Huta Zygmunt
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Adres |
41-909 Bytom |
| Data założenia |
1857 |
| Data likwidacji |
10 marca 2000 (ogłoszenie upadłości) |
| Forma prawna | |
| Nr KRS | |
| Zatrudnienie |
2358 (1993)[1] |
Położenie na mapie Bytomia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°19′28,027″N 18°54′53,899″E/50,324452 18,914972
| |
Huta Zygmunt (niem. Hubertushütte[2], do 1936 roku Huta Hubertus[3]) – zlikwidowana huta żelaza, która znajdowała się w Bytomiu–Łagiewnikach, formalnie istniała od 1857 roku do 10 marca 2000 roku, kiedy została postawiona w stan upadłości.
Została założona w 1857 roku[4] przez Huberta von Tiele-Wincklera, wcześniej, od 1845 roku działała jako cynkownia[5]. Huta była zaopatrywana w węgiel przez pobliską kopalnię Łagiewniki, na terenie huty znajdował się szyb Schwerin[6]. Od 1889 roku należała do koncernu Katowickiej Spółki Akcyjnej dla Górnictwa i Hutnictwa[3]. W 1901 roku ukończono budowę robotniczej Kolonii Zgorzelec dla pracowników zakładu. W 1904 roku zakład powiększono o nowo wybudowaną stalownię i koksownię[7]. Zmiana nazwy huty z Hubertus na Zygmunt nastąpiła w 1936[8]. W 1937 huta została włączona w skład Wspólnoty Interesów Górniczo-Hutniczych z siedzibą w Katowicach. W latach 1940–1942 zakład należał do I.G. Betriebsgruppe Bismarckhütte, następnie do Berghütte Königs und Bismarckhütte AG[8].
Przy hucie od grudnia 1944 do stycznia 1945 mieścił się podobóz KL Auschwitz o nazwie Hubertushütte. Funkcjonował także jako: Arbeitslager Hohenlinde, Lager Nr 4923, 1028 Gemeinschaftslager Steinhof, Gefangen- und Zivilarbeiterlager der Hubertushütte[9]. Więźniowie pracowali w hucie na rzecz firmy Berghütte Königs und Bismarckhütte AG. 17 stycznia 1945 znajdowało się w nim 202 więźniów[10]. 19 stycznia 1945 nastąpiła likwidacja obozu i ewakuacja więźniów do Gliwic, a później do KL Sachsenhausen[10]. 22 lipca 1979 roku zakład został odznaczony Orderem Sztandaru Pracy[11].
W 1990 roku zdolności produkcyjne huty były oparte o stalownię elektryczną i martenowską[12], a zakład zajmował się głównie produkcją urządzeń i maszyn hutniczych[13]. W 1995 roku huta została sprywatyzowana w ramach Programu Powszechnej Prywatyzacji[14].
10 marca 2000 roku Huta Zygmunt została postawiona w stan upadłości[15][16]. Huta Zygmunt SA w upadłości podjęła się restrukturyzacji zatrudnienia, która była współfinansowana ze środków publicznych[17]. Zakład w jego dawnej formie został zlikwidowany[18].
Od 2004 roku część dawnego majątku huty, tj. wydziału mechanicznego[19], należy do firmy Zamet Budowa Maszyn[5], część terenu po hucie kupił koncern ArcelorMittal i utworzył tam centrum serwisowe U2S-Usinor Stal Serwis, które zajmuje się przetwórstwem blach[20].
Po II wojnie światowej zakład objął patronatem założony w 1919 roku lokalny klub sportowy nazwany na krótko HKS Stal Łagiewniki, który przez większość swojej aktywności działał jako ŁKS Łagiewniki[21].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Major Business Organisations of Eastern Europe and the Commonwealth of Independent States 1993/1994. London: Graham & Trotman Ltd, 1993, s. 445.
- ↑ Conrad Matschoss: 50 Jahre Ingenieur-Arbeit in Oberschlesien. Eine Gedenkschrift zur Feier des 50 jährigen Bestehens des Oberschlesischen Bezirksvereins deutscher Ingenieure. Berlin: Julius Springer, 1907, s. 279.
- ↑ a b Sulik 1979 ↓, s. 267.
- ↑ Szulc 2013 ↓, s. 21.
- ↑ a b Historia. Zamet Budowa Maszyn S.A.. [dostęp 2015-04-07].
- ↑ Władysław Kuczewski. Koksownictwo na Śląsku Górnym. „Przegląd Górniczo-Hutniczy”. XV (4 (293)), s. 289, 1923-04-01. Rada Zjazdu przemysłowców górniczych. (pol.).
- ↑ Sulik 1979 ↓, s. 268.
- ↑ a b Studia i materiały z dziejów Śląska. Zakład Naukowy im. Ossolińskich, 1957, s. 685.
- ↑ Hubertushütte. Tiergartenstrasse 4 Association. [dostęp 2016-09-14]. (ang.).
- ↑ a b Podobozy KL Auschwitz. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau. [dostęp 2016-09-14]. (pol.).
- ↑ Řád praporu práce 22.VII. 1979 - Odznaczenie zakladu orderem sztandaru pracy / Huta Zygmunt Bytom. Antikvariát Bohumín. [dostęp 2020-11-25]. (cz.).
- ↑ Szulc 2013 ↓, s. 26.
- ↑ Szulc 2013 ↓, s. 33.
- ↑ Szulc 2013 ↓, s. 185.
- ↑ Szulc 2013 ↓, s. 78.
- ↑ Agnieszka Klich: A syndyk ma czas. [w:] naszemiasto.pl Bytom [on-line]. Polska Press, 2006-04-28. [dostęp 2018-02-24].
- ↑ Szulc 2013 ↓, s. 86.
- ↑ Szulc 2013 ↓, s. 172.
- ↑ Huta Zygmunt. TDJ Spółka Akcyjna. [dostęp 2018-02-24].
- ↑ Arcelor czeka na szczegóły oferty prywatyzacyjnej PHS. [w:] Parkiet [on-line]. Gremi Media SA, 2002-10-24. [dostęp 2018-02-24].
- ↑ ŁKS Łagiewniki. Urząd Miasta Bytom, 2013-12-12. [dostęp 2019-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-23)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Alfred Sulik: Życie gospodarcze do 1921 roku. W: Bytom. Zarys rozwoju miasta. Wacław Długoborski (red.). Warszawa – Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979. ISBN 83-01-00369-3.
- Wojciech Szulc: Transformacja polskiego hutnictwa żelaza do gospodarki wolnorynkowej. Gliwice: Instytut Metalurgii Żelaza, 2013. ISBN 978-83-916893-8-7.