi zbioru opowiadań Pierwszy krok w chmurach. Znajomość ta przebiegała dość burzliwie, z czasem ze względu na fakt, że Hłasko nie mógł wrócić do Polski po wyjeździe za granicę. Osiecka zaś usilnie, lecz bezskutecznie zabiegała u ówczesnych władz o pozwolenie na powrót Hłaski do kraju. Agnieszka z Markiem spotkała się dopiero – po raz ostatni – w kwietniu 1968 roku w Los Angeles. Osiecka odbywała wówczas podróż stypendialną po Ameryce. Została jej po Marku jego korespondencja oraz maszyna do pisania. Stała ona na biurku Agnieszki do końca jej życia. Gdy napisała wiersz, któremu dała tytuł Konieczny[3] Marek już nie żył, podobnie jak jej ojciec.
Życie prywatne
Córka pianisty Wiktora Osieckiego i Marii Osieckiej z domu Sztechman. Była żoną Wojciecha Jesionka, a po rozwodzie w latach 1963–1964 Wojciecha Frykowskiego.
Matka dziennikarki Agaty Passent (ze związku z Danielem Passentem).
We wrześniu 2010 nakładem wydawnictwa Agora ukazał się tom korespondencji między Agnieszką Osiecką i Jeremim Przyborą z lat 1964-1966 p.t. „Agnieszki Osieckiej i Jeremiego Przybory listy na wyczerpanym papierze (ISBN 978-83-268-0078-8). Za zgodą Agaty Passent, córki Osieckiej, i Konstantego Przybory, syna Jeremiego, opublikowano korespondencję ludzi związanych głębokim uczuciem.
Odznaczenia
Pośmiertnie została odznaczona przez Prezydenta RP Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Twórczość
Agnieszka Osiecka napisała około 2000 piosenek, wydanych m.in. w tomach:
- Kolory (1963)
- Wyszłam i nie wróciłam (1969)
- Listy śpiewające (1971)
- Sztuczny miód (1977)
- Żywa reklama (1985)
- Śpiewające piaski (1989)
- Opisanie szopki (1991)
W 2004 Polskie Wydawnictwo Muzyczne rozpoczęło edycję Wielkiego śpiewnika Agnieszki Osieckiej, w którym pomieszczono blisko 500 piosenek zebranych w 13 tomach (tom 10. ukazał się w 2009).
Niektóre słynne piosenki Agnieszki Osieckiej:
- A ja wolę moją mamę (muz. Maria Jeżowska, wyk. Maria Jeżowska)
- Ballada o pancernych (muz. Adam Walaciński, wyk. Edmund Fetting)
- Ballada wagonowa (muz. Andrzej Zieliński, wyk. Maryla Rodowicz)
- Będę czekać (muz. M. Legrand, wyk. Stenia Kozłowska)
- Bossanova do poduszki (muz. Jacek Mikuła, wyk. Maryla Rodowicz)
- Cyrk nocą (muz. Jacek Mikuła, wyk. Maryla Rodowicz)
- Damą być (muz. Jacek Mikuła, wyk. Maryla Rodowicz)
- Diabeł i raj (muz. Katarzyna Gaertner, wyk. Maryla Rodowicz)
- Dzikuska (muz. L. Bogdanowicz, wyk. Violetta Villas)
- Dziś prawdziwych Cyganów już nie ma (muz. Andrzej Zieliński, wyk. Maryla Rodowicz, Edyta Górniak)
- Jak pięknie jest umierać między gołębiami (muz. Andrzej Zieliński[4], wyk. Grażyna Łobaszewska)
- Kiedy mi przyjdzie zasnąć na dłużej (muz. Violetta Villas, wyk. Violetta Villas)
- Króliczek (muz. Andrzej Zieliński, wyk. Skaldowie)
- Kochankowie z ulicy Kamiennej (muz. W. Solarz, wyk. m.in. Sława Przybylska, Krystyna Tkacz, Elżbieta Czyżewska i Anna Prucnal)
- Komu weselne dzieci (muz. Katarzyna Gaertner, wyk. Urszula Sipińska)
- Ludzkie gadanie (muz. Seweryn Krajewski, wyk. Maryla Rodowicz)
- Małgośka (muz. Katarzyna Gaertner, wyk. Maryla Rodowicz)
- Mechaniczna lalka (muz. Violetta Villas, wyk. Violetta Villas)
- Mój pierwszy bal (muz. Franciszka Leszczyńska, wyk. Kalina Jędrusik)
- Mówiłam żartem (muz. Jarosław Abramow, wyk. Iga Cembrzyńska)
- Na całych jeziorach – ty (muz. Adam Sławiński, wyk. Teresa Tutinas, Kalina Jędrusik, Hanna Banaszak, Katarzyna Nosowska)
- Na zakręcie (muz. Przemysław Gintrowski, wyk. Krystyna Janda)
- Nie ma jak pompa (muz. Jacek Mikuła, wyk. Maryla Rodowicz)
- Nie spoczniemy (muz. Seweryn Krajewski, wyk. Czerwone Gitary)
- Nie żałuję (muz. Seweryn Krajewski, wyk. Edyta Geppert)
- Niech żyje bal (muz. Seweryn Krajewski, wyk. Maryla Rodowicz)
- Nim wstanie dzień (muz. Krzysztof Komeda, wyk. Edmund Fetting; do filmu Prawo i pięść)
- Od nocy do nocy (muz. Waldemar Kazanecki, wyk. Halina Kunicka, Edyta Górniak; do filmu Noce i dnie)
- Okularnicy (muz. Jarosław Abramow, wyk. Kazimiera Utrata, Zofia Kucówna, Sława Przybylska i Tadeusz Łomnicki)
- Polska Madonna (muz. Andrzej Sikorowski, wyk. Maryla Rodowicz)
- Sing sing (muz. Jacek Mikuła, wyk. Maryla Rodowicz)
- Szaloną być (muz. Violetta Villas, wyk. Violetta Villas)
- Sztuczny miód (muz. Krzysztof Paszek[5], wyk. Barbara Krafftówna, Katarzyna Groniec)
- Uciekaj moje serce (muz. i wyk. Seweryn Krajewski – do serialu Jan Serce, Stanisław Sojka)
- Ulica japońskiej wiśni (muz. Jerzy Satanowski, wyk. Barbara Dziekan)
- Weselne dzieci (muz. Katarzyna Gaertner, wyk. Urszula Sipińska, Magda Umer, Krystyna Janda, Maryla Rodowicz)
- Zielono mi (muz. Jan Ptaszyn Wróblewski, wyk. Andrzej Dąbrowski, Katarzyna Nosowska, Ania Dąbrowska)
Agnieszka Osiecka jest autorką scenariusza widowiska muzycznego Niech no tylko zakwitną jabłonie (1964, prapremiera w Teatrze Ateneum w Warszawie w reżyserii Jana Biczyckiego), który zdobył główną nagrodę na Festiwalu Polskiej Dramaturgii Współczesnej w 1964 i stał się największym przebojem teatralnym lat 60. XX wieku w Polsce.
Pisała też opowiadania (Biała bluzka), książki fabularne (m.in. Czarna wiewiórka, Salon gier), wspomnieniowe (Szpetni czterdziestoletni, Na początku był negatyw, Rozmowy w tańcu) i skierowane do najmłodszych czytelników (m.in. Dzień dobry Eugeniuszu, Wzór na diabelski ogon, Ptakowiec, Szczególnie małe sny, Dixie – opowiadanie, na podstawie którego powstał serial animowany oraz sztuki teatralne (m.in. adaptacje Singera: Sztukmistrz z Lublina; Wilki, Darcie pierza). Przez kilka miesięcy 1985 r. prowadziła dziennik, dedykowany Adamowi Michnikowi, skazanemu wtedy na 3 lata więzienia. Książka Na wolności. Dziennik dla Adama ukazał się w 2008 r.[6]. W roku 1995 zakończyła pracę nad librettem do opery dziecięcej Pan Marimba. Niestety nie miała okazji obejrzeć spektaklu, bo jego premiera miała miejsce krótko po jej śmierci. Na podstawie książki powstał serial animowany p.t. Dixie, do którego napisała również dialogi.
Jest autorką słynnego sloganu reklamowego Coca cola – to jest to![7].
Pamięć o autorce
Albumy i kompilacje oparte w całości na twórczości Agnieszki Osieckiej
- Pięć oceanów - 5-płytowa kompilacja, zawierająca utwory z tekstami napisanymi przez Agnieszkę Osiecką
- Osiecka – solowy album Katarzyny Nosowskiej z piosenkami Agnieszki Osieckiej
- Czy te oczy mogą kłamać - album zespołu Raz, Dwa, Trzy
- Sentymenty - serial muzyczny dokumentujący piosenki Agnieszki Osieckiej
Konkursy i wydarzenia muzyczne
- Pamiętajmy o Osieckiej - konkurs na interpretację piosenek Agnieszki Osieckiej, którego organizatorem jest Jan Borkowski
Fundacja
Patronaty
- Muzyczne Studio Polskiego Radia im. Agnieszki Osieckiej
- Teatr Atelier im. Agnieszki Osieckiej w Sopocie
- XCVI Liceum Ogólnokształcące im. Agnieszki Osieckiej w Warszawie
- XVII liceum Ogólnokształcące im. Agnieszki Osieckiej we Wrocławiu
Pomniki
- Pomnik Agnieszki Osieckiej w Opolu autorstwa Mariana Molendy, odsłonięty 28 maja 2002 roku.
- Fontanna-płaskorzeźba Kochankowie z ulicy Kamiennej, autorstwa Wojciecha Gryniewicza, odsłonięty 25 czerwca 2004 roku.
- Pomnik Agnieszki Osieckiej w Warszawie autorstwa Dariusza i Teresy Kowalskich, odsłonięty 19 maja 2007 roku.
- ↑ Bohdan Drozdowski, Bohdan Urbankowski: Od Staffa do Wojaczka: poezja polska 1939-1988 : antologia, Tom 2. Wydawnictwo Łódzkie, 1991, s. 424. ISBN 978-83-218-0889-5.
- ↑ Monika Spławska-Murmyło: Ilustrowany leksykon pisarzy i poetów polskich. Adamus, 2007, s. 117. ISBN 978-83-60333-25-9.
- ↑ Osiecka Agnieszka – Konieczny .: Wierszoteka Ibki :. wiersze, opowiadania, poezja, miłość, humor, uczucia, kartki
- ↑ Osiecka / Nahorny – Herbaciane nonsensy. EMI nr 0946 3 60583 2 0
- ↑ Fundacja Okularnicy im. Agnieszki Osieckiej: Piosenki zarejestrowane przez ZAiKS – S. [dostęp 4 października 2009]. (pol.).
- ↑ Zdzisław Pietrasik: Agnieszka dla Adama. 3 czerwca 2008. [dostęp 1 stycznia 2011]. (pol.).
- ↑ Fundacja Okularnicy im. Agnieszki Osieckiej: Agnieszka Osiecka – Biografia. [dostęp 4 października 2009]. (pol.).
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Autorzy tekstów do Kabaretu Olgi Lipińskiej
- Autorzy tekstów dla STS-u
- Pochowani na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Poezja śpiewana
- Polscy poeci
- Urodzeni w 1936
- Zmarli w 1997
- Członkowie Stowarzyszenia Pisarzy Polskich
- Polscy tekściarze
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)