John Kerry
Pełne imię i nazwisko |
John Forbes Kerry |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
11 grudnia 1943 |
1. pełnomocnik Prezydenta Stanów Zjednoczonych ds. klimatu | |
Okres |
od 20 stycznia 2021 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik |
urząd utworzony |
68. sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych | |
Okres |
od 1 lutego 2013 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Senator Stanów Zjednoczonych z Massachusetts | |
Okres |
od 3 stycznia 1985 |
Poprzednik | |
Następca | |
Zastępca gubernatora Massachusetts | |
Okres |
od 6 marca 1983 |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
John Forbes Kerry (ur. 11 grudnia 1943 w Aurorze) – amerykański polityk, senator, demokrata ze stanu Massachusetts. Przed uzyskaniem miejsca w Senacie w roku 1985 był m.in. jednym z liderów ruchu antywojennego, protestującego przeciwko interwencji USA w Wietnamie (sam był weteranem odznaczonym za męstwo) oraz przez dwa lata wicegubernatorem stanu Massachusetts. Jako kandydat Partii Demokratycznej w wyborach na stanowisko prezydenta Stanów Zjednoczonych w 2004, przegrał z przedstawicielem Republikanów, George’em W. Bushem. W latach 2013–2017 sekretarz stanu w administracji Baracka Obamy. Od 2021 pełnomocnik prezydenta USA Joego Bidena do spraw klimatu[1].
Reprezentuje (według standardów amerykańskich) lewicowe poglądy: popiera zwiększenie płacy minimalnej, sprzeciwia się karze śmierci i cięciom budżetowym, jest zwolennikiem wolnej aborcji oraz utrzymania preferencji dla mniejszości rasowych (tzw. affirmative action).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Młodość
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w szpitalu wojskowym Fitzsimons w Aurorze. Był drugim najstarszym z czworga dzieci Richarda Johna Kerry’ego, funkcjonariusza służby zagranicznej oraz prawnika, i Rosemary Isabel Forbes, pielęgniarki oraz działaczki społecznej. Jego ojciec był katolikiem (dziadkowie Johna byli austro-węgierskimi imigrantami żydowskimi, którzy nawrócili się na katolicyzm; pochodzili z rodziny Fränklów wywodzącej się z okolic Prudnika[2]), a jego matka była z Kościoła episkopalnego. Wychował się ze starszą siostrą, Margaret (ur. 1941), młodszą siostrą Dianą (ur. 1947) i młodszym bratem Cameronem (ur. 1950). Dzieci zostały wychowane w wierze ojca. John Kerry służył jako ministrant.
Był uczniem szkoły z internatem St. Paul’s School w Concord, New Hampshire. Po jej ukończeniu w 1962 rozpoczął studia na Uniwersytecie Yale, uczelni niepublicznej. Ukończył studia z zakresu politologii w 1966. Poza studiami uczestniczył w dodatkowych zajęciach sportowych, grając między innymi w piłkę nożną i hokeja.
Podobnie jak George W. Bush, należał w czasie studiów na Uniwersytecie Yale do stowarzyszenia Czaszka i Kości[3].
Po studiach zgłosił się jako ochotnik do Rezerwy Marynarki Stanów Zjednoczonych (obecnie United States Navy Reserve, w latach 1915–2005 United States Naval Reserve). Uczestniczył w wojnie wietnamskiej, służąc na łodzi patrolowej. Za udział w wojnie wietnamskiej Kerry został odznaczony Srebrną Gwiazdą Stanów Zjednoczonych, która przyznawana jest za odwagę w obliczu nieprzyjaciela. Odznaczony został również Medalem Brązowej Gwiazdy oraz trzykrotnie Medalem Purpurowego Serca. Po powrocie z wojny, w 1969, Kerry wspierał innych weteranów wojny wietnamskiej. W 1969 był współzałożycielem fundacji Vietnam Veterans of America, której zadaniem było wspieranie żołnierzy wracających z Wietnamu. Kerry był również rzecznikiem tejże organizacji. W 1971 przemawiał do członków senackiej Komisji Spraw Zagranicznych, głównie poruszając temat wojny.
Kariera w Senacie
[edytuj | edytuj kod]W latach 1987–1989 był przewodniczącym komitetu kampanii senatorskich partii.
W 1986 zasłynął jako prowadzący przesłuchania w Senacie w sprawie związków Departamentu Stanu z handlarzami narkotyków w Ameryce Południowej i płacenia im za pomoc udzielaną nikaraguańskim Contras w wojnie domowej. Zakończone jego sukcesem dochodzenie uważa się za przedsmak śledztwa w aferze Iran-Contras, gdzie również odegrał istotną rolę.
W latach 2001–2003 oraz 2007–2009 był przewodniczącym komisji ds. drobnego biznesu. Zasiadał też w komisji spraw zagranicznych, gdzie przewodniczył podkomisji ds. Azji.
Udział w wyborach prezydenckich
[edytuj | edytuj kod]W 2000 był często wymieniany jako potencjalny kandydat na wiceprezydenta u boku Ala Gore’a, który sam potem przyznał, iż Kerry był w czołówce osób typowanych na to stanowisko.
2 listopada 2004 kandydował w wyborach prezydenckich, został jednak pokonany przez George’a W. Busha, który wybrany został na drugą kadencję przez Kolegium Elektorów stosunkiem głosów 284-253 (jeden głos w Kolegium otrzymał John Edwards, jego kandydat na wiceprezydenta). W trakcie przedwyborczej kampanii cierpiał na raka prostaty[4].
Początkowo twierdził, iż rozważa ponowne kandydowanie na prezydenta w 2008, zrezygnował z tych planów na rzecz ubiegania się o kolejny wybór do Senatu w tym samym roku.
Kerry a wojna w Iraku
[edytuj | edytuj kod]Kerry głosował w Senacie za uchwałą dającą prezydentowi prawo do użycia siły przeciwko reżimowi Saddama Husajna w razie braku współpracy z inspektorami rozbrojeniowymi. W 2002, powołując się najprawdopodobniej na materiały CIA udostępnione senatorom, informował, że Irak jest w stanie wyprodukować broń biologiczną i użyć jej przeciwko Stanom Zjednoczonym. Po wkroczeniu do Iraku wojsk koalicyjnych zmienił stanowisko i stwierdził, że działania administracji George’a Busha były nieuzasadnione, bowiem nie wyczerpały wszystkich metod pokojowych przed użyciem metod siłowych. Kerry krytykował administrację byłego prezydenta za to, iż nie była w stanie zdobyć wystarczającego poparcia świata dla inwazji i okupacji, czego konsekwencją jest to, że Stany Zjednoczone ponoszą 90% kosztów i 90% strat. Kerry deklaruje jednak, iż jest przeciwnikiem wycofania wojsk przed uregulowaniem sytuacji politycznej w Iraku.
Kerry kładł w swojej prezydenckiej kampanii wyborczej duży nacisk na zaangażowanie Stanów Zjednoczonych w ramach instytucji międzynarodowych. Popiera udział wojsk USA w operacjach pokojowych ONZ.
Sekretarz stanu
[edytuj | edytuj kod]21 grudnia 2012 został nominowany przez prezydenta Baracka Obamę na stanowisko sekretarza stanu w miejsce Hillary Clinton, która ustąpiła z powodu choroby[5]. 29 stycznia 2013 Senat zatwierdził jego nominację na sekretarza stanu i 1 lutego objął ten urząd[6]. Sprawował go do 20 stycznia 2017, czyli końca urzędowania Baracka Obamy. Jego następcą został Rex Tillerson w administracji Donalda Trumpa.
Poza rządem
[edytuj | edytuj kod]Kerry wycofał się z pracy dyplomatycznej po zakończeniu administracji Obamy 20 stycznia 2017. Nie wziął udziału w inauguracji Donalda Trumpa, a następnego dnia wziął udział w Marszu Kobiet w Waszyngtonie[7]. Sprzeciwiał się polityce Donalda Trumpa i podpisał się pod briefem przeciwko dekretowi 13769 zakazującemu wjazdu do Stanów Zjednoczonych osobom z siedmiu krajów muzułmańskich[8].
5 grudnia 2019 poparł kandydaturę Joego Bidena do nominacji Demokratów na prezydenta, mówiąc „Już pierwszego dnia będzie gotowy, by poskładać kraj i świat, które rozbił Donald Trump”[9]
Pełnomocnik ds. klimatu
[edytuj | edytuj kod]23 listopada 2020 prezydent elekt Joe Biden ogłosił, że Kerry zajmie pełnoetatowe stanowisko w administracji, pełniąc funkcję pełnomocnika ds. klimatu[1], w tej roli będzie szefem w Radzie Bezpieczeństwa Narodowego[10]. Objął urząd 20 stycznia 2021 roku, po inauguracji Joego Bidena.
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Sztab Joe Bidena ogłasza nazwiska przyszłych ministrów i szefów agencji [online], www.tvp.info, 23 listopada 2020 [dostęp 2021-01-28] (pol.).
- ↑ John Kerry. Sekretarz stanu USA i jego śląskie korzenie, [w:] Piotr Bujak , Źródło. Wybitne postacie związane z gminą Głogówek, Głogówek 2013, s. 55 .
- ↑ Dziennik Polska-Europa-Świat, 20 września 2007, s. 32.
- ↑ Pojedynek z rakiem. wprost.pl.
- ↑ John Kerry zastąpi chorą Clinton [online], tvn24.pl [dostęp 2017-11-24] .
- ↑ Mariusz Zawadzki: Hillary Clinton odchodzi ze stanowiska szefowej dyplomacji USA. Czy w 2016 roku zawalczy o prezydenturę?. Gazeta Wyborcza, 2013-02-01. [dostęp 2013-02-02].
- ↑ Madeleine Morgenstern: John Kerry shows up at Women’s March with his dog. washingtonexaminer.com. [dostęp 2021-08-28]. (ang.).
- ↑ Kerry, Albright urge court to uphold block on Trump travel ban. yahoo.com. [dostęp 2021-08-28]. (ang.).
- ↑ Savannah Behrmann: John Kerry endorsement: 'Joe (Biden) will defeat Donald Trump next November’. usatoday.com. [dostęp 2021-08-28]. (ang.).
- ↑ Michael Crowley, Jeanna Smialek: Biden Will Nominate First Women to Lead Treasury and Intelligence, and First Latino to Run Homeland Security. nytimes.com. [dostęp 2021-08-28]. (ang.).
- ↑ The White House , President Biden Announces Recipients of the Presidential Medal of Freedom [online], The White House, 3 maja 2024 [dostęp 2024-05-08] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Biografia w Biographical Directory of the United States Congress (ang.)
- ISNI: 0000000109390170, 0000000056827649
- VIAF: 85415860
- LCCN: no90005472
- GND: 129062863
- NDL: 00962436
- BnF: 12791920v
- SUDOC: 076083284
- SBN: USMV596867
- NLA: 35268176
- NKC: xx0018298
- NTA: 185503586
- Open Library: OL4729861A
- PLWABN: 9810545015605606
- NUKAT: n2005015880
- J9U: 987007460155305171
- BLBNB: 000445483
- LIH: LNB:BVE+;=BD
- Amerykańscy prawnicy
- Amerykańscy weterani wojny wietnamskiej
- Fränklowie i Pinkusowie
- Wicegubernatorzy Massachusetts
- Sekretarze stanu Stanów Zjednoczonych
- Kandydaci Partii Demokratycznej na prezydenta Stanów Zjednoczonych
- Odznaczeni Brązową Gwiazdą
- Odznaczeni Srebrną Gwiazdą
- Odznaczeni Purpurowym Sercem
- Odznaczeni Prezydenckim Medalem Wolności
- Senatorzy z Massachusetts
- Urodzeni w 1943