Węgorzyno

Węgorzyno
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Rynek w Węgorzynie
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	łobeski
Gmina	Węgorzyno
Prawa miejskie	1460
Burmistrz	Monika Kuźmińska
Powierzchnia	6,85 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności; • gęstość	; 2883; 420,9 os./km²
Strefa numeracyjna	(+48) 91
Kod pocztowy	73-155
Tablice rejestracyjne	ZLO
	Położenie na mapie gminy Węgorzyno Węgorzyno
	Położenie na mapie Polski Węgorzyno
	Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Węgorzyno
	Położenie na mapie powiatu łobeskiego Węgorzyno
	53°32′20″N 15°33′46″E/53,538889 15,562778
TERC (TERYT)	3218054
SIMC	0980062
	Urząd miejskiRynek 1; 73-155 Węgorzyno
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa

Węgorzyno (do 1946 r. niem. Wangerin^[2]) – miasto w Polsce położone w województwie zachodniopomorskim, w powiecie łobeskim, nad jeziorem Węgorzyno. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Węgorzyno.

Według danych z 31 grudnia 2009 r. miasto miało 3021 mieszkańców^[3].

Ośrodek usługowy i wypoczynkowy; przemysł spożywczy i drzewny; przystań wodna.

Węgorzyno uzyskało lokację miejską w 1460 roku^[4].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Miasto jest położone nad zachodnim brzegiem jeziora Węgorzyno, natomiast na obszarze na wschód od miasta biegnie struga Golnica, która przepływa przez Połchowski Staw hodowli ryb.

Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 6,85 km²^[5].

W latach 1946–1998 miasto administracyjnie należało do województwa szczecińskiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W X–XII w. gród słowiański, obok powstała osada rolniczo-rybacka; od XIV w. własność rodu Borków, którzy przed 1348 rokiem wznieśli tu zamek; w pobliżu miasto lokowane 1460 roku, do 1637 roku pod zwierzchnictwem książąt pomorskich, od 1648 Brandenburgii; dzieliło losy polityczne Pomorza Zachodniego. Od XVIII rozwinęło się rzemiosło stolarskie i kowalstwo, od XIX wieku nastąpił rozwój drobnego przemysłu^[6]. W 1877 r. Węgorzyno uzyskało połączenie kolejowe^[7].

Odkrycia archeologiczne[edytuj | edytuj kod]

W Węgorzynie znaleziono sztylet nordyjski z epoki brązu, jeden z dwóch takich zabytków odkrytych w Polsce^[8].

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Piramida wieku mieszkańców Węgorzyna w 2014 roku^[1].

Transport[edytuj | edytuj kod]

W mieście krzyżują się droga krajowa z wojewódzką:

droga krajowa nr 20 (Stargard – Węgorzyno – Szczecinek – Gdynia)
droga wojewódzka nr 151 (Świdwin – Węgorzyno – Recz – Gorzów Wielkopolski)

Przez miasto przebiega też dwutorowa linia kolejowa nr 210 (Chojnice - Runowo Pomorskie). W październiku 2019 linią kursowały 4 pary pociągów regionalnych relacji Szczecin – Szczecinek i 1 para pociągów regionalnych relacji Runowo Pomorskie – Szczecinek^[9].

Administracja[edytuj | edytuj kod]

Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy Węgorzyna wybierają do swojej rady miejskiej 6 radnych (6 z 15)^[10]. Pozostałych 9 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Węgorzyno. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest ratusz przy Rynku.

Burmistrzowie Węgorzyna:

Stanisław Jan Konarski (2002–2006)^[11]
Grażyna Cecylia Karpowicz (2006–2010)
Monika Kuźmińska (od 2010 r.)

Mieszkańcy Węgorzyna wybierają parlamentarzystów z okręgów z siedzibą komisji wyborczej w Szczecinie, a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13.

Wspólnoty wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]

Kościół rzymskokatolicki:

parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Kościół Wniebowzięcia NMP – zbudowany został z kamienia narzutowego w XV w. Był wielokrotnie przebudowywany (m.in. w 1593 r. oraz w latach 1705-1715). Wzniesiona w 1750 r. ryglowa wieża nie zachowała się; istniejąca obecnie - została zbudowana kilka lat temu. Wnętrze świątyni obiegają z trzech stron drewniane, renesansowe empory (poważnie uszkodzone w czasie II wojny światowej zostały obecnie odtworzone).
Ratusz – budowla murowana, dwukondygnacyjna, ze środkowym pseudoryzalitem ozdobionym biforium
Pomnik Żołnierza Polskiego – zaprojektowany przez Sławomira Lewińskiego został odsłonięty (jak głosi napis) "W dwudziestą rocznicę odzyskania Ziem Nadodrzańskich". Według pierwotnych koncepcji monument miał stanowić część pomnika na cmentarzu wojennym w Siekierkach.
Grodzisko z XII-XIII w. w kształcie ściętego stożka o wysokości ok. 10 m i średnicy majdanu ok. 20 m.
Głaz narzutowy na cmentarzu upamiętniający Friedricha Ludwiga Jahna – teoretyka gimnastyki
Wzgórze Żalnik z zachowanymi pozostałościami starego cmentarza. Ze Wzgórza rozciąga się widok na jezioro Węgorzyno.
Cmentarz żydowski w Węgorzynie

Wybrane zabytki miasta
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Ratusz
Pomnik Żołnierza Polskiego
Grodzisko

Sport[edytuj | edytuj kod]

Od 1949 w mieście funkcjonuje klub piłkarski LKS Sparta Węgorzyno. W sezonie 2015/2016 klub zajął II miejsce w Szczecińskiej Klasie Okręgowej i awansował do IV ligi^[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Węgorzyno w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ 1946, Wangerin-Węgorzyno, węgorzyński MPol XXV nr 142.
↑ Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-06-11. ISSN 1734-6118.
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 80-81.
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
↑ CzesławC. Piskorski CzesławC., Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa, 1980, s. 303-304, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .
↑ kolej.one.pl. [dostęp 2010-08-02].
↑ Sztylet nordyjski, [Data dostępu: 31.03.2017]
↑ Węgorzyno - rozkład jazdy
↑ Rada Miejska w Węgorzynie. Państwowa Komisja Wyborcza, 2006. [dostęp 2009-09-30].
↑ I tura wyborów burmistrza gminy Węgorzyno. Państwowa Komisja Wyborcza, 2002. [dostęp 2009-09-30].
↑ Historia klubu LKS Sparta Węgorzyno

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jerzy M. Kosacki, Ziemia Szczecińska przewodnik turystyczny, część IV, Pojezierze Ińskie i Ziemia Łobeska, Szczecińska Agencja Turystyczna SAT, Szczecin 1995, ISBN 83-86507-20-9
ks. inf. Roman Kostynowicz, Kościoły archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej. Tom II, Szczecińskie Wydawnictwo Archidiecezjalne "Ottonianum", Szczecin 2000, ISBN 83-7041-202-5

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Miasto i gmina Węgorzyno. wegorzyno.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-08-28)].
Węgorzyn, niem. Wangerin (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 256 .

[populacja2016-1] Węgorzyno w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[2] 1946, Wangerin-Węgorzyno, węgorzyński MPol XXV nr 142.

[Ludność2009-12-3] Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-06-11. ISSN 1734-6118.

[4] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 80-81.

[5] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.

[pomorze1-6] CzesławC. Piskorski CzesławC., Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa, 1980, s. 303-304, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .

[7] .one.pl. [dostęp 2010-08-02].

[8] Sztylet nordyjski, [Data dostępu: 31.03.2017]

[9] Węgorzyno - rozkład jazdy

[10] Rada Miejska w Węgorzynie. Państwowa Komisja Wyborcza, 2006. [dostęp 2009-09-30].

[11] I tura wyborów burmistrza gminy Węgorzyno. Państwowa Komisja Wyborcza, 2002. [dostęp 2009-09-30].

[12] Historia klubu LKS Sparta Węgorzyno

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Miasta na prawach powiatu	Koszalin Szczecin Świnoujście
Miasta powiatowe	Białogard Choszczno Drawsko Pomorskie Goleniów Gryfice Gryfino Kamień Pomorski Kołobrzeg Łobez Myślibórz Police Pyrzyce Sławno Stargard Szczecinek Świdwin Wałcz
Miasta gminne	Barlinek Barwice Biały Bór Bobolice Borne Sulinowo Cedynia Chociwel Chojna Czaplinek Człopa Darłowo Dębno Dobra k. Nowogardu Dobrzany Drawno Dziwnów Golczewo Gościno Ińsko Kalisz Pomorski Karlino Lipiany Maszewo Mielno Mieszkowice Międzyzdroje Mirosławiec Moryń Nowe Warpno Nowogard Pełczyce Płoty Polanów Połczyn-Zdrój Recz Resko Sianów Stepnica Suchań Trzcińsko-Zdrój Trzebiatów Tuczno Tychowo Węgorzyno Wolin Złocieniec

Miasta	Dobra Łobez Resko Węgorzyno
Gminy miejsko-wiejskie	Dobra Łobez Resko Węgorzyno
Gminy wiejskie	Radowo Małe

Przynależność wojewódzka	woj. szczecińskie
Miasta	Łobez Płoty (do 1957 →) Resko (Ławiczka) Węgorzyno
Gminy wiejskie (1945–54 i 1973–75)	Bełczna (do 1954) Łobez (od 1973) Płoty (do 1954) Przytoń (Klauszewo) (do 1954) Radowo Małe (Radówko Małe) Resko (Ławiczka) Rogowo (do 1954) Starogard (Starogrodek) (do 1954) Węgorzyno (od 1973) Wicimice (do 1954) Winniki (Jaźwiny) (do 1954) Zajezierze (Czarnowo) (do 1954) Żerzyno (Orłowo) (do 1954)
Gromady (1954–72)	Bełczna (1954–71) Lubień Dolny (1954–57) Łabuń Wielki (1954–57) Łobez (1959–72) Łosośnica (1954–71) Mechowo (1954–57 →) Modlimowo (1954–57 →) Mołdawin (1954–59) Płoty (1954–57 →) Przytoń (1954–68) Radowo Małe (1954–72) Rekowo (1954–59) Resko (1958–72) Rogowo (1954–72) Runowo (1954–71) Sielsko (1954–72) Starogard (1954–72) Węgorzyno (1969–72) Wicimice (1954–57 →) Winniki (1954–68) Wysiedle (1954–59) Zajezierze (1954–57)