Puzur-Sin z Aszur

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Puzur-Sin (akad. Puzur-Sîn[1], w transliteracji z pisma klinowego zapisywane pù-zur8-dZUEN[1], tłum. „Ochroną jest bóg Sin[2]) – władca miasta-państwa Aszur, którego imienia nie wymienia Asyryjska lista królów. Panował w końcu XVIII w. p.n.e., słabo znanym okresie wielkiego zamieszania i chaosu w historii Asyrii, który nastąpił po śmierci Iszme-Dagana I (1781-1741? p.n.e.), wraz z rozpadem państwa stworzonego przez jego ojca Szamszi-Adada I (1814-1782 p.n.e.). Cała wiedza o Puzur-Sinie pochodzi z jedynej znanej jego inskrypcji wyrytej na kamiennej tabliczce znalezionej w mieście Aszur, a obecnie przechowywanej w British Museum (nr inwent. BM 115688)[1][3]. Sama inskrypcja, zapisana archaizującym pismem w dialekcie staroasyryjskim, jest mocno uszkodzona i miejscami zatarta, co sprawia, że jej tekst jest trudny do odczytania i interpretacji[1]. W inskrypcji tej Puzur-Sin nazywa siebie „namiestnikiem boga Aszura” ([É]NSI da-šur) oraz tym, który zniszczył „zło Asinuma, potomka Szamszi-Adada” (le-mu-tu a-sí-nim [pa-r]a-á’ dUTU-ši-[dadad])[1]. Wspomniany tu Asinum musiał być wnukiem Szamszi-Adada I, gdyż w innym miejscu tekstu Szamszi-Adad I nazywany jest „jego dziadkiem” (a-bu a-bi-š[u], dosł. „ojcem jego ojca”)[1]. Usunięcie Asinuma z tronu asyryjskiego Puzur-Sin usprawiedliwia tym, iż Szamszi-Adad I, jako Amoryta, nie był rdzennym Asyryjczykiem, lecz uzurpatorem, człowiekiem „nie z ciała miasta Aszur” (la UZU URU aš-š[ur])[1]. Tym samym zarówno on, jak i jego następcy, nie mieli żadnych praw do asyryjskiego tronu. To oznacza, iż sam Puzur-Sin uważać się musiał za rdzennego Asyryjczyka, tego, który przywracał rodzimą dynastię, zwyczaje, obrzędy i rytuały[1]. W dalszej części swej inskrypcji opisuje on zniszczenie zbudowanego przez Szamszi-Adada I pałacu i budowę nowych murów w Aszur[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i Grayson A.K., Assyrian Rulers ..., s. 77-78.
  2. hasło puzru, The Assyrian Dictionary, tom 12 (P), The Oriental Institute, Chicago 2005, s. 558.
  3. British Museum: Plaque BM 115688. www.britishmuseum.org. [dostęp 2022-04-22]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Grayson A.K., Assyrian Rulers of the Third and Second Millennia BC (to 1115 BC), tom I z serii The Royal Inscriptions of Mesopotamia. Assyrian Periods (RIMA 1), University of Toronto Press 2002.