Dale Chihuly

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dale Chihuly
Ilustracja
Dale Chihuly w plenerze Pilchuck Glass School (1992)
Imię i nazwisko

Dale Patrick Chihuly

Data i miejsce urodzenia

20 września 1941
Tacoma

Narodowość

Stany Zjednoczone

Dziedzina sztuki

Szkło artystyczne

Epoka

Postmodernizm

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Wykonana na zlecenie instalacja 10-metrowego żyrandolu w holu Muzeum Wiktorii i Alberta
Pływająca instalacja Dale’a Chihuly’ego w Londynie, Kew Gardens (2005)
Złotawy żyrandol Chihuly’ego w świetle naturalnym, w cieniu, zawieszony w wieży w Cytadeli Dawida w Jerozolimie
Szkło spiralne Chihuly’ego, Kew Gardens, Londyn
Ikoniczna rzeźba w szkle spiralnym Dale’a Chihuly’ego: The Sun („Słońce”), Rozmiar: 4 m wysokości. Fotografia z wystawy w Kew Gardens, Londyn (2006). Obecnie zainstalowana w Desert Botanical Garden w Phoenix, Arizona 22 XI 2008 – 31 V 2009

Dale Patrick Chihuly (ur. 20 września 1941 w Tacoma) – amerykański rzeźbiarz monumentalnych instalacji wykonanych ze szkła artystycznego, dmuchacz szkła, hutnik i projektant szkła dmuchanego.

Rys biograficzny[edytuj | edytuj kod]

Chihuly – absolwent liceum publicznego w rodzinnym mieście Tacoma – po śmierci dwóch bliskich osób: brata w wypadku lotniczym podczas ćwiczenia pilotażu i ojca na atak serca był wychowany samotnie przez matkę. Podjął studia w College of the Puget Sound (obecnie University of Puget Sound) w 1959, ale już następny rok akademicki kontynuował jako student głównego uniwersytetu stanowego, University of Washington, w granicach miasta Seattle, gdzie uczył się projektowania wnętrz oraz studiował architekturę.

W 1967 ukończył studia magisterskie, otrzymując stopień Master of Science w rzeźbie na centralnym naukowo-badawczym uniwersytecie w stanie Wisconsin, University of Wisconsin-Madison, gdzie uczył się techniki i tradycji szklanych pod kierunkiem artysty w szkle, Harvey Littletona. W 1968 kolejno otrzymał stopień magistra sztuki Master of Fine Arts po ukończeniu studiów w instytucie architektury i sztuk plastycznych oraz teatralnych Rhode Island School of Design, gdzie później pomógł założyć nowy kierunek studiów – sztuki w szkle i wykładał w pełnym wymiarze godzin przez jedenaście lat. W 1968 został nagrodzony Stypendium Fulbrighta i jako pierwszy w historii szklarz amerykański (aczkolwiek nie pierwszy amerykański artysta/projektant tamże) został zaangażowany przez prestiżową włoską firmę artystyczno-wyrobniczą specjalizującą się w szkle weneckim, Venini Fabrica na wyspie Murano. W 1971, z poparciem finansowym osób trzecich, Chihuly założył Pilchuck Glass School z siedzibą w miasteczku Stanwood[1].

Artysta mieszka i pracuje w liczącym 2300 m² powierzchni studio, nazwanym „The Boathouse” (hangar łodzi) z uwagi na jego pierwotne przeznaczenie, ulokowanym na brzegu waszyngtońskiego jeziora – Lake Union. Od czasu utraty wzroku w jednym oku w 1976, spowodowanej wypadkiem samochodowym[2]. Chihuly, który nosi przesłonę na oku, utracił zdolność oceny trójwymiaru, niezbędnej dla dmuchacza. Obecnie wykonuje projekty farbami na płótnie, po czym zleca ich wykonanie zespołowi artystów i techników w szkle, z którymi współpracuje. Film dokumentalny Chihuly Over Venice był pierwszym programem telewizji HDTV nadanym w Stanach Zjednoczonych w listopadzie 1998. W 1991 po wizycie na wyspie Niijima w Japonii, artysta rozpoczął długofalową serię rzeźb pt. Niijima Float Series[3], składającą się z największych monumentalnych rzeźb w szkle, jakie kiedykolwiek wykonano.

Jedna z jego rzeźb pojawiła się na planie serialu telewizyjnego Frasier, którego fabuła rozgrywa się w Seattle. Najprawdopodobniej więcej ludzi zobaczyło, dzięki serialowi, wężowate zastygniete w szkle esy-floresy w wykonaniu artysty, niż inne prace na wszystkich jego licznych wystawach muzealnych i w ilustrowanych katalogach czy książkach.

Rys techniczny[edytuj | edytuj kod]

Chihuly’ego fascynuje abstrakcja form w naturze. Zwrócił na nią uwagę w ogrodzie matki jeszcze jako dziecko. Jego sztuka odzwierciedla także umiłowanie morza oraz fauny morskiej.

Tworzy od lat 60. XX wieku, jego rzeźby charakteryzują się bogactwem barw, innowacyjnością i złożonością formy. O ile prace artysty wielce różnią się od siebie w rozmiarach i barwach, to jednak Chihuly jest najlepiej kojarzony z wielkimi, wieloelementowymi, abstrakcyjnymi dziełami ze szkła dmuchanego. Artysta żywi również szczególne upodobanie do tradycji i kultury irlandzkiej, co znalazło wyraz w jego serii szkła ciętego pt. Irish Cylinders, która jest raczej kameralna w porównaniu z jego monumentalnym szkłem dmuchanym.

Niektóre rzeźby artysty zdobią sufity w ekskluzywnych kasynach i holach hotelowych. Inne z kolei, to abstrakty form kwiatowych, wielkości zaledwie ludzkiej dłoni. Chihuly jest zwolennikiem intensywnego pigmentowania szkła. Używa także neonu i efektów uzyskanych domieszaniem argonu.

Artysta używa form i opraw naturalnych, a jego rzeźby często zostają wkomponowane w środowisko naturalne, np. elementy szklane w prawdziwych gałęziach czy zgrupowaniach drzew, zawieszone lub spławione na taflach stawów. Nie jest to szeroko znanym faktem, ale niektóre elementy jego wielkich, wieloelementowych rzeźb są wykonane w szkle akrylowym, a nie w tradycyjnym szkle krzemowym (np. zestawione kawałki koloru wodnistego mostu w Tacomie, Chihuly Bridge of Glass).

Prace Chihuly’ego znajdują się w sprzedaży detalicznej w dwóch sklepach założonych za pośrednictwem koncernu hotelarsko-rozrywkowego MGM Mirage. Pierwszy sklep znajduje się w Bellagio w Las Vegas[4], a drugi w Chinach, w MGM Grand Casino w dawnym portugalskim terytorium Makau[5].

Pozew sądowy z 2006[edytuj | edytuj kod]

W 2006 artysta pozwał do sądu dwóch dmuchaczy szkła artystycznego, w tym Roberta Kaindla, którym zarzucił plagiat. Jednak amerykańskie zrzeszenie dmuchaczy artystycznych (GBF) wypowiedziało się przeciwko niemu jako amicus curiae, albowiem rzeźby Chihuly’ego składają się z podstawowych kształtów wziętych z natury, i co za tym idzie, nawet niekoniecznie doświadczony artysta-technik w szkle potrafiłby odtworzyć lub łatwo powielić „spiralne szkło”, którym Chihuly posługuje się w swoich instalacjach, i którego używanie przez innych uważał konkretnie za złamanie jego praw autorskich[6][7]. Ostatecznie postępowanie zostało umorzone, a sprawa załatwiona polubownie[8].

Instalacje stałe[edytuj | edytuj kod]

W 2008 r. na świecie było co najmniej 225 stałych instalacji muzealnych prac Chihuly’ego[9]. Niektóre z nich wypożyczane są na potrzeby wystaw okresowych, np. w 2008 r. w de Young Museum w San Francisco można było oglądać fioletowe szklane trzciny, które swoje stałe miejsce mają w Oklahoma City Museum of Art[10].

Anglia[edytuj | edytuj kod]

Australia[edytuj | edytuj kod]

Austria[edytuj | edytuj kod]

Belgia[edytuj | edytuj kod]

Czechy[edytuj | edytuj kod]

Dania[edytuj | edytuj kod]

Finlandia[edytuj | edytuj kod]

Francja[edytuj | edytuj kod]

Holandia[edytuj | edytuj kod]

Izrael[edytuj | edytuj kod]

Japonia[edytuj | edytuj kod]

Kanada[edytuj | edytuj kod]

Korea[edytuj | edytuj kod]

Niemcy[edytuj | edytuj kod]

Meksyk[edytuj | edytuj kod]

Nowa Zelandia[edytuj | edytuj kod]

Singapur[edytuj | edytuj kod]

Słowacja[edytuj | edytuj kod]

Stany Zjednoczone[edytuj | edytuj kod]

Alabama[edytuj | edytuj kod]

Arizona[edytuj | edytuj kod]

Arkansas[edytuj | edytuj kod]

  • Arkansas Arts Center, Little Rock
  • Clinton Library and Archives, Little Rock

Connecticut[edytuj | edytuj kod]

Dakota[edytuj | edytuj kod]

Delaware[edytuj | edytuj kod]

Floryda[edytuj | edytuj kod]

Georgia[edytuj | edytuj kod]

Hawaje[edytuj | edytuj kod]

Illinois[edytuj | edytuj kod]

Indiana[edytuj | edytuj kod]

Iowa[edytuj | edytuj kod]

Kalifornia[edytuj | edytuj kod]

Kansas[edytuj | edytuj kod]

Karolina[edytuj | edytuj kod]

Kentucky[edytuj | edytuj kod]

Kolorado[edytuj | edytuj kod]

Luizjana[edytuj | edytuj kod]

Maine[edytuj | edytuj kod]

Massachusetts[edytuj | edytuj kod]

Michigan[edytuj | edytuj kod]

Minnesota[edytuj | edytuj kod]

Missouri[edytuj | edytuj kod]

Montana[edytuj | edytuj kod]

Nebraska[edytuj | edytuj kod]

New Hampshire[edytuj | edytuj kod]

New Jersey[edytuj | edytuj kod]

Nevada[edytuj | edytuj kod]

Nowy Jork[edytuj | edytuj kod]

Ohio[edytuj | edytuj kod]

Oklahoma[edytuj | edytuj kod]

Oregon[edytuj | edytuj kod]

Pensylwania[edytuj | edytuj kod]

Rhode Island[edytuj | edytuj kod]

Tennessee[edytuj | edytuj kod]

Teksas[edytuj | edytuj kod]

Utah[edytuj | edytuj kod]

D.C.[edytuj | edytuj kod]

Waszyngton[edytuj | edytuj kod]

Wirginia[edytuj | edytuj kod]

Wirginia Z.[edytuj | edytuj kod]

Wisconsin[edytuj | edytuj kod]

Szwajcaria[edytuj | edytuj kod]

Szwecja[edytuj | edytuj kod]

Tajwan[edytuj | edytuj kod]

Włochy[edytuj | edytuj kod]

Wybrane wystawy[edytuj | edytuj kod]

2009[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Pilchuck Glass School. 2007. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 marca 2009)]. (ang.).
  2. ↑ Regina Hackett: Chihuly victimized by his own success?. Seattle Post-Intelligencer, 2006-04-17. [dostęp 2009-02-07]. (ang.).
  3. ↑ Dale Chihuly Incorported: Chihuly – Niijima. [dostęp 2009-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 listopada 2010)]. (ang.).
  4. ↑ Spis sklepów pod dachem hotelu i kasyna Bellagio: Dale Chihuly. 2009. [dostęp 2009-02-07]. (ang.).
  5. ↑ zarząd MGM Macau: MGM GRAND Macau Grand Opening – Luxury hotel resort marks début with world-class performances. 2007-12-18. [dostęp 2009-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-30)]. (ang.).
  6. ↑ Lennie Bennett: Glass warfare. Floridian. [dostęp 2009-02-07]. (ang.).
  7. ↑ Maureen O’Hagan: Glass artist Chihuly's lawsuit tests limits of copyrighting art. The Seattle Times. [dostęp 2009-02-06]. (ang.).
  8. ↑ Susan Kelleher: Chihuly, rival glass artist settle dispute. The Seattle Times. [dostęp 2009-02-06]. (ang.).
  9. ↑ Dale Chihuly Incorporated: Museum Installations. [w:] Chihuly, Artist [on-line]. (oficjalny portal internetowy artysty), 2009. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-31)]. (ang.).
  10. ↑ Dale Chihuly Icorporated: DALE CHIHULY Museum Collections. [w:] (Oficjlany spis alfabetyczny według nazwy muzeum) [on-line]. Dale Chihuly Incorporated, 2009. [dostęp 2009-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-07-27)]. (ang.).
  11. ↑ Chihuly at the Victoria and Albert Museum. [dostęp 2009-01-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-18)]. (ang.).
  12. ↑ Chihuly – Hilton Lac-Leamy, Hull, Quebec. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-20)]. (ang.).
  13. ↑ Dale Chihuly. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-20)]. (ang.).
  14. ↑ Birmingham Museum of Art (Alabama): Birmingham Persian Wall. [w:] (oficjalna strona internetowa muzeum) [on-line]. 1995. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-11-03)]. (ang.).
  15. ↑ The Julie Collins Smith Museum: Collection Highlights: Amber Luster Chandelier, 2003, by Artist Dale Chihuly. [w:] (oficjalna strona internetowa muzeum) [on-line]. 2003. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-04)]. (ang.).
  16. ↑ Dale Chihuly Incorporated: Persian Window. [w:] (oficjalna strona internetowa muzeum) [on-line]. 1995–2005. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-11)]. (ang.).
  17. ↑ The Arts Center: Chihuly Collection at the Morean Arts Center. [w:] (oficjalna strona internetowa muzeum) [on-line]. 2009. [dostęp 2009-02-07]. (ang.).
  18. ↑ The Children’s Museum of Indianapolis. [dostęp 2009-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-07)]. (ang.).
  19. ↑ San Jose Museum of Art: Sculptures at the San Jose Museum of Art. [w:] (oficjalna strona internetowa muzeum) [on-line]. San Jose Museum of Art, 1995. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-05)]. (ang.).
  20. ↑ WAM [Search] [online], wichitaartmuseum.org [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2007-09-28].
  21. ↑ Dale Chihuly Incorporated: Chihuly at the Colorado Springs Fine Arts Center. [w:] Chihuly, Artist [on-line]. Dale Chihuly Incorporated, 2004. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-29)]. (ang.).
  22. ↑ Kalamazoo Institute of Arts. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-30)]. (ang.).
  23. ↑ Gold Chandelier. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-28)]. (ang.).
  24. ↑ artsmia.org : viewer].
  25. ↑ Dale Chihuly. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-18)]. (ang.).
  26. ↑ Campiello del Remer. [dostęp 2009-02-07]. (ang.).
  27. ↑ Palazzo di Loredana Balboni. [dostęp 2009-02-07]. (ang.).
  28. ↑ Dale Chihuly Incorporated: Chihuly: Inside & Out. [w:] Chihuly, Artist [on-line]. Dale Chihuly Incorporated, 2000. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-27)]. (ang.).
  29. ↑ Dale Chihuly Incorporated: Toreador Red. [w:] Chihuly, Artist [on-line]. Dale Chihuly Incorporated, 2000. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-27)]. (ang.).
  30. ↑ Dale Chihuly Incorporated: Chihuly – Borgata Hotel + Casino, Atlantic City. [w:] Chihuly, Artist [on-line]. Dale Chihuly Incorporated, 2003. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-18)]. (ang.).
  31. ↑ Dale Chihuly Incorporated: Fiori di Como. [w:] Chihuly, Artist [on-line]. Dale Chihuly Incorporated, 2000. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-27)]. (ang.).
  32. ↑ Dale Chihuly Incorporated: Fern Green Tower. [w:] Chihuly, Artist [on-line]. Dale Chihuly Incorporated, 2000. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-27)]. (ang.).
  33. ↑ Dale Chihuly Incorporated: Rainbow Room Frieze. [w:] Chihuly, Artist [on-line]. Dale Chihuly Incorporated, 1987. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-28)]. (ang.).
  34. ↑ Dale Chihuly Incorporated: Persian Window. [w:] Chihuly, Artist [on-line]. Dale Chihuly Incorporated, 1994. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-27)]. (ang.).
  35. ↑ Dale Chihuly Incorporated: University of Akron Polyvitro Tower. [w:] Chihuly, Artist [on-line]. Dale Chihuly Incorporated, 2003. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-16)]. (ang.).
  36. ↑ Dale Chihuly Incorporated: Cincinnati Ice, (rzeźby wykonane z oświetlenia neonowego zawarte w bryłach lodu). [w:] Chihuly, Artist [on-line]. Dale Chihuly Incorporated, 2001. [dostęp 2009-02-07]. (ang.).
  37. ↑ Dale Chihuly Incorporated: Rio delle Toreselle, (żyrandol). [w:] Chihuly, Artist [on-line]. Dale Chihuly Incorporated, 2001. [dostęp 2009-02-07]. (ang.).
  38. ↑ Dale Chihuly Incorporated: Campiello del Remer #2, (żyrandol). [w:] Chihuly, Artist [on-line]. Dale Chihuly Incorporated, 2006. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-27)]. (ang.).
  39. ↑ Dale Chihuly Incorporated: Permanent Collection: Dale Chihuly (retrospective). [w:] Chihuly, Artist [on-line]. Dale Chihuly Incorporated, 2003. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-30)]. (ang.).
  40. ↑ Dale Chihuly Incorporated: Salt Lake: Olympic Art Festival Chihuly installations. [w:] Chihuly, Artist [on-line]. Dale Chihuly Incorporated, 2003. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-23)]. (ang.).
  41. ↑ Chihuly City Centre Installation. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-21)]. (ang.).
  42. ↑ Crystal Cascade. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-27)]. (ang.).
  43. ↑ Chihuly at the Frank Russel Bldg. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-18)]. (ang.).
  44. ↑ Gonzaga University Red Chandelier. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-27)]. (ang.).
  45. ↑ Dale Chihuly. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-18)]. (ang.).
  46. ↑ Chihuly Bridge of Glass. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-30)]. (ang.).
  47. ↑ Persian Window. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-12)]. (ang.).
  48. ↑ Chihuly. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-20)]. (ang.).
  49. ↑ Chihuly – Icicle Creek. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-18)]. (ang.).
  50. ↑ Chihuly. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-18)]. (ang.).
  51. ↑ Chihuly – Union Station. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-18)]. (ang.).
  52. ↑ Chihuly Window. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-12)]. (ang.).
  53. ↑ Chihuly Washington State Convention Center Installation. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-18)]. (ang.).
  54. ↑ Mendota Wall. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-11-12)]. (ang.).
  55. ↑ Chihuly Over Venice. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-20)]. (ang.).
  56. ↑ Chihuly in the Light of Jerusalem 2000. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-18)]. (ang.).
  57. ↑ Chihuly in the Garden. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-06-09)]. (ang.).
  58. ↑ Chihuly in the Garden. [dostęp 2009-02-07]. (ang.).
  59. ↑ Gardens of Glass. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-05)]. (ang.).
  60. ↑ Chihuly in Kalamazoo. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-27)]. (ang.).
  61. ↑ Chihuly at Fairchild. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-19)]. (ang.).
  62. ↑ Missouri Botanical Garden. [dostęp 2009-02-07]. (ang.).
  63. ↑ Oisterwijk Sculptuur. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-06-14)]. (ang.).
  64. ↑ New York Botanical Garden. [dostęp 2009-02-07]. (ang.).
  65. ↑ Wrapped In Tradition: The Chihuly Collection of American Indian Trade Blankets. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-28)]. (ang.).
  66. ↑ Chihuly at Phipps: Gardens and Glass. [dostęp 2009-02-07]. (ang.).
  67. ↑ Chihuly at the de Young. [dostęp 2009-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-26)]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dale_Chihuly&oldid=71525833”