Spółgłoska boczna zwarto-szczelinowa dziąsłowa bezdźwięczna: Różnice pomiędzy wersjami
Wygląd
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Przykłady: drobne merytoryczne |
m robot dodaje: fr:Consonne affriquée latérale alvéolaire sourde |
||
Linia 25: | Linia 25: | ||
[[en:Voiceless alveolar lateral affricate]] |
[[en:Voiceless alveolar lateral affricate]] |
||
[[fr:Consonne affriquée latérale alvéolaire sourde]] |
Wersja z 20:24, 23 gru 2008
Spółgłoska boczna szczelinowa dziąsłowa bezdźwięczna to rodzaj dźwięku spółgłoskowego występujący w językach naturalnych. W międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA oznaczana jest symbolem: [t͡ɬ] lub [tɬ].
Artykulacja
W czasie artykulacji podstawowego wariantu [t͡ɬ]:
- modulowany jest prąd powietrza wydychanego z płuc, czyli artykulacja tej spółgłoski wymaga inicjacji płucnej i egresji (spółgłoska płucna egresywna)
- tylna część podniebienia miękkiego zamyka dostęp do jamy nosowej, powietrze uchodzi przez jamę ustną (spółgłoska ustna)
- prąd powietrza w jamie ustnej przepływa po bokach języka
- w początkowej fazie dochodzi do zwarcia języka z dziąsłami tak jak przy artykulacji spółgłoski [t]. Zamiast plozji następuje przejście do spółgłoski [ɬ] bez oderwania języka od dziąseł.
- wiązadła głosowe nie drgają, spółgłoska ta jest bezdźwięczna.
Warianty
- wzniesienie środkowej części grzbietu języka w stronę podniebienia twardego, mówimy wtedy o spółgłosce zmiękczonej (spalatalizowanej): [tɬʲ]
- wzniesienie tylnej części grzbietu języka w kierunku podniebienia tylnego, mówimy spółgłosce welaryzowanej: [tɬˠ]
- napięcie mięśni gardła - mówimy o spółgłosce faryngalizowanej [tɬˁ]
- zaokrąglenie warg, mówimy wtedy o spółgłosce labializowanej [tɬʷ]
W językach na-dene i salisz występuje również ejektywny wariant tej spółgłoski, przy nieobecności wariantu płucnego afrykaty kontrastujący ze szczelinowym [ɬ].
Przykłady
- w języku awarskim: гIоркь [[[:Szablon:IPA3]]] "klamka"
- w języku haida: tla'únhl [[[:Szablon:IPA3]]] "sześć"
- w języku nahuatl: atlatl [[[:Szablon:IPA3]]]