Ustawy norymberskie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
zmiana "murzyn" na "czarnoskóry", jęz. |
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
== Bibliografia, literatura, linki zewnętrzne == |
== Bibliografia, literatura, linki zewnętrzne == |
||
* {{cytuj stronę| url = http://www.ess.uwe.ac.uk/documents/gerblood.htm| tytuł = Nuremberg Law for the Protection of German Blood and German Honor, September 15, 1935| autor =| opublikowany = | język = en |
* {{cytuj stronę| url = http://www.ess.uwe.ac.uk/documents/gerblood.htm| tytuł = Nuremberg Law for the Protection of German Blood and German Honor, September 15, 1935| autor = | opublikowany = | język = en| data dostępu = 20 maja 2009| archiwum = https://web.archive.org/web/20080319040258/http://www.ess.uwe.ac.uk/documents/gerblood.htm| zarchiwizowano = 19 marca 2008}} |
||
* {{cytuj stronę| url = http://www.ess.uwe.ac.uk/documents/citizen.htm| tytuł = Reich Citizenship Law, September 15, 1935| autor =| opublikowany = | język = en |
* {{cytuj stronę| url = http://www.ess.uwe.ac.uk/documents/citizen.htm| tytuł = Reich Citizenship Law, September 15, 1935| autor = | opublikowany = | język = en| data dostępu = 20 maja 2009| archiwum = https://web.archive.org/web/20080321001525/http://www.ess.uwe.ac.uk/documents/citizen.htm| zarchiwizowano = 21 marca 2008}} |
||
* [http://dydaktykahistorii.uni.lodz.pl/konspekty/przybysz_6.pdf Ustawa o obywatelstwie Rzeszy 1935] |
* [http://dydaktykahistorii.uni.lodz.pl/konspekty/przybysz_6.pdf Ustawa o obywatelstwie Rzeszy 1935] |
||
* [http://www.kosciol.pl/article.php/20040914222342895/ Ustawy Norymberskie] |
* [http://www.kosciol.pl/article.php/20040914222342895/ Ustawy Norymberskie] |
||
Wersja z 15:11, 10 maj 2021
Ustawy norymberskie (niem. Nürnberger Gesetzen, także jako Nürnberger Rassengesetze – „norymberskie ustawy rasowe”) – ustawy rasowe uchwalone przez niemiecki Reichstag 15 września 1935 i w tym samym dniu ogłoszone na zjeździe NSDAP (Reichsparteitagu) w Norymberdze. Do zestawu ustaw wchodziły:
- Ustawa o obywatelstwie Rzeszy;
- Ustawa o ochronie krwi niemieckiej i niemieckiej czci;
- Ustawa o barwach i fladze Rzeszy.
Na podstawie ustaw wydano rozporządzenia wykonawcze. Pierwszym było rozporządzenie z dnia 14 listopada 1935 r., rozwijające ustalenia § 3 ustawy o obywatelstwie Rzeszy i wyłączające Żydów spod jego mocy.
Na mocy tych aktów Żydów można było pozbawić obywatelstwa Rzeszy, ochrony prawnej i własności. Nie mogli również pełnić służby w urzędach państwowych ani w wojsku. Zakazano im również wywieszać flagę państwową. Według ustawy o ochronie krwi zabraniano zawierania małżeństw między „Aryjczykami” i „nie-Aryjczykami”, zezwalano rozwiązywać już zawarte małżeństwa tego typu, zaś stosunki intymne między nimi podlegały karze (zhańbienie rasy – Rassenschande).
Wbrew swej nazwie ustawy pomijały definicję rasy. Do Żydów zaliczono aktualnych lub byłych wyznawców judaizmu, a także ich dzieci i wnuki bez względu na wyznanie[1]. Ustawy również definiowały, kogo uznawać za Żyda, za mieszańca (mischlinga) i Aryjczyka.
Ograniczenia prawne dotyczyły również Cyganów oraz przedstawicieli tzw. rasy czarnej. Ustawy stały się podstawą prawną antyżydowskiej polityki w III Rzeszy.
Współtwórcą ustaw był Hans Globke.
Ustawy norymberskie zakazujące np. małżeństw Żydów i nie-Żydów wzorowane były na ustawach, które w tamtym okresie obowiązywały w 30 stanach USA[2][3] (zakazy obejmowały nie tylko czarnoskórych, ale także Chińczyków, Japończyków, Filipińczyków, Hindusów, Indian) (Prawa Jima Crowa)[4][5]. Ustawodawstwo to obowiązywało w niektórych stanach USA, w oparciu o zasadę jednej kropli krwi, aż do chwili wejścia w życie Civil Rights Act (ustawa o prawach obywatelskich) z 1964 roku i Voting Rights Act (ustawa o prawie do głosowania) z 1965 roku, co nastąpiło ostatecznie w 1967 roku[6].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Prototyp takiej definicji zaproponowała już Liga Pangermańska w 1913 – Andrzej J. Kamiński, Koszmar niewolnictwa, Warszawa 1990.
- ↑ How Interracial Marriage Laws Have Changed Since the 1600s, „ThoughtCo” [dostęp 2017-08-28].
- ↑ Loving Day: Celebrate the Legalization of Interracial Couples [online], 31 grudnia 2007 [dostęp 2017-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2007-12-31].
- ↑ Jim Crow Laws - Martin Luther King Jr National Historic Site (U.S. National Park Service) [online], www.nps.gov [dostęp 2017-08-28] (ang.).
- ↑ Nie tylko Rosa Parks, „KrytykaPolityczna.pl”, 8 marca 2013 [dostęp 2017-08-28] (pol.).
- ↑ Peggy Pascoe, What Comes Naturally: Miscegenation Law and the Making of Race in America. Oxford University Press, 2009.
Bibliografia, literatura, linki zewnętrzne
- Nuremberg Law for the Protection of German Blood and German Honor, September 15, 1935. [dostęp 20 maja 2009]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 marca 2008)]. (ang.).
- Reich Citizenship Law, September 15, 1935. [dostęp 20 maja 2009]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 marca 2008)]. (ang.).
- Ustawa o obywatelstwie Rzeszy 1935
- Ustawy Norymberskie
- Rozporządzenie o definicji pojęcia „żyd” w Generalnym Gubernatorstwie, 24 lipca 1940
- Victor Klemperer, LTI. (Lingua Tertii Imperii – Język Trzeciej Rzeszy). Notatnik filologa, przeł. Juliusz Zychowicz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1983 ISBN 83-08-01125-X.
- Victor Klemperer, Chcę dawać świadectwo aż do końca. Dzienniki 1933-1945, przeł. Anna i Antoni Klubowie, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, t. I-III Kraków 2000 ISBN 83-7052-702-7.
| Podstawy | |
|---|---|
| Władza | |
| Historia | |
| Partie polityczne | |
| Postacie | |
| Policja i wojsko | |
| Zrzeszenia społeczne | |
| Ideologia i rasizm |
|
| Powiązania |
