Biały Bór

Biały Bór
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Widok na jez. Ławiczka w Białym Borze
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	szczecinecki
Gmina	Biały Bór
Data założenia	XIII wiek
Prawa miejskie	1382
Burmistrz	Paweł Mikołajewski
Powierzchnia	12,82 km²
Populacja (31.12.2017); • liczba ludności; • gęstość	; 2171; 169,3 os./km²
Strefa numeracyjna	94
Kod pocztowy	78-425
Tablice rejestracyjne	ZSZ
	Położenie na mapie gminy Biały Bór Biały Bór
	Położenie na mapie Polski Biały Bór
	Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Biały Bór
	Położenie na mapie powiatu szczecineckiego Biały Bór
	53°53′55″N 16°50′16″E/53,898611 16,837778
TERC (TERYT)	3215034
SIMC	0949767
	Urząd miejskiul. Słupska 10; 78-425 Biały Bór
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa

Biały Bór (staropol. Białobork; niem. Baldenburg, dawniej Ball de Olde; ukr. Білий Бір) – miasto w Polsce, położone w województwie zachodniopomorskim, w powiecie szczecineckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Biały Bór, historycznie na Pomorzu Gdańskim.

Położone jest w dolinie rzeki Białej, na przesmyku między jeziorami Bielsko i Ławiczka. Prawa miejskie uzyskał w 1382, w czasie II wojny światowej został znacznie zniszczony.

Według danych z 1 stycznia 2018 Biały Bór liczył 2171 mieszkańców^[1].

W miejscowości działało Stado Ogierów Biały Bór. Od 1994 r. jako Zakład Treningowy Skarbu Państwa Biały Bór^[3], potem ponownie jako SO. W 2003 r. weszło w skład Stada Ogierów w Sierakowie Wielkopolskim Sp. z o.o., a w 2007 r. przeszło w skład Stadniny Koni w Dobrzyniewie Sp. z o.o. Od ok. 2011 r. stadnina jest dzierżawiona przez firmę prywatną.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Położone na Pojezierzu Drawskim w okolicach jezior: Bielsko (o pow. 268 ha i głębokości do 23 m), Cieszęcino (o pow. 102 ha i głębokości 50 m), wzdłuż których rozciąga się park krajobrazowy wraz z jeziorami Łobez (zajmuje obszar o pow. 48,7 ha) i Ławiczka (pow. 6,6 ha). Leżą one w dorzeczu Gwdy i Noteci, a ich wody spływają rzeką Białą do Czernicy. Okolice jezior pokryte są lasami mieszanymi oraz borami.

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. koszalińskiego.

Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia gminy wynosiła 12,82 km²^[4].

Osiedla mieszkaniowe miasta: Dalkowo, Kamienna, Linowo.

Historia[edytuj | edytuj kod]

1283 – książę gdański Mściwoj II ufundował tu parafię podległą arcybiskupstwu gnieźnieńskiemu
1294 – po śmierci księcia Mściwoja II, Pomorze Gdańskie, w tym Biały Bór, ponownie scalone z Polską
1309 – pod panowaniem Krzyżaków
1382 – lokacja miasta
k. XIV w. - Krzyżacy budują zamek w Białym Borze
1395 – potwierdzenie praw miejskich chełmińskich przez wielkiego mistrza zakonu Konrada Zöllnera von Rotenstein
1408 – probostwo otrzymało wieś od wielkiego mistrza Ulricha von Jungingena
1410 - Władysław Jagiełło oddaje miasto w lenno księciu pomorskiemu Bogusławowi VIII, mimo że teren jest pod wpływem Krzyżaków^[5]
1454 – na prośbę Związku Pruskiego król Kazimierz IV Jagiellończyk ogłasza włączenie regionu do Korony Polskiej, wybucha wojna trzynastoletnia
1461 - wojska polskie zajmują miasto
1466 – na mocy pokoju toruńskiego uznano powrót miasta do Polski, administracyjnie stanowi część województwa pomorskiego prowincji Prusy Królewskie Korony Polskiej
1623–1638 – starostą był Andrzej Łaszewski, a następnie do 1648 jego żona Helena
1649–1654 – starostą Białego Boru (Białoborku) był Mikołaj Trzebuchowski, syn Samuela^[6] i Elżbiety Kretkowskiej. Mikołaj Trzebuchowski wraz z żoną Teresą Łaszewską 14 lipca 1654 roku scedowali starostwo Franciszkowi Wejherowi^[7]
1654–1671 – starostą był Franciszek Wejher
1671–1672 – starostą był Joachim Ernest Krokowski
1672–1672 – starostą Dorota Krokowska, córka poprzednika
1673–1768 – starostwo w rękach Wejherów
1768–1772 – starostą był Henryk Goltz

od 1772 – po I rozbiorze Polski miasto pod zaborem pruskim
1875 – nowy kościół katolicki, należący do parafii Eikfirn, obsługiwał 56 wiernych
1878 – uzyskanie połączenia kolejowego
1939 – 2292 mieszkańców
1945 – miasteczko, silnie ufortyfikowane, stanowiło część umocnień Wału Pomorskiego i zostało zniszczone w 80%, zaś ludność je opuściła, 26 lutego wkroczenie Armii Czerwonej
1950 – 775 mieszkańców
1957 – 1315 mieszkańców
1975 – miasto w granicach województwa koszalińskiego, w Białym Borze rozegrano mistrzostwa Polski we wszechstronnym konkursie konia wierzchowego
1999 – miasto w granicach województwa zachodniopomorskiego

W Białym Borze w latach 60. XX w. kręcono film Pan Wołodyjowski.

Na polskiej mapie wojskowej z 1936 r. przy oznaczeniu miasta podano polski egzonim Białybór^[8]. Nazwę Biały Bór ustalono urzędowo w 1946 r.^[9]

Historia Żydów w Białym Borze[edytuj | edytuj kod]

Żydzi pojawili się w Białym Borze w latach 70. XVIII wieku. Początkowo rozwój osadnictwa żydowskiego hamowały przepisy pruskie. W 1831 roku zamieszkiwało tu 154 Żydów (13% ludności), w 1840 – 125. W 1842 roku wybudowano synagogę o konstrukcji szachulcowej. Znajdowała się przy ul. Nadrzecznej (do 1945 roku Fliestraße). Gmina żydowska posiadała również swój cmentarz. Na początku XIX wieku funkcjonowała również szkoła dla dzieci żydowskich. Od 1830 roku dzieci te uczęszczały już wspólnie z innymi dziećmi z miasta do miejscowej, miejskiej szkoły. W 1900 roku po wydarzeniach w Chojnicach (oskarżenia o mord rytualny), doszło do wystąpień antysemickich. Zdewastowano synagogę. Od tego czasu populacja Żydów w mieście zaczęła spadać^[10].

W 1903 roku mieszkało tu 107 Żydów, a w czasie I wojny światowej liczba spadła do 50 osób, a w 1924 roku do 48. Po dojściu nazistów do władzy społeczność żydowska praktycznie w mieście przestała istnieć. W 1938 roku zniszczona została synagoga. W maju 1939 roku w Białym Borze mieszkało 6 Żydów, raszta społeczności sprzedała swoje domy, zlikwidowała interesy i głównie udała się na emigrację^[11]^[12].

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 2219 mieszkańców^[13].

Piramida wieku mieszkańców Białego Boru w 2014 roku^[1].

Ludność ukraińska[edytuj | edytuj kod]

Po drugiej wojnie światowej do zniszczonego miasta w ramach akcji Wisła przesiedlono wiele ukraińskich rodzin. Dziś Biały Bór jest jednym z największych ośrodków Ukraińców w Polsce. W mieście działa 3-stopniowy Zespół Szkół Ukraińskich im. Tarasa Szewczenki (podstawowa, gimnazjum, liceum), greckokatolicka Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy, wybudowana w latach 1992–1997 według projektu J.Nowosielskiego przy udziale B.Kotarby.

Przyroda i turystyka[edytuj | edytuj kod]

Miasto położone jest w niewielkiej dolinie, otoczone lasami.

W Białym Borze znajduje się najmłodszy zabytek w Polsce - cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy według projektu i z dekoracją malarską J. Nowosielskiego, powstała w latach 1992–1997, 23 września 2007 r. podniesiona do rangi sanktuarium, wpisana do rejestru zabytków 25 lipca 2019 r.^[14]

Obiekty historyczne oraz nowsze:

kościół św. Michała Archanioła z 1878 r. w stylu neogotycko-neoromańskim z późnobarokowym ołtarzem
neogotycki budynek d. sądu grodzkiego (dziś niemal w ruinie, należy do właściciela prywatnego)^[15]
pozostałość po młynie wodnym
stadnina ogierów stylizowana na dawny dwór szlachecki, z torem jeździeckim
bunkry Wału Pomorskiego
park
stajnie przy ul. Dworcowej 22
ratusz przy ul. Słupskiej 10
dworzec PKP, ul. Kolejowa
szkoła, ul. Brzeźnicka 10
budynek, ul. Bobolicka 4
narożny dom przy skrzyżowaniu dróg do Szczecinka i Bobolic – parter tego budynku to ryglujący to skrzyżowanie niemiecki dwusektorowy schron bojowy z lat 1939–1945
cmentarz żydowski w Białym Borze
pomnik Tarasa Szewczenki

Transport[edytuj | edytuj kod]

Biały Bór leży na przecięciu dróg krajowych: nr 25 z nr 20. Połączenia do miasta obsługuje pięciu przewoźników autobusowych wywodzących się z b. PKS:

PPKS Bytów
PKS Słupsk S.A.
PKS Człuchów
PKS Koszalin
PKS Szczecinek
PKS Jelenia Góra (sezonowo)

Przez miasto biegnie linia kolejowa nr 405 Piła Główna – Ustka, z przystankiem Biały Bór. Linią kursuje 5 par pociągów regionalnych dziennie w relacji Szczecinek - Słupsk - Szczecinek (część kursów w relacji wydłużonej do / z Chojnic), których obsługę zapewnia przewoźnik POLREGIO S.A. (wcześniej Przewozy Regionalne Sp. z o.o.)^{[potrzebny przypis]}.

Gmina zasłynęła w 2011 r. z sieci fotoradarów o zagęszczeniu nieproporcjonalnym do swojego obszaru i zaludnienia^[16].

Żwirownia[edytuj | edytuj kod]

W okolicach miasta znajduje się jedno z najwyższych wzniesień w regionie. Jest to sztuczne wzniesienie powstałe z wydobywania żwiru. Góra ma wysokość ok. 250 m. Przy dobrej pogodzie można zobaczyć z niej oddalony o 30 km Szczecinek.^{[potrzebny przypis]}

Oświata[edytuj | edytuj kod]

Na terenie miasta działa kilka placówek oświatowych:

Zespół Szkół nr 1 im. Henryka Sienkiewicza w Białym Borze
Szkoła Podstawowa nr 2 (mniejszości ukraińskiej)
Zespół Szkół nr 7 (daw. Zespół Szkół nr 1 im. Oskara Langego)
Liceum Ogólnokształcące nr 1 (mniejszości ukraińskiej)
Technikum hodowli koni

Sport[edytuj | edytuj kod]

W mieście działa:

klub piłkarski Lider
klub piłkarski Hubertus
klub kajakarski Hubertus
klub jeździecki Hubertus przy stadninie koni

W mieście organizowane są mistrzostwa Polski w WKKW.

Obiekty sportowe:

hala przy Zespole Szkół nr 1
2 stadniny koni
stadion miejski
kompleks boisk „Orlik 2012”

Administracja[edytuj | edytuj kod]

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. W Radzie Miejskiej w Białym Borze zasiada 15 radnych. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest Urząd Miejski przy ul. Słupskiej.

Burmistrzowie Białego Boru:

Franciszek Lech Kwaśniewski (PSL) (2002–2012)
Paweł Stanisław Mikołajewski (2013 r.)

Biały Bór należy do Związku Miast Polskich.

Mieszkańcy Białego Boru wybierają posłów z okręgu wyborczego nr 40, senatora z okręgu wyborczego nr 100, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]

Osoby z Białego Boru[edytuj | edytuj kod]

W latach 1967–2008 w Białym Borze mieszkał podporucznik Józef Mioduszewski, urodzony w 1922 r., zmarł w 2008 r. Ułan, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik akcji „Burza” w powstaniu warszawskim, odznaczony za zasługi w walce przeciw Armii Czerwonej m.in. Orderem Odrodzenia Polski „Polonia Restituta” klasy kawalerskiej, dwoma Krzyżami Walecznych. Miłośnik koni – w latach 1972–1981 był kierownikiem stada ogierów w Białym Borze. Pośmiertnie uhonorowany tytułem bohatera Łomianek przez radę miejską i burmistrza Łomianek.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Biały Bór w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018r.
↑ Internetowy System Aktów Prawnych Dz.U. 1994 nr 83, poz. 383.
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. „Powierzchnia i Ludność w Przekroju Terytorialnym”, 2013-07-26. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1505-5507.
↑ CzesławC. Piskorski CzesławC., Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka,l Warszawa, 1980, s. 106-107, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .
↑ Jerzy Antoni Kostka, Kostkowie herbu Dąbrowa. Wyd. Z.P. POLIMER Koszalin 2010, ISBN 978-83-89976-40-6, s. 255.
↑ Paweł Czaplewski ks., Senatorowie świeccy, podskarbiowie i starostowie publiczni 1454-1772. Rocznik Towarzystwa Naukowego w Toruniu XXVI–XXVIII (1919–1921), Toruń 1921, s. 52.
↑ Arkusz 43 Bydgoszcz. Mapa operacyjna 1:300 000. Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa: 1936.
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
↑ GerhardG. Salinger GerhardG., Zur Erinnerung und zum Gedenken: die einstigen jüdischen Gemeinden Westpreussens, Nowy Jork 2009, s. 600 .
↑ Historia społeczności | Wirtualny Sztetl, sztetl.org.pl [dostęp 2022-05-30] .
↑ Uroczystość odsłonięcia tablicy Żydowskiej | Biały Bór, bialybor.com.pl [dostęp 2022-05-30] (pol.).
↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 10 czerwca 2011, ISSN 1734-6118 .
↑ Cerkiew w Białym Borze najmłodszym zabytkiem wpisanym do rejestru. 2019-08-05.
↑ Biały Bór, sąd grodzki i zabytki.
↑ MIEJSCA KONTROLI RUCHU DROGOWEGO – Miasto i Gmina Biały Bór, miastoigminabialybor.portal.esp.parseta.pl [dostęp 2017-11-22] .
↑ Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, Biały Bór, diecezjakoszalin.pl [dostęp 2023-06-12] .
↑ Dekanat słupski, cerkiew.net.pl [dostęp 2023-06-12] .
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-05] .

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Historia Żydów w Białym Borze na portalu Wirtualny Sztetl
Baldenburg, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 86 .

[Populacja2018-1] Biały Bór w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[2] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018r.

[3] Internetowy System Aktów Prawnych Dz.U. 1994 nr 83, poz. 383.

[4] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. „Powierzchnia i Ludność w Przekroju Terytorialnym”, 2013-07-26. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1505-5507.

[pomorze-5] CzesławC. Piskorski CzesławC., Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka,l Warszawa, 1980, s. 106-107, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .

[6] Jerzy Antoni Kostka, Kostkowie herbu Dąbrowa. Wyd. Z.P. POLIMER Koszalin 2010, ISBN 978-83-89976-40-6, s. 255.

[7] Paweł Czaplewski ks., Senatorowie świeccy, podskarbiowie i starostowie publiczni 1454-1772. Rocznik Towarzystwa Naukowego w Toruniu XXVI–XXVIII (1919–1921), Toruń 1921, s. 52.

[8] Arkusz 43 Bydgoszcz. Mapa operacyjna 1:300 000. Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa: 1936.

[9] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).

[10] GerhardG. Salinger GerhardG., Zur Erinnerung und zum Gedenken: die einstigen jüdischen Gemeinden Westpreussens, Nowy Jork 2009, s. 600 .

[11] Historia społeczności | Wirtualny Sztetl, sztetl.org.pl [dostęp 2022-05-30] .

[12] Uroczystość odsłonięcia tablicy Żydowskiej | Biały Bór, bialybor.com.pl [dostęp 2022-05-30] (pol.).

[Ludność2010-12-13] Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.), Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 10 czerwca 2011, ISSN 1734-6118 .

[14] Cerkiew w Białym Borze najmłodszym zabytkiem wpisanym do rejestru. 2019-08-05.

[czyste30-15] Biały Bór, sąd grodzki i zabytki.

[16] MIEJSCA KONTROLI RUCHU DROGOWEGO – Miasto i Gmina Biały Bór, miastoigminabialybor.portal.esp.parseta.pl [dostęp 2017-11-22] .

[17] Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, Biały Bór, diecezjakoszalin.pl [dostęp 2023-06-12] .

[18] Dekanat słupski, cerkiew.net.pl [dostęp 2023-06-12] .

[19] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-06-05] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

Miasta na prawach powiatu	Koszalin Szczecin Świnoujście
Miasta powiatowe	Białogard Choszczno Drawsko Pomorskie Goleniów Gryfice Gryfino Kamień Pomorski Kołobrzeg Łobez Myślibórz Police Pyrzyce Sławno Stargard Szczecinek Świdwin Wałcz
Miasta gminne	Barlinek Barwice Biały Bór Bobolice Borne Sulinowo Cedynia Chociwel Chojna Czaplinek Człopa Darłowo Dębno Dobra k. Nowogardu Dobrzany Drawno Dziwnów Golczewo Gościno Ińsko Kalisz Pomorski Karlino Lipiany Maszewo Mielno Mieszkowice Międzyzdroje Mirosławiec Moryń Nowe Warpno Nowogard Pełczyce Płoty Polanów Połczyn-Zdrój Recz Resko Sianów Stepnica Suchań Trzcińsko-Zdrój Trzebiatów Tuczno Tychowo Węgorzyno Wolin Złocieniec

Miasto	Biały Bór
Części miasta	Dalkowo Kamienna Linowo
Wsie	Biała Bielica Biskupice Brzeźnica Drzonowo Dyminek Grabowo Kaliska Kazimierz Kołtki Sępolno Małe Sępolno Wielkie
Osady	Bagniewko Białka Biały Dwór Borzęcino Cybulin Dalkowo Dołgie Donimierz Gostkowo Jawory Kamienna Kierzkowo Koleśnik Kosobudy Linowo Lubiesz Łukowo Miłkowo Miłobądz Pierzchowo Ponikwa Przybrda Radzewo Rosłonki Rzyszczewko Stepień Stepno Świerczewo Świerszczewo Trzebiele Wodnik Zduny
Inne miejscowości	Cieszęcino Kolonia Biskupice

Miasta	Barwice Biały Bór Borne Sulinowo Szczecinek
Gminy miejskie	Szczecinek
Gminy miejsko-wiejskie	Barwice Biały Bór Borne Sulinowo
Gminy wiejskie	Grzmiąca Szczecinek

Przynależność wojewódzka	woj. pomorskie (PRL) (1945–46) woj. szczecińskie (1946–50) woj. koszalińskie (1950–75)
Miasta	Biały Bór (do 1957 →) Czarne Człuchów Debrzno Lędyczek (do 1953 →)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Brzezie (do 1954) Chrząstowo (od 1973) Cierznie (do 1954) Czarne (od 1973) Człuchów Debrzno (od 1973) Gwieździn (do 1954) Koczała (do 1954) Łoża (do 1954) Przechlewo Rzeczenica (od 1973) Strzeczona (do 1954) Wierzchowo (do 1954)
Gromady (1954–72)	Barkowo (1954–71) Biały Bór (1954–57 →) Bińcze (1954–59) Brzezie (1954–71) Chrząstowo (1954–72) Cierznie (1954–61) Czarne (1971–72) Człuchów (1961–72) Debrzno (1961–72) Drzonowo (1954–57 →) Jęczniki Wielkie (1954–71) Koczała (1954–57 →) Międzybórz (1954–57) Mosiny (1954–71) Nowa Wieś (1954–59) Pietrzykowo (1954 →) Polnica (1954–61) Przechlewo (1954–72) Rychnowy (1954–61) Rzeczenica (1954–72) Sąpolno (1954–71) Sierpowo (1954–71) ~~Stare Gronowo~~(←~~1971~~) Stołczno (1954–61) Strzeczona (1954–61) Wyczechy (1954–71)

Przynależność wojewódzka	woj. gdańskie (1945–46) woj. szczecińskie (1946–50) woj. koszalińskie (1950–75)
Miasta	Biały Bór (← od 1958) Kępice (od 1967) Miastko
Osiedla (1954–72)	Kępice (1959–66)
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Barcino (do 1954) Biały Bór (od 1973) Kawcze (do 1954) Kępice (od 1973) Koczała (od 1973) Kołczygłowy (do 1954) Łubno (do 1954) Miastko (od 1973) Trzebielino (od 1973) Wałdowo (do 1954) Warcino (do 1954) Wołcza Wielka (do 1954) Żabno (od 1973)
Gromady (1954–72)	Barcino (1954–72) Biały Bór (← 1958–72) Dretyń (1954–68) Gumieniec (1954–59) Kawcze (1954–72) ~~Kazimierz~~(←~~1958~~) Kępice (1954–72) Koczała (← 1958–72) Kołczygłowy (1954–57 →) Lubkowo (1954–61) Łobzowo (1954–71) Miastko (1961–72) Miłocice (1954–61) Mzdowo (1954–57) Pietrzykowo (← 1955–59) Płocko (1954–61) Role (1954–57) Sępolno Wielkie (1954–57) Starkowo (1954–59) Trzebielino (1954–72) Wałdowo (1954–71) Żabno (1971–72)