Stała Plancka

Stała Plancka (oznaczana przez h) jest jedną z podstawowych stałych fizycznych. Ma wymiar działania, pojawia się w większości równań mechaniki kwantowej.

Historycznie stała Plancka pojawiła się w pracy Maxa Plancka na temat wyjaśnienia przyczyn tzw. katastrofy w nadfiolecie w prawie promieniowania ciała doskonale czarnego. Planck stwierdził, że energia nie może być wypromieniowywana w dowolnych ciągłych ilościach, a jedynie w postaci "paczek" (kwantów) o wartości hν, gdzie ν jest częstotliwością.

Stała Plancka w układzie SI jest równa:

h = 6,626 069 57(29)·10^–34 J·s = 4,135 667 516(91)·10^–15 eV·s

Stała Diraca

O wiele częściej niż stałej Plancka używa się wielkości nazywanej h kreślone (zredukowana stała Plancka albo stała Diraca):

$\hbar = \frac{h}{2\pi}$

gdzie $\pi$ jest liczbą pi. Wielkość ta jest równa:

$\hbar$ = 1,054 571 68 (18)·10⁻³⁴ J·s = 6,582 119 15 (56)·10⁻¹⁶ eV·s = 197,326 968 (17) MeV·fm/c

$\hbar$ jest kwantem momentu pędu, a więc tym samym i spinu. Z tego też powodu przez wielu uważana za stałą bardziej podstawową niż sama stała Plancka. Oznaczenie to wprowadził brytyjski fizyk Paul A. M. Dirac.

Kod symbolu ℏ to 0x210F (zobacz Unicode).

Zobacz też

• równanie Schrödingera
• fluktuacje kwantowe
• efekt kwantowy