Przejdź do zawartości

Resko: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
int., zm. mapy
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Zabytki: drobne merytoryczne
Linia 84: Linia 84:
* Pomnik Żołnierzy Polskich,
* Pomnik Żołnierzy Polskich,
* Zabytkowy Park Miejski,
* Zabytkowy Park Miejski,
* ruiny zamku z (XIV-XV w.) - pierwszy drewniany zamek zbudowano w latach 1260-1270. Pierwsza wzmianka o zamku w dokumencie wydanym z okazji podziału księstwa na dzielnice pojawiała się w 1295 roku. Wiadomo, że zamek był podzielony i jego właścicielami były rody Borków i Vidantów. W 1365 roku Vidanci sprzedali swoją część księciu pomorskiemu Bogusławowi V. Przypuszcza się, że w tym czasie nastąpiła przebudowa zamku na obiekt w pełni murowany. W 1447 roku zamek w całości powrócił do Borków. W 1774 r. na miejscu zniszczonego zamku Borkowie postawili dwór. W 1826 r. dwór został zburzony.
* ruiny zamku z (XIV-XV w.),
* [[Cmentarz żydowski w Resku]],
* [[Cmentarz żydowski w Resku]],


Wersja z 10:51, 3 sty 2018

Szablon:POL miasto infobox Resko (do 1945 r. niem. Regenwalde) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w woj. zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Resko. Ośrodek usługowy dla rolnictwa, drobny przemysł spożywczy i drzewny.

Według danych z 31 marca 2014 r., miasto miało 4361 mieszkańców[1].

Położenie

Most nad Regą w Resku

Resko położone jest w północno-zachodniej części województwa zachodniopomorskiego w powiecie łobeskim nad Regą. Miasto usytuowane na Równinie Gryfickiej i Wysoczyźnie Łobeskiej. W latach 1818 – 1945 miasto administracyjnie należało do Powiatu Regenwalde, początkowo z siedzibą w Resku, a od roku 1860 z siedzibą w Łobzie[2]. W latach 1946-1998 miasto administracyjnie należało do woj. szczecińskiego. W latach 1999-2001 należało do powiatu gryfickiego, a od 2002 r. należy do powiatu łobeskiego.

Według danych z 1 stycznia 2009 r. powierzchnia miasta wynosi 4,49 km²[3].

Resko leży przy drodze wojewódzkiej nr 152 (Płoty – Świdwin). Ok. 10 km od od Reska przebiega droga krajowa nr 6 (trasa Szczecin – Gdańsk). W 2013 roku rozebrana została linia kolejowa nr. 420 Worowo - Wysoka Kamieńska na odcinku Worowo - Resko Północne wraz z infrastrukturą stacji Resko Północne. Resko leży w dogodnej odległości od ważnych ośrodków w województwie:

Nazwa miasta

Pochodzenie nazwy miasta Reska nie jest do końca znane. Istnieje teza iż pochodzi ono od starosłowiańskiego słowa „reż” oznaczającego żyto. W zapiskach istnieje wzmianka iż w XIV w. miasto nazywało się tak jak przepływająca przez nie rzeka – Rega. W późniejszym okresie powstała niemiecka nazwa, używana do 1945 r. która brzmiała Regenwalde co w wolnym tłumaczeniu oznacza Deszczowy Las.

Po zakończeniu II wojny światowej miasto przez pewien czas nosiło nazwę Reskogród[4] oraz Ławiczka[5][6][7][8]. Nazwę Resko wprowadzono rozporządzeniem ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 roku[9].

Historia

Już w XI w. na wzgórzu nad Regą stanął gród książąt pomorskich, a wkrótce potem rozwinęła się wokół niego osada handlowo-rzemieślnicza. Pierwszy raz wspomniano o nim w 1255 r. Własnością połowy grodu od XIII w. stał się ród Borków. Druga połowa grodu pozostała we władaniu rodu Vidant. W latach 1260-1270 Jakub Borek, syn kasztelana kołobrzeskiego Borka z Łobza postawił zamek nad Regą. W 1277 r. nastąpiła lokacja Reska na prawie lubeckim. Borko z Łobza wraz z synami Jakubem, Janem i Mikołajem lokowali Resko w 1280 roku na prawie magdeburskim[10] Ok. 1400 r. nastąpiła budowa kościoła mariackiego dla mieszkańców miasta. W 1441 r. książę pomorski Eryk I przekazał resztę miasta rodowi von Borcke. Na długie lata, aż do 1808 r. Resko stało się prywatnym miastem rodziny Borcke. Podstawą rozwoju miasta było rolnictwo i częściowo rzemiosło (kowalstwo, młynarstwo i krawiectwo). W 1630 r. wojska cesarskie spaliły i zniszczyły miasto, a od 1648 r. Resko na mocy pokoju westfalskiego przeszło pod władanie Brandenburgii. Kres miastu przyniósł 1714 r. kiedy to w ogromnym pożarze spaleniu uległa większość miasta. Ocalało jedynie 11 domów i kościół. Kolejne działania wojenne w latach 1756-1763 również zniszczyły Resko, a miasto przez kilkanaście następnych lat było okupowane przez żołnierzy rosyjskich. W 1834 r. władze miejskie podjęły decyzję o rozbiórce murów obronnych Reska. Ponad 10 lat później, w 1842 r. Karol Sprengel zakłada w mieście Fabrykę Maszyn Rolniczych powstaje również młyn parowy i gorzelnia. W 1892 r. powstała stacja kolejowa na wąskotorowej linii Wyszogóra-Kołobrzeg. W kolejnych latach Resko uzyskało połączenia kolejowe z kolejnymi miastami: w 1905 r. z Łobzem, a w 1909 r. ze Świdwinem.

W 1945 r. miasto zostało zajęte przez wojska radzieckie, a następnie przekazane Polsce. Zniszczenia wojenne w centrum miasta sięgały 60%[11]. Nastąpiła odbudowa i rozbudowa miasta, powstały nowe budynki użyteczności publicznej.

W 1968 r. z miasta został wydzielony obszar o powierzchni 384 ha z miejscowością Policko[12].

W roku 1971 urodził się tutaj minister Bartosz Arłukowicz.

Zabytki

Sanktuarium Matki Boskiej Reskiej

W Resku pomimo znaczących zniszczeń wojennych zachowało się kilka zabytków. Należą do nich:

  • Kościół gotycki pochodzący z XIV-XV w., obecnie Sanktuarium Matki Boskiej Reskiej,
  • Ratusz – pochodzi z 1841 r. wybudowany jest w stylu klasycystycznym. Cechuje go skromna sylwetka i niewielka wieżyczka z zegarem i kurantem,
  • Obelisk Karola Sprengla z 1881 r.,
  • Zabytkowa elektrownia wodna na rzece Redze,
  • Budynek Sądu Powiatowego pochodzący z 1900 r., mieszczący obecnie pocztę,
  • Gmach szkoły,
  • Pomnik Żołnierzy Polskich,
  • Zabytkowy Park Miejski,
  • ruiny zamku z (XIV-XV w.) - pierwszy drewniany zamek zbudowano w latach 1260-1270. Pierwsza wzmianka o zamku w dokumencie wydanym z okazji podziału księstwa na dzielnice pojawiała się w 1295 roku. Wiadomo, że zamek był podzielony i jego właścicielami były rody Borków i Vidantów. W 1365 roku Vidanci sprzedali swoją część księciu pomorskiemu Bogusławowi V. Przypuszcza się, że w tym czasie nastąpiła przebudowa zamku na obiekt w pełni murowany. W 1447 roku zamek w całości powrócił do Borków. W 1774 r. na miejscu zniszczonego zamku Borkowie postawili dwór. W 1826 r. dwór został zburzony.
  • Cmentarz żydowski w Resku,

Demografia

Według danych[13] z 30 czerwca 2007 r., miasto miało 4415 mieszkańców.

Rok   Liczba ludności
1815 1190
1850 2400
1880 3200
1900 3400
1925 4020
1939 5014
1960 3415[14]
1983 4137
1995 4749
2000 4585
2005 4410
  • Piramida wieku mieszkańców Reska w 2014 roku [15].


Klimat

W Resku znajduje się stacja hydrologiczno-meteorologiczna.

Średnie wartości temperatur i opadów w Resku[16]
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Czer Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Rocznie
Śr. wysoka temperatura [°C] 6 7 14 21 26 29 29 29 25 20 12 9 18
Śr. niska temperatura [°C] -14 -13 -9 -4 0 3 6 5 1 -1 -5 -11 -3
Opady [mm] 47 36 39 42 50 68 89 88 76 64 58 54 711

Administracja

Urząd Gminy i Miasta w Resku

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy Reska wybierają do swojej rady miejskiej 8 radnych (8 z 15)[17]. Pozostałych 7 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Resko. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest ratusz przy Rynku.

Burmistrzowie Reska:

  • Jan Olszewski (2002–2006)[18]
  • Arkadiusz Czerwiński (od 2006)

Mieszkańcy Reska wybierają parlamentarzystów z okręgów wyborczych z siedzibą komisji w Szczecinie, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Wspólnoty wyznaniowe

  1. ↑ Główny Urząd Statystyczny. Baza Demografia. Stan i struktura ludności, dane na dzień 31.03.2014 [1]
  2. ↑ Regenwalde [2]
  3. ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
  4. ↑ Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945
  5. ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 33, poz. 196
  6. ↑ Krótka historia powiatu łobeskiego. powiatlobeski.pl. [dostęp 28 sierpnia 2010]. (ang.).
  7. ↑ Ludwik Cwynar. 60 lat temu. „Prowincjonalny Okazjonalnik Literacki "Łabuź"”. 52/2005, marzec 2005. 
  8. ↑ Ze starej książki dochodzenie. „Miesięcznik "Łobeziak"”. 98, luty 2000. 
  9. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85, s. 1)
  10. ↑ Łukasz Michalski, Średniowieczne posiadłości Borków w ziemi sławieńskiej i białogardzkiej w kontekście udziału rodu w życiu politycznym, w: Historia i kultura ziemi sławieńskiej t. IV, Sławno 2005, s. 149.
  11. ↑ wirtualny sztetl [3]
  12. ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 26 października 1968 r. (Dz.U. z 1968 r. nr 42, poz. 297)
  13. ↑ Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2007 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2006. ISSN 1734-6118. (pol.).
  14. ↑ Władysław Nowotniak: Gryfice i okolica – Wycieczki po mieście i okolicy. Warszawa: Wydawnictwo "Sport i Turystyka", 1962, s. 48.
  15. ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie populacja2016
    BŁĄD PRZYPISÓW
  16. ↑ Historia pogody dla Reska, dane uśrednione z 38 lat. Weatherbase.com. [dostęp 2007-10-24]. (ang.).
  17. ↑ Rada Miejska w Resku. Państwowa Komisja Wyborcza, 2006. [dostęp 2009-09-30]. (pol.).
  18. ↑ I tura wyborów burmistrza gminy Resko. Państowa Komisja Wyborcza, 2002. [dostęp 2009-09-30]. (pol.).
  19. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów na oficjalnej stronie Świadków Jehowy (www.jw.org), dostęp z 4 czerwca 2014.

Linki zewnętrzne

Miasta województwa zachodniopomorskiego
Miasta na prawach powiatu
Miasta powiatowe
Miasta gminne

Herb województwa zachodniopomorskiego

Gmina Resko
Siedziba gminy
Wsie
Kolonie
Osady
Przysiółki
Integralne
części wsi

Herb gminy Resko

Powiat łobeski
Miasta
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie

Powiat łobeski (1946–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gminy wiejskie
(1945–54 i 1973–75)
Gromady
(1954–72)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Resko&oldid=51444120”