XII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina

XII Konkurs Chopinowski
XII International Fryderyk Chopin Piano Competition
	; Zdobywca srebrnego medalu Amerykanin Kevin Kenner (zdjęcie z 2009)
Pełna nazwa	XII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina
Termin	1–20 października 1990
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Obiekt	Filharmonia Narodowa
Organizator	Towarzystwo im. Fryderyka Chopina
Tematyka	muzyka poważna

XII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (również XII Konkurs Chopinowski) – 12. edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, która rozpoczęła się 1 października 1990 w Warszawie. Organizatorem konkursu było Towarzystwo im. Fryderyka Chopina^[1].

Charakterystyka konkursu

Wzięło w nim udział 110 pianistów z 28 krajów^[2], (w tym 11 z Polski)^[3]^[4].

Pianiści z Polski na XII Konkursie Chopinowskim^[3]

Lp.	Uczestnik
1.	Tomasz Bartoszek
2.	Wojciech Broczkowski
3.	Artur Cieślak
4.	Kordian Góra

Lp.	Uczestnik
5.	Grzegorz Jastrzębski
6.	Wojciech Kocyan
7.	Monika Konopko
8.	Agnieszka Kulikow

Lp.	Uczestnik
9.	Marta Peter
10.	Zbigniew Raubo
11.	Wojciech Świtała

Konkurs odbył się w dniach 1–20 października 1990^[5]. Składał się z trzech etapów i finału. Był to pierwszy Konkurs Chopinowski w historii, w którym jury nie przyznało I nagrody. Zdobywca II nagrody, Amerykanin Kevin Kenner^[6] uczestniczył w konkursie po raz drugi (na X Konkursie Chopinowskim w 1980 otrzymał wyróżnienie)^[5]. Po raz pierwszy w historii nikomu nie przyznano nagrody za wykonanie mazurków. Pianiści mieli do wyboru siedem instrumentów^[5].

Konkurs zaszczyciły dwie koronowane głowy: królowa belgijska Fabiola oraz królowa Hiszpanii Zofia, która dokonała otwarcia wystawy pt. „Podróż romantyczna Fryderyka Chopina i George Sand na Majorkę”^[5].

Kalendarium

Kalendarz konkursu
Faza konkursu	Data
Faza konkursu	1.10	2.10	3.10	4.10	5.10	6.10	7.10	8.10	9.10	10.10	11.10	12.10	13.10	14.10	15.10	16.10	17.10	18.10	19.10	20.10
Koncert inauguracyjny
I etap
II etap
III etap
Finał
Koncert laureatów

Jury

Do konkursowego przebiegu przesłuchań oraz podziału nagród powołano jury, w następującym składzie^[5]:

Skład jury
Lp.	Juror	Kraj	Funkcja
1.	Jan Ekier	Polska	przewodniczący jury
2.	Eugène Traey	Belgia	wiceprzewodniczący jury
3.	Lew Własienko	ZSRR	wiceprzewodniczący jury
4.	Władimir Aszkenazi^[a]	Islandia Rosja	członek jury
5.	Ryszard Bakst	Polska	członek jury
6.	Halina Czerny-Stefańska	Polska	członek jury
7.	Anton Dikow	Bułgaria	członek jury
8.	Siergiej Dorenski	ZSRR	członek jury
9.	Leon Fleisher^[a]	Stany Zjednoczone	członek jury
10.	Lidia Grychtołówna	Polska	członek jury
11.	Barbara Hesse-Bukowska	Polska	członek jury
12.	Andrzej Jasiński	Polska	członek jury
13.	Cyprien Katsaris^[b]	Luksemburg	członek jury
14.	Ivan Klánský	Czechosłowacja	członek jury
15.	Hiroko Nakamura	Japonia	członek jury
16.	Gerhard Oppitz	Niemcy	członek jury
17.	Piotr Paleczny	Polska	członek jury
18.	Bernard Ringeissen	Francja	członek jury
19.	Maria Tipo^[c]	Włochy	członek jury
20.	Kazuko Yasukawa	Japonia	członek jury
21.	Tadeusz Żmudziński	Polska	członek jury

Zasady oceny pianistów

Jury oceniało grę poszczególnych uczestników przy pomocy punktów: w I etapie w skali od 1 do 10, w II i III etapie oraz finale w skali od 1 do 25^[2]. Wyniki poszczególnych etapów oraz finału ustalane były tak samo jak w poprzednim konkursie^[2].

Konkurs

Koncert inauguracyjny

1 października w sali Filharmonii Narodowej zainaugurowano XII Konkurs Chopinowski uroczystym koncertem z udziałem Orkiestry Symfonicznej i Chóru Filharmonii Narodowej pod batutą Kazimierza Korda^[3]. Koncert wypełniły utwory czołowych przedstawicieli polskiej muzyki XX wieku, takie jak: III Symfonia, Witolda Lutosławskiego, II Koncert wiolonczelowy, Krzysztofa Pendereckiego w wykonaniu Romana Jabłońskiego oraz oratorium Stabat mater op. 53, Karola Szymanowskiego, w którym partie solowe śpiewali: Izabela Kłosińska, Krystyna Szostek-Radkowa i Jan Opalach^[3]. Honorowym gościem koncertu, była królowa Hiszpanii Zofia, która została powitana przez Wojciecha Jaruzelskiego z małżonką^[3].

I etap

Przesłuchania konkursowe odbyły się w dniach (2–8 października) w dwóch sesjach przedpołudniowej i popołudniowej w kolejności alfabetycznej, począwszy od wylosowanej wcześniej litery „U”^[7]. Jako pierwszy wystąpił w tym etapie Japończyk, Makoto Ueno^[7]. Po zakończeniu przesłuchań tego etapu zebrało się jury celem wyłonienia pianistów zakwalifikowanych do kolejnego etapu.

II etap

Po zakończeniu obrad jury 9 października pod przewodnictwem Jana Ekiera ogłoszono listę 40 pianistów z 13 krajów (w tym 5 Polaków) dopuszczonych do przesłuchań II etapu^[8]. Podobnie jak w poprzednim etapie pianiści występowali kolejno w dniach (10–13 października) w dwóch sesjach przedpołudniowej i popołudniowej^[9].

Uczestnicy II etapu^[8]

Lp.	Uczestnik	Kraj
1.	Wu Yi
2.	Rueibin Chen
3.	Tang Zhihua
4.	Philippe Giusiano
5.	Caroline Sageman
6.	Mary Wu
7.	Hiroshi Arimori
8.	Megumi Fukita
9.	Momo Kodama
10.	Koji Oikawa
11.	Kyoko Tabe
12.	Takako Takahashi
13.	Makoto Ueno
14.	Yukio Yokoyama

Lp.	Uczestnik	Kraj
15.	Bueno Roig
16.	Camillo Radicke
17.	Birgitta Wollenweber
18.	Tomasz Bartoszek
19.	Kordian Góra
20.	Wojciech Kocyan
21.	Zbigniew Raubo
22.	Wojciech Świtała
23.	Shu Ching-Chen
24.	Alan Gampel
25.	Brenda Hnang
26.	Kevin Kenner
27.	Sam Hoywood
28.	Anthony Hughes

Lp.	Uczestnik	Kraj
29.	Graham Scott
30.	Andrew Wilde
31.	Fabio Bidini
32.	Luca Rasca
33.	Corrado Rollero
34.	Ilja Gnojenski
35.	Aleksiej Lukownikow
36.	Anna Malikowa
37.	Światosław Monastyrski
38.	Margarita Szewczenko
39.	Stella Simakowa
40.	Dymitr Tetertin

III etap

14 października ogłoszona została lista 15 pianistów z 7 krajów (w tym jedynego Polaka Wojciecha Świtały) dopuszczonych do przesłuchań III etapu^[10]. Wojciech Świtała z powodu niedyspozycji nie przystąpił do gry, rezygnując z występu w III etapie^[11].

Uczestnicy III etapu^[10]

Lp.	Uczestnik	Kraj
1.	Rueibin Chen	Austria
2.	Philippe Giusiano	Francja
3.	Caroline Sageman	Francja
4.	Hiroshi Arimori	Japonia
5.	Momo Kodama	Japonia
6.	Koji Oikawa	Japonia
7.	Kyoko Tabe	Japonia
8.	Takako Takahashi	Japonia
9.	Makoto Ueno	Japonia
10.	Yukio Yokoyama	Japonia
11.	Wojciech Świtała	Polska
12.	Kevin Kenner	Stany Zjednoczone
13.	Corrado Rollero	Włochy
14.	Anna Malikowa	ZSRR
15.	Margarita Szewczenko	ZSRR

Finał

16 października wieczorem po zakończeniu przesłuchań trzeciego etapu jury ogłosiło nazwiska 7 pianistów z 5 krajów, dopuszczonych do finału^[11]. W drugim dniu finału gościem honorowym XII Konkursu Chopinowskiego była przybyła do Polski królowa belgijska Fabiola, która przysłuchiwała się występom finalistów^[12].

Finaliści^[11]

Lp.	Finalista	Kraj
1.	Caroline Sageman	Francja
2.	Takako Takahashi	Japonia
3.	Yukio Yokoyama	Japonia
4.	Kevin Kenner	Stany Zjednoczone
5.	Corrado Rollero	Włochy
6.	Anna Malikowa	ZSRR
7.	Margarita Szewczenko	ZSRR

Koncert laureatów

20 października w sali Filharmonii Narodowej odbyła się ceremonia wręczenia nagród laureatom XII Konkursu Chopinowskiego, po czym odbył się koncert z ich udziałem^[13]. Uroczystość zaszczyciła, podobnie jak dzień wcześniej, jako gość honorowy królowa belgijska Fabiola, w obecności Wojciecha Jaruzelskiego z małżonką oraz m.in. Tadeusza Mazowieckiego^[13].

Nagrody i wyróżnienia

W nocy z 20 na 21 października jury ogłosiło ostateczne wyniki XII Konkursu Chopinowskiego^[14]. Zdobywcy drugiego i trzeciego miejsca zostali uhonorowani medalami (pierwszego nie przyznano). Wszyscy finaliści otrzymali stosownie do zajętego miejsca bądź wyróżnienia odpowiednią nagrodę finansową. Zgodnie z regulaminem nagrodzeni zobowiązani byli do udziału w kończącym konkurs, koncercie laureatów. Kevin Kenner został również zdobywcą nagrody publiczności^[15]

Nagrody główne^[14]
Nagroda	Laureat	Kraj	Fundator nagrody
	Nie przyznano		Minister Kultury i Sztuki^[1]
	Kevin Kenner^[6]	Stany Zjednoczone
	Yukio Yokoyama	Japonia
4	Corrado Rollero	Włochy
4	Margarita Szewczenko	ZSRR
5	Anna Malikowa	ZSRR
5	Takako Takahashi	Japonia
6	Caroline Sageman	Francja
Wyróżnienia^[14]
Wyróżniony		Kraj	Fundator nagrody
Hiroshi Arimori		Japonia	Minister Kultury i Sztuki^[1]
Philippe Giusiano		Francja
Koji Oikawa		Japonia
Kyoko Tabe		Japonia
Nagrody Specjalne^[14]
Nagroda	Nagrodzony	Kraj	Fundator nagrody
Najlepsze wykonanie poloneza	Kevin Kenner^[6]	Stany Zjednoczone	Towarzystwo im. Fryderyka Chopina
Najlepsze wykonanie poloneza	Wojciech Świtała	Polska	Towarzystwo im. Fryderyka Chopina
Najlepsze wykonanie mazurków	Nie przyznano		Polskie Radio
Najlepsze wykonanie koncertu	Nie przyznano		Filharmonia Narodowa

Uwagi

↑ ^a ^b Juror oceniał tylko występy finałowe.
↑ Juror oceniał występy pianistów począwszy od II etapu.
↑ Jurorka oceniała występy pianistów począwszy od II etapu.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c BarbaraB. Niewiarowska BarbaraB., Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie [online], chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-09-14] .
↑ ^a ^b ^c Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Konkurs XII [online], konkursy.miedzynarodowe.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-23] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Od dziś do 20 bm. Trzy tygodnie z Chopinem, „Trybuna Śląska”, Nr 229, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe, 2 października 1990, s. 1, 4, ISSN 0867-4507, OCLC 69556314 [dostęp 2019-01-19] .
↑ W kilku wierszach. Z kraju, „Trybuna Śląska”, Nr 235, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe, 9 października 1990, s. 2, ISSN 0867-4507, OCLC 69556314 [dostęp 2019-01-19] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e XII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina [online], chopincompetition2015.com [zarchiwizowane z adresu 2020-02-17] .
↑ ^a ^b ^c Osoby związane z Chopinem. (Kevin Kenner), [w:] Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [online], pl.chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-08-09] .
↑ ^a ^b Konkurs Chopinowski. Wystąpiło 13 pianistów, „Dziennik Łódzki”, Nr 229 (13216), Łódź: Łódzkie Wydawnictwo Prasowe, 3 października 1990, s. 1, ISSN 0208-7707 [dostęp 2019-01-19] .
↑ ^a ^b XII Międzynarodowy Konkurs Chopinowski wszedł w II etap. Pozostało 40, „Trybuna Śląska”, Nr 236, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe, 10 października 1990, s. 1, ISSN 0867-4507, OCLC 69556314 [dostęp 2019-01-19] .
↑ Renata Sas relacjonuje z Warszawy. T. Bartoszek przy fortepianie, „Dziennik Łódzki”, Nr 236 (13223), Łódź: Łódzkie Wydawnictwo Prasowe, 11 października 1990, s. 1, ISSN 0208-7707 [dostęp 2019-01-19] .
↑ ^a ^b W. Świtała w III etapie Konkursu Chopinowskiego, „Trybuna Śląska”, Nr 240, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe, 15 października 1990, s. 1, ISSN 0867-4507, OCLC 69556314 [dostęp 2019-01-19] .
↑ ^a ^b ^c Finał konkursu bez Polaków, „Dziennik Łódzki”, Nr 241 (13228), Łódź: Łódzkie Wydawnictwo Prasowe, 17 października 1990, s. 2, ISSN 0208-7707 [dostęp 2019-01-19] .
↑ Królowa belgijska w Warszawie, „Dziennik Łódzki”, Nr 244 (13231), Łódź: Łódzkie Wydawnictwo Prasowe, 20 października 1990, s. 1, ISSN 0208-7707 [dostęp 2019-01-19] .
↑ ^a ^b I nagrody nie przyznano. Trudny Chopin, „Trybuna Śląska”, Nr 246, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe, 22 października 1990, s. 1, ISSN 0867-4507, OCLC 69556314 [dostęp 2019-01-19] .
↑ ^a ^b ^c ^d Konkurs Chopinowski bez zwycięzcy, „Dziennik Łódzki”, Nr 245 (13232), Łódź: Łódzkie Wydawnictwo Prasowe, 22 października 1990, s. 1, ISSN 0208-7707 [dostęp 2019-01-19] .
↑ KEVIN KENNER [online], agencjadargiel.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-05-27] .

Bibliografia

Gabriela Miłobędzka (tł. Ludwik Wiewiórkowski): XII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny imienia Fryderyka Chopina organizowany pod protektoratem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przez Towarzystwo im. Fryderyka Chopina w Warszawie w dniach 1-20 października 1990 roku – The Twelfth International Fryderyk Chopin Piano Competition organized under the patronage of the President of the Republic of Poland by the Fryderyk Chopin Society in Warsaw, October 1-20, 1990, (program). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa im. Fryderyka Chopina, 1990. OCLC 749589736. (pol. • ang.).

[a-7] Juror oceniał tylko występy finałowe.

[b-8] Juror oceniał występy pianistów począwszy od II etapu.

[c-9] Jurorka oceniała występy pianistów począwszy od II etapu.

[C-1] BarbaraB. Niewiarowska BarbaraB., Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie [online], chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-09-14] .

[E-2] Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Konkurs XII [online], konkursy.miedzynarodowe.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-23] .

[TS229-3] Od dziś do 20 bm. Trzy tygodnie z Chopinem, „Trybuna Śląska”, Nr 229, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe, 2 października 1990, s. 1, 4, ISSN 0867-4507, OCLC 69556314 [dostęp 2019-01-19] .

[TS235-4] W kilku wierszach. Z kraju, „Trybuna Śląska”, Nr 235, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe, 9 października 1990, s. 2, ISSN 0867-4507, OCLC 69556314 [dostęp 2019-01-19] .

[A-5] XII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina [online], chopincompetition2015.com [zarchiwizowane z adresu 2020-02-17] .

[B-6] Osoby związane z Chopinem. (Kevin Kenner), [w:] Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [online], pl.chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-08-09] .

[DL229-10] Konkurs Chopinowski. Wystąpiło 13 pianistów, „Dziennik Łódzki”, Nr 229 (13216), Łódź: Łódzkie Wydawnictwo Prasowe, 3 października 1990, s. 1, ISSN 0208-7707 [dostęp 2019-01-19] .

[TS236-11] XII Międzynarodowy Konkurs Chopinowski wszedł w II etap. Pozostało 40, „Trybuna Śląska”, Nr 236, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe, 10 października 1990, s. 1, ISSN 0867-4507, OCLC 69556314 [dostęp 2019-01-19] .

[DL236-12] Renata Sas relacjonuje z Warszawy. T. Bartoszek przy fortepianie, „Dziennik Łódzki”, Nr 236 (13223), Łódź: Łódzkie Wydawnictwo Prasowe, 11 października 1990, s. 1, ISSN 0208-7707 [dostęp 2019-01-19] .

[TS240-13] W. Świtała w III etapie Konkursu Chopinowskiego, „Trybuna Śląska”, Nr 240, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe, 15 października 1990, s. 1, ISSN 0867-4507, OCLC 69556314 [dostęp 2019-01-19] .

[DL241-14] Finał konkursu bez Polaków, „Dziennik Łódzki”, Nr 241 (13228), Łódź: Łódzkie Wydawnictwo Prasowe, 17 października 1990, s. 2, ISSN 0208-7707 [dostęp 2019-01-19] .

[DL244-15] Królowa belgijska w Warszawie, „Dziennik Łódzki”, Nr 244 (13231), Łódź: Łódzkie Wydawnictwo Prasowe, 20 października 1990, s. 1, ISSN 0208-7707 [dostęp 2019-01-19] .

[TS246-16] I nagrody nie przyznano. Trudny Chopin, „Trybuna Śląska”, Nr 246, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe, 22 października 1990, s. 1, ISSN 0867-4507, OCLC 69556314 [dostęp 2019-01-19] .

[DL245-17] Konkurs Chopinowski bez zwycięzcy, „Dziennik Łódzki”, Nr 245 (13232), Łódź: Łódzkie Wydawnictwo Prasowe, 22 października 1990, s. 1, ISSN 0208-7707 [dostęp 2019-01-19] .

[D-18] KEVIN KENNER [online], agencjadargiel.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-05-27] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[a]

[b]

[c]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]