Neon (pierwiastek)

Neon

fluor ← neon → –
He ↑ Ne ↓ Ar 10 Ne
Wygląd
bezbarwny
Neon świecący w silnym polu elektrycznym
Widmo emisyjne neonu
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.	neon, Ne, 10 (łac. neon)
Grupa, okres, blok	18, 2, p
Stopień utlenienia	0
Właściwości metaliczne	gaz szlachetny
Masa atomowa	20,1797(6) u
Stan skupienia	gazowy
Gęstość	0,825 kg/m³
Temperatura topnienia	−248,609 °C
Temperatura wrzenia	−246,053 °C
Numer CAS	7440-01-9
PubChem	23935
Właściwości atomowe Promień • atomowy • walencyjny • van der Waalsa obl. 38 pm 69 pm 154 pm Konfiguracja elektronowa [He]2s22p6 Zapełnienie powłok 2, 8 (wizualizacja powłok) Elektroujemność • w skali Allreda 4,84 Potencjały jonizacyjne I 2080,7 kJ/mol II 3952,3 kJ/mol III 6122 kJ/mol
Właściwości fizyczne Punkt potrójny −248,609 °C; 43 kPa Punkt krytyczny −228,8 °C; 2,76 MPa Ciepło parowania 1,7326 kJ/mol Ciepło topnienia 0,3317 kJ/mol Ciepło właściwe 1030 J/(kg·K) Przewodność cieplna 0,0493 W/(m·K) Układ krystalograficzny regularny ściennie centrowany Prędkość dźwięku 936 m/s (293,15 K) Objętość molowa 13,23×10−6 m3/mol
Najbardziej stabilne izotopy izotop wyst. o.p.r. s.r. e.r. MeV p.r. 20Ne 90,48% stabilny izotop z 10 neutronami 21Ne 0,27% stabilny izotop z 11 neutronami 22Ne 9,25% stabilny izotop z 12 neutronami 24Ne {syn.} 3,38 min β− 2,47 24Na
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2011-09-30] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Uwaga Zwroty H H280 Zwroty P P410+P403 Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Substancja nie jest klasyfikowana jako niebezpieczna według europejskich kryteriów (na podstawie podanej karty charakterystyki). NFPA 704 Na podstawie podanego źródła 0 0 0 SA Numer RTECS QP4450000
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)

Neon (Ne, łac. neon) – pierwiastek chemiczny z grupy helowców (gazów szlachetnych) w układzie okresowym. Jego zawartość w górnych warstwach Ziemi wynosi 5 × 10⁻⁷%. Stabilne izotopy neonu to ²⁰Ne, ²¹Ne i ²²Ne. Jest to bezwonny i bezbarwny gaz. Stosuje się go do wypełniania lamp neonowych, jako wydajniejszy od helu środek chłodniczy oraz w laserach. Jest jednak znacznie droższy niż hel, gdyż na skalę przemysłową otrzymywany jest tylko poprzez destylację frakcyjną powietrza, w którym występuje w śladowych ilościach.

Nie jest znane żadne znaczenie biologiczne neonu.

Pierwiastek został odkryty przez brytyjskich chemików sir Williama Ramsaya i Morrisa W. Traversa w 1898 roku. Nazwa pierwiastka pochodzi od greckiego słowa neos, co oznacza „nowy”.

Neon jest gazem szlachetnym i nie są znane żadne jego trwałe związki chemiczne. Metodami spektroskopowymi wykryto natomiast istnienie jonów Ne⁺, (NeAr)⁺, (NeH)⁺, i (HeNe)⁺. Znane są także cząsteczki NeF o czasie życia obliczanym na 25 ns. Neon ma też zdolność tworzenia niestabilnych hydratów.

Bibliografia

• David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0  (ang.).