Przejdź do zawartości

Skocznia narciarska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocznia Bergisel w Innsbrucku (Austria). Zeskok pokryty jest nawierzchnią igelitową, pozwalającą na oddawanie skoków latem. Na zeskoku rozłożona jest siatka, która ma zapobiegać osuwaniu się śniegu po igelicie.

Skocznia narciarska – obiekt, na którym odbywają się zawody w skokach narciarskich i kombinacji norweskiej.

Schemat budowy skoczni narciarskiej.

Skocznia narciarska składa się z dwóch głównych części: rozbiegu oraz zeskoku. Rozbieg zakończony jest progiem. W skład zeskoku wchodzą: bula, strefa lądowania, przejście oraz wybieg. Do elementów skoczni zalicza się również wieżę sędziowską[1].

Skocznie klasyfikuje się ze względu na rozmiar. Zawody olimpijskie i mistrzowskie przeprowadzane są od lat 60. XX wieku na skoczniach normalnych i dużych, pozwalających współcześnie na skoki na odpowiednio ok. 100 i 130 metrów. Największe skocznie, nazywane potocznie skoczniami mamucimi, umożliwiają osiąganie odległości przekraczających 240–250 metrów.

Rozbieg

[edytuj | edytuj kod]

Profil rozbiegu składa się z dwóch prostych segmentów połączonych krzywą przejściową w kształcie klotoidy[1]. Typowy kąt nachylenia na początku rozbiegu wynosi 30–35°[1]. Segment końcowy, na którym zawodnik wykonuje odbicie, nazywany jest progiem skoczni. Próg jest nachylony w dół pod kątem ok. 10–11°. Do lat 80. XX wieku funkcjonowały progi poziome, które „katapultowały” skoczka w górę[2][wymaga weryfikacji?].

Na górze rozbiegu zlokalizowana jest strefa miejsc startowych, która pozwala na regulację długości najazdu na próg. W strefie tej znajdują się platformy startowe w postaci stopni, na których umieszczana jest belka startowa. Sędziowie, przesuwając belkę do góry lub w dół, mają wpływ na prędkość najazdową, jaką uzyskuje zawodnik[2]. Platformy startowe umieszcza się w równych, nie większych niż 40 cm odstępach oraz numeruje kolejno, rozpoczynając od numeru 1 dla najniższej pozycji. Skocznia musi być tak skonstruowana, aby możliwe było dobranie długości rozbiegu pozwalającej na dalekie i bezpieczne skoki niezależnie od umiejętności zawodników, warunków wietrznych czy właściwości nawierzchni[1]. Od 2012 roku do podawanej długości rozbiegu wliczana jest także długość progu[3].

Przed wprowadzeniem belki startowej, skok rozpoczynało się startem z bramki startowej. Jednym ze stosowanych systemów regulacji długości rozbiegu były bramki umieszczane z boku rozbiegu na różnych wysokościach, co umożliwiało jury wybór wykorzystywanej w zawodach platformy startowej. Jedną z pierwszych skoczni, na których umożliwiono precyzyjną regulację długości rozbiegu, była Wielka Krokiew w Zakopanem, gdzie w 1962 zamontowano ruchomą platformę startową[4].

Zeskok

[edytuj | edytuj kod]
Zeskok skoczni normalnej Trampolino Dal Ben w Predazzo, Val di Fiemme (Włochy). Czerwona płachta ograniczona jest czerwonymi liniami oznaczającymi punkt K oraz odległość hill size (HS), niebieska płachta o tej samej długości położona jest od punktu K w górę. Linie ze świerkowych gałązek, rozmieszczone co 5 metrów, wspomagają sędziów i kibiców w ocenie długości skoku[5].

Pierwszą częścią zeskoku jest bula, czyli grzbiet skoczni, za którym zaczyna się strefa lądowania. Jeśli narciarz spada tuż za bulą, oznacza to, że nie odbił się w ogóle albo odbił się zbyt wysoko[2]. Kształt profilu buli powinien być tak dobrany, aby najwyższy punkt trajektorii lotu skoczka wypadał w połowie drogi – tym kształtem może być np. parabola sześcienna[1].

Strefa lądowania, zwana również strefą bezpieczeństwa[6], powinna być wyprofilowana w taki sposób, aby osiągane przez zawodników odległości jak najlepiej odzwierciedlały ich umiejętności – założenie to spełnia się wykorzystując wypukły łuk okręgu[1]. W przeszłości jednak były dozwolone skocznie, na których profil strefy lądowania był odcinkiem prostym o jednolitym nachyleniu[7][8]. Ze strefą lądowania związane są nazwane punkty na profilu skoczni. Strefa rozpoczyna się w punkcie P, przechodzi przez punkt K (nazywany obecnie punktem konstrukcyjnym) i kończy się na punkcie L[1][9]. Odległość od progu do punktu L nazywana jest rozmiarem skoczni (ang. hill size, HS)[1].

Narciarze przygotowujący zeskok Bloudkovej velikanki w Planicy (Słowenia) w czasie Tygodnia Lotów Narciarskich, 1960. Po bokach zeskoku widoczne są znaczniki odległości, a w jego dolnej części tabliczki wskazujące położenie punktów P i K.

Punkt P, tzw. punkt normatywny[6][10][11][12] (ang. norm point[13][14] lub datum point[15]), jest najbardziej stromym punktem na profilu zeskoku skoczni (punkt przegięcia) i rozpoczyna strefę lądowania. Maksymalne dozwolone nachylenie w tym punkcie wynosi obecnie 37°[1]. W latach 60.–80. XX wieku był wykorzystywany do określenia wielkości skoczni. Z tego względu zawody na skoczni normalnej nazywano skokami na skoczni 70-metrowej, a na skoczni dużej – 90-metrowej[16][17][18].

Punkt K, tzw. punkt konstrukcyjny (ang. construction point[1]), służy do oceny długości skoku. Zgodnie z obecnie obowiązującymi zasadami, jeżeli zawodnik wyląduje w punkcie K, otrzymuje 60 punktów za odległość (120 punktów w przypadku konkursów na skoczniach mamucich)[19]. Jeśli go przeskoczy, otrzymuje punkty dodatkowe, a w przypadku wcześniejszego wylądowania są one mu odejmowane[2]. Z tego powodu jest on również nazywany punktem kalkulacyjnym (ang. calculation point[19]).

Punkt L, tzw. linia bezpieczeństwa, jest to punkt wyznaczający granicę bezpieczeństwa skoków dla współczesnej techniki lotu. Poza tą linią żaden skoczek nie powinien lądować, bowiem teren niebezpiecznie się spłaszcza[2]. Od 2017 roku typowe nachylenie w tym punkcie jest zestandaryzowane, wynosi ok. 32° dla skoczni normalnych, 31° dla skoczni dużych i 28° dla skoczni mamucich[20]. Za tą linią rozpoczyna się przejście do wybiegu, które ma kształt paraboli[1].

Punktem krytycznym (ang. critical point[13][14]) nazywano pierwotnie punkt P[9][21], który początkowo był jedynym punktem wyznaczanym na profilu zeskoku. Lądowanie na dalszych odległościach uznawano za niebezpieczne. Maksymalne nachylenie zeskoku, osiągane w tym punkcie, ciągnęło się jednak jeszcze przez ok. 10 metrów[21]. Wraz z rozwojem dyscypliny, punkt P był coraz częściej przekraczany – w konkursie na skoczni normalnej w ramach Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1964, punkt krytyczny został przeskoczony 128 razy na 159 skoków, przy jedynie trzech upadkach[22]. Na przełomie lat 60. i 70. XX wieku punkt P przemianowano więc na punkt normatywny, zaś nazwa punkt krytyczny przeszła na punkt K, którym od lat 50. XX wieku oznaczano koniec strefy lądowania[6][8][9][11][12] Po wynalezieniu stylu „V” w skokach narciarskich, lądowanie na odległościach przekraczających punkt K o kilka-kilkanaście metrów zaczęto uważać za bezpieczne[23], w związku z czym w 1996 roku zmodyfikowano przepisy – nowy koniec obszaru bezpiecznego oznaczono jako punkt L, zaś punkt K zaczęto nazywać punktem konstrukcyjnym. Nazwa ta odnosi się do faktu, iż odległość od progu do punktu K to obecnie parametr początkowy w procesie konstruowania profilu skoczni[1].

Linia upadku, nazywana również linią kończącą odjazd lub szpalerem choinek, wyznacza granicę między przejściem a wybiegiem – położona jest w pierwszym poziomym punkcie na profilu zeskoku (kąt nachylenia 0°). Jest to linia, do której ocenia się prawidłowy skok i ostatni jego etap – tak zwany odjazd. Do tego miejsca zawodnik nie powinien upaść[2][1]. Jeżeli to zrobi, sędziowie odejmują punkty za nieprawidłowy odjazd[24].

Wybieg to teren, na którym skoczkowie wyhamowują po wylądowaniu, a następnie wypinają narty[2]. Jego długość powinna dobrana tak, aby umożliwić zawodnikowi zatrzymanie się[1]. Zbyt krótki wybieg może przyczynić się do tego, iż skoczkowie nie zdążą wytracić prędkości i uderzają w bandy z reklamami, dlatego buduje się w takich wypadkach tak zwane przeciwstoki, które powodują lepsze wytracenie prędkości[potrzebny przypis].

Klasyfikacja skoczni narciarskich

[edytuj | edytuj kod]

Skocznie klasyfikowane są według swojego rozmiaru (HS), zgodnie z poniższą tabelą:

Nazwa Rozmiar skoczni (HS) Punkt konstrukcyjny Punkty za 1 metr odległości
Skocznia mała 20–49 m 20–24 m 4,8
25–29 m 4,4
30–34 m 4,0
35–39 m 3,6
40–44 m 3,2
Skocznia średnia 50–84 m 45–49 m
50–59 m 2,8
60–69 m 2,4
70–74 m 2,2
Skocznia normalna 85–109 m 75–79 m
80–99 m 2,0
Skocznia duża 110–149 m 100–134 m 1,8
Skocznia wielka 150–184 m 135–164 m 1,6
Skocznia mamucia 200 m i więcej 180 m i więcej 1,2
Opracowane na podstawie:[25].

Oficjalnego podziału skoczni na skocznie normalne, duże i mamucie, dokonano po raz pierwszy w 1983 roku[26][27]. Klasyfikacji dokonywano wtedy w oparciu o położenie punktu K, klasyfikacja skoczni ze względu na rozmiar skoczni (HS) została wprowadzona w sezonie 2004/2005[potrzebny przypis]. Ostatnia aktualizacja klasyfikacji miała miejsce w maju 2023 r., kiedy Międzynarodowa Federacja Narciarska i Snowboardowa (FIS) zadecydowała o wydzieleniu nowej klasy rozmiaru skoczni, plasującej się pomiędzy skocznią dużą a skocznią mamucią, pod nazwą skocznia wielka[28]. Na chwilę ogłoszenia zmian nie istnieje jednak na świecie żaden obiekt tego typu.

Termin skocznia średnia jest niekiedy (niepoprawnie) używany zamiennie z terminem skocznia normalna[potrzebny przypis].

Przed wprowadzeniem oficjalnej klasyfikacji, skocznie standaryzowano ze względu na odległość punktu normatywnego[8][29] – skocznie 70-metrowe stały się po wprowadzeniu klasyfikacji skoczniami normalnymi, 85–90-metrowe – dużymi, a większe – mamucimi[30][31][32][33][27]. Dokonywano również własnych prób klasyfikacji – na przełomie lat 30. i 40. XX wieku, medalista olimpijski Sigmund Ruud na łamach swojej książki opisywał następujący, autorski podział:[34]

  • skocznia treningowa – umożliwiająca skoki do 30 metrów,
  • skocznia mała – umożliwiająca skoki do 40 metrów,
  • skocznia średnia – umożliwiająca skoki do 50 metrów,
  • skocznia wielka – umożliwiająca skoki do 60 metrów,
  • skocznia gigant – umożliwiająca skoki do 75—80 metrów,
  • skocznia mamucia – umożliwiająca skoki do 90—100 metrów,
  • „nieludzka skocznia” – Bloudkova velikanka w Planicy, umożliwiająca skoki na ponad 100 metrów.

Homologacja

[edytuj | edytuj kod]
Rysunek profilu skoczni wraz z oznaczeniami według regulaminu FIS z 1932.

Aby zapobiec budowie niebezpiecznie dużych skoczni, FIS ustanawia ograniczenia co do dozwolonych wartości kluczowych parametrów konstrukcyjnych. Spełnienie tych wymagań jest konieczne, aby skocznia otrzymała homologację i tym samym została dopuszczona do zawodów pod patronatem FIS. Obecnie określono maksymalną dozwoloną różnicę poziomu między progiem a wybiegiem. Limit wynosi 88 metrów dla skoczni dużych i 135 metrów dla skoczni mamucich[35]. Przeciążenie oddziałujące na skoczka na przejściu między strefą lądowania a wybiegiem nie może przekraczać 1,8 g, co w połączeniu z limitem różnicy poziomu, ogranicza parametry skoczni dużej do odległości punktu konstrukcyjnego „K” ok. 130 m oraz rozmiaru skoczni ok. 145 m[1].

Pierwszym historycznie obowiązującym limitem wielkości było ograniczenie odległości punktu krytycznego „P” do 50 metrów. Wkrótce później limit podniesiono do 60 metrów[36], a na początku lat 30. XX wieku – do 70 metrów[37]. Limit ten został złamany w 1934 roku podczas budowy Bloudkovej velikanki w Planicy (Słowenia), nazwanej mamucią skocznią narciarską, o punkcie krytycznym „P” wynoszącym 90 m (co doprowadziło do wyodrębnienia konkurencji lotów narciarskich w 1951 roku[38]). Ograniczenie odległości punktu krytycznego „P” dla skoczni dużej zostało w 1936 roku podniesione do 80 m[39][40]. W 1948 FIS podtrzymał to stanowisko, lecz z racji braku fizycznej możliwości powstrzymania budowy większych skoczni polecił, aby profile skoczni większych niż 80-metrowe przesyłano do sprawdzenia przez komisję FIS[41]. Limit ostatecznie podniesiono później do 90 metrów, a w 1957 roku zezwolono na budowę nieograniczonej liczby skoczni 90-metrowych[42][43].

Pierwsze próby homologacji skoczni sięgają 1936 roku, kiedy na XIV kongresie FIS planował podzielić je na trzy kategorie: przepisowe-międzynarodowe, przepisowe-niemiędzynarodowe i nieprzepisowe[44]. Podział ten przetrwał do czasów współczesnych pod postacią podziału kompetencji w wystawianiu certyfikatów skoczni, które mogą być wystawiane przez FIS dla zawodów międzynarodowych, lub przez związki krajowe dla zawodów krajowych na skoczniach małych i średnich, gdzie standardy mogą odbiegać od wytycznych FIS[35].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Hans-Heini Gasser: Jumping Hills. Construction norm 2018. Implementing Provisions for Art. 411 of the ICR Ski Jumping. International Ski And Snowboard Federation, 2018. s. 4–7, 9–10. [dostęp 2025-05-04]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g Paweł Stawowczyk: Elementy skoczni narciarskiej. [dostęp 2011-03-09].
  3. ↑ Hans-H. Gasser: Standards for the Construction of Jumping Hills 2012. Międzynarodowa Federacja Narciarska i Snowboardowa (FIS), 2013-06-03. [dostęp 2025-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-23)]. Cytat: The FIS Sub-Committee for Jumping Hills has now set new criteria for the calculation of the length of the in-run. Also new is the definition of the length of the in-run (e), where the take-off table (t) is included. These changes are recorded in the 2012 edition of the construction standards (ang.).
  4. ↑ Lech Cergowski. 3 wielkich znawców o jednej skoczni i szansach na FIS. „Przegląd Sportowy”. 26, s. 4, 1962-02-15. Cytat: – Chwalić na Krokwi można i nawet trzeba wszystko – mówił dalej p. Renner – ale mnie niezwykle zachwyciło bardzo pomysłowe urządzenie ruchomej platformy na rozbiegu, pozwalające na dowolne przedłużanie i skracanie rozbiegu z dokładnością do centymetrów. Myślę, że w krótkim czasie pomysł ten będzie zastosowany na wszystkich skoczniach. Dowolne ustawianie rozbiegu jest niezwykle ważne, a dotychczas musiano ograniczać się do nieruchowych platform, wykluczając idealne wybranie długości rozbiegu.
    Stanisław Marusarz objaśnia mnie, jak narodził się pomysł zainstalowania ruchomej platformy. Otóż „Dziadek” domagał się przedłużenia rozbiegu i wprowadzenia rozwiązania pozwalającego na start skoczka z jak największej ilości miejsc na rozbiegu. Wówczas p. Podstolski, dla którego Duża Krokiew jest oczkiem w głowie myślał, myślał, aż wymyślił to idealne urządzenie w postaci ruchomej platformy. (pol.).     
  5. ↑ International Ski And Snowboard Federation: International Ski Competition Rules, Book III – Ski Jumping. fis-ski.com, 2024-07. s. 61–62. [dostęp 2025-05-06]. (ang.).
  6. ↑ a b c Punkt krytyczny. „Trybuna Robotnicza”. 77, s. 7, 1974-04-01. RSW „Prasa – Książka – Ruch” Śląskie Wydawnictwo Prasowe. Cytat: Każda skocznia narciarska oznakowana jest 3 kolorowymi liniami i tablicami z odpowiednimi literami: linia zielona (tablica „P”) — od której zaczyna się strefa bezpieczeństwa; linia niebieska (tablica „TP”) — od której oblicza się wartość skoku; linia czerwona (tablica „K”) — oznaczająca koniec strefy bezpieczeństwa i rozpoczęcie krzywej wybiegu. Np. dla skoczni w Wiśle-Malince czerwona linia jest na 96,5 m. Rekord skoczni wynosi 93 m. Dawne określenie „punkt krytyczny skoczni” zastąpione zostało przez „punkt normatywny”. Kto skoczy na tę odległość, otrzymuje 60 pkt., za każdy metr więcej dodaje się punkty (np. na Malince po 1,4), za każdy metr poniżej odejmuje się tyle samo. Przekroczenie punktu „P” o 9 proc. powoduje automatyczne obniżenie rozbiegu. (pol.). 
  7. ↑ E. John B. Allen. A Short History of U.S. Ski Jumping. „Skiing Heritage Journal”. 18, s. 39, 2006-03. International Skiing History Association. ISSN 1082-2895. Cytat: Between the convex knoll, where the hill steadily gets steeper, and the concave section, where it flattens out, is a straight section where most jumpers will land. (ang.). 
  8. ↑ a b c Tomasz Kalemba: Nikt nie wyobraża sobie bez niej polskich skoków narciarskich. 2020-03-22. [dostęp 2025-05-27]. Cytat: W 1980 roku to była dużo mniejsza skocznia od tej obecnej. Punkt K wynosił 115 metrów. Wtedy właśnie wyznacznikiem wielkości skoczni był punkt K (krytyczny - przyp. TK), a nie HS, jak teraz. Zresztą w ogóle były zupełnie inne oznakowania na skoczni. Było P, TP i K. P to był rozmiar skoczni i wynosił 90 metrów. TP, to był punkt tabelaryczny. To była zielona linia. Od niego liczyło się punkty za długość skoku. Na tej samej zasadzie, co teraz. Tylko, że to było pomiędzy P - rozmiarem skoczni, a K - punktem krytycznym skoczni. Wtedy skakało się raczej do punktu K. Jury ustawiało tak rozbieg, żeby raczej nie przekraczać tego punktu krytycznego. Wówczas skocznie były bowiem inaczej profilowane. Za tą czerwoną linią, oznaczającą punkt K, przejście gwałtownie się wypłaszczało i to było szalenie niebezpieczne. Tam zeskok nie uciekał do przodu, jak to mówimy, ale pod jednym kątem nachylenia był cały czas w dół. Od punktu P do K kąt nachylenia zeskoku był jeden. Wtedy, mówiąc tak prosto, w skokach narciarskich spadało się góry na dół. Teraz leci się w dal. Od niebieskiej linii na Wielkiej Krokwi, która jest chyba na 110. metrze, zeskok zaczyna "uciekać" do przodu. Delikatnie się wypłaszcza i dzięki temu zawodnik łagodniej podchodzi do lądowania (pol.).
  9. ↑ a b c Regulamin dla narciarskich lotów. „Sport”, s. 4, 1952-01-24. RSW „Prasa”. Cytat: P. S. Czytelników, a wśród nich na pewno i wielu zawodników zdzi­wi termin „końcowy punkt — L”. Otóż, jak wiadomo, cała skocznia przy opisie teoretycznym jest od­powiednio wyznakowana. Ostatnio FIS, oprócz t. zw. „krytycznego punktu" na zeskoku, znakowanego przez „P” wprowadził „końcowy punkt” oznaczony przez „L”. (pol.). 
  10. ↑ Tomasz Kalemba: 40 lat temu Wojciech Fortuna został mistrzem olimpijskim. 2012-05-28. [dostęp 2025-05-16]. (pol.).
  11. ↑ a b Już skaczą na Małej Krokwi. „Gazeta Południowa”. 199 (A), s. 2, 1976-09-01. Cytat: W Zakopanem została przekazana do użytku druga skocznia pokryta matami ze sztucznego tworzywa. Jest nią Mała Krokiew, której punkt normatywny wynosi 44 m, a punkt krytyczny 56 m. (pol.). 
  12. ↑ a b Dziś godzina 14.30!. „Trybuna Robotnicza”. 27, s. 6, 1976-02-03. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa – Książka – Ruch”. Cytat: Skocznia Berg Isel: (…) Dane techniczne skoczni: punkt normatywny — 86 m, punkt kry­tyczny — 104 m (…) Skocznia „Toni Se­elos” posiada punkt normatywny 68 m, krytyczny 82 m. (pol.). 
  13. ↑ a b Ski Jumping: Jumping Hill. s. 224. [dostęp 2025-05-17]. Cytat: The landing slope must be clearly marked with a blue line for the "norm point", a red line for the "critical point" which marks the beginning of the transition curve or out-run. Midway between these is the "table point" (green line) (ang.).
  14. ↑ a b Facts about Ski Jumping hills. Ski Jumping Committee, Eastern Division of USSA. [dostęp 2025-05-02]. Cytat: Until just a few years ago, hill size was designated by the distance to the norm point P which is approximately 80% of the distance to K. For example, the 70 meter Olympic jump in Lake Placid became the K-86 without physical modification (ang.).
  15. ↑ Ski jumping slopes. W: Ernst Neufert: Architects' Data. Wyd. Second (International) English Edition. Blackwell Science, 1980, s. 340. ISBN 0-632-02339-2. [dostęp 2025-05-17]. Cytat: Following symbols should be used: P – datum point; TP – table point; K – critical point (…). (ang.).
  16. ↑ Ryszard Dyja: Wyprawa po setny medal. Prasa ZSL, 1972-04, s. 106.
  17. ↑ Olimpijskie vademecum. „Trybuna Robotnicza”. 27, s. 6, 1976-02-03. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa – Książka – Ruch”. Cytat: Pierwsze zawodv w skokach od­były się w 1886 r. w Norwegii a rekord wynosił 19 m. Weszły do programu pierwszej olimpia­dy i rozgrywane były na skocz­ni o punkcie normatywnym 70 m. Dopiero na FIS w Zakopa­nem wprowadzone zostały konkursy na dużej skoczni (90 m) i do programu olimpijskiego we­szły w dwa lata później. (pol.). 
  18. ↑ Po raz pierwszy o Puchar Świata: Wielki sezon skoczków. „Trybuna Robotnicza”. 287, s. 6, 1979. Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa – Książka – Ruch”. Cytat: W sumie odbędzie się 8 konkursów skoków na skoczni średniej (70 m), 16 na dużej (90 m) i 2 na mamucie w Vickersund. (pol.). 
  19. ↑ a b International Ski And Snowboard Federation: International Ski Competition Rules, Book III – Ski Jumping. fis-ski.com, 2024-07. s. 65, 78. [dostęp 2025-05-06]. (ang.).
  20. ↑ Adam Bucholz: Planica i Vikersund z HS240. FIS ujednolica przepisy o rozmiarach obiektów. skijumping.pl, 2017-11-16. [dostęp 2025-05-20]. Cytat: Poddaliśmy analizie skocznie na których rozgrywane są zawody Pucharu Świata i Pucharu Kontynentalnego. Zauważyliśmy, że na różnych obiektach punkt HS jest ulokowany pod innymi stopniami nachylenia zeskoku. Podjęte zostały próby ujednolicenia kryteriów dotyczących hill size dla wszystkich skoczni, w zależności od owego stopnia nachylenia. Kryteria są następujące: punkt HS na normalnych skoczniach ma znajdować się w pobliżu 32° nachylenia zeskoku. Analogicznie kąt dla dużych obiektów wynosi 31°, zaś dla mamutów - 28° (pol.).
  21. ↑ a b Międzynarodowy Związek Narciarski F.I.S.: Regulamin zawodów międzynarodowych: uchwalony przez XII-ty Międzynarodowy Kongres Narciarski w Paryżu 1932. Wydawnictwo Komisji Sportowej Polskiego Związku Narciarskiego, 1933. s. 25, 32. [dostęp 2025-05-22]. Cytat: Poniżej miejsca, co do którego przypuszcza się, iż będzie miejscem lądowania najdłuższych skoków, musi maksymalne nachylenie skoczni ciągnąć się dalej jeszcze około 10 m., zanim rozpoczyna się krzywa przejściowa w płaszczyznę wybiegu. (…) Należy unikać skoków, sięgających poza P, albowiem prowadzą skoczka do niebezpiecznej dla niego strefy. Powinno się tak wymierzyć długość rozbiegu, ażeby przy normalnych warunkach śniegowych pierwszorzędny skocznego conajwyżej mógł osiągnąć punkt P, ale go nie mógł przeskoczyć. Krytyczny punkt P należy trwale oznaczyć na torze dobrze widocznym czerwonym znakiem (pol.).
  22. ↑ Wolfgang Friedl, Bertl Neumann: Offizieller Bericht der IX. OIympischen Winterspiele Innsbruck 1964. Skisprungbewerbe. Bericht über die Durchführung der Sprungläufe. Spezialsprunglauf auf der Normalschanze in Seefeld am 31. Jänner 1964. Wiedeń: Österreichischer Bundesverlag für Unterricht, Wissenschaft und Kunst, 1967, s. 114. [dostęp 2016-12-25]. Cytat: 128mal wurde der kritische Punkt übersprungen, und von 159 Konkurrenzsprüngen waren nur drei „gestürzt". (niem.).
  23. ↑ K-Punkt oder Konstruktionspunkt im Skispringen. sportlexikon.com. [dostęp 2025-05-06]. (niem.).
  24. ↑ International Ski And Snowboard Federation: International Ski Competition Rules, Book III – Ski Jumping. fis-ski.com, 2024-07. s. 65–67. [dostęp 2025-05-04]. (ang.).
  25. ↑ International Ski And Snowboard Federation: International Ski Competition Rules, Book III – Ski Jumping. fis-ski.com, 2024-07. s. 47–48, 68. [dostęp 2024-07-19]. (ang.).
  26. ↑ Henner Thies: The history of ski jumping: from the beginning to today. redbull.com, 2025-01-20. [dostęp 2025-05-14]. Cytat: 1983: The official and still valid distinction between normal hills, large hills and flying hills is established (ang.).
  27. ↑ a b E. John B. Allen. A Short History of U.S. Ski Jumping. „Skiing Heritage Journal”. 18, s. 36, 2006-03. International Skiing History Association. ISSN 1082-2895. Cytat: After 1980, it becomes more difficult to give comparative statistics because jumping hills were first designated "Normal Hills" and "Long Hills," which came to mean 90-meter and 120-meter jumps (the 70-meter jump, now designated 90-meter because of the elongation of its landing, is still used in the traditional nordic combined). (ang.). 
  28. ↑ International Ski And Snowboard Federation: International Ski Competition Rules, Book III – Ski Jumping. fis-ski.com, 2023-05. s. 47–48. [dostęp 2023-08-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-09)]. (ang.).
  29. ↑ Facts about Ski Jumping hills. Ski Jumping Committee, Eastern Division of USSA. [dostęp 2025-05-02]. Cytat: Until just a few years ago, hill size was designated by the distance to the norm point P which is approximately 80% of the distance to K. For example, the 70 meter Olympic jump in Lake Placid became the K-86 without physical modification (ang.).
  30. ↑ Ski Jumping: Jumping Hill. s. 224. [dostęp 2025-05-01]. Cytat: The jumps are made from specially constructed jumping hills or towers which vary in height according to the length of the jumps: 70m ("normal"), 85 to 90m ("large"), and over 90m (a separate discipline known as "ski flying") (ang.).
  31. ↑ bmallon: Olympic Ski Jumping Hills. olympstats.com, 6 stycznia 2014. [dostęp 2025-05-02]. Cytat: (…) But Olympic ski jumping is now contested on two hills, usually termed the normal and large hill. The size of the hill has varied over time, but those figures refer to the expected length of the jumps measured to the “norm” point of the hill, and not to the size of the hill. The exact size of the hills, most commonly measured by the distance of the calculation point (or K-point), has gradually increased. In 1924, the normal hill K-point was at 71 m, while in 2010 it was at 95 m, and the large hill was at 125 m. From 1964-88, the hills were termed the 70 metre (normal) and 90 metre (large), but since 1992, they were often called the 90 and 120 metre hills (ang.).
  32. ↑ Ski jumping slopes. W: Ernst Neufert: Architects' Data. Wyd. Second (International) English Edition. Blackwell Science, 1980, s. 340. ISBN 0-632-02339-2. [dostęp 2025-05-02]. Cytat: Jumps with L over 90 m not approved by Fédération internationale de ski (FIS) (except for aerial ski jumps). (ang.).
  33. ↑ Adam Bucholz: To idzie młodość – Albertville 1992. skijumping.pl, 2014-01-21. [dostęp 2025-05-04]. Cytat: Igrzyska w Albertville zapisały się jako nowy rozdział olimpijskich skoków narciarskich. Po pierwsze – FIS przemianowało normalną i dużą skocznię z 70- i 90- metrowej na 90- i 120- metrową (pol.).
  34. ↑ Zygmunt Ruud. Planica: ”nieludzka skocznia”. Ponad 100 mtr. w skoku na nartach. Czy można skoczyć więcej?. „Sport”. 5, s. 4, 1947-01-16. (pol.). 
  35. ↑ a b International Ski And Snowboard Federation: International Ski Competition Rules, Book III – Ski Jumping. fis-ski.com, 2024-07. s. 48, 54. [dostęp 2025-04-15]. (ang.).
  36. ↑ Stanisław Ziemba. Czy skoczymy na nartach 180 metrów? Pojedynek Ruuda z mamutami. „Przegląd Sportowy”. 7, s. 6, 1951-01-25. Spółdzielnia Wydawniczo-Oświatowa „Czytelnik”. Cytat: Trzeba wiedzieć, że Międzynarodo­wa Federacja Narciarska — FIS od początku swego istnienia była prze­ciwna przesadnie długim skokom. Kiedyś wypowiedziała się, że maksymalna granica skoków nie może przekraczać 50 m, w kilka lat później przedłużyła tę granicę do 60 m, oczywiście nie z własnej inicjatywy ale pod wpływem postępu i faktu, że długość skoków dawno pobiła regułami nową odległość. Z kolei taka historia powtarzała się jeszcze kilkakrotnie. I dziś nic się pod tym względem nie zmieniło. (pol.). 
  37. ↑ E. John B. Allen. A Short History of U.S. Ski Jumping. „Skiing Heritage Journal”. 18, s. 38, 2006-03. International Skiing History Association. ISSN 1082-2895. Cytat: In the 1930s, the FIS stipulated that 70-meter hills were the largest permitted for ski jumping (…). (ang.). 
  38. ↑ Regulamin dla narciarskich lotów. „Sport”, s. 4, 1952-01-24. RSW „Prasa”. Cytat: Zeszłoroczny kongres Między­narodowej Federacji Narciar­skiej (FIS) odbył się latem w Wenecji. Ze zrozumiałych względów znalazł on w popularnej pra­sie sportowej, a także codziennej bardzo małe echo. Któż by bo­wiem w lecie, w sezonie footballu, lekkiej atletyki, pływania, czy wioślarstwa — interesował się obradami narciarzy. Warto więc dziś — kiedy ku te­mu pora — podać kilka szczegó­łów weneckich narad. Przede wszystkim z dziedziny skoków. Otóż komisja dla spraw skoków w składzie: Zygmunt Rund — Nor­wegia, inż. Jarolimek — Czecho­słowacja i inż. Strauchman – Szwajcaria, postanowiła, zgodnie z zaleceniami teoretyków, uznać skoki na olbrzymich skoczniach, takie ponad 95 i 100 m, nie za sko­ki, a za loty, i tym samym za odrębną konkurencję narciarską. (pol.). 
  39. ↑ Jednogłośnie przyznano Polsce organizację mistrzostw narciarskich świata. „Przegląd Sportowy”. 16, s. 2, 1938-02-24. „Dom Prasy” S.A.. Cytat: Federacja wypowiedziała się w swoim czasie przeciwko skoczniom „mamutom” i ustaliła, że zawody międzynarodowe nie mogą odbywać się na skoczniach, których punkt krytyczny znajduje się powyżej 80 m. Tak uchwalił Kongres w Garmisch-Partenkirchen (1936) i tak owiązuje. (pol.). 
  40. ↑ Wczoraj…. „Sport”. 7, s. 2, 1951. RSW „Prasa”. Cytat: Sprawa t. zw. maksymalnego punktu krytycznego skoczni nar­ciarskich zaprząta teraz mózgi władców FIS. Jak wiadomo, wy­nosi on obecnie 80 m. Ponieważ je­dnak w wielu krajach, a zwłaszcza w alpejskich powalają wszędzie, skocznie „mamutowe", pozwalając na skoki powyżej 90-ciu metrów, więc w FIS-sie zastanawiają, jak z tej sytuacji wybrnąć. Przesunąć punkt krytyczny, czy nie przesu­nąć…?. (pol.). 
  41. ↑ Stanisław Ziemba. Czy skoczymy na nartach 180 metrów? Pojedynek Ruuda z mamutami. „Przegląd Sportowy”. 7, s. 6, 1951-01-25. Spółdzielnia Wydawniczo-Oświatowa „Czytelnik”. Cytat: Na komisji FIS w roku 1948 — pisze inż. Jarolinek — postanowiliś­my, że w zasadzie nie można zaka­zywać budowy skoczni mamutów, choć FIS nie pochwala budowy takich skoczni i oficjalnie ich nie zatwier­dza. Każdy profil nowej skoczni ma­jącej swój krytyczny punkt na grani­cy ponad 80 m musi być jednak prze­słany do komisji dla kontroli i spraw­dzenia, czy odpowiada wymogom sta­wianym przez federację. (pol.). 
  42. ↑ Ludzie-ptaki i skocznie mamuty. „Trybuna Robotnicza”. 32, s. 4, 1958. Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW "Prasa". Cytat: W 1957 r. na kongresie w Dubrowniku z wnioskiem o przyznanie skoczni mamu­ciej wystąpiła Norwegia. Tym razem ostrożna komisja sko­ków FIS doszła do wniosku, że poziom skoków poprawił się o tyle, że można wydać ze­zwolenie na budowę dwóch dalszych mamutów, a także nieograniczonej ilości skoczni o punkcie krytycznym 90 m. (pol.). 
  43. ↑ Wizja przyszłości: Lipcowa wycieczka do Wisły lub Szczyrku na… skoki narciarskie!. „Trybuna Robotnicza”. 263, s. 4, 1958. Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW "Prasa". Cytat: Obecnie FIS (znany ze swych konserwatywnych po­glądów) sprzeciwia się organizo­waniu zawodów w lecie na skocz­niach igelitowych, ale upór ten z czasem niewątpliwie zelżeje, (tak jak to miało miejsce z prze­sunięciem punktu krytycznego na skoczniach śnieżnych z 80 na 90 m). (pol.). 
  44. ↑ Trzy Rodzaje Skoczni.. „Przegląd Sportowy”. 13 (1159), s. 4, 1936-02-10. Nowoczesna Spółka Wydawnicza. (pol.). 
Skoki narciarskie
Pojęcia podstawowe
Skocznie narciarskie
Zawody mistrzowskie
Medaliści
Klasyfikacje sezonowe
Zimowe
Letnie
Turnieje
Inne zawody
Nieistniejące zawody
międzynarodowe
Obiekty budowlane
Budynek
Budowla
hydrotechniczna
śródlądowa
morska
śródlądowa lub morska
liniowa
sportowa i rekreacyjna
pozostałe
obiekt mostowy
Obiekt małej architektury
kultu religijnego
architektury ogrodowej
obiekt użytkowy
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Skocznia_narciarska&oldid=77617535”