XI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
XI Konkurs Chopinowski
XI International Fryderyk Chopin Piano Competition
Pełna nazwa

XI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina

Termin

30 września–20 października 1985

Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Obiekt

Filharmonia Narodowa

Organizator

Towarzystwo im. Fryderyka Chopina

Tematyka

muzyka poważna

XI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (również XI Konkurs Chopinowski) – 11. edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, która rozpoczęła się 30 września 1985 w Warszawie. Organizatorem konkursu było Towarzystwo im. Fryderyka Chopina[1].

Charakterystyka konkursu[edytuj | edytuj kod]

Wzięło w nim udział 124 pianistów z 32 krajów[2] (w tym 12 z Polski[a])[3]. Rekordowo liczna była grupa pianistów japońskich (26 osób) i amerykańskich (17)[4]. W konkursie mogli uczestniczyć kandydaci w przedziale wieku 16–28 lat[5][6].

Pianiści z Polski na XI Konkursie Chopinowskim[3]
Lp. Uczestnik
1. Mariola Cieniawa
2. Joanna Domańska
3. Krzysztof Jabłoński
4. Grzegorz Jastrzębski
Lp. Uczestnik
5. Wojciech Kocyan
6. Joanna Michna
7. Kornelia Ogórek
8. Maciej Piotrowski
Lp. Uczestnik
9. Monika Rosca
10. Jerzy Stryjniak
11. Wojciech Szewczyk
12. Edward Wolanin

Konkurs odbył się w dniach 30 września – 20 października 1985[7]. Składał się z trzech etapów i finału. Zwyciężył pianista rosyjski Stanisław Bunin. Dyrektorem konkursu mianowano Bogumiła Pałasza. Na konkursie po raz pierwszy pojawiły się fortepiany japońskich marek Yamaha oraz Kawai[7], obok dwóch Steinwayów i Bösendorfera[8]. Uczestnicy XI Konkursu Chopinowskiego mogli wybierać spośród tych pięciu instrumentów[7].

Jeden z jurorów, Fu Cong nie zaakceptował wyniku przyznającego zwycięstwo Stanisławowi Buninowi[9] i na znak protestu nie przybył na ostatnie obrady jury oraz nie podpisał werdyktu[7]. Zwycięzca Stanisław Bunin natomiast swoją nagrodę przekazał – jak to określił – „młodym pokoleniom chopinowskich adeptów”[7]. Ministerstwo Kultury i Sztuki, zgodnie z wolą darczyńcy zasiliło wygraną Fundusz Rozwoju Kultury[7].

Konkursowi towarzyszyła zorganizowana wystawa pt. Kolekcje chopinowskie[1]. Towarzystwo im. Fryderyka Chopina zorganizowało w związku z konkursem również I Międzynarodowy Konkurs Płytowy „Grand Prix du Disque Frédéric Chopin”[7]. Ponadto okolicznościowy plakat konkursu zaprojektował Tomasz Szulecki, który na pięciolinii w miejsce nut umiejscowił wierzby, a linie utworzyły poletka, nad którymi świeciła tarcza jesiennego słońca[7].

Polskie Nagrania wydały dziesięć płyt Kroniki konkursu, które ukazywały się sukcesywnie po każdym etapie[8].

Kalendarium[edytuj | edytuj kod]

Kalendarz konkursu
Faza konkursu Data
30.09 1.10 2.10[5] 3.10[6] 4.10 5.10 6.10[10] 7.10 8.10 9.10 10.10 11.10 12.10 13.10[11] 14.10 15.10[12] 16.10 17.10 18.10 19.10 20.10
Koncert inauguracyjny
I etap
II etap
III etap
Finał
Ceremonia zakończenia

Jury[edytuj | edytuj kod]

Do konkursowego przebiegu przesłuchań oraz podziału nagród powołano jury, w następującym składzie[7][b]:

Skład jury
Lp. Juror Kraj Funkcja
1. Jan Ekier  Polska przewodniczący jury
2. Wiktor Mierżanow  ZSRR wiceprzewodniczący jury
3. Eugène Traey  Belgia wiceprzewodniczący jury
4. Edward Auer  Stany Zjednoczone członek jury
5. Halina Czerny-Stefańska  Polska członek jury
6. Konstantin Ganew  Bułgaria członek jury
7. Valentin Gheorghiu  Rumunia członek jury
8. Lidia Grychtołówna  Polska członek jury
9. Barbara Hesse-Bukowska  Polska członek jury
10. Andrzej Jasiński  Polska członek jury
11. Karl-Heinz Kämmerling  RFN członek jury
12. Piotr Paleczny  Polska członek jury
13. Karl-Heinz Pick  NRD członek jury
14. František Rauch  Czechosłowacja członek jury
15. Bernard Ringeissen  Francja członek jury
16. Takahiro Sonoda  Japonia członek jury
17. Fu Cong  Chiny członek jury
18. Lew Własienko  ZSRR członek jury
19. Charles H. Webb  Stany Zjednoczone członek jury
20. Tadeusz Żmudziński  Polska członek jury
21. Kazimierz Sikorski[c]  Polska honorowy przewodniczący jury

Zasady oceny pianistów[edytuj | edytuj kod]

Sposób punktowania i ustalanie listy dopuszczonych do następnego etapu były takie same jak w IX i X Konkursie Chopinowskim[2]. Wyniki II etapu ustalało się na podstawie sumy średnich arytmetycznych ocen uzyskanych przez uczestników w I i II etapie, wyniki III etapu na podstawie sumy średnich arytmetycznych ocen uzyskanych w I, II, i III etapie, zaś wyniki finału na podstawie sumy średnich arytmetycznych ocen uzyskanych w I, II i III etapie oraz finale[2].

Konkurs[edytuj | edytuj kod]

Koncert inauguracyjny[edytuj | edytuj kod]

30 września w sali Filharmonii Narodowej zainaugurowano XI Konkurs Chopinowski uroczystym koncertem, na którym wykonano Mszę h-moll (BWV 232), Johanna Sebastiana Bacha, z udziałem solistów: Brigitte Linder (sopran), Wiery Baniewicz (alt), Friedera Langa (tenor) i Rolanda Hermanna (baryton) oraz Chóru i Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Kazimierza Korda[3].

I etap[edytuj | edytuj kod]

Przesłuchania konkursowe odbyły się w dniach (1–8 października) w dwóch sesjach przedpołudniowej i popołudniowej w kolejności alfabetycznej, począwszy od wylosowanej wcześniej litery „E”[3]. Jako pierwsza wystąpiła w tym etapie Japonka, Mari Ebihara, rozpoczynając swój występ od Nokturnu c-moll[5]. Pianiści w tym etapie mieli do wykonania program przewidziany regulaminem, grając z pamięci wybrane dwie etiudy, nokturn i scherzo[4]. Po zakończeniu przesłuchań tego etapu zebrało się jury celem wyłonienia pianistów zakwalifikowanych do kolejnego etapu.

II etap[edytuj | edytuj kod]

Po zakończeniu obrad jury 9 października pod przewodnictwem Jana Ekiera ogłoszono listę 41 pianistów z 14 krajów (w tym 7 Polaków) dopuszczonych do przesłuchań II etapu[13]. Podobnie jak w poprzednim etapie pianiści występowali kolejno w dniach (10–13 października) w dwóch sesjach przedpołudniowej i popołudniowej. Pianiści w II etapie mieli do wykonania w czasie 45 minut jedną z ballad, sześć kolejnych Preludiów z op. 28, jednego walca i jednego poloneza[4]. Przesłuchania tego etapu zakończył 13 października Jugosłowianin Kemal Gekić[11].

Uczestnicy II etapu[13]
Lp. Uczestnik Kraj
1. Ljudmił Angełow
2. Ge Gi
3. Liu Yi-fan
4. Daniel Buriánek Czechosłowacja
5. Jan Simon Czechosłowacja
6. Jean-Marc Bonn Francja
7. François Killian Francja
8. Marc Laforêt Francja
9. Jean-Marc Luisada Francja
10. Mikako Abe Japonia
11. Seizo Azuma Japonia
12. Yukino Fujiwara Japonia
13. Rie Konishi Japonia
14. Michie Koyama Japonia
Lp. Uczestnik Kraj
15. Kayo Miki Japonia
16. Kazuko Mimura Japonia
17. Keiko Nakei Japonia
18. Masahiro Saito Japonia
19. Shizue Sano Japonia
20. Kemal Gekić
21. Bernadene Blaha Kanada
22. Yuval Fichman Kanada
23. Mariola Cieniawa Polska
24. Joanna Domańska Polska
25. Krzysztof Jabłoński Polska
26. Wojciech Kocyan Polska
27. Kornelia Ogórek Polska
28. Maciej Piotrowski Polska
Lp. Uczestnik Kraj
29. Edward Wolanin Polska
30. Rolf Plagge
31. Arthur Hart Stany Zjednoczone
32. Gail Niwa Stany Zjednoczone
33. Roland Pöntinen Szwecja
34. Laura Csík
35. Adrienne Hauser
36. Andrew Wilde Wielka Brytania
37. Stanisław Bunin
38. Aleksander Fomienko
39. Ilja Iwari
40. Aleksander Korsantija
41. Tatjana Pikajzen

III etap[edytuj | edytuj kod]

14 października w południe dyrektor międzynarodowych konkursów im. Fryderyka Chopina, Bogumił Pałasz podał listę 15 pianistów z 7 krajów (w tym jedynego Polaka Krzysztofa Jabłońskiego) dopuszczonych do przesłuchań III etapu[4]. W etapie III pianiści mieli do wykonania cykl mazurków i jedną z sonat fortepianowych[4].

Uczestnicy III etapu[4]
Lp. Uczestnik Kraj
1. Ljudmił Angełow  Bułgaria
2. François Killian  Francja
3. Marc Laforêt  Francja
4. Jean-Marc Luisada  Francja
5. Mikako Abe  Japonia
6. Michie Koyama  Japonia
7. Kayo Miki  Japonia
8. Kazuko Mimura  Japonia
9. Kemal Gekić  Jugosławia
10. Krzysztof Jabłoński  Polska
11. Rolf Plagge  RFN
12. Stanisław Bunin  ZSRR
13. Ilja Iwari  ZSRR
14. Aleksander Korsantija  ZSRR
15. Tatjana Pikajzen  ZSRR

Finał[edytuj | edytuj kod]

Po zakończeniu występów trzeciego etapu (16 października) zebrało się jury, po czym o godzinie 19 dyrektor Konkursu Bogumił Pałasz podał listę 6 pianistów (w tym Krzysztofa Jabłońskiego) dopuszczonych do finału[14]. Pianiści w finale mieli do wyboru wykonanie jednego z Koncertów fortepianowych Fryderyka Chopina: (f-moll op. 21 lub e-moll op. 11) wraz z towarzyszącą im Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Narodowej pod batutą Tadeusza Strugały[14].

Finaliści[14]
Lp. Finalista Kraj
1. Marc Laforêt  Francja
2. Jean-Marc Luisada  Francja
3. Michie Koyama  Japonia
4. Krzysztof Jabłoński  Polska
5. Stanisław Bunin  ZSRR
6. Tatjana Pikajzen  ZSRR

Ceremonia zakończenia[edytuj | edytuj kod]

W ostatnim dniu XI Konkursu Chopinowskiego (20 października) w godzinach wieczornych w sali Filharmonii Narodowej odbyła się ceremonia zakończenia. Po odczytaniu końcowych wyników przez przewodniczącego jury Jana Ekiera nastąpiło wręczenie medali, nagród specjalnych i okolicznościowych dyplomów[15]. Zwycięzca konkursu Stanisław Bunin po odebraniu medalu powiedział m.in.[15]:

Pragnę gorąco podziękować za umożliwienie mi przeżycia takiej satysfakcji i radości, jaka stała się w Polsce moim udziałem. Będąc w ojczyźnie Chopina, chciałbym wnieść swój symboliczny wkład w dzieło pielęgnowania tradycji związanych z postacią i twórczością i dlatego pragnę pozostawić w Polsce swą nagrodę, która przypadła mi jako laureatowi. Niech służy młodym pokoleniom chopinowskich adeptów.

Stanisław Bunin

Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

19 października po przesłuchaniach finałowych, tuż przed północą w foyer Filharmonii Narodowej dyrektor konkursu Bogumił Pałasz ogłosił ostateczny werdykt jury[15]. Zdobywcy trzech pierwszych miejsc zostali uhonorowani medalami. Wszyscy finaliści otrzymali stosownie do zajętego miejsca bądź wyróżnienia odpowiednią nagrodę finansową. W dzień po zakończeniu XI Konkursu Chopinowskiego (21 października) w siedzibie Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Zamku Ostrogskich w Warszawie wręczono laureatom i uczestnikom również nagrody pozaregulaminowe[16].

Nagrody główne[15]
Nagroda Laureat Kraj Fundator nagrody
złoto Stanisław Bunin[9]  ZSRR Minister Kultury i Sztuki[1]
srebro Marc Laforêt  Francja
brąz Krzysztof Jabłoński  Polska
4 Michie Koyama  Japonia
5 Jean-Marc Luisada  Francja
6 Tatjana Pikajzen  ZSRR
Wyróżnienia[15]
Wyróżniony Kraj Fundator nagrody
Ljudmił Angełow  Bułgaria Minister Kultury i Sztuki[1]
Ilja Iwari  ZSRR
François Killian  Francja
Kayo Miki  Japonia
Nagrody Specjalne
Nagroda Nagrodzony Kraj Fundator nagrody
Najlepsze wykonanie poloneza Stanisław Bunin[9]  ZSRR Towarzystwo im. Fryderyka Chopina
Najlepsze wykonanie mazurków Marc Laforêt  Francja Polskie Radio
Najlepsze wykonanie koncertu Stanisław Bunin[9]  ZSRR Filharmonia Narodowa

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Trzynasty Polak Jerzy Sterczyński zrezygnował z udziału w XI Konkursie Chopinowskim.
  2. ↑ Dwoje jurorów Guido Agosti i Arthur Moreira Lima w ostatniej chwili odwołało swój przyjazd.
  3. ↑ Honorowy przewodniczący jury nie oceniał występów pianistów.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Barbara Niewiarowska, Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie [online], chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-09-14].
  2. ↑ a b c Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Konkurs XI [online], konkursy.miedzynarodowe.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-22].
  3. ↑ a b c d Rozpoczyna się I etap Konkursu Chopinowskiego, „Trybuna Robotnicza”, Nr 230, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 2 października 1985, s. 1–2, ISSN 0137-9356, OCLC 750488613 [dostęp 2019-01-19].
  4. ↑ a b c d e f Adam Rozlach, Wśród 15-ki jeden Polak. Konkurs Chopinowski wkracza w decydującą fazę, „Dziennik Polski”, Nr 241 (12637), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 15 października 1985, s. 1, 4, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  5. ↑ a b c Nokturn c-moll rozpoczął XI Konkurs Chopinowski, „Dziennik Polski”, Nr 231 (12627), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 3 października 1985, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  6. ↑ a b Pierwsi Polacy na estradzie Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 232 (12628), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 4 października 1985, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  7. ↑ a b c d e f g h i XI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina [online], chopincompetition2015.com [zarchiwizowane z adresu 2023-04-02].
  8. ↑ a b Izabela Künstler, XI Konkurs - 1985 r [online], tvp.pl, 12 grudnia 2009 [zarchiwizowane z adresu 2017-03-18].
  9. ↑ a b c d Osoby związane z Chopinem. (Stanisław Bunin), [w:] Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [online], pl.chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-07-30].
  10. ↑ Filmowa Nel na estradzie Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 234 (12630), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 7 października 1985, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  11. ↑ a b Zakończył się II etap Konkursu im. Fryderyka Chopina, „Dziennik Polski”, Nr 240 (12636), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 14 października 1985, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  12. ↑ Rozpoczęcie III etapu Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 242 (12638), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 16 października 1985, s. 4, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  13. ↑ a b Siódemka Polaków wśród uczestników II etapu Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 237 (12633), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 10 października 1985, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  14. ↑ a b c Adam Rozlach, Krzysztof Jabłoński w finale XI Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 243 (12639), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 17 października 1985, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  15. ↑ a b c d e Adam Rozlach, Triumf Stanisława Bunina. XI Konkurs Chopinowski zakończony. Krzysztof Jabłoński zdobył trzecie miejsce, „Dziennik Polski”, Nr 246 (12642), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 21 października 1985, s. 1, 4, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].
  16. ↑ Po zakończeniu Konkursu Chopinowskiego. Pozaregulaminowe nagrody, „Dziennik Polski”, Nr 247 (12643), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 22 października 1985, s. 1–2, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-19].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Barbara Ert-Eberdt, Program XI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego imienia Fryderyka Chopina, Warszawa 1-20 października 1985 – The Programme of the Eleventh International Frederic Chopin Piano Competition, Warsaw 1-20 October 1985, wyd. 1, Warszawa: Wyd. Interpress, 1985, OCLC 749897746 (pol. • ang.).
  • Renata Sobańska, Regulamin XI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego imienia Fryderyka Chopina: Warszawa, 1-20 października 1985, wyd. 1, Warszawa: Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, 1985, OCLC 864227889 (pol. • ang. • fr. • niem. • ros.).
  • Stefan Wysocki, Wokół Konkursów Chopinowskich, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji, 1987, ISBN 83-212-0443-0, OCLC 749899851.
Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=XI_Międzynarodowy_Konkurs_Pianistyczny_im._Fryderyka_Chopina&oldid=73322948”