Henry Kissinger , właśc. Heinz Alfred Kissinger (ur. 27 maja 1923 w Fürth ) – amerykański polityk i dyplomata , profesor nauk politycznych Uniwersytetu Harvarda . Doradca ds. bezpieczeństwa narodowego i sekretarz stanu podczas prezydentury Richarda Nixona oraz Geralda Forda . Za swój wkład podczas negocjacji w czasie konfliktu w Wietnamie otrzymał w 1973 Pokojową Nagrodę Nobla . Człowiek Roku tygodnika „Time” w 1972 (razem z prezydentem Nixonem).
Urodził się w żydowskiej rodzinie w Niemczech , która w 1938 uciekła przed nazistami do Stanów Zjednoczonych. W 1943 uzyskał amerykańskie obywatelstwo . Po II wojnie światowej służył jako tłumacz w 970 Korpusie Kontrwywiadu Stanów Zjednoczonych w okupowanych Niemczech , gdzie wsławił się dekonspiracją wielu agentów Gestapo .
W 1950 ukończył z wyróżnieniem nauki polityczne na Uniwersytecie Harvarda , a w 1954 na podstawie pracy o systemie Metternicha obronił doktorat. W latach 60. był doradcą gubernatora Nelsona Rockefellera oraz konsultantem ds. bezpieczeństwa różnych agencji rządowych. W latach 1969–1975 pełnił funkcję doradcy ds. bezpieczeństwa narodowego , a w latach 1973–1977 sekretarza stanu – najpierw w administracji prezydenta Richarda Nixona , a później Geralda Forda .
W 1973 otrzymał – wspólnie z Wietnamczykiem Lê Đức Thọ – Pokojową Nagrodę Nobla. Przyznanie mu jej jest uznawane za jedną z najbardziej kontrowersyjnych decyzji Komitetu Noblowskiego w historii. Jako protest przeciwko tej decyzji dwóch członków Komitetu zrezygnowało z członkostwa, co stało się po raz pierwszy w historii tej nagrody[1] [2] .
W 2002 był przewodniczącym prezydenckiej komisji ds. zbadania przyczyn zamachów z 11 września 2001 .
Uważany za jednego z głównych architektów światowej polityki odprężenia (obok m.in. Richarda Nixona , Charles’a de Gaulle’a czy Willy’ego Brandta ), dzięki której w dużej mierze zakończono zimną wojnę . Współodpowiedzialny za obalenie demokratycznie wybranego prezydenta Chile Salvadora Allende i dojście do władzy junty generała Augusto Pinocheta . Walnie przyczynił się do rozpoczęcia tajnego i w świetle prawa międzynarodowego nielegalnego bombardowania Kambodży podczas wojny w Wietnamie .
Zwolennik polityki realnej [3] . Wielu politologów uznaje go za najlepszego sekretarza stanu w historii[4] . Zaś przez wielu obrońców praw człowieka oskarżany jest o zbrodnie wojenne[5] [6] .
Tuż po wyborze na prezydenta Stanów Zjednoczonych w 2016 Donald Trump zwrócił się do niego z prośbą, aby został doradcą o specjalnym charakterze[7] .
Książki wydane w języku angielskim (wybór)
Observations: Selected Speaches and Essays, 1982–1984
Years of Upheveal
For the Record: Selected Statements, 1977–1980
White House Years
American Foreign Policy: The Essays
Problems of National Strategy: A Book of Readings
The Troubled Partnership: A Reappraisal of the Atlantic Alliance
The Necessity for Choice: Prospects of American Foreign Policy
A World Restored: Castlereagh, Metternich and the Restoration of Peace, 1812-1822
Does America Need a Foreign Policy? Towards a Diplomacy in 21st Century
Książki przełożone na język polski
Henry Kissinger jest drugoplanową postacią w powieści Ericha Segala Absolwenci .
W 2018 filmie Vice w reżyserii Adama McKaya w postać Kissingera wcielił się Kirk Bovillk [9] .
↑ Burton Feldman: The Nobel Prize: A History Of Genius, Controversy, and Prestige . Arcade Publishing , 2001, s. 16. ISBN 978-1-55970-537-0 . (ang. )
↑ Irwin Abrams : The Nobel Peace Prize and the Laureates: An Illustrated Biographical History, 1901–2001 . Science History Pubns, 2001, s. 219. ISBN 978-0-88135-388-4 . (ang. )
↑ http://israelcfr.com/documents/5-1/5-1-7-AlexanderJGroth.pdf
↑ The Best International Relations Schools in the World (ang. ) . 3 lutego, 2015. [dostęp 8 sierpnia, 2015].
↑ Larry Rohter: As Door Opens for Legal Actions in Chilean Coup, Kissinger Is Numbered Among the Hunted (ang. ) . 28 marca, 2002.
↑ Protesters Heckle Kissinger, Denounce Him for 'War Crimes' (ang. ) . 30 stycznia, 2015.
↑ Adam A. Rotfeld Adam A. , Program „Fakty po faktach” TVN 24, emisja 20 stycznia 2017 .
↑ M.P. z 1997 r. nr 25, poz. 240
↑ Vice w bazie IMDb (ang. )
Holger H. Klitzing Holger H. , The Nemesis of Stability. Henry A. Kissinger’s Ambivalent Relationship with Germany , Trier: WVT, 2007, ISBN 978-3-88476-942-3 .
Robert D. Schulzinger, Henry Kissinger. Doctor of diplomacy , Columbia Univ. Pr., New York 1989, ISBN 0-231-06952-9
Gabinet Richarda Nixona (1969–1974) Prezydent
Wiceprezydent
Szefowie departamentów
Pozostali członkowie gabinetu
Gabinet Geralda Forda (1974–1977) Prezydent
Wiceprezydent
Szefowie departamentów
Pozostali członkowie gabinetu
Laureaci Pokojowej Nagrody Nobla
1901: Dunant , Passy
1902: Ducommun , Gobat
1903: Cremer
1904: IPM
1905: Suttner
1906: Roosevelt
1907: Moneta , Renault
1908: Arnoldson , Bajer
1909: Beernaert , Estournelles de Constant
1910: MSPB
1911: Asser , Fried
1912: Root
1913: La Fontaine
1917: Czerwony Krzyż
1919: Wilson
1920: Bourgeois
1921: Branting , Lange
1922: Nansen
1925: Chamberlain , Dawes
1926: Briand , Stresemann
1927: Buisson , Quidde
1929: Kellogg
1930: Söderblom
1931: Addams , Butler
1933: Angell
1934: Henderson
1935: Ossietzky
1936: Lamas
1937: Cecil
1938: Biuro Nansenowskie
1944: Czerwony Krzyż
1945: Hull
1946: Balch , Mott
1947: Kwakrzy
1949: Boyd Orr
1950: Bunche
1951: Jouhaux
1952: Schweitzer
1953: Marshall
1954: WKNZdsU
1957: Pearson
1958: Pire
1959: Noel-Baker
1960: Luthuli
1961: Hammarskjöld
1962: Pauling
1963: Czerwony Krzyż
1964: King
1965: UNICEF
1968: Cassin
1969: MOP
1970: Borlaug
1971: Brandt
1973: Kissinger , Lê
1974: MacBride , Satō
1975: Sacharow
1976: Williams , Corrigan
1977: AI
1978: Sadat , Begin
1979: Matka Teresa
1980: Esquivel
1981: WKNZdsU
1982: Myrdal , Robles
1983: Wałęsa
1984: Tutu
1985: Lekarze Przeciw Wojnie Nuklearnej
1986: Wiesel
1987: Arias
1988: Siły pokojowe ONZ
1989: Dalajlama
1990: Gorbaczow
1991: Suu Kyi
1992: Menchú
1993: Mandela , de Klerk
1994: Arafat , Peres , Rabin
1995: Pugwash , Rotblat
1996: Belo , Ramos-Horta
1997: ICBL , J. Williams
1998: Hume , Trimble
1999: Lekarze bez Granic
2000: Kim
2001: ONZ , Annan
2002: Carter
2003: Ebadi
2004: Maathai
2005: MAEA , el-Baradei
2006: Grameen Bank , Yunus
2007: MZdsZK , Gore
2008: Ahtisaari
2009: Obama
2010: Liu
2011: Johnson-Sirleaf , Gbowee , Karman
2012: Unia Europejska
2013: OPCW
2014: Satyarthi , Yousafzai
2015: Tunezyjski Kwartet na rzecz Dialogu Narodowego
2016: Santos
2017: ICAN
2018: Mukwege , Murad
2019: Ali
2020: Światowy Program Żywnościowy