Malolotja Nature Reserve
 Malolotja Nature Reserve w 2011 roku | |
| rezerwat przyrody | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data utworzenia |
1979[1] |
| Powierzchnia |
ok. 18 tys. ha[2] |
Położenie na mapie Eswatini  | |
Położenie na mapie Afryki  | |
 26°05′52,8″S 31°05′56,4″E/-26,098000 31,099000
| |
| Strona internetowa | |
Malolotja Nature Reserve[3] – obszar chroniony (rezerwat przyrody) o powierzchni ok. 18 tys. ha[2][4] utworzony w latach 70. XX wieku[1], znajdujący się w Górach Smoczych w północno-zachodniej części Eswatini (dawniej Suazi), w Dystrykcie Hhohho, wzdłuż granicy z Republiką Południowej Afryki.
Od 1998 roku część rezerwatu wpisana jest na listę ostoi ptaków IBA organizacji BirdLife International[2], a w 2001 roku została uznana za kluczowy obszar różnorodności biologicznej (KBA)[1].
Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]
Rezerwat Malolotja zlokalizowany jest między miastami Ngwenya i Bulembu w Dystrykcie Hhohho w północno-zachodniej części Eswatini[2]. Zachodnią granicę rezerwatu stanowi granica eswatinijsko-południowoafrykańska (po jej drugiej stronie znajduje się rezerwat Songimvelo), zaś granicę wschodnią – droga ze stolicy kraju, Mbabane, do miasta Piggs Peak[2].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Malolotja Nature Reserve obejmuje górzysty teren położony na wschodniej krawędzi masywu Gór Smoczych (ang. Drakensberg)[2]. W rejonie tym występują jedne z najstarszych skał osadowych na Ziemi, liczące nawet 3,5–3,6 mld lat[4][2]. Na obszarze rezerwatu wznoszą się m.in. góry Silotfwane (1680 m n.p.m.[2]) i Ngwenya (1829[5] lub 1837 m n.p.m.[2] – drugi pod względem wysokości szczyt kraju), natomiast najniżej położona jest dolina rzeki Komati (640 m n.p.m.)[5].
Przez rezerwat przepływa m.in. rzeka Malolotja, która wraz z mniejszymi potokami wcina się w skaliste podłoże, rzeźbiąc głębokie wąwozy[2]. W północnej części obszaru chronionego Malolotja wpada do rzeki Komati, po drodze tworząc malownicze wodospady, w tym najwyższy wodospad w kraju, Malolotja Falls, o wysokości 95 m[4].
Średnia roczna suma opadów na terenie rezerwatu wynosi 1150 mm, z czego większość przypada na miesiące letnie. Średnia temperatura dobowa wynosi +11 °C zimą i +18 °C latem. Wilgotność powietrza waha się od ok. 65% zimą do ok. 85% latem[6].
Rezerwat został założony w 1979 roku, a w 1984 roku został udostępniony do zwiedzania[1]. Przez jego obszar przebiega ok. 200 km szlaków turystycznych, a do dyspozycji odwiedzających udostępnione są kempingi oraz drewniane domki stylizowane na tradycyjne chaty[4]. Malolotja Nature Reserve pozostaje najlepiej zachowanym w swojej pierwotnej formie obszarem na terenie Eswatini[1][5][4], choć zagrażają mu plany wydobywania na skalę przemysłową zielonego czertu w lesie mglistym Mgwayiza oraz ponownego uruchomienia kopalni rudy żelaza Ngwenya znajdującej się w południowej części rezerwatu[1][7][8].
Flora[edytuj | edytuj kod]
Obszar rezerwatu jest bardzo zróżnicowany pod względem znajdujących się na nim zbiorowisk roślinnych[2][9]. Występują tu rozległe kwaśne łąki i sawanny (Weld) porastające niższe wzgórza; w wyższych partiach gór rosną wilgotne lasy mgliste o cechach wysokogórskich oraz lasy afrogórskie[2][5]. Wzdłuż cieków wodnych rozciągają się gęste zarośla krzewiaste (fynbos) charakterystyczne dla państwa florystycznego Capensis[5][9]. Występują tu także porośnięte roślinnością bagienno-torfowiskową tereny podmokłe oraz okresowo wysychające zbiorniki wodne noszące pochodzącą z języka afrikaans nazwę vlei[9][10].
Na terenie Malolotja Nature Reserve występują trzy rzadkie gatunki zgłowieni (sagowców z rodziny zamiowatych): Encephalartos paucidentatus, Encephalartos lanatus i Encephalartos laevifolius[2]. Są to gatunki charakterystyczne dla tzw. pasa zieleńcowego Barberton, występujące również w RPA[9]. W rezerwacie rosną również okazy niewielkich drzew zagrożonego gatunku Cassipourea swaziensis z rodziny korzeniarowatych[2]. Na niżej położonych obszarach np. w dolinie Komati, Malolotji czy w lesie Mgwayiza występują drzewa z rodzaju Afrocarpus, Celtis oraz Anthocleista grandiflora[9].
Fynbos na terenie rezerwatu porasta sześć gatunków srebrników (Protea), natomiast obszary torfowisk i vlei – liczne gatunki storczyków i amarylkowatych[9][4]. W wąskich szczelinach między wychodniami skalnymi rośnie skrętnik Streptocarpus dunnii wytwarzający jasnoczerwony kwiatostan w kształcie trąbki oraz duży, pojedynczy jasnozielony liść odżywiający roślinę, obumierający z chwilą wydania przez nią owoców[9].
Fauna[edytuj | edytuj kod]
_(32413640451).jpg)
Fauna rezerwatu pozostaje stosunkowo słabo zbadana[11]. Szacuje się, że na tym obszarze występują 124 gatunki motyli i aż 612 gatunków ciem[11]. Kręgowce reprezentowane są przez 7 gatunków ryb, 21 gatunków płazów, 61 gatunków płazów, 271 (bądź ok. 290[2]) gatunków ptaków oraz 56 gatunków ssaków[11]. Oprócz zwierząt dziko żyjących na tym terenie występują też bezpańskie zwierzęta gospodarskie, psy i koty z okolic, a także stado zdziczałych kóz[11].
Herpetofauna[edytuj | edytuj kod]
Świat płazów i gadów na terenie rezerwatu obejmuje łącznie ok. 80 gatunków, których różnorodność odzwierciedla różnorodność siedlisk na tym obszarze. Ok. 35% z nich to eswatinijskie endemity, do których zalicza się np. odkryta w 1984 roku jaszczurka Afroedura major czy wąż Inyoka swazicus odkryty w 1968 roku. Jadowitymi gatunkami węzy w Malolotja Nature Reserve są żmija sykliwa (Bitis arietans), Hemachatus haemachatus, Naja mossambica, czarna mamba (Dendroaspis polylepis), boomslang (Dispholidus typus) i biczowąż długonosy (Ahaetulla nasuta)[12].
Awifauna[edytuj | edytuj kod]
_(29865447691).jpg)
W 2001 roku na terenie Malolotja Nature Reserve odnotowano występowanie ok. 290 gatunków ptaków[2]. Rezerwat stanowi jedyne miejsce na terenie Eswatini, gdzie regularnie występuje zagrożona wyginięciem jaskółka długosterna (Hirundo atrocaerulea), która – podobnie jak smolarek łuskowany (Myrmecocichla formicivora), drop białoskrzydły (Ardeotis denhami) i czajka czarnoskrzydła (Vanellus melanopterus) – żeruje na niskich łąkach we wschodniej części rezerwatu[10][2]. Innym rzadkim i zagrożonym gatunkiem jest ibis łysy (Geronticus calvus), którego kolonia lęgowa znajduje się niedaleko wodospadu Malolotja[10]. Niegdyś występował tu również żuraw rajski (Anthropoides paradisea), jednak od 1994 roku gatunku nie stwierdzono[2].
Na terenach bagiennych i vlei występuje m.in. przepiórnik czarnorzytny (Turnix nanus) i kusokurka smugowana (Sarothrura affinis)[10] oraz przepiórnik hotentocki (Turnix hottentottus), płomykówka ziemna (Tyto capensis) i błotniak afrykański (Circus ranivorus), a dawniej również koronnik szary (Balearica regulorum)[2]. Brzegi strumieni i rzek zamieszkuje zimorodek turkusowy (Alcedo semitorquata), zimorodek malachitowy (Corythornis cristatus), perkołyska afrykańska (Podica senegalensis) oraz rybaczek wielki (Megaceryle maxima), lasy afrogórskie – nektarniki, dudkowiec natalski (Promerops gurneyi), turak niebieskozielony (Tauraco corythaix), kapturniczek (Lioptilus nigricapillus), złotokos rdzaworzytny (Cossypha dichroa) i afrokulczyk leśny (Serinus scotops) oraz odnalezione w 1998 roku w lesie Mgwayiza na północ od rzeki Komati drozdaczek pomarańczowogardły (Zoothera gurneyi) i drozdówek brunatny (Cercotrichas signata)[2], zaś wychodnie skalne – nagórnik modroszyi (Monticola explorator), zulusek (Campicoloides bifasciatus) i dzięciolik ziemny (Geocolaptes olivaceus)[10]. U podnóża gór występuje frankolin rdzawoboczny (Scleroptila shelleyi)[2], a na obszarach bardziej równinnych – dzierzbiki, kukale, ametyszczak (Cinnyricinclus leucogaster), żołna mała (Merops pusillus) czy turak rdzawy (Gallirex porphyreolophus)[10].
Ssaki[edytuj | edytuj kod]
Do dużych ssaków zamieszkujących trawiaste tereny Malolotja Nature Reserve należą m.in. sasebi zuluski (blesbok; Damaliscus dorcas phillipsi) i gnu brunatne (Connochaetes gnou) reintrodukowane na tym obszarze, oribi smukłonogi (Ourebia ourebi) występujący wyłącznie we wschodniej Republice Południwej Afryki i Eswatini oraz gnu pręgowane (Connochaetes taurinus) i zebra[2][4]. Oprócz tego żyją tu też pelea sarnia (Pelea capreolus), myszoryjek przylądkowy (Myosorex varius), ryjówek najmniejszy (Suncus infinitesimus) i złotokrecik hotentocki (Amblysomus hottentotus)[2] oraz ridbok górski i ridbok południowy, Tragelaphus sylvaticus, bawolec rudy, koziołek skalny, dujker czerwony i impala[13][4], a także pędzlogon zwinny[13].
Drapieżnikami żyjącymi w rezerwacie są m.in. protel, karakal, lampart, szakal czaprakowy czy serwal[13]. Występują tu również: likaon pstry, guziec, wyderka białolica, mrównik afrykański, dzikan zaroślowy, jeżozwierz, galago, hipopotam, kotawiec sawannowy, góralek skalny, zając zaroślowy i pawian[13][4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Malolotja Nature Reserve, Eswatini [online], www.keybiodiversityareas.org [dostęp 2024-02-17] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Malolotja Nature Reserve SZ001 [online], BirdLife Data Zone [dostęp 2024-02-17].
- ↑ Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 3. Afryka. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2004, s. 143. ISBN 83-239-7826-3.
- ↑ a b c d e f g h i Malolotja Nature Reserve [online], The Kingdom of Eswatini (Swaziland) – Official Tourism Website [dostęp 2024-02-17] (ang.).
- ↑ a b c d e Swaziland National Trust Commission: Malolotja Nature Reserve. sntc.org.sz. [dostęp 2024-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-17)]. (ang.).
- ↑ Swaziland National Trust Commission: Malolotja Nature Reserve – Climate. sntc.org.sz. [dostęp 2024-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-28)]. (ang.).
- ↑ UNESCO World Heritage Centre, Ngwenya Mines [online], whc.unesco.org, 31 grudnia 2008 [dostęp 2024-02-15] (ang.).
- ↑ Nellie Bowles, Swaziland’s Ngwenya mine extracts its ore and exacts its price [online], The Mail & Guardian, 31 sierpnia 2012 [dostęp 2024-02-16] (ang.).
- ↑ a b c d e f g Swaziland National Trust Commission: Malolotja Nature Reserve – Flora. sntc.org.sz. [dostęp 2024-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-18)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Swaziland National Trust Commission: Malolotja Nature Reserve – Birds. sntc.org.sz. [dostęp 2024-02-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-21)]. (ang.).
- ↑ a b c d Swaziland National Trust Commission: Malolotja Nature Reserve – Fauna. sntc.org.sz. [dostęp 2024-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-16)]. (ang.).
- ↑ Swaziland National Trust Commission: Malolotja Nature Reserve – Reptiles and Amphibians. sntc.org.sz. [dostęp 2024-02-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-24)]. (ang.).
- ↑ a b c d Swaziland National Trust Commission: Malolotja Nature Reserve – Mammals. sntc.org.sz. [dostęp 2024-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-11)]. (ang.).