Browar Dojlidy
| Kompania Piwowarska S.A. Browar w Białymstoku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
1768 |
| Właściciel | |
| Marki | |
| Dane adresowe | |
| ul. Dojlidy Fabryczne 28 15-555 Białystok | |
Położenie na mapie Białegostoku  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
 53°06′22,3″N 23°12′13,0″E/53,106200 23,203600
| |
| Strona internetowa | |
Browar Dojlidy – browar w Białymstoku należący do Kompanii Piwowarskiej S.A.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początki[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy zakład piwowarski został wybudowany na Dojlidach w roku 1768 przez hetmana Jana Klemensa Branickiego. Po jego śmierci w 1771 r. browar, wraz z całymi dobrami białostockimi, dziedziczy wdowa po zmarłym, Izabella Elżbieta z domu Poniatowska. Działalność browaru zamiera. Potwierdzone jest jednak istnienie w Dojlidach browaru parowego przed rokiem 1881[1].
W 1891 roku majątek dojlidzki znalazł się w rękach hrabiowskiego rodu Rüdigerów. Z ich inicjatywy, na miejscu dawnego dworu Krusensternów, został zbudowany pałacyk w stylu neoklasycystycznym.
I wojna światowa[edytuj | edytuj kod]
Okres I wojny światowej kompleks dojlidzki przetrwał niemal nienaruszony. Jednak w 1915 roku Rosjanie wywieźli z browaru wszystkie urządzenia browarnicze[2].
Lata międzywojenne[edytuj | edytuj kod]
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, generalnemu administratorowi dóbr dojlidzkich baronowi Rudolfowi von Brandstein, udało się uzyskać zezwolenie na powtórne uruchomienie browaru. Największą przeszkodę stanowił fakt, że właścicielka majątku dojlidzkiego Zofia z Kruzenszternów Rüdiger mieszkała na stałe w Berlinie i nie przyjęła obywatelstwa polskiego. W związku z tym Minister Rolnictwa i Dóbr Państwowych, na mocy ustawy o reformie rolnej, wydał 30 grudnia 1919 roku decyzję o przejęciu majątku pod zarząd państwowy. Zarządzenie to jednak nigdy nie weszło w życie, a majątek, mimo niejasnej sytuacji prawnej, pozostał w rękach baronowej. W 1921 roku został on sprzedany za 5 milionów marek niemieckich Bankowi Dyskontowemu w Warszawie i Polsko-Amerykańskiemu Bankowi Ludowemu w Krakowie.
Następnie cały majątek sprzedano księciu Jerzemu Rafałowi Lubomirskiemu. Za jego czasów zakład piwowarski przeszedł gruntowną modernizację. W końcu lat dwudziestych browar dojlidzki zajmował siódme miejsce pod względem produkcji piwa w kraju i był największym tego typu zakładem na ścianie wschodniej. Piwo dojlidzkie sprzedawane było w Grodnie, Brześciu, Wilnie, Słonimie, Baranowiczach, Warszawie i innych. W okresie międzywojennym browar dojlidzki osiągał roczną wysokość produkcji ok. 75 000 hl piwa i zatrudniał ok. 150 pracowników. Dobra dojlidzkie znajdowały się we władaniu Lubomirskich do 1939 r.
II wojna światowa[edytuj | edytuj kod]
W czasie II wojny światowej w browarze dojlidzkim piwo warzyli najpierw Rosjanie, a potem Niemcy[3]. Podczas wycofywania się wojsk niemieckich z Białegostoku w 1944 roku browar został zniszczony.
Lata powojenne[edytuj | edytuj kod]
Po 12 lutego 1948 r. browar dojlidzki zostaje przejęty przez Skarb Państwa. Na początku lat 50. rozpoczyna się odbudowa, przy czym zakład zostaje uruchomiony dopiero w 1954 roku. W dawnym browarze umieszczono początkowo rozlewnię piwa, a następnie odbudowano ciąg produkcyjny i wznowiono produkcję pod szyldem Białostockich Zakładów Piwowarsko-Słodowniczych w Białymstoku. W roku 1969, po włączeniu browarów w Łomży i Suwałkach, przedsiębiorstwo to zostało przekształcone w Zakłady Piwowarskie Sp. z o.o.
W grudniu 1996 roku większościowym udziałowcem Zakładów Piwowarskich Sp. z o.o. w Białymstoku został niemiecki koncern piwowarski Binding Brauerei (w 2002 roku zmienił nazwę na Radeberger Gruppe A.G.) z Frankfurtu. W marcu 1997 roku nazwa zakładu została zmieniona na Browar Dojlidy Sp. z o.o. W latach 1997–1999 przeprowadzono gruntowną modernizację browaru.
Od roku 2003[edytuj | edytuj kod]
4 lutego 2003 r. Kompania Piwowarska S.A. nabyła większościowy pakiet udziałów Browaru Dojlidy. Obecnie browar wytwarza wyłącznie piwa Kompanii. W roku 2012 dla odzwierciedlenia tego faktu jego budynek pomalowano w taki sposób, by wyglądał jak puszki piwa Żubr[4]. Nowy właściciel zmodernizował m.in. warzelnię piwa, piwnice i centrum dystrybucji[5], a także oświetlenie[6].
Marki piwa[edytuj | edytuj kod]
- Dojlidy Classic
- Dojlidy Herbowe
- Dojlidy Jakt
- Dojlidy Karmel
- Dojlidy Magnat
- Dojlidy Mocne
- Dojlidy Porter
- Dojlidy Złote
- Dojlidy Pils
- Dojlidy Gotyckie
- Dojlidy Neszer Kosher
- Dojlidy Żubr – obecnie Żubr
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych ziem słowiańskich, t. II, Warszawa 1881, s. 93.
- ↑ W. Bazylewski, Sprawa Dojlid jako przyczynek do przeprowadzenia reformy rolnej na początku II Rzeczypospolitej, Najnowsze Dzieje Polski, Materiały i studia z okresu 1914-39, Warszawa 1964, s. 22.
- ↑ S. Dworakowski, Ćwiertnia obrocznego, 100 lat Białostockiego Browaru, Białystok 1991.
- ↑ Alpiniści pomalowali browar Dojlidy – poranny.pl [online], www.podlaskie.strefabiznesu.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-02] (pol.).
- ↑ Modernizacja białostockiego browaru – Wrota Podlasia [online], www.wrotapodlasia.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
- ↑ Browar Dojlidy – Energetyczna Rewolucja W Białostockim Browarze [online], magazynspozywczy.com.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-02] (pol.).