Przejdź do zawartości

Bloudkova velikanka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Bloudkova Velikanka)
Bloudkova velikanka
Punkt konstrukcyjny K125
Ilustracja
Państwo

 Słowenia

Miejscowość

Rateče (Planica)

Data otwarcia

14 października 2012

Rozmiar skoczni (HS)

138 m

Igelit

jest

Rekord

142,0 m

(2014-03-23)

Słowenia Peter Prevc

Najdłuższy skok

147,0 m

(2023-03-04)

Norwegia Jarl Magnus Riiber

Kluby

SD Planica

Położenie na mapie gminy Kranjska Gora
Mapa konturowa gminy Kranjska Gora, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Bloudkova velikanka”
Położenie na mapie Słowenii
Mapa konturowa Słowenii, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Bloudkova velikanka”
Ziemia46°28′35″N 13°43′16″E/46,476389 13,721111
Srednja skakalnica
Punkt konstrukcyjny K95
Ilustracja
Państwo

 Słowenia

Miejscowość

Rateče (Planica)

Data otwarcia

14 października 2012

Rozmiar skoczni (HS)

102 m

Igelit

jest

Rekord

105,0 m

(2023-02-25)

Polska Piotr Żyła

Najdłuższy skok

105,0 m

(2023-02-25)

Polska Piotr Żyła

Kluby

SD Planica

Bloudkova velikanka (1934)
Punkt konstrukcyjny K130
Ilustracja
Państwo

 Słowenia

Miejscowość

Rateče (Planica)

Data otwarcia

4 lutego 1934

Rozmiar skoczni (HS)

140 m

Igelit

brak

Rekord

147,5 m

(1998-03-22)

Japonia Noriaki Kasai

Kluby

SD Planica

Stanko Bloudek
Ivan Rožman

Bloudkova velikanka – kompleks dwóch skoczni narciarskich, zlokalizowany nieopodal wsi Rateče (gmina Kranjska Gora) w dolinie Planica w Alpach Julijskich w Słowenii, wybudowany w 2012 r. w miejscu starej Bloudkovej velikanki z 1934 r. W skład kompleksu wchodzą: skocznia duża (K125) i normalna Srednja skakalnica (K95), stanowiące część Nordijskiego centera Planica. Obok usytuowana jest Letalnica.

Na starej Bloudkovej velikance ustanowiono 10 oficjalnych rekordów świata, a 5 z upadkiem lub dotkięciem zeskoku. Pierwszy w historii oficjalny skok na ponad sto metrów oddano tutaj w 1936 r., kiedy Sepp Bradl wylądował na 101,5 metra[1][2].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Początki

[edytuj | edytuj kod]

Inicjatorem budowy obiektów sportowych w Planicy był Joso Gorec z Lublany, ówczesny sekretarz generalny Jugosłowiańskiego Związku Narciarskiego i członek klubu narciarskiego Ilirija Lublana. Zapragnął on, by Słowenia stała się rozpoznawalna na arenie międzynarodowej, dlatego wpadł na pomysł budowy największej skoczni narciarskiej świata w tym miejscu. Co prawda od 1930 r. w połowie drogi między Ratečami, a terenem współczesnego ośrodka (Nordijski center Planica) istniała skocznia narciarska, jednak była niewielkich rozmiarów (K25)[3]. 20 grudnia 1931 z inicjatywy Goreca otwarto – nowoczesny jak na tamte czasy – Dom Ilirija (obecnie Dom Planica) z kortem tenisowym i basenem pływackim, które wedle jego wizji miały stać się zaczątkiem dużego ośrodka narciarstwa klasycznego. W 1932 r. zatrudnił on swojego przyjaciela Stanko Bloudka do sporządzenia planów nowej skoczni K80, ponieważ FIS nie dopuszczał wówczas większych obiektów. Po wspólnym ustaleniu dokładnej lokalizacji i wykonaniu pomiarów geodezyjnych rozpoczęto budowę, jednak dość szybko zabrakło na nią pieniędzy. Wówczas do Goreca zgłosił się Ivan Rožman, budowniczy i alpinista z Lublany, który zaproponował budowę skoczni K90 przez swoją firmę wykonawczą. Po sporządzeniu dokumentacji przez Rožmana, Gorec przystał na tę propozycję zwłaszcza że plan nowego partnera obejmował również sfinansowanie całości inwestycji. Według nowego projektu obiekt miał stanąć w miejscu budowy rozpoczętej przez Bloudka. Na początku pojawiły się co prawda problemy z własnością gruntów, bowiem rolnicy z Ratečów nie chcieli sprzedawać swojej ojcowizny, jednak po interwencji proboszcza miejscowej parafii, zmienili zdanie. Budowę obiektu zrealizowano w zaledwie dwa miesiące, od października do grudnia 1933 r., a według ówczesnych kryteriów spełniała ona wszystkie warunki dla skoczni mamuciej. Dlatego nadano jej nazwę Velikanka, dość niespodziewanie dodając człon Bloudkova. 4 lutego 1934 uroczyście otwarto ją mistrzostwami Królestwa Jugosławii[4].

Spór o nazwę skoczni

[edytuj | edytuj kod]

Kwestia nazwy skoczni doprowadziła do wielkiego sporu pomiędzy Rožmanem, a Gorecem i Bloudkiem. Rožman twierdził, że obiekt powinien nosić jego imię, zarzucając Gorecowi faworyzowanie Bloudka, z którym przyjaźnili się od lat i działali w tym samym klubie – SK Ilirija. Choć Gorec oczywiście wiedział kto jest prawdziwym twórcą Velikanki, dawał ciche przyzwolenie na nazywanie skoczni przez media oraz kibiców od nazwiska Bloudka. Bloudek z kolei natychmiast wrócił do Planicy jako główny konstruktor odpowiedzialny za wszystkie rozbudowy skoczni aż do swojej śmierci[5]. W 1935 r. obrażony Rožman wyjechał z Planicy, nigdy już do niej nie wracając.

Późniejsze lata

[edytuj | edytuj kod]

25 marca 1934 na Velikance odbył się pierwszy konkurs międzynarodowy, a Birger Ruud ustanowił wówczas nowy rekord świata w długości skoku, uzyskując 92 m[6]. W trakcie zawodów w 1936 r. Bradlowi udało się ustać pierwszy skok ponad 100 m. W konkursie udziału nie brali Norwegowie, gdyż próbowali ustanowić rekord w swoim kraju. W czasie II wojny światowej wciąż bito tu rekordy. W 1941 r. Rudi Gering ustanowił tylko dwa rekordy świata (108 i 118 m), a nie pięć, tak często mylnie cytowanych. Heinz Palme dotknął ziemi na rekordowym dystansie 109 metrów. Ze słoweńskich źródeł wynika, że Hans Lahr (111 m) i Paul Krauß 112 m skoczyli po tym, jak Gering ustanowił swój drugi rekord świata[7][8]. W 1954 r. stworzono pierwsze plany budowy nowej, większej skoczni narciarskiej i od 1969 r. do lotów używana była już Letalnica. Mimo tego aż do lat 90. w kompleksie regularnie organizowane były zawody[9]. Ostatni międzynarodowe konkursy rozegrane na obiekcie K-120 to zakończenie Pucharu Świata w sezonie 1997/98 w dniach 21 i 22 marca 1998 oraz zawody Pucharu Kontynentalnego w sezonie 2000/01 dnia 18 lutego 2001. Skocznia była użytkowana do 16 grudnia 2001, później popadła w ruinę. Z powodu problemów finansowych była nieczynna przez ponad 10 lat. Dłużej działała skocznia normalna (Srednja velikanka), na której zawody Pucharu Kontynentalnego organizowano aż do sezonu 2006/07. Rozegrano tam też Mistrzostwa Świata Juniorów w Narciarstwie Klasycznym 2007[9].

Przebudowa 2011–2012

[edytuj | edytuj kod]

W lutym 2011 r. podjęto decyzję o budowie Nordijskiego centera Planica, tj. o przebudowie istniejących obiektów i budowie nowych[10]. W październiku 2012 r. ukończono przebudowę Bloudkovej velikanki i Srednjej skakalnicy, po której rozmiary skoczni zostały zmienione do rozmiarów HS-139 i HS-104. 13 października 2012 pierwszy skok na nowym obiekcie oddał Primož Peterka, a następnego dnia podczas otwarcia obiektu rozegrano mistrzostwa Słowenii w skokach narciarskich, których zwycięzcą został Jurij Tepeš[11]. W sezonie 2013/2014 po 16 latach przerwy na skoczni odbyły się konkursy Pucharu Świata[9]. W związku z nowymi przepisami Międzynarodowej Federacji Narciarskiej w sezonie 2017/18 został zmieniony rozmiar skoczni normalnej z odległości 104 na 102 metry oraz rozmiar skoczni dużej ze 139 na 138 metrów[12][13].

Parametry techniczne

[edytuj | edytuj kod]

Skocznia duża

[edytuj | edytuj kod]
  • Punkt konstrukcyjny: 125 m
  • Wielkość skoczni (HS): 138 m
  • Długość rozbiegu: 98,4 m
  • Nachylenie rozbiegu: 35°
  • Długość progu: 6,7 m
  • Nachylenie progu: 11°
  • Wysokość progu: 3,1 m
  • Nachylenie zeskoku: 33,55°

Skocznia normalna

[edytuj | edytuj kod]
  • Punkt konstrukcyjny: 95 m
  • Wielkość skoczni (HS): 102 m
  • Długość rozbiegu: 88,5 m
  • Nachylenie rozbiegu: 34°
  • Długość progu: 6,4 m
  • Nachylenie progu: 10,5°
  • Wysokość progu: 2,4 m
  • Nachylenie zeskoku: 35,17°

Lista triumfatorów zawodów w Planicy

[edytuj | edytuj kod]
Data Skocznia Zawody 1. miejsce 2. miejsce 3. miejsce
4 lutego 1934   K-90 Otwarcie Franc Palme Bogo Šramel Gregor Klančnik
25 marca 1934   K-90 Międzynarodowy Norwegia Birger Ruud Norwegia Sigmund Ruud Austria Gregor Höll
17 marca 1935   K-106 Międzynarodowy Polska Stanisław Marusarz Czechosłowacja Antonín Bartoň Szwajcaria Marcel Reymond
15 marca 1936   K-106 Międzynarodowy Austria Sepp Bradl Austria Gregor Höll Austria Rudolf Rieger
16 marca 1938   K-106 Studiowanie Austria Sepp Bradl III Rzesza Hans Wiedemann Austria Walter Delle Karth
10 marca 1940   K-120 Studiowanie III Rzesza Sepp Bradl III Rzesza Gustl Berauer III Rzesza Paul Häckel
2 marca 1941   K-120 Studiowanie III Rzesza Rudi Gering III Rzesza Paul Krauß III Rzesza Hans Lahr
24 marca 1947   K-120 Studiowanie Rudi Finžgar Szwajcaria Charles Blum Szwajcaria Fritz Tschannen
17 marca 1948   K-120 MTLN Szwajcaria Fritz Tschannen Szwajcaria Jean Zurbriggen Szwajcaria Charles Blum
14–17 marca 1950   K-120 MTLN Janez Polda Rudi Finžgar Norwegia Sverre Stenersen
19 marca 1950   K-120 Wystawa Rudi Finžgar Norwegia Slattsveen Janez Polda
13–14 marca 1954   K-120 MTLN Finlandia Ossi Laaksonen Norwegia Jack Alfredsen Finlandia Hemmo Silvennoinen
9–10 marca 1957   K-120 MTLN Helmut Recknagel Finlandia Eino Kirjonen Finlandia Pekka Tirkkonen
26–27 marca 1960   K-120 MTLN Helmut Recknagel Norwegia Arne Larsen Finlandia Raimo Vitikainen
22–24 marca 1963   K-120 K.O.P. MTLN Dieter Bokeloh Dietmar Klemm Veit Kührt
25–27 marca 1966   K-120 MTLN Czechosłowacja Jiří Raška Michaił Wierietiennikow Dieter Neuendorf
24 marca 1968   K-120 Pomnik Polda 3 Czechosłowacja Jiří Raška Czechosłowacja Josef Matouš Austria Willi Schuster
25 marca 1973   K-120 Pomnik Polda 6 Szwajcaria Walter Steiner Heinz Wosipiwo Czechosłowacja Josef Matouš
12 kwietnia 1975   K-120 Kongsberg Cup Austria Toni Innauer Austria Rudolf Wanner Janez Loštrek
13 kwietnia 1975   K-120 Pomnik Polda 7 Austria Willi Pürstl Bogdan Norčič Austria Rudolf Wanner
20 marca 1976   K-120 Kongsberg Cup Austria Hans Wallner Bogdan Norčič Niemcy Peter Leitner
21 marca 1976   K-120 Pomnik Polda 8 zawody odwołane z powodu złych warunkow pogodowych
19 marca 1978   K-120 Pomnik Polda 9 Austria Reinhold Bachler Bogdan Norčič Marko Mlakar
22 marca 1980   K-120 Puchar Świata Austria Hubert Neuper Austria Armin Kogler Austria Hans Millonig
22 marca 1981   K-120 Puchar Świata Norwegia Dag Holmen Jensen Austria Armin Kogler Austria Alfred Groyer
28 marca 1982   K-120 Puchar Świata Norwegia Ole Bremseth Austria Hubert Neuper Włochy Massimo Rigoni
27 marca 1983   K-120 Puchar Świata Primož Ulaga Kanada Horst Bulau Austria Richard Schallert
25 marca 1984   K-120 Puchar Świata Czechosłowacja Pavel Ploc Norwegia Vegard Opaas Polska Piotr Fijas
23 marca 1986   K-120 Puchar Świata Austria Ernst Vettori Austria Andreas Felder Finlandia Matti Nykänen
27 marca 1988   K-120 Puchar Świata Primož Ulaga Rajko Lotrič Francja Didier Mollard
26 marca 1989   K-120 Puchar Świata Jens Weißflog Norwegia Kent Johanssen Austria Andreas Felder
24 marca 1990   K-120 Puchar Świata Włochy Roberto Cecon Finlandia Ari-Pekka Nikkola Jens Weißflog
25 marca 1990   K-120 Puchar Świata Finlandia Ari-Pekka Nikkola Niemcy Dieter Thoma Primož Ulaga
28 marca 1992   K-120 Puchar Świata
drużynowy
Austria Austria
Andreas Felder
Martin Höllwarth
Werner Rathmayr
Heinz Kuttin
Niemcy Niemcy
Christof Duffner
Andreas Scherer
Ralf Gebstedt
Jens Weißflog
Finlandia Finlandia
Ari-Pekka Nikkola
Toni Nieminen
Raimo Ylipulli
Risto Laakonen
29 marca 1992   K-120 Puchar Świata Austria Andreas Felder Austria Heinz Kuttin Finlandia Toni Nieminen
27 marca 1993   K-120 Puchar Świata
drużynowy
Japonia Japonia
Masahiko Harada
Noriaki Kasai
Takanobu Okabe
Naoki Yasuzaki
Norwegia Norwegia
Roar Ljøkelsøy
Bjørn Myrbakken
Helge Brendryen
Espen Bredesen
Słowenia Słowenia
Robert Meglič
Matjaž Zupan
Urban Franc
Samo Gostiša
28 marca 1993   K-120 Puchar Świata Norwegia Espen Bredesen Austria Andreas Felder Niemcy Christof Duffner
12 grudnia 1993   K-120 Puchar Świata Niemcy Jens Weißflog Austria Andreas Goldberger Norwegia Espen Bredesen
9 grudnia 1995   K-120 Puchar Świata
drużynowy
Finlandia Finlandia
Jani Soininen
Mika Laitinen
Ari-Pekka Nikkola
Janne Ahonen
Japonia Japonia
Jin’ya Nishikata
Kenji Suda
Hiroya Saito
Masahiko Harada
Norwegia Norwegia
Espen Bredesen
Eirik Halvorsen
Roar Ljøkelsøy
Lasse Ottesen
10 grudnia 1995   K-120 Puchar Świata Finlandia Mika Laitinen Norwegia Roar Ljøkelsøy Finlandia Janne Ahonen
24 marca 1996   K-120 Wystawa Słowenia Primož Peterka Austria Andreas Goldberger Słowenia Samo Gostiša
21 marca 1998   K-120 Puchar Świata Japonia Kazuyoshi Funaki Słowenia Primož Peterka Japonia Hiroya Saito
22 marca 1998   K-120 Puchar Świata Japonia Noriaki Kasai Japonia Hiroya Saito Austria Martin Höllwarth
21 marca 2014   HS 139 Puchar Świata Niemcy Severin Freund Norwegia Anders Bardal Słowenia Peter Prevc
22 marca 2014   HS 139 Puchar Świata
drużynowy
Austria Austria
Stefan Kraft
Andreas Kofler
Thomas Diethart
Gregor Schlierenzauer
Polska Polska
Maciej Kot
Piotr Żyła
Klemens Murańka
Kamil Stoch
Norwegia Norwegia
Andreas Stjernen
Tom Hilde
Anders Fannemel
Anders Bardal
23 marca 2014   HS 139 Puchar Świata Słowenia Peter Prevc Niemcy Severin Freund Norwegia Anders Bardal
25 lutego 2023   HS 102 Mistrzostwa Świata Polska Piotr Żyła Niemcy Andreas Wellinger Niemcy Karl Geiger
3 marca 2023 HS 138 Mistrzostwa Świata Słowenia Timi Zajc Japonia Ryōyū Kobayashi Polska Dawid Kubacki

MTLN – Międzynarodowy Tydzień Lotów Narciarskich

Rekordziści skoczni

[edytuj | edytuj kod]

Skocznia duża K120 (przed przebudową)

[edytuj | edytuj kod]

W 1941 r. na Bloudkovej velikance ustanowiono tylko dwa rekordy świata, a nie pięć, jak wskazują niektóre źródła[7][8] W sumie na tej skoczni pobito dziesięć rekordów świata w długości skoku.

Data Zawodnik Odległość
4 lutego 1934   Norwegia Jahr 55,0 m
4 lutego 1934   Rado Istenič 55,0 m
4 lutego 1934   Tone Dečman 56,0 m
4 lutego 1934   Edo Bevc 55,0 m
4 lutego 1934   Franc Palme 55,0 m
4 lutego 1934   Norwegia Jahr 62,0 m
4 lutego 1934   Tone Dečman 62,5 m
23 marca 1934   Norwegia Per Jonson 78,0 m
23 marca 1934   Norwegia Birger Ruud 78,0 m
23 marca 1934   Norwegia Sigmund Ruud 81,0 m
23 marca 1934   Norwegia Sigmund Ruud 82,0 m
23 marca 1934   Austria Gregor Höll 83,0 m
23 marca 1934   Norwegia Radmond Sørensen 90,0 m
24 marca 1934   Norwegia Sigmund Ruud 85,5 m
25 marca 1934   Norwegia Birger Ruud 86,5 m
25 marca 1934   Austria Gregor Höll 89.0 m
25 marca 1934   Norwegia Sigmund Ruud 95.0 m
25 marca 1934   Norwegia Birger Ruud 92,0 m Rekord świata
14 marca 1935   Norwegia Reidar Andersen 93,0 m Rekord świata
15 marca 1935   Polska Stanisław Marusarz 95,0 m Rekord świata
15 marca 1935   Norwegia Reidar Andersen 98,0 m Rekord świata
15 marca 1935   Norwegia Reidar Andersen 99,0 m Rekord świata
15 marca 1936   Austria Josef Bradl 101,5 m Rekord świata
Data Zawodnik Odległość
15 marca 1938   Austria Josef Bradl 107,0 m Rekord świata
2 marca 1941   III Rzesza Rudi Gehring 108,0 m Rekord świata
2 marca 1941   III Rzesza Heinz Palme 109.0 m
2 marca 1941   III Rzesza Rudi Gehring 118,0 m Rekord świata
14 marca 1948   Janez Polda 120.0 m
14 marca 1948   Szwajcaria Charles Blum 121.0 m
15 marca 1948   Szwajcaria Fritz Tschannen 120,0 m Rekord świata
8 marca 1957   Helmut Recknagel 120,0 m
9 marca 1957   Helmut Recknagel 124,0 m
25 marca 1960   Helmut Recknagel 124,5 m
27 marca 1960   Helmut Recknagel 127,0 m
25 marca 1966   Czechy Jiří Raška 129,0 m
27 marca 1966   Czechy Jiří Raška 130,0 m
21 marca 1976   Szwecja Lennart Elimä 132,0 m
22 marca 1981   Austria Armin Kogler 134,0 m
26 marca 1993   Japonia Noriaki Kasai 140,0 m
27 marca 1993   Japonia Noriaki Kasai 140,0 m
27 marca 1993   Japonia Noriaki Kasai 140,0 m
24 marca 1996   Słowenia Primož Peterka 140.0 m
24 marca 1996   Słowenia Primož Peterka 142.0 m
24 marca 1996   Słowenia Primož Peterka 142.0 m
22 marca 1998   Japonia Noriaki Kasai 147,5 m

     Rekord świata z upadkiem lub dotknięciem zeskoku.

     Rekord skoczni z upadkiem lub dotknięciem zeskoku.

Skocznia normalna K95 (po przebudowie)

[edytuj | edytuj kod]

W tabeli podano rekordy oficjalne.

L.p Dzień Rok Zawodnik Odległość Zawody Uwagi
1. 24 lutego 2023 Szwajcaria Simon Ammann 99,5 m kwalifikacje do MŚ 2023
2. 24 lutego 2023 Polska Kamil Stoch 99,5 m kwalifikacje do MŚ 2023 wyrównanie rekordu
3. 24 lutego 2023 Japonia Ryōyū Kobayashi 101,0 m kwalifikacje do MŚ 2023
4. 25 lutego 2023 Niemcy Andreas Wellinger 101,0 m 1. seria konkursu MŚ 2023 wyrównanie rekordu
5. 25 lutego 2023 Austria Stefan Kraft 102,5 m 1. seria konkursu MŚ 2023
6. 25 lutego 2023 Ukraina Jewhen Marusiak 103,0 m 2. seria konkursu MŚ 2023
7. 25 lutego 2023 Polska Piotr Żyła 105,0 m 2. seria konkursu MŚ 2023

Skocznia duża K125 (po przebudowie)

[edytuj | edytuj kod]

W tabeli podano rekordy oficjalne.

Lp. Dzień Rok Zawodnik Odległość Zawody Uwagi
1. 20 marca 2014 Niemcy Severin Freund 129,0 m Kwalifikacje do konkursu indywidualnego PŚ 2013/14
2. 21 marca 2014 Norwegia Andreas Stjernen 130,5 m 1. seria konkursu indywidualnego PŚ 2013/14
3. 21 marca 2014 Austria Andreas Kofler 134,0 m 1. seria konkursu indywidualnego PŚ 2013/14
4. 21 marca 2014 Norwegia Anders Bardal 136,5 m 1. seria konkursu indywidualnego PŚ 2013/14
5. 21 marca 2014 Niemcy Severin Freund 137,5 m 1. seria konkursu indywidualnego PŚ 2013/14
6. 21 marca 2014 Niemcy Severin Freund 137,5 m 2. seria konkursu indywidualnego PŚ 2013/14 wyrównanie rekordu
7. 22 marca 2014 Norwegia Tom Hilde 138,5 m 1. seria konkursu drużynowego PŚ 2013/14
8. 22 marca 2014 Polska Piotr Żyła 141,0 m 1. seria konkursu drużynowego PŚ 2013/14
9. 23 marca 2014 Niemcy Severin Freund 141,0 m 2. seria konkursu finałowego PŚ 2013/14 wyrównanie rekordu
10. 23 marca 2014 SłoweniaPeter Prevc 142,0 m 2. seria konkursu finałowego PŚ 2013/14

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Svetozar Guček, 90-letnik. Gore in ljudje, 1 januar 2010. (słoweń.).
  2. Luftseilas på ski (strona 4). Nordland Avis, 1 april 1952. (norw.).
  3. Rateče K25. skisprungschanzen.com. [dostęp 2021-11-21]. (pol.).
  4. Adam Kwieciński: Wyniki konkursu. wyniki-skoki.hostingasp.pl. [dostęp 2021-12-31]. (pol.).
  5. Neznana znana Planica (Ustęp 5). smucisca.net, 13 marca 2010. (słoweń.).
  6. Adam Kwieciński: Wyniki konkursu. wyniki-skoki.hostingasp.pl. [dostęp 2021-12-31]. (pol.).
  7. a b Znamki 101 za nas in 108 za Nemce & Serija senzacij (strona 1, kolumna 4). Jutro, 3 marca 1941. (słoweń.).
  8. a b Neverjetne daljave (strona 4, kolumna 4). Slovenski dom, 3 marca 1941. (słoweń.).
  9. a b c Velikanka, Planica. skisprungschanzen.com. [dostęp 2012-10-15].
  10. Anna Bińkowska: Skoki Narciarskie: Powstanie „Planica Nordic Centrum”. skijumping.pl, 2011-02-16. [dostęp 2012-10-15].
  11. Konstancja Suchanek: Skoki Narciarskie: Jurij Tepes ponownie mistrzem Słowenii. skijumping.pl, 2012-10-14. [dostęp 2012-10-15].
  12. Adam Bucholz: Planica i Vikersund z HS240. FIS ujednolica przepisy o rozmiarach obiektów. skijumping.pl, 2017-11-16. [dostęp 2017-11-21].
  13. Homologated Jumping Hills. fis-ski.com, 2017-11-19. [dostęp 2017-11-21]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]