Jarosław I Mądry: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
Uzupełnienie infoboksu |
||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|faksymile = |
|faksymile = |
||
|opis faksymile = |
|opis faksymile = |
||
|dewiza = |
|dewiza = |
||
|1. tytuł = [[ |
|1. tytuł = [[Ruś Włodzimiersko-Suzdalska|Książę Rostowsko-Suzdalski]] |
||
|1. od = [[ |
|1. od = [[989]] |
||
|1. do = [[ |
|1. do = [[1010]] |
||
|1. koronacja = |
|1. koronacja = |
||
|1. poprzednik = [[ |
|1. poprzednik = [[Włodzimierz I Wielki]] <br> (wydzielenie z [[Wielkie Księstwo Kijowskie|Wlk. ks. Kijowskiego]]) |
||
|1. następca = [[ |
|1. następca = [[Borys i Gleb|Borys I Święty]] |
||
|2. tytuł = [[ |
|2. tytuł = [[Kniaziowie Nowogrodu Wielkiego| Książę Nowogrodzki]] |
||
|2. od = [[ |
|2. od = [[1010]] |
||
|2. do = [[ |
|2. do = [[1034]] |
||
|2. koronacja = |
|2. koronacja = |
||
|2. poprzednik = [[ |
|2. poprzednik = [[Wyszesław Włodzimierzowic]] |
||
|2. następca = [[ |
|2. następca = [[Włodzimierz Jarosławowicz (1020–1052)|Włodzimierz II]] |
||
|3. tytuł = [[ |
|3. tytuł = [[Książęta smoleńscy|Książę Smoleński]] |
||
|3. od = [[ |
|3. od = po [[1015]] |
||
|3. do = [[1054]] |
|3. do = [[1054]] |
||
|3. koronacja = |
|3. koronacja = |
||
|3. poprzednik = [[ |
|3. poprzednik = [[Stanisław Włodzimierzowic]] |
||
|3. następca = [[ |
|3. następca = [[Wiaczesław Jarosławowic]] |
||
|4. tytuł = [[Ruś Włodzimiersko-Suzdalska|Książę Rostowsko-Suzdalski]] |
|||
|4. od = [[1015]] |
|||
|4. do = [[1021]] |
|||
|4. koronacja = |
|||
|4. poprzednik = [[Borys i Gleb|Borys I Święty]] |
|||
|4. następca = [[Briaczysław Iziasławicz]] |
|||
|5. tytuł = [[Władcy Rusi Kijowskiej|Wielki Książę Kijowski]] |
|||
|5. od = [[1016]] |
|||
|5. do = [[1018]] |
|||
|5. koronacja = |
|||
|5. poprzednik = [[Światopełk I Przeklęty]] |
|||
|5. następca = [[Światopełk I Przeklęty]] |
|||
|6. tytuł = [[Władcy Rusi Kijowskiej|Wielki Książę Kijowski]] |
|||
|6. od = [[1019]] |
|||
|6. do = [[1024]] |
|||
|6. koronacja = |
|||
|6. poprzednik = [[Światopełk I Przeklęty]] |
|||
|6. następca = [[Mścisław Chrobry|Mścisław I Chrobry]] |
|||
|7. tytuł = [[Ruś Włodzimiersko-Suzdalska|Książę Rostowsko-Suzdalski]] |
|||
|7. od = [[1021]] |
|||
|7. do = [[1036]] |
|||
|7. koronacja = |
|||
|7. poprzednik = [[Briaczysław Iziasławicz]] |
|||
|7. następca = [[Włodzimierz Jarosławowicz (1020–1052)|Włodzimierz II]] |
|||
|8. tytuł = [[Władcy Rusi Kijowskiej|Wielki Książę Kijowski]] |
|||
|8. od = [[1024]] |
|||
|8. do = [[1054]] |
|||
|8. koronacja = |
|||
|8. poprzednik = [[Mścisław Chrobry|Mścisław I Chrobry]] |
|||
|8. następca = [[Izjasław I]] |
|||
|9. tytuł = Książe [[Książęta perejasławscy|Perejasławski]] i [[Książęta czernihowscy|Czernihowski]] |
|||
|9. od = [[1036]] |
|||
|9. do = [[1054]] |
|||
|9. koronacja = |
|||
|9. poprzednik = [[Mścisław I Chrobry]] |
|||
|9. następca = [[Wsiewołod I]] w [[Perejasław]]iu, [[Światosław II]] w [[Czernihów|Czernihowie]] |
|||
|dynastia = [[Rurykowicze]] |
|dynastia = [[Rurykowicze]] |
||
|data urodzenia = [[978]] |
|data urodzenia = [[978]] |
||
Wersja z 16:30, 28 sty 2019
| |
.svg)
| |
| Książę Rostowsko-Suzdalski | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik |
Włodzimierz I Wielki |
| Następca | |
| Książę Nowogrodzki | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Książę Smoleński | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Książę Rostowsko-Suzdalski | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Wielki Książę Kijowski | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Wielki Książę Kijowski | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Książę Rostowsko-Suzdalski | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Wielki Książę Kijowski | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Książe Perejasławski i Czernihowski | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo |
Wyszesław |
| Dzieci |
Włodzimierz Jarosławowicz |
Jarosław I Mądry (norm. Konug Jarisleif; ukr. Ярослав I Мудрий, ros. Ярослав Мудрый) (ur. 978, zm. 20 lutego 1054) – pochodził z dynastii Rurykowiczów, syn i następca Włodzimierza I Wielkiego i Rognedy, wielki książę Rusi Kijowskiej (Gardariki) od 1016.
Życiorys
Został księciem kijowskim po śmierci Włodzimierza Wielkiego. W 1018 pokonany przez Bolesława I Chrobrego podczas wyprawy kijowskiej, w 1019 pokonał ostatecznie swojego starszego brata Świętopełka I w walce o sukcesję po ojcu. Panowanie Jarosława było dla Rusi czasem szybkiego rozwoju i sukcesów militarnych. Książę w latach 20. i 30. XI wieku prowadził wojny z Jaćwingami, Litwinami i Polską. W 1021[1] przeprowadził atak odwetowy przeciwko swemu bratankowi Briaczysławowi, który najechał wcześniej Nowogród. W 1031 zajął on Grody Czerwieńskie i pomógł objąć władzę Bezprymowi w Polsce. W 1036 rozbił pod Kijowem Pieczyngów. Wszedł nawet w konflikt z Bizancjum: wojna z cesarstwem trwała w latach 1043–1046. Wspomógł też w 1047 Kazimierza I Odnowiciela w walce z powstaniem pogańskim i Miecławem (zajął Drohiczyn i Brześć).
Za jego rządów rozbudowano wiele grodów ruskich, a w szczególności Kijów. Stolica Rusi została wyniesiona w 1037 do rangi metropolii – w tym samym roku rozpoczęto budowę katedry Mądrości Bożej (Sofijskiej), gdzie można znaleźć najstarsze w sztuce Rusi mozaiki i freski. W 1051 powstał pierwszy na Rusi klasztor Ławra Peczerska, w kijowskich jaskiniach nad Dnieprem.
Za jego panowania opracowano zbiór staroruskich i starosłowiańskich praw zwyczajowych oraz bizantyńskiego prawodawstwa, zwany Prawda Ruska.
Po jego śmierci Ruś weszła w okres rozbicia dzielnicowego. Jarosław Mądry wprowadził seniorat, ale niedługo po jego śmierci senior Izajasław musiał opuścić Kijów, który stał się miejscem walk o władzę.
Przodkowie
| 4. Światosław I 942–972 | ||||||
| 2. Włodzimierz I Wielki 956 lub 958–15 lipca 1015 | ||||||
| 5. Małusza | ||||||
| 1. Jarosław I Mądry przed 986–20 lutego 1054 | ||||||
| 6. Rogwołod | ||||||
| 3. Rogneda około 956–1002 | ||||||
| 7. NN | ||||||
Małżeństwo
- pierwszą żoną Jarosława była Anna, nieznanego pochodzenia. Synem tej pary mógł być książę Ilia, rządzący w Nowogrodzie w latach 1018-1020[2]
- żoną księcia Jarosława od 1019 była Ingegerda Szwedzka
Potomstwo
z małżeństwa z Ingegerdą:
- Włodzimierz – ks. wielko-nowogrodzki
- Izjasław I – wielki książę kijowski
- Światosław II – ks. czernihowski, wielki książę kijowski
- Wsiewołod I – ks. perejasławski, wielki książę kijowski, ks. czernihowski, ks. rostowski, suzdalski
- Elżbieta – żona Haralda III, króla Norwegii, później Swena II, króla Danii
- Anna – żona Henryka I, króla Francji
- Anastazja – żona Andrzeja I króla Węgier
- Wiaczesław – ks. smoleński
- Igor – ks. włodzimierski-wołyński, ks. smoleński
Przypisy
- ↑ Praca zbiorowa pod redakcją naukową Macieja Salamona: Wielka Historia Świata Tom 4 Kształtowanie średniowiecza. T. 4. Oficyna Wydawnicza FOGRA, 2005, s. 514. ISBN 83-85719-85-7.
- ↑ Leontij Voytovych, Izbornyk [online], izbornyk.org.ua [dostęp 2017-01-26].
Linki zewnętrzne
- Michał Kozłowski, Jarosław Mądry – twórca potęgi Rusi Kijowskiej [1]
- PWN: 3917040
- Britannica: biography/Yaroslav-I, biography/Yaroslav-the-Wise
- Treccani: jaroslav-i-vladimirovic-granduca-di-kiev-detto-il-saggio
- Universalis: iaroslav-vladimirovitch-le-sage
- БРЭ: 4920162
- NE.se: jaroslav
- SNL: Jaroslav_1.
- VLE: jaroslavas-ismintingasis
- Catalana: 0033297
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 28779