George Marshall
George C. Marshall (1946) | |
![]() | |
Pełne imię i nazwisko |
George Catlett Marshall |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1902–1959 |
Siły zbrojne | |
Stanowiska |
szef sztabu US Army |
Główne wojny i bitwy | |
Późniejsza praca |
sekretarz stanu USA, |
![]() | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() | |
Pełne imię i nazwisko |
George Catlett Marshall |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data śmierci | |
50. Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych | |
Okres |
od 21 stycznia 1947 |
Poprzednik | |
Następca |
George Catlett Marshall (ur. 31 grudnia 1880 w Uniontown w stanie Pensylwania, zm. 16 października 1959 w Waszyngtonie) – amerykański dowódca wojskowy, generał armii United States Army, uczestnik I i II wojny światowej, polityk, 50. Sekretarz stanu Stanów Zjednoczonych (1947–1949), sekretarz obrony USA (1950–1951), przewodniczący Amerykańskiego Czerwonego Krzyża, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1953).
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Od 1901 w armii amerykańskiej. Do czasu wybuchu II wojny światowej pełnił wiele funkcji związanych ze szkoleniem, planowaniem oraz modernizacją uzbrojenia. W 1939 prezydent Franklin Delano Roosevelt mianował go szefem Sztabu Armii Lądowej. Marshall pełnił tę funkcję do 1945. W latach 1947–1949 był sekretarzem stanu w ekipie Harry’ego Trumana.
Uważany jest za współtwórcę doktryny Trumana oraz twórcę planu pomocy gospodarczej dla Europy – European Recovery Program, od jego nazwiska nazwanego Planem Marshalla. Marshall, w przemówieniu wygłoszonym 5 czerwca 1947 na Uniwersytecie Harvarda, powiedział: Stany Zjednoczone powinny zrobić wszystko, co jest w ich mocy, by pomóc w powrocie do zdrowia gospodarczego na świecie, bez którego nie może być politycznej równowagi i pokoju. Plan ten został zrealizowany w latach 1948–1951 – brało w nim udział 16 państw europejskich i Turcja. Państwa bloku wschodniego (m.in. Polska) oraz Finlandia odmówiły udziału w programie pod naciskiem ZSRR, uznającego ten plan za próbę szerzenia kapitalizmu przez USA.
W 1949 Marshall zrezygnował z pracy w Departamencie Stanu i został przewodniczącym Amerykańskiego Czerwonego Krzyża. W latach 1950–1951 był sekretarzem obrony USA.
W uznaniu zasług w stworzeniu „Planu Marshalla” w 1953 został uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla. Człowiek Roku 1943 i 1947 według magazynu Time.
Awanse[edytuj | edytuj kod]
- podporucznik US Army – 2 lutego 1902
porucznik US Army – 7 marca 1907
kapitan US Army – 1 lipca 1916
major National Army – 5 sierpnia 1917
podpułkownik National Army – 5 stycznia 1918
pułkownik National Army – 27 sierpnia 1918
kapitan Regular Army – 30 czerwca 1920 (przywrócony do stopnia czasu pokoju)
major Regular Army – 1 lipca 1920
podpułkownik Regular Army – 21 sierpnia 1923
pułkownik Regular Army – 1 września 1933
generał brygadier Regular Army – 1 października 1936
generał major Regular Army – 1 lipca 1939
generał porucznik Regular Army – 1 sierpnia 1939
generał Regular Army – 1 września 1939
generał armii – 16 grudnia 1944; na stałe w regularnej armii – 11 kwietnia 1946
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Medal Sił Lądowych za Wybitną Służbę – dwukrotnie
- Srebrna Gwiazda
- Philippine Campaign Medal
- Medal Zwycięstwa I WŚ
- Army of Occupation of Germany Medal
- American Defense Service Medal
- American Campaign Medal
- Asiatic-Pacific Campaign Medal
- European-African-Middle Eastern Campaign Medal
- World War II Victory Medal
- National Defense Service Medal
- Order Zasługi Wojskowej (Brazylia)
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Chile)
- Order Abdon Calderon I klasy (Ekwador)
- Krzyż Wielki Legii Honorowej (Francja)
- Krzyż Wojenny 1939–1945 (Francja)
- Krzyż Wielki Orderu Jerzego I (Grecja)
- Krzyż Wielki Order Oranje-Nassau (1947, Holandia)
- Order Boyaca (Kolumbia)
- Order Zasługi Wojskowej I klasy (Kuba)
- Wielka Wstęga Orderu Alawitów (Maroko)
- Medal of La Solidaridad II klasy (Panama)
- Wielki Oficer Orderu Słońca Peru (Peru)
- Krzyż Wielki Orderu Łaźni (Wielka Brytania)
- Order Korony Italii (Włochy)
- Order Świętych Maurycego i Łazarza (Włochy)
- Order Suworowa I klasy (ZSRR)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Biographies of the Secretaries of State: George Catlett Marshall Office of the Historian, Bureau of Public Affairs, Departament Stanu Stanów Zjednoczonych (ang.) [dostęp 10 czerwca 2011]
- Fundacja Marshalla (ang.) [dostęp 10 czerwca 2011]
- E. Larrabee, Commander in Chief: Franklin D. Roosevelt, his Lieutenants and their War, Nowy Jork, 1983
- Маршалл Джордж Кэтлетт – Проект ХРОНОС (ros.) [dostęp 10 czerwca 2011]
- F.C. Pogue, George C. Marshall, Nowy Jork, 1964-1983
- ISNI: 0000 0001 2281 1128
- VIAF: 66479870
- LCCN: n79109883
- GND: 118731211
- NDL: 00524183
- LIBRIS: vs69frsd17x26f9
- BnF: 12021217c
- SUDOC: 027543773
- NLA: 36307042
- NKC: jn20000701166
- NTA: 069128359
- Open Library: OL4460656A
- PLWABN: 9810552126905606
- NUKAT: n99024379
- J9U: 987007274963505171
- CANTIC: a11897296
- CONOR: 96746595
- ΕΒΕ: 73403
- KRNLK: KAC200510240
- WorldCat: lccn-n79109883
- Amerykańscy generałowie
- Laureaci Międzynarodowej Nagrody Karola Wielkiego
- Ludzie roku tygodnika Time
- Nobliści – nagroda pokojowa
- Odznaczeni Army Distinguished Service Medal
- Odznaczeni Krzyżem Wielkim Legii Honorowej
- Odznaczeni Krzyżem Wojennym (Francja)
- Odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Odznaczeni National Defense Service Medal
- Odznaczeni Orderem Jerzego I
- Odznaczeni Orderem Korony Włoch
- Odznaczeni Orderem Łaźni
- Odznaczeni Orderem Oranje-Nassau
- Odznaczeni Orderem Słońca Peru
- Odznaczeni Orderem Suworowa
- Odznaczeni Orderem Świętych Maurycego i Łazarza
- Odznaczeni Orderem Zasługi (Chile)
- Odznaczeni Srebrną Gwiazdą
- Sekretarze obrony Stanów Zjednoczonych
- Sekretarze stanu Stanów Zjednoczonych
- Uczestnicy I wojny światowej (Stany Zjednoczone)
- Uczestnicy II wojny światowej
- Urodzeni w 1880
- Zmarli w 1959
- Amerykańscy nobliści
- Odznaczeni Orderem Alawitów