Huta Gliwice
50°17′55″N 18°40′51″E/50,298611 18,680833_-_water_tower_01.jpg) Wieża wodna - pozostałość po dawnej hucie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Siedziba |
Gliwice |
| Adres |
44-100 Gliwice, ul. Piwna 16 |
| Data założenia | |
| Data likwidacji | |
| Forma prawna | |
| Nr KRS | |
Położenie na mapie Gliwic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
| 50°17′55″N 18°40′51″E/50,298611 18,680833
| |
Huta Gliwice – huta znajdująca się niegdyś w Gliwicach, działająca od XIX wieku do roku 2000.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początki hutnictwa na terenie Gliwic mają swoje korzenie jeszcze przed rewolucją przemysłową XIX wieku i oparte były o funkcjonujące wcześniej kuźnie. Spis geograficzno-topograficzny miejscowości leżących w Prusach z 1835 roku, którego autorem jest J.E. Muller notuje kolonię Gliwic o nazwie Eisengiesserei bei Gliwitz podając także jej nazwę w języku polskim Gliwicka Huta[2].
W 1867 roku dwaj niemieccy przemysłowcy Salomon Huldschinsky i Albert Hahn (1824-1898) założyli wytwórnię rur, którą nazwali „Hahn und Huldschinsky"[3]. W 1889 roku zakład rozbudowano o stalownię wyposażoną w cztery piece martenowskie i walcownię uniwersalną oraz podjęto produkcję kół kolejowych i obręczy do zestawów kołowych. W późniejszym okresie zainstalowano prasę hydrauliczną i uruchomiono ciągarnię rur. W 1894 roku zakład przekształcono w spółkę akcyjną pod nazwą „Huldschinskysche Hüttenwerke AG". W 1904 huta stała się częścią koncernu „Oberschlesische Eisenbahn-Bedarfs AG". W 1908 wybudowano reprezentacyjny gmach dyrekcji przy obecnej ul. ks. Herberta Hlubka[4]. W czasie I wojny światowej zakład przestawiono na produkcję wojenną, głównie pocisków artyleryjskich i części do armat. Stan zatrudnienia huty wynosił wówczas 6500 robotników. W czasie II wojny światowej huta zatrudniała 20 tys. osób. Po roku 1945 huta nosiła nazwę "1 Maja" i specjalizowała się m.in. w produkcji zestawów kołowych dla kolejnictwa. Zakład zamknięto w 2000 r. 1 lipca 2015, w związku z zakończeniem postępowania upadłościowego, Huta Gliwice S.A. została wykreślona z Krajowego Rejestru Handlowego[5]
Przez długi czas teren po hucie stał pusty. Na jej miejscu miało powstać centrum handlowe[6], jednak inwestor odstąpił od budowy. Zachowała się jedynie wieża wodna, wybudowana na początku XX wieku, kiedy huta wprowadziła zamknięty obieg wody[7] oraz zabytkowy budynek dyrekcji huty.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Data zakończenia postępowania upadłościowego oraz wykreślenia z Krajowego Rejestru Handlowego
- ↑ Muller 1835 ↓, s. 810.
- ↑ Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 43.
- ↑ Bożena Kubit, Zabytki kultury żydowskiej w Gliwicach, Stowarzyszenie na rzecz Dziedzictwa Żydowskiego w Gliwicach "Pamięć - Zikaron", Gliwice 2009
- ↑ Informacja zaczerpnięta z Krajowego Rejestru Sądowego - w odpowiednie pole wyszukiwarki należy wpisać KRS przedsiębiorstwa i pobrać wydruk informacji pełnych
- ↑ mpp: Miał być Focus, jest betonowa pustynia. Pusty plac w centrum Gliwic jeszcze długo postraszy. [w:] 24gliwice [on-line]. Informator Rynkowy, 2013-11-12. [dostęp 2018-04-17].
- ↑ Opis wizyty w wieży wodnej
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J.E. Muller: Vollstandiges geographish, statistisch, topographisches Worterbuch preusischen Staates. Erfurt: J.E. Muller'sche Buchhandlung, 1835.
- Z. Bożek, 100-lecie Huty 1 Maja w Gliwicach, 1967
- Gleiwitz. Monographien deutscher Städte, 1925
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Huta Gliwice w całej okazałości a raczej to co po niej pozostało. gliwiczanie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-27)].