IX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
IX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina
(IX Konkurs Chopinowski)
Ilustracja
Zwycięzca konkursu Krystian Zimerman
(zdjęcie późniejsze z 2004)
Nazwa angielska IX International Fryderyk Chopin Piano Competition
Lokalizacja Warszawa,
 Polska,
(Filharmonia Narodowa)
Data 6–29 października 1975
Organizator Towarzystwo im. Fryderyka Chopina
Gatunek muzyczny muzyka poważna

IX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (również IX Konkurs Chopinowski) – 9. edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, która rozpoczęła się 6 października 1975 w Warszawie. Organizatorem konkursu było Towarzystwo im. Fryderyka Chopina[1].

Charakterystyka konkursu[edytuj | edytuj kod]

Wzięło w nim udział 84 pianistów z 22 krajów[2] (w tym sześcioro Polaków: Anna Jastrzębska, Hanna Jaszyk, Joanna Kurpiewska, Katarzyna Popowa-Zydroń, Elżbieta Tarnawska i Krystian Zimerman)[3]. W konkursie mogli uczestniczyć pianiści w przedziale wieku 17–30 lat[3]. Najmłodszym uczestnikiem okazał się siedemnastoletni Brazylijczyk André Boainain, a najstarszym blisko trzydziestoletni Gerald Robbins ze Stanów Zjednoczonych[3]. W historii Konkursu Chopinowskiego wystąpił po raz pierwszy Murzyn, reprezentant Trynidadu i Tobago, Donald Ryan[4].

Konkurs odbył się w dniach 6–29 października 1975[5]. Składał się z trzech etapów oraz finału[3]. Zwyciężył Polak Krystian Zimerman, grając na fortepianie marki Steinway, uczeń jednego z jurorów, Andrzeja Jasińskiego, będąc trzecim w historii Polakiem, który zwyciężył w tym konkursie[6], otrzymując również wszystkie nagrody specjalne. Został również jednym z najmłodszych w jego historii zwycięzców (18 lat)[5]. Ponadto otrzymał także nagrodę im. Zbigniewa Drzewieckiego za najlepsze wykonanie sonaty, ustanowioną przez uczniów profesora, laureatów Konkursów Chopinowskich[7].

Pianiści mieli do wyboru cztery fortepiany następujących marek: Bechstein, Bösendorfer oraz Steinway (2 instrumenty)[8].

Od tego konkursu utrwaliła się tradycja wykonywania w rocznicę śmierci Fryderyka Chopina – 17 października – Requiem, Wolfganga Amadeusa Mozarta w kościele Świętego Krzyża, gdzie spoczywa serce Chopina[5]. Utwór ten zabrzmiał bowiem w czasie uroczystości pogrzebowych kompozytora w kościele św. Magdaleny w Paryżu w 1849[5].

Na IX Konkursie Chopinowskim, laureatom trzech pierwszych miejsc wręczono po raz pierwszy medale (poza nagrodami finansowymi)[5]. Medale te według projektu Józefa Markiewicza zostały wybite przez Mennicę Państwową[5].

Niespodzianką było niezakwalifikowanie się do finału, uważanych przez publiczność za jednych z faworytów, Amerykanina Williama Wolframa czy Kanadyjczyka Johna Hendricksona[9]. Warto dodać, że Elżbieta Tarnawska mimo kwalifikacji nie wyszła na scenę, rezygnując z finałowego występu[10].

Podczas trwania konkursu otwarto wystawę okolicznościową pt. Portrety Fryderyka Chopina[1]. Warto dodać, że z okazji IX Konkursu Chopinowskiego, Poczta Polska wydała 7 października znaczek pocztowy o nominale 1,50 zł; projektu Stefana Małeckiego, przedstawiający podobiznę Fryderyka Chopina wg litografii Godefroya Engelmanna[11].

Kalendarium[edytuj | edytuj kod]

Simpleicons Business calendar-with-a-clock-time-tools.svg Kalendarz konkursu[3]
Faza konkursu Data
6.10 7.10
[12]		 8.10
[13]		 9.10
[14]		 10.10 11.10
[4]		 12.10
[4]		 13.10
[15]		 14.10
[16]		 15.10
[17]		 16.10
[18]		 17.10 18.10
[19]		 19.10
[19]		 20.10
[20]		 21.10
[21]		 22.10
[22]		 23.10 24.10 25.10 26.10 27.10
[23]		 28.10 29.10
Koncert inauguracyjny
I etap
II etap
III etap
Finał
Koncert laureatów

Jury[edytuj | edytuj kod]

Do konkursowego przebiegu przesłuchań oraz podziału nagród powołano jury, w następującym składzie[5]:

JuryPanel.png Skład jury
L.p. Juror Kraj Funkcja
1. Kazimierz Sikorski  Polska przewodniczący jury
2. Eugene List  Stany Zjednoczone wiceprzewodniczący jury
3. Jewgienij Malinin  ZSRR wiceprzewodniczący jury
4. István Antal  Węgry członek jury
5. Olga Iliwicka-Dąbrowska  Polska członek jury
6. Anton Dikow  Bułgaria członek jury
7. Jan Ekier  Polska członek jury
8. Orazio Frugoni  Włochy członek jury
9. Gheorghe Halmos  Rumunia członek jury
10. Ludwig Hoffmann  RFN członek jury
11. Akiko Iguchi  Japonia członek jury
12. Andrzej Jasiński  Polska członek jury
13. Alexander Jenner  Austria członek jury
14. Louis Kentner  Wielka Brytania członek jury
15. Witold Małcużyński  Polska członek jury
16. André-François Marescotti  Szwajcaria członek jury
17. Federico Mompou  Hiszpania członek jury
18. František Rauch  Czechosłowacja członek jury
19. Bernard Ringeissen  Francja członek jury
20. Zbigniew Szymonowicz  Polska członek jury
21. Zbigniew Śliwiński  Polska członek jury
22. Amadeus Webersinke  NRD członek jury
23. Tadeusz Żmudziński  Polska członek jury

System oceny pianistów[edytuj | edytuj kod]

Jury oceniało sztukę interpretacyjną każdego z uczestników przy pomocy punktów od 1 do 25. Ocenę: (średnią arytmetyczną) uzyskano dzieląc sumę wszystkich ocen uczestnika przez liczbę głosujących[2]. Wyniki II etapu uzyskiwano na podstawie sumy średnich arytmetycznych ocen uzyskanych przez uczestników w I i II etapie, zaś wyniki III etapu na podstawie średnich uzyskanych w I, II i III etapie[2]. Po zakończeniu przesłuchań i dokonaniu obliczeń dyrektor konkursu podał do wiadomości jury wyniki przesłuchań I etapu w formie wykazu średnich arytmetycznych ocen, uszeregowanych od najwyższej do najniższej, jednak bez nazwisk uczestników[2]. Po ustaleniu przez jury liczby uczestników dopuszczonych do II etapu, dyrektor konkursu podał listę uczestników w porządku alfabetycznym[2]. Podobna procedura nastąpiła po II i III etapie[2]. Po zakończeniu finału dyrektor konkursu przedstawił jury sumy średnich arytmetycznych ocen uzyskanych przez uczestników finału we wszystkich etapach i finale, po czym podjęto decyzję w sprawie rozdziału nagród[2]. Zgodnie z Regulaminem IX Konkursu Chopinowskiego warunkiem zdobycia I nagrody było uzyskanie łącznie ze wszystkich III etapów i finału przynajmniej 88 punktów na 100 możliwych[23].

Konkurs[edytuj | edytuj kod]

Koncert inauguracyjny[edytuj | edytuj kod]

6 października w sali Filharmonii Narodowej odbyła się ceremonia inauguracji IX Konkursu Chopinowskiego, uroczystym koncertem orkiestry i chóru Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Witolda Rowickiego, z udziałem solistów: skrzypków Henryka Szerynga i Bogusława Bruczkowskiego oraz Kazimierza Pustelaka (tenor)[3]. W programie koncertu znalazły się następujące utwory: uwertura do opery Leszek Biały, Józefa Elsnera; Koncert skrzypcowy D-dur op. 61, Ludwiga van Beethovena i balet Harnasie, Karola Szymanowskiego oraz koncert na dwoje skrzypiec Antonia Vivaldiego[3].

I etap[edytuj | edytuj kod]

Przesłuchania konkursowe odbyły się w dwóch sesjach przedpołudniowej i popołudniowej w kolejności alfabetycznej, począwszy od wylosowanej wcześniej litery „E”[12]. Jako pierwsza 7 października w sesji przedpołudniowej wystąpiła reprezentantka Mongolii Gonchigsumlaa Erdenechimeg, grając jako pierwszy utwór Nokturn E-dur[12]. Podczas przesłuchań tego etapu (12 października) zdarzył się incydent eksplodującego reflektora podczas występu Amerykanina Davida Rubinsteina, ale nie przeszkodziło mu to w kontynuacji gry repertuarowej[4]. Przesłuchania tego etapu (16 października) zakończyła Angielka polskiego pochodzenia Maria Czyrek[17].

II etap[edytuj | edytuj kod]

17 października jury po wysłuchaniu występujących pianistów w pierwszym etapie, podjęło decyzję o dopuszczeniu do II etapu 34 pianistów z 12 krajów (w tym 5 Polaków)[24]. Podobnie jak w poprzednim etapie pianiści występowali kolejno w dwóch sesjach przedpołudniowej i popołudniowej. Jako pierwszy rozpoczął przesłuchania tego etapu (18 października) Francuz Jean-Gabriel Ferlan[24].

Uczestnicy II etapu[24]
L.p. Uczestnik Kraj
1. André Boainain Brazylia
2. Diana Kacso Brazylia
3. Petr Slavík Czechosłowacja
4. Tomáš Višék Czechosłowacja
5. Jean-Gabriel Ferlan Francja
6. Mioko Kato Japonia
7. Hiroko Miki Japonia
8. Keiko Nishida Japonia
9. Aiko Okamoto Japonia
10. Reitei Yoh Japonia
11. John Hendrickson Kanada
12. Arthur Ozolins Kanada
L.p. Uczestnik Kraj
13. Anna Jastrzębska Polska
14. Hanna Jaszyk Polska
15. Katarzyna Popowa-Zydroń Polska
16. Elżbieta Tarnawska Polska
17. Krystian Zimerman Polska
18. Dan Atanasiu Rumunia w epoce komunizmu
19. Dana Borşan Rumunia w epoce komunizmu
20. Dean Kramer Stany Zjednoczone
21. Neal Larrabee Stany Zjednoczone
22. Sheryl Swint Stany Zjednoczone
23. David Syme Stany Zjednoczone
24. William Wolfram Stany Zjednoczone
L.p. Uczestnik Kraj
25. Donald Ryan Trynidad i Tobago
26. Ian Hobson Wielka Brytania
27. Janusz Stechley Wielka Brytania
28. Pierluigi Camicia Włochy
29. Raimondo Campisi Włochy
30. Tatiana Fiedkina Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
31. Paweł Giliłow Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
32. Dina Joffe Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
33. Aleksander Urwałow Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich
34. Wiktor Wasiliew Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich

III etap[edytuj | edytuj kod]

23 października jury podjęło decyzję o dopuszczeniu do przesłuchań III etapu 14 pianistów z 6 krajów (w tym 3 Polaków)[25].

Uczestnicy III etapu[25]
L.p. Uczestnik Kraj
1. Diana Kacso  Brazylia
2. John Hendrickson  Kanada
3. Katarzyna Popowa-Zydroń  Polska
4. Elżbieta Tarnawska  Polska
5. Krystian Zimerman  Polska
6. Dan Atanasiu  Rumunia
7. Dean Kramer  Stany Zjednoczone
8. Neal Larrabee  Stany Zjednoczone
9. William Wolfram  Stany Zjednoczone
10. Tatiana Fiedkina  ZSRR
11. Paweł Giliłow  ZSRR
12. Dina Joffe  ZSRR
13. Aleksander Urwałow  ZSRR
14. Wiktor Wasiliew  ZSRR

Finał[edytuj | edytuj kod]

Po wysłuchaniu wszystkich uczestników trzeciego etapu jury dopuściło 7 pianistów do występów finałowych, w tym dwóch Polaków[26]. Pianiści w finale mieli do wyboru wykonanie jednego z Koncertów fortepianowych Fryderyka Chopina: (f-moll op. 21 lub e-moll op. 11) wraz z towarzyszącą im Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia i Telewizji pod batutą Jerzego Maksymiuka[26]. Z powodu choroby z przesłuchań finałowych wycofała się Elżbieta Tarnawska[27].

Finaliści[26]
L.p. Finalista Kraj
1. Diana Kacso  Brazylia
2. Elżbieta Tarnawska  Polska
3. Krystian Zimerman  Polska
4. Dean Kramer  Stany Zjednoczone
5. Tatiana Fiedkina  ZSRR
6. Paweł Giliłow  ZSRR
7. Dina Joffe  ZSRR

Koncert laureatów[edytuj | edytuj kod]

29 października o godz 19:30 rozpoczęła się w sali Filharmonii Narodowej ceremonia zakończenia IX Konkursu Chopinowskiego[27]. Listę laureatów odczytał dyrektor międzynarodowych konkursów chopinowskich Wiktor Weinbaum, a trofea nagrodzonym wręczył przewodniczący zespołu jury Kazimierz Sikorski[27]. Następnie od VI do I miejsca kolejno występowali w repertuarze chopinowskim wszyscy nagrodzeni laureaci finału[27].

Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

28 października w późnych godzinach wieczornych jury podjęło ostateczne decyzje o wynikach konkursu[28]. Zdobywcy trzech pierwszych miejsc zostali uhonorowani medalami. Wszyscy finaliści otrzymali stosownie do zajętego miejsca bądź wyróżnienia odpowiednią nagrodę finansową. Zgodnie z regulaminem nagrodzeni zobowiązani byli do udziału w kończącym konkurs, koncercie laureatów.

Medals world.svg Nagrody główne[28]
Nagroda Laureat Kraj Fundator nagrody
Gold medal icon.svg Krystian Zimerman[6]  Polska Minister Kultury i Sztuki[1]
Silver medal icon.svg Dina Joffe  ZSRR
Bronze medal icon.svg Tatiana Fiedkina  ZSRR
4 Paweł Giliłow  ZSRR
5 Dean Kramer  Stany Zjednoczone
6 Diana Kacso  Brazylia
Wyróżnienia[28]
Wyróżniony Kraj Fundator nagrody
Dan Atanasiu  Rumunia Minister Kultury i Sztuki[1]
John Hendrickson  Kanada
Neal Larrabee  Stany Zjednoczone
Katarzyna Popowa-Zydroń  Polska
Elżbieta Tarnawska  Polska
Aleksander Urwałow  ZSRR
Wiktor Wasiliew  ZSRR
William Wolfram  Stany Zjednoczone
Nagrody Specjalne[28]
Nagroda Nagrodzony Kraj Fundator nagrody
Najlepsze wykonanie poloneza Krystian Zimerman[6]  Polska Towarzystwo im. Fryderyka Chopina
Najlepsze wykonanie mazurków Krystian Zimerman[6]  Polska Polskie Radio

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Barbara Niewiarowska: Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie. chopin.pl. [dostęp 2016-07-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-14)].
  2. ↑ a b c d e f g Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Konkurs IX. konkursy.miedzynarodowe.chopin.pl. [dostęp 2018-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-22)].
  3. ↑ a b c d e f g Wielkie święto pianistyki polskiej. Rozpoczął się IX Międzynarodowy Konkurs Chopinowski. „Dziennik Polski”. Nr 220 (9805), s. 1–2, 1975-10-07. Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9089. OCLC 749162897. [dostęp 2019-01-18]. 
  4. ↑ a b c d Marek Brzeźniak. IX Konkurs Chopinowski. Na półmetku I etapu. „Trybuna Robotnicza”. Nr 225, s. 1–2, 1975-10-13. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  5. ↑ a b c d e f g IX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. chopincompetition2015.com. [dostęp 2016-07-08].
  6. ↑ a b c d Osoby związane z Chopinem. (Krystian Zimerman). W: Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [on-line]. pl.Chopin.nifc.pl. [dostęp 2016-07-08].
  7. ↑ Izabela Künstler: IX Konkurs - 1975 r (pol.). tvp.pl, 2009-12-12. [dostęp 2017-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-18)].
  8. ↑ Marek Brzeźniak. IX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Pierwszy dzień eliminacji. „Trybuna Robotnicza”. Nr 220, s. 1, 1975-10-07. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  9. ↑ Jacek Marczyński: Salon odrzuconych. Wyd. „Rzeczpospolita” (wydanie specjalne). Warszawa: 2000-10-21, s. 4, seria: 247 (5717). (pol.)
  10. ↑ Gipsowa ręka Chopina (pol.). W: Tarnowski Kurier Kulturalny [on-line]. tarnowskikurierkulturalny.blox.pl. [dostęp 2017-03-17].
  11. ↑ IX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (pol.). W: Katalog znaczków polskich [on-line]. kzp.pl, 1975-10-07. [dostęp 2017-03-11].
  12. ↑ a b c Marek Brzeźniak. IX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Pierwsi wykonawcy-pierwsze oklaski. „Trybuna Robotnicza”. Nr 221, s. 1, 1975-10-08. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  13. ↑ Marek Brzeźniak. Eliminacyjne koncerty Konkursu Chopinowskiego. „Trybuna Robotnicza”. Nr 222, s. 1, 4, 1975-10-09. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  14. ↑ Marek Brzeźniak. Występ polskich pianistek w Konkursie Chopinowskim. „Trybuna Robotnicza”. Nr 223, s. 3, 1975-10-10. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  15. ↑ Marek Brzeźniak. Dziś gra kolejna Polka. „Trybuna Robotnicza”. Nr 226, s. 3, 1975-10-14. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  16. ↑ Marek Brzeźniak. Kończy się I etap Konkursu Chopinowskiego. „Trybuna Robotnicza”. Nr 227, s. 2, 1975-10-15. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  17. ↑ a b Marek Brzeźniak. IX Konkurs Chopinowski. Owacja dla katowickiego pianisty. „Trybuna Robotnicza”. Nr 228, s. 1–2, 1975-10-16. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  18. ↑ Marek Brzeźniak. Dziś ogłoszenie wyników I etapu Konkursu Chopinowskiego. „Trybuna Robotnicza”. Nr 229, s. 2, 1975-10-17. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  19. ↑ a b Początek II etapu Konkursu Chopinowskiego. „Trybuna Robotnicza”. Nr 231, s. 1, 1975-10-20. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  20. ↑ IX Konkurs Chopinowski. Wystąpiły kolejne Polki. „Trybuna Robotnicza”. Nr 232, s. 2, 1975-10-21. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  21. ↑ Marek Brzeźniak. Dziś ostatni dzień II etapu Konkursu Chopinowskiego. „Trybuna Robotnicza”. Nr 233, s. 2, 1975-10-22. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  22. ↑ Marek Brzeźniak. IX Konkurs Chopinowski. Pojedynek mistrzów. „Trybuna Robotnicza”. Nr 234, s. 1, 1975-10-23. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  23. ↑ a b Większość pianistów wybrała Koncert e-moll. Pierwszy dzień finału Konkursu Chopinowskiego. „Trybuna Robotnicza”. Nr 237, s. 4, 1975-10-28. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  24. ↑ a b c Polska piątka w II etapie Konkursu Chopinowskiego. „Trybuna Robotnicza”. Nr 230, s. 2, 1975-10-18/19. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  25. ↑ a b IX Konkurs Chopinowski. Trójka Polaków w III etapie. „Trybuna Robotnicza”. Nr 235, s. 9, 1975-10-24/25/26. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  26. ↑ a b c Marek Brzeźniak. Dziś i jutro finał IX Konkursu Chopinowskiego. „Trybuna Robotnicza”. Nr 236, s. 2, 1975-10-27. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  27. ↑ a b c d I sekretarz KC PZPR serdecznie pogratulował laureatom IX Konkursu Chopinowskiego. Koncert zwycięzców. „Trybuna Robotnicza”. Nr 239, s. 1–2, 1975-10-30. Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9356. OCLC 750488613. [dostęp 2019-01-18]. 
  28. ↑ a b c d Sukces polskiej pianistyki. Krystian Zimerman zdobywcą I nagrody Konkursu Chopinowskiego. „Dziennik Polski”. Nr 238 (9823), s. 1, 1975-10-29. Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. ISSN 0137-9089. OCLC 749162897. [dostęp 2019-01-18]. 

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Alicja Matracka-Kościelna (tł. na jęz. fr. Irena Jarosz): Program IX Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego imienia Fryderyka Chopina, Warszawa 7-28 października 1975 – Programme du IXe Concours International de Piano Frédéric Chopin, Varsovie: 7-28 octobre 1975. Wyd. 1. Warszawa: Wyd. Interpress, 1975. OCLC 749871168. (pol. • fr.)
  • Wiktor Weinbaum (tł. na jęz. fr. i ros. Irena Jarosz, na jęz. ang. Renata Sobańska, na jęz. niem. Halina Więcławska): Regulamin IX Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego imienia Fryderyka Chopina, Warszawa 7-28 października 1975 – Reglement du IXe Concours International de Piano Frédéric Chopin. Wyd. 1. Warszawa: Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, 1975. OCLC 953156161. (pol. • ang. • fr. • niem. • ros.)
  • Jerzy Waldorff: Wielka gra. Wyd. 3. Warszawa: Wyd. Wiedza Powszechna, 1993. ISBN 83-214-0940-7. OCLC 69467869.
  • Stefan Wysocki: Wokół Konkursów Chopinowskich. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji, 1987. ISBN 83-212-0443-0. OCLC 749899851.
p • d • e
Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina
Steinway & Sons concert grand piano, model D-274, manufactured at Steinway's factory in Hamburg, Germany.png
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=IX_Międzynarodowy_Konkurs_Pianistyczny_im._Fryderyka_Chopina&oldid=56572493”