Ostrawa

Ostrawa

Ostrava

Ostrawa. Widok z Nowego Ratusza.
Herb Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	morawsko-śląski
Powiat	Ostrawa
Prawa miejskie	pomiędzy 1267 a 1278
Burmistrz	Petr Kajnar (ČSSD)
Powierzchnia	214,23 km²
Wysokość	200-335 m n.p.m.
Populacja (2013) • liczba ludności • gęstość	297 421 1446 os./km²
Nr kierunkowy	59
Kod pocztowy	70000-71000
Tablice rejestracyjne	OS, OT, OV, T
Podział miasta	23 dzielnice (39 gmin): Moravská Ostrava a Přívoz, Poruba, Slezská Ostrava, Vítkovice, Svinov, Mariánské Hory a Hulváky, Lhotka, Pustkovec, Martinov, Třebovice, Polanka nad Odrou, Proskovice, Stará Bělá, Nová Bělá, Nová Ves, Radvnice a Bartovice, Hrabová, Michálkovice, Hošťálkovice, Petřkovice, Plesná, Krásné Pole, Ostrava-Jih
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Czech Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:city}
Strona internetowa

{{Miejscowość infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | współrzędne = Nieznane pola: "sekundN", "sekundE", "stopniN", "minutE", "stopniE" oraz "minutN".

Ostrawa (czes.: Ostrava, niem.: Ostrau) – miasto w Czechach na granicy Śląska Cieszyńskiego, Śląska Opawskiego i Moraw, u ujścia do Odry dwóch rzek: Opawy i Ostrawicy. Miasto leży przy północnym wejściu Bramy Morawskiej.

Stolica kraju morawsko-śląskiego, okręgu terytorialnego kraj północnomorawski i powiatu Ostrawa-Miasto.

Demografia

Rok	1869	1880	1890	1900	1910	1921	1930	1950	1961	1970	1980	1991	2001
Liczba ludności	38598	56128	84492	144550	186084	198438	219528	215791	254297	297171	322073	327371	316744

W 2001 roku miasto zamieszkiwało 316744 osób z czego 283955 (89,6%) narodowości czeskiej, 11016 (3,5%) słowackiej, 7278 (2,3%) morawskiej, 950 (0,3%) polskiej, 915 (0,3%) śląskiej, 776 (0,2%) wietnamskiej, 658 (0,2%) romskiej, 574 (0,2%) niemieckiej i 276 (0,1%) ukraińskiej. Pod względem religii jedynie 93400 (29,5%) stanowiły osoby wierzące, w tym największą grupę wyznaniową stanowili katolicy - 75637 (80,1% wierzących).

Historia

Szablon:Źródła Przez teren osady od najdawniejszych czasów biegł szlak bursztynowy, a następnie szlak handlowy z Moraw na Górny Śląsk. W VIII pojawiły się osiedla słowiańskie, a w X gród Gołęszyców.

Granica Śląska z Morawami została uregulowana na rzece Ostrawica w grudniu 1261 co potwierdzono w specjalnym dokumencie wystawionym przez nowego króla czeskiego Przemysła Ottokara II. Akt lokacyjny miasta nie zachował się, a pierwsza pisemna wzmianka pochodzi z 1279, mówiąca o spotkaniu praskiego biskupa Tobiasza z Bechyně z biskupem ołomunieckim Brunem ze Schauenburku mającym mieć miejsce w biskupim mieście Ostrawie leżącym za opawską prowincją. Historycy domniemują, że prawa miejskie udzielono Ostrawie pomiędzy 1268 a 1278. Postępująca kolonizacja miasta odznaczyła się rosnącą liczbą rodzin niemieckich, która stopniowo zmieniała czysto słowiański charakter miasta.

W 1290 roku prawobrzeżna Ostrawa leżąca na terenie Śląska (w odróżnieniu od części morawskiej) stała się własnością książąt cieszyńskich, w związku z podziałem księstwa opolskiego. Z 1380 roku pochodzi pierwsza wzmianka o dwóch oddzielnych Ostrawach. Obecna Śląska Ostrawa nazywała się wówczas Vendicką (Słowiańska), naprzeciw niej Morawską Ostrawę oznaczono jako Niemiecką pod koniec XV wieku, pomimo iż właśnie wówczas w mieście zaczęła wyraźniej zaznaczać swoją obecność społeczność czeska. W końcu XIV zamek w Polskiej Ostrawie przeszedł w ręce szlacheckie, stając się ośrodkiem dóbr, zwanych "państwem polskoostrawskim", natomiast Morawska Ostrawa w skład dóbr hukwaldzkich. W średniowieczu Morawska Ostrawa zasiedlona została przez osadników z Niemiec. Przez całe wieki była małym miasteczkiem, którego ludność trudniła się rzemiosłem. Od 1714 Polska Ostrawa była własnością rodu Wilczków. W 1763 w okolicach miasta odkryto znaczne złoża węgla kamiennego. Od tego czasu, aż do 1994 kiedy zaniechano wydobycia, datuje się intensywny rozwój miasta jako ośrodka górniczego i przemysłowego.

27 listopada 1919 władze czechosłowackie zmieniły nazwę Ostrawy Polskiej na Ostrawę Śląską.

Po powstaniu państwa czechosłowackiego powstała idea stworzenia Wielkiej Ostrawy. Projekt z 1919 przewidywał połączenie 15 gmin: Morawska Ostrawa, Przywóz, Witkowice, Mariánské Hory, Zábřeh nad Odrou, Nová Ves, Hrabůvka, Svinov, Kunčice nad Ostravicí, Malé Kunčice, Polska Ostrawa, Muglinov, Hruszów, Radwanice i Michałkowice. Po szeregu wydanych ustaw i rozwiązaniu szeregu punktów spornych o przynależność nowego tworu administracyjnego do Moraw lub Śląska projekt odchudono tylko do 7 morawskich gmin: Morawskiej Ostrawy, Przywozu, Witkowic, Mariánskich Hor, Zábřehu nad Odrou, Novej Vsi i Hrabůvky, które miały zostać połączone w jedno miasto o nazwie Morawska Ostrawa. Nowa ustawa weszła w życie 1 stycznia 1924. Pierwszym komisarzem został Jan Prokeš. Komisja administracyjna składała się z 31 Czechów, 9 Niemców i 2 Żydów. Nowe miasto miało 4029 hektarów i 113 709 mieszkańców. W sąsiedniej Śląskiej Ostrawy powstał konkurencyjny projekt przyłączenia do niej Hruszowa, Muglinowa, Michałkowic i Radwanic, jednak niezgodziły się na to Radwanice i Muglinów.

Po zajęciu Czechosłowacji przez wojska niemieckie doszło do zrealizowania pierwotnego planu Wielkiej Ostrawy. 1 lipca 1941 do Morawskiej Ostrawy przyłączono Śląską Ostrawę, Hruszów, Kończyce Wielkie, Kończyce Małe, Michałkowice, Muglinów i Radwanice z powiatu frydeckiego, oraz Hrabovą, Novą Bělę, Starą Bělę i Výškovice z powiatu morawskoostrawskiego. Kres drugiej wojny światowej w okolicach Ostrawy nadszedł wraz z nadejściem Armii Czerwonej w kwietniu 1945 roku. Wiele z miejscowości przyłączonych przez Niemców do Morawskiej Ostrawy czasowo się usamodzielniło. W dniu 10 maja 1945 roku w Ostrawie uruchomiono dla Niemców obóz Hanke, w którym życie straciło co najmniej 231 osób. . W latach 50. w pobliskiej Porubie zaczęło powstać nowe osiedle socjalistyczne. Do Ostrawy przyłączono je w 1957. Kolejne osiedla z wielkiej płyty powstały w następnych dziesięcioleciach w południowej części miasta.

Obecnie Ostrawa zmienia swój wizerunek i nastawia się na turystów, inwestując w kolejne atrakcje miejskie oraz w renowację zabytkowych obiektów, których na jej terenie znajduje się znaczna ilość.

Ostrawa jest stolicą kraju morawsko-śląskiego (czes.: Moravskoslezský kraj). Wraz z Boguminem (czes.: Bohumín) tworzy ważny węzeł kolejowy. Ostrawa ma także międzynarodowy port lotniczy Ostrawa-Mošnov. Znajduje się tam także polski konsulat generalny.

Kalendarium historii Ostrawy

• 1245-1281 - Morawska Ostrawa majątkiem biskupa ołomunieckiego,
• 1267-1278 - prawa miejskie dla Morawskiej Ostrawy,
• 1297 - pierwsza pisemna wzmianka o kościele św. Wacława i zamku w Polskiej Ostrawie,
• 1362 - król Karol IV nadaje Morawskiej Ostrawie prawo organizowania dorocznych targów,
• lata 70. XIV wieku - budowa murów miejskich,
• 1428 - okoliczny teren zajęty przez husytów,
• 1539 - pierwsza wzmianka o Starym Ratuszu w Morawskiej Ostrawie,
• 1556 - pożar niszczy sporą część Morawskiej Ostrawy,
• w czasie wojny trzydziestoletniej miasta i zamek łupią wojska duńskie, szwedzkie i habsburskie,
• 1625 - plaga dżumy - ginie połowa okolicznych mieszkańców,
• 1747 - otwarto pierwszą pocztę w Morawskiej Ostrawie,
• 1763 - odkrycie pokładów węgla w dolinie Burnia,
• 1828 - otwarcie Huty Rudolfa (obecnie Huta Witkowice),
• 1847 - Morawska Ostrawa uzyskuje połączenie kolejowe z Wiedniem i Krakowem (K.u.K. Privilegierte Kaiser-Ferdinands-Nordbahn),
• 1869 - rusza pierwsza gazownia oraz telegraf,
• 1879 - budowa synagogi w Morawskiej Ostrawie,
• 1894 - otwarcie Domu Narodowego czeskiego,
• 1895 - otwarcie Domu Niemieckiego,
• 1900 - otwarcie Domu Polskiego,
• 1901 – na ulice Morawskiej Ostrawy wyjeżdża pierwszy tramwaj elektryczny (od 1894 jeździły już parowe)
• 1907 - rozpoczyna działalność pierwszy teatr niemiecki,
• 1919 - w pierwszym roku Czechosłowacji władze zmieniają nazwę Polskiej Ostrawy na Śląską Ostrawę,
• 1924 - powstaje tzw. Wielka Ostrawa - do Morawskiej Ostrawy władze czechosłowackie przyłączają sześć okolicznych morawskich gmin,
• 1930 - zakończono budowę modernistycznego Nowego Ratusza,
• 1939-1945 - podczas okupacji niemieckiej większość ostrawskich Żydów zostało wymordowanych; w 1941 do Wielkiej (Morawskiej) Ostrawy dołącza 8 śląskich (w tym Śląska Ostrawa) i 4 morawskie gminy,
• 1945 - uruchomienie obozu koncerntracyjnego Hanke dla Niemców.
• 1945 - przeniesienie do Ostrawy Wyższej Szkoły Górniczej,
• 1949-1951 - budowa ogromnej Nowej Huty,
• 1955 - powstaje studio telewizyjne, drugie w Czechach (i Czechosłowacji),
• 1976 - przyłączono kolejne gminy podmiejskie - łącznie od 1924 33 gmin, które tworzą obecnie 23 dzielnice,
• okres między II wojną światową do 1989 - gwałtowny rozwój miasta i napływ ludności z Czech, Moraw i Słowacji,
• 1991 - powstaje Uniwersytet Ostrawski,
• 1994 - koniec wydobycia węgla w mieście,
• 1996 - miasto zostaje siedzibą nowej diecezji ostrawsko-opawskiej,
• 1997 - zalanie części miasta podczas powodzi tysiąclecia,
• 1998 - zakończenie wytopu żelaza w Witkowicach.

Zabytki

Katedra Boskiego Zbawiciela

Miasto posiada znaczną ilość zabytkowych obiektów, głównie z przełomu XIX i XX w. oraz 20-lecia międzywojennego. Szczególnie dużo znajduje się w dawnej Morawskiej Ostrawie (Moravská Ostrava):

• rynek (Plac Masaryka) - częściowo otoczony przez kamienice z XIX i początku XX w.;
• Stary Ratusz (obecnie Muzeum Ostrawskie) - pierwsza wzmianka pochodzi z 1539; starą wieżę (z zegarem od XVI w.) przebudowano w stylu barokowym, a w XIX w. dobudowano dwie przybudówki;
• Dom Mikeska - secesyjna kamienica z 1902, w przeszłości "Café Habsburg", potem kawiarnia "Praha", obecnie dom książki;
• Most Miloše Sýkory nad rzeką Ostrawicą z 1913, cudem uratowany przed wysadzeniem podczas II wojny światowej;
• Czeski Dom Narodowy, obecnie Teatr Jiřího Myrona; mieszany styl neobarokowy i neorenesansowy, w latach 80. wyremontowany od zewnątrz po pożarze z 1976;
• Dom Polski w Ostrawie - z lat 1899-1901 zbudowany ze składek miejscowych Polaków pod nadzorem architekta Stanisława Bandrowskiego z Krakowa; związki z Polską symbolizują piastowskie orły i wmurowane kamienie z murów obronnych Krakowa, ul. Poděbradova 53;
• kościół parafialny św. Wacława - najstarsza świątynia w Ostrawie, którego początki sięgają XIII w. Po pożarze odbudowany w XIV w.; pierwotnie gotycki, w XIX w. przebudowany w stylu klasycystycznym;
• katedra Boskiego Zbawiciela z 1889, najbardziej charakterystyczny kościół dzielnicy, od 1996 siedziba diecezji ostrawsko-opawskiej;
• Teatr Antonína Dvořáka (dawniej Narodowy Teatr Morawskośląski) z lat 1906-1907, wybudowany w stylu neobarokowym, w późniejszych latach kilkukrotnie przebudowany;
• Dom Książki Librex – funkcjonalistyczny dom handlowy z 1928 r.;
• Dom "Slavia" - zachowany w nienaruszonym stanie secesyjny budynek (dawniej hotel) z 1898, zaprojektowany przez Otokara Böhma;
• kościół ewangelicki z 1907, wybudowany w stylu holenderskiego renesansu, obecnie służy Śląskiemu Kościołowi Ewangelickiemu Augsburskiego Wyznania oraz Ewangelickiemu Kościołowi Czeskobraterskiemu;
• modernistyczny Nowy Ratusz z 1930 z wnętrzami w stylu funkcjonalizmu; jest to największy kompleks ratuszowy w państwie, posiadający wieżę o wysokości 85 metrów, na której znajduje się punkt widokowy; jest to najwyższy ratusz w Czechach;
• wieża wydobywcza szybu Jindřich (Henryk); szyb pochodzi z 1846, natomiast wieża i budynek z 1913;
• zabudowania browaru "Ostravar" z początku XX w. (działa tam muzeum).

Zamek w Śląskiej Ostrawie

Śląska Ostrawa (Slezská Ostrava - od 1919, Polska Ostrawa/Polská Ostrava do 1919)

• zamek, którego początki sięgają XIII, obecnie w większości zrekonstruowany;
• ratusz z 1911-1913;
• barokowy kościół św. Józefa z XVIII, cel licznych pielgrzymek;
• wieża ciśnień z 1909.

Zrekonstruowany kościół św. Katarzyny w Hrabowej

Hrabowa (Hrabová)

• drewniany kościół św. Katarzyny - zrekonstruowany po pożarze z 2002, oryginał pochodził z XVI w.

Mariańskie Góry (Mariánské Hory)

• neobarokowy kościół parafialny królowej Maryi Panny, wybudowany w latach 1905-1908;
• kolonia robotnicza z początku XX w.

Poręba (Poruba)

• pałac z 1573, później przebudowany, zachowały się elementy renesansowe;
• osiedle w stylu realnego socjalizmu z lat 50 i 60 XX w., od 2003 miejski obszar zabytkowy;
• kościół św. Mikołaja, którego początki sięgają XV. Obecny wygląd z początku XX w.

Przywóz (Přívoz)

• neogotycki kościół Niepokalanego Poczęcia z 1899;
• dawny ratusz, obecnie archiwum miejskie z XVIII w.

Witkowice (Vitkovice)

• kompleks huty "Witkowice" (dawniej "Rudolf") oraz kopalni Hlubina z XIX w., od 2002 zabytek myśli technicznej;
• zespół zabudowań przemysłowych z XIX w.: kolonie robotnicze, ratusz, koszary, hale, pływalnie, hotel zakładowy - zaprojektowane przez architektów wiedeńskich;
• ratusz z 1902;
• neogotycki kościół św. Pawła z 1886; stojąca obok wieża była pierwotnie przeznaczona do celów przeciwpożarowych.

Inne atrakcje turystyczne

Park miniatur

• ogród zoologiczny, założony w 1951,
• park miniatur Miniuni,
• teren wystawowy Černá louka, w którym znajduje się m.in. akwarium morskie,
• Muzeum Straży Pożarnej,
• Muzeum Górnictwa w dzielnicy Pietrzkowice (Petřkovice) oraz udostępniona do zwiedzania nieczynna kopalnia Michał w Michałkowicach,
• planetarium i obserwatorium astronomiczne,
• Narodowy pomnik przyrody "wzgórze Landek".

Podział miasta

Dzielnice Ostrawy

Gminy katastralne Ostrawy

Miasto Ostrawa podzielone jest na 23 dzielnice (cz. městské obvody), 37 gmin miejskich (cz. částí obcí) i 39 gmin katastralnych (cz. katastrální území):

Flaga	Dzielnica miasta	Gminy miejskie	Gminy katastralne
	Hošťálkovice (Hoszczalkowice)		Hošťálkovice
	Hrabová (Hrabowa)		Hrabová
	Krásné Pole (Krasne Pole)		Krásné Pole
	Lhotka		Lhotka u Ostravy
	Mariánské Hory a Hulváky	Hulváky, Mariánské Hory (Mariańskie Góry)	Mariánské Hory, Zábřeh-Hulváky
	Martinov		Martinov ve Slezsku
	Michálkovice (Michałkowice)		Michálkovice
	Moravská Ostrava a Přívoz (Ostrawa Morawska i Przywóz)	Moravská Ostrava, Přívoz	Moravská Ostrava, Přívoz
	Nová Bělá		Nová Bělá
	Nová Ves (Nowa Wieś)		Nová Ves u Ostravy
	Ostrava-Jih (Ostrawa-Południe)	Bělský Les, Dubina, Hrabůvka, Výškovice, Zábřeh	Dubina u Ostravy, Hrabůvka, Výškovice u Ostravy, Zábřeh nad Odrou
	Petřkovice (Pietrzkowice)		Petřkovice u Ostravy
	Plesná		Nová Plesná, Stará Plesná
	Polanka nad Odrou (Polanka nad Odrą)		Polanka nad Odrou
	Poruba (Poręba)		Poruba, Poruba-sever (Poręba-Północ)
	Proskovice		Proskovice
	Pustkovec		Pustkovec
	Radvanice a Bartovice (Radwanice i Bartowice)	Bartovice, Radvanice	Bartovice, Radvanice
	Slezská Ostrava (Ostrawa Śląska)	Antošovice (Antoszowice), Heřmanice (Herzmanice), Hrušov (Hruszów), Koblov (Koblów), Kunčice (Kończyce Wielkie), Kunčičky (Kończyce Małe), Muglinov (Muglinów), Slezská Ostrava (Ostrawa Śląska)	Antošovice, Heřmanice, Hrušov, Koblov, Kunčice nad Ostravicí, Kunčičky, Muglinov, Slezská Ostrava
	Stará Bělá		Stará Bělá
	Svinov (Świnów)		Svinov
	Třebovice (Trzebowice)		Třebovice ve Slezsku
	Vítkovice (Witkowice)		Vítkovice, Zábřeh-VŽ

Edukacja

Teatr w Ostrawie im. Antonína Dvořáka

ČEZ Aréna

Tramwaj Inekon 01 Trio na ulicach Ostrawy

Uczelnie:

• Uniwersytet Ostrawski (czes.: Ostravská univerzita v Ostravě, łac.: Universitas Ostraviensis)
• Politechnika Ostrawska (czes.: Vysoká škola báňská - Technická univerzita Ostrava)
• Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości (czes.: Vysoká škola podnikání, ang.: Business School Ostrava

Sport

W Ostrawie od 1961 odbywa się rokrocznie prestiżowy mityng lekkoatletyczny - Zlatá Tretra. Miasto gościło - w 2001 - siatkarskie mistrzostwa Europy. W 2007 w Ostrawie odbywały się lekkoatletyczne mistrzostw świata kadetów, a w 2011 mistrzostwa Europy w lekkoatletyce dla sportowców do lat 23.

W mieście urodził się tenisista Ivan Lendl.

Kluby sportowe

• FC Baník Ostrava obecnie występuje w 1. lidze czeskiej piłki nożnej (Gambrinus liga)
• FC Vítkovice obecnie występuje w 2. lidze czeskiej piłki nożnej
• HC Vítkovice obecnie występuje w extralidze czeskiej hokeja na lodzie (Tipsport Extraliga)
• HC Sareza Ostrava obecnie występuje w 1. lidze czeskiej hokeja na lodzie (właściwie 2. liga)
• VK Ostrava występuje w Extralidze czeskiej piłki siatkowej mężczyzn

Miasta partnerskie

Miasta partnerskie Ostrawy:

• Wołgograd, Rosja (1947)
• Coventry, Wielka Brytania (1957)
• Katowice, Polska (1960)
• Drezno, Niemcy (1971)
• Split, Chorwacja (1976)
• Pireus, Grecja (1997)
• Koszyce, (2001)
• Miszkolc, Węgry (2001)
• Pittsburgh, Stany Zjednoczone (2001)
• Powiat wodzisławski, Polska (2005)
• Uralsk, Kazachstan (2008)
• Donieck, Ukraina (2009)
• Gaziantep, Turcja, 2012

Zobacz też

• Tramwaje w Ostrawie
• Trolejbusy w Ostrawie
• Dworzec Główny w Ostrawie
• Stodolní
• powiat Ostrawa

Bibliografia

• D. Kezmerova, Mały przewodnik po dużej Ostrawie, Ostrava 2007

Linki zewnętrzne

• Ostrawskie centrum informacyjne (cz. • pol. • ang. • fr. • niem.)
• Ogród zoologiczny w Ostrawie
• Wieża widokowa nowego ratusza w Morawskiej Ostrawie