Madeleine Albright: Różnice pomiędzy wersjami

Madeleine Albright
Data i miejsce urodzenia	15 maja 1937 ; Praga
Data śmierci	23 marca 2022
	64. Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych
Okres	od 23 stycznia 1997; do 20 stycznia 2001
Przynależność polityczna	Partia Demokratyczna
Poprzednik	Warren Christopher
Następca	Colin Powell
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 19:30, 7 lut 2020

Madeleine Korbel Albright, właśc. Marie Jana Korbelová (ur. 15 maja 1937 w Pradze) – amerykańska dyplomatka, polityk; 64. sekretarz stanu. Urodziła się w żydowskiej rodzinie zamieszkałej w Czechosłowacji.

Została nominowana przez prezydenta Billa Clintona 5 grudnia 1996 na stanowisko sekretarza stanu. Oficjalnie objęła urząd 23 stycznia 1997 roku. Albright była pierwszą kobietą na tym stanowisku (Condoleezza Rice była drugą).

Studia i kariera polityczna

Urodziła się 15 maja 1937 w Pradze-Smíchov^[1]. Jest córką czechosłowackiego dyplomaty Josefa Korbela i Anny Spiegel. Rodzina wyemigrowała do USA^[1].

Po ukończeniu Wellesley College ze specjalnością w dziedzinie nauk politycznych, rozpoczęła studia w Szkole Wyższych Studiów Międzynarodowych na Uniwersytecie Johnsa Hopkinsa. Uzyskała również certyfikat w Instytucie Rosyjskim na Columbia University oraz tytuł magistra i doktora prawa publicznego i rządowego również na Columbia University. Była studentką Zbigniewa Brzezińskiego^[2].

Od 1978 do 1981, Albright była członkiem Narodowej Rady Bezpieczeństwa, gdzie jako pracowniczka Białego Domu odpowiedzialna była za politykę zagraniczną^[3]. W 1976 została szefem doradców prawnych senatora Edmunda Muskie^[4].

Od września 1981 do 1982, Albright zostało przyznane członkostwo w Międzynarodowym Centrum Woodrowa Wilsona przy Smithsonian Institution^[5]. Opisała tam rolę prasy i mediów podczas zmian politycznych w Polsce na początku lat 80.

Od 1981 do 1982 sprawowała również funkcję starszego członka ds. sowieckich i Europy Wschodniej w Centrum Strategii i Studiów Międzynarodowych. Przewodziła badaniom nad rozwojem i dążeniami ZSRR i państw satelickich.

W 1981 została współzałożycielką Centrum Polityki Narodowej, objęła wówczas stanowisko przewodniczącej tej organizacji.

W 1982 Albright została mianowana profesorem spraw międzynarodowych i dyrektorem ds. kobiet w Programie Spraw Zagranicznych na Uniwersytecie Georgetown^[6], na Wydziale Spraw Zagranicznych. Prowadziła zajęcia ze studentami oraz kursy z zakresu amerykańskiej polityki zagranicznej, dyplomacji rosyjskiej, polityki państw Europy Środkowo-Wschodniej.

Zanim została sekretarzem stanu, Albright sprawowała funkcję członka gabinetu prezydenta Billa Clintona.

Ambasador przy Organizacji Narodów Zjednoczonych

Albright została mianowana amerykańską ambasador przy Organizacji Narodów Zjednoczonych^[7]. Jej pierwsza praca w roli dyplomaty, rozpoczęła się krótko po zaprzysiężeniu Billa Clintona na prezydenta – 9 lutego 1993 roku. Podczas pracy w ONZ Albright miała chłodne stosunki z sekretarzem generalnym ONZ – Boutrosem Boutrosem-Ghalim'^[8].

Albright pełniąc funkcję Ambasadora Stanów Zjednoczonych przy ONZ została skrytykowana za opinię jaką wyraziła w czasie wywiadu 12 maja 1996, dla programu telewizyjnego 60 Minut. Tematem rozmów były amerykańskie sankcje nałożone na Irak, prezenter Lesley Stahl zadał pytanie:

Słyszeliśmy, że pół miliona dzieci zginęło. Wydaje mi się, że to jest więcej niż zginęło w Hiroszimie. Jak pani myśli, czy ta cena jest warta tego?

Albright odpowiedziała: Myślę, że to jest bardzo trudny wybór, ale cena – myślimy że jest to tego warte^[9]^[10].

Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych

23 stycznia 1997 roku została sekretarzem stanu^[11].

W 2000 Albright była pierwszą osobą na tak wysokim szczeblu zachodniej dyplomacji, która spotkała się z Kim Dzong Ilem, przywódcą reżimu Korei Północnej^[12].

Informacje personalne

Urodziła się 15 maja 1937 roku w Pradze jako Marie Jana Korbelová^[1]. Madeleine było francuską wersją czeskiego imienia Madlenka, nadanym jej przez babkę. Albright zaakceptowała nowe imię, kiedy rozpoczęła naukę w Swiss Boarding School. Po spędzeniu wojny w Wielkiej Brytanii w 1950 roku wraz z rodzicami wyjechała do Stanów Zjednoczonych. W 1957 roku rozpoczęła naukę na The Wellesley College.

W maju 1959 poślubiła dziennikarza prasowego Josepha Albrighta, z którym miała później trzy córki. Rozwiedli się w 1983 roku^[13].

Znana jest ze swoich broszek, które zakłada odpowiednio do wszelkiego rodzaju okazji. W czasie uroczystości związanych z marynarką amerykańską (US Navy), miała założoną broszkę w kształcie kotwicy, natomiast w czasie spotkania z Saddamem Husajnem – w kształcie węża.

Przed rozpoczęciem II wojny światowej, jej ojciec Josef Korbel wraz z rodziną poszukiwał schronienia w Belgradzie w Jugosławii, gdzie przebywał z misją dyplomatyczną z Czechosłowacji. Mogło jej to uratować życie, ponieważ wielu czeskich i słowackich Żydów zginęło w Holokauście. Albright o swoim żydowskim pochodzeniu dowiedziała się dopiero będąc dorosła.

W 2003 roku wydała swoją autobiografię: Madeleine Albright. Madam Secretary (2003). W Polsce książka ukazała się w połowie 2005 roku pt. Madeleine Albright. Pani Sekretarz Stanu.

13 lipca 2009 roku odznaczona Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej^[14], zaś w maju 2012 – Prezydenckim Medalem Wolności.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Madeleine Albright: Pani Sekretarz Stanu. Warszawa: Świat Książki, 2005, s. 16. ISBN 978-83-7391-465-0.
↑ wiadomosci.onet.pl
↑ Madeleine Albright: Pani Sekretarz Stanu. Warszawa: Świat Książki, 2005, s. 85. ISBN 978-83-7391-465-0.
↑ Madeleine Albright: Pani Sekretarz Stanu. Warszawa: Świat Książki, 2005, s. 81. ISBN 978-83-7391-465-0.
↑ Madeleine Albright: Pani Sekretarz Stanu. Warszawa: Świat Książki, 2005, s. 98. ISBN 978-83-7391-465-0.
↑ Who's who in international affairs 2003., wyd. 3rd ed, London: Europa Publications, 2002, ISBN 1-85743-156-1, OCLC 50526266 [dostęp 2020-02-07] .
↑ Madeleine Albright: Pani Sekretarz Stanu. Warszawa: Świat Książki, 2005, s. 135. ISBN 978-83-7391-465-0.
↑ Madeleine Albright: Pani Sekretarz Stanu. Warszawa: Świat Książki, 2005, s. 140. ISBN 978-83-7391-465-0.
↑ The Mighty and the Almighty: Reflections on America, God, and World Affairs - Madeleine Albright - Google Livres [online], books.google.com [dostęp 2017-11-25] .
↑ Madeleine Albright - Wikiquote [online], en.wikiquote.org [dostęp 2017-11-25] (ang.).
↑ Biography: Madeleine Korbel Albright
↑ frontline: kim's nuclear gamble: interviews: madeleine albright | PBS
↑ Madeleine Albright: Pani Sekretarz Stanu. Warszawa: Świat Książki, 2005, s. 105. ISBN 978-83-7391-465-0.
↑ M.P. z 2010 r. nr 7, poz. 60 – pkt 11.

Linki zewnętrzne

Biografia Office of the Historian, Bureau of Public Affairs, Departament Stanu Stanów Zjednoczonych (ang.)
Biografia Albright w amerykańskim Departamencie Stanu

[Albright16-1] Madeleine Albright: Pani Sekretarz Stanu. Warszawa: Świat Książki, 2005, s. 16. ISBN 978-83-7391-465-0.

[2] wiadomosci.onet.pl

[3] Madeleine Albright: Pani Sekretarz Stanu. Warszawa: Świat Książki, 2005, s. 85. ISBN 978-83-7391-465-0.

[4] Madeleine Albright: Pani Sekretarz Stanu. Warszawa: Świat Książki, 2005, s. 81. ISBN 978-83-7391-465-0.

[5] Madeleine Albright: Pani Sekretarz Stanu. Warszawa: Świat Książki, 2005, s. 98. ISBN 978-83-7391-465-0.

[6] Who's who in international affairs 2003., wyd. 3rd ed, London: Europa Publications, 2002, ISBN 1-85743-156-1, OCLC 50526266 [dostęp 2020-02-07] .

[7] Madeleine Albright: Pani Sekretarz Stanu. Warszawa: Świat Książki, 2005, s. 135. ISBN 978-83-7391-465-0.

[8] Madeleine Albright: Pani Sekretarz Stanu. Warszawa: Świat Książki, 2005, s. 140. ISBN 978-83-7391-465-0.

[9] The Mighty and the Almighty: Reflections on America, God, and World Affairs - Madeleine Albright - Google Livres [online], books.google.com [dostęp 2017-11-25] .

[10] Madeleine Albright - Wikiquote [online], en.wikiquote.org [dostęp 2017-11-25] (ang.).

[11] Biography: Madeleine Korbel Albright

[12] rontline: kim's nuclear gamble: interviews: madeleine albright | PBS

[13] Madeleine Albright: Pani Sekretarz Stanu. Warszawa: Świat Książki, 2005, s. 105. ISBN 978-83-7391-465-0.

[14] M.P. z 2010 r. nr 7, poz. 60 – pkt 11.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

@@ Linia 2: / Linia 2: @@
  | polityk           = Madeleine Albright
  | grafika           = [[Plik:Secalbright.jpg|200px]]
  | opis grafiki      =
  | data urodzenia    = [[15 maja]] [[1937]]
  | miejsce urodzenia = [[Praga]]
  | data śmierci      =
  | miejsce śmierci   =
  | funkcja           = 64. [[Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych]]
  | partia            = [[Partia Demokratyczna (Stany Zjednoczone)|Partia Demokratyczna]]
@@ Linia 34: / Linia 34: @@
 W 1981 została współzałożycielką [[Centrum Polityki Narodowej]], objęła wówczas stanowisko przewodniczącej tej organizacji.
-W 1982 Albright została mianowana profesorem spraw międzynarodowych i dyrektorem ds. kobiet w Programie Spraw Zagranicznych na [[Uniwersytet Georgetown|Uniwersytecie Georgetown]]<ref>{{Cytuj |autor =  |tytuł = Who's who in international affairs 2003. |data = 2002 |data dostępu = 2020-02-07 |isbn = 1-85743-156-1 |wydanie = 3rd ed |miejsce = London |wydawca = Europa Publications |oclc = 50526266 |url = https://www.worldcat.org/oclc/50526266}}</ref>, na Wydziale Spraw Zagranicznych. Prowadziła zajęcia ze studentami oraz kursy z zakresu amerykańskiej polityki zagranicznej, dyplomacji rosyjskiej, polityki państw Europy Środkowo-Wschodniej.
+W 1982 Albright została mianowana profesorem spraw międzynarodowych i dyrektorem ds. kobiet w Programie Spraw Zagranicznych na [[Uniwersytet Georgetown|Uniwersytecie Georgetown]]<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = Who's who in international affairs 2003. |data = 2002 |data dostępu = 2020-02-07 |isbn = 1-85743-156-1 |wydanie = 3rd ed |miejsce = London |wydawca = Europa Publications |oclc = 50526266}}</ref>, na Wydziale Spraw Zagranicznych. Prowadziła zajęcia ze studentami oraz kursy z zakresu amerykańskiej polityki zagranicznej, dyplomacji rosyjskiej, polityki państw Europy Środkowo-Wschodniej.
 Zanim została [[Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych|sekretarzem stanu]], Albright sprawowała funkcję członka gabinetu prezydenta [[Bill Clinton|Billa Clintona]].
@@ Linia 64: / Linia 64: @@
 W 2003 roku wydała swoją autobiografię: ''Madeleine Albright. Madam Secretary'' (2003). W Polsce książka ukazała się w połowie 2005 roku pt. ''Madeleine Albright. Pani Sekretarz Stanu''.
-lipca 2009 roku odznaczona [[Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej|Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej]]<ref>{{Monitor Polski|rok=2010|numer=7|pozycja=60}} – pkt 11.</ref>, zaś w maju 2012 – [[Prezydencki Medal Wolności|Prezydenckim Medalem Wolności]].
+lipca 2009 roku odznaczona [[Order Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej|Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej]]<ref>{{Monitor Polski|2010|7|60}} – pkt 11.</ref>, zaś w maju 2012 – [[Prezydencki Medal Wolności|Prezydenckim Medalem Wolności]].
 == Przypisy ==

Prezydent	William Jefferson „Bill” Clinton
Wiceprezydent	Albert Arnold Gore
Szefowie departamentów	Dyplomacja: Warren Christopher Madeleine Albright – Skarb: Lloyd Bentsen Robert Rubin Lawrence Summers – Obrona: Les Aspin William Perry William Cohen – Sprawiedliwość: Janet Reno – Zasoby Wewnętrzne: Bruce Babbitt – Rolnictwo: Mike Espy Dan Glickman – Handel: Ron Brown Mickey Kantor William M. Daley Norman Mineta – Praca: Robert Reich Alexis Herman – Zdrowie i Opieka Społeczna: Donna Shalala – Urbanizacja: Henry Cisneros Andrew Cuomo – Transport: Federico Peña Rodney E. Slater – Energia: Hazel R. O'Leary Federico Peña Bill Richardson – Edukacja: Richard Riley – Weterani: Jesse Brown Togo D. West Jr.
Pozostali członkowie gabinetu	Szef Białego Domu: Mack McLarty Leon Panetta Erskine Bowles John Podesta – Kierownik Agencji Ochrony Środowiska: Carol M. Browner – Dyrektor Urządu Planowania i Budżetu: Leon Panetta Alice Rivlin Franklin Raines Jacob Lew – Dyrektor Krajowego Pogramu Przeciwdziałania Narkomanii: Lee P. Brown Barry McCaffrey – Reprezentant ds. Handlu: Mickey Kantor Charlene Barshefsky