Wojtkowa
49°34′15″N 22°33′15″E/49,570833 22,554167| wieś | |
.jpg) Zabytkowa cerkiew | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
13 |
| Kod pocztowy |
38-712[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RBI |
| SIMC |
0361761[4] |
Położenie na mapie gminy Ustrzyki Dolne  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego  | |
| 49°34′15″N 22°33′15″E/49,570833 22,554167
| |
Wojtkowa – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne[4][5]. Leży przy DW890.
Do 1954 miejscowość była siedzibą gminy Wojtkowa. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś położona w powiecie przemyskim, była własnością Wojciecha Morskiego, została spustoszona w czasie najazdu tatarskiego w 1672 roku[6].
W połowie XIX wieku właścicielami posiadłości tabularnej Wojtkowa i Wojtkówka byli spadkobiercy Nowosielskiego[7].
W II Rzeczypospolitej wieś była położona powiecie dobromilskim województwa lwowskiego. W 1942. Ukraińska Policja Pomocnicza wywiozła wszystkich Żydów z Wojtkowej do getta, gdzie zostali zamordowani[8].
Wieś w latach 1944–1947 przeszła gehennę z rąk UPA, mającej swoją siedzibę w lasach między Wojtkową a Grąziową. 29 czerwcu 1944 r. nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA uprowadzili i zamordowali po 3-dniowych torturach Jana Lichowskiego, kierownika miejscowej szkoły. Ciała nie odnaleziono (relacja córki zamordowanego, Lidii Ogonowskiej)[9].
20 września i 22 października 1945 r. upowcy napadli na posterunek milicji w Wojtkowej. Za pierwszym razem budynku nie zdobyli, ale za drugim razem podpalili go wraz z osobami, które w nim się znajdowały. Tych, którzy próbowali się wydostać, wrzucano ponownie do środka. Łącznie w obu napadach zamordowano 67 Polaków, tak milicjantów, jak i osoby cywilne[10]. UPA spaliła również dwór i folwark znajdujące się na Turzy (część Wojtkowej), należący do Nowosieleckich.
Według Jana Pisulińskiego, MO w Wojtkowej od jesieni 1944 do wiosny 1945 zabiła około 40 osób, wiele przed śmiercią torturując.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Bogarodzicy z 1920[11](od 1973 kościół rzymskokatolicki parafii św. Maksymiliana Kolbe w dekanacie Ustrzyki Dolne). Po wysiedleniu ludności ukraińskiej cerkiew pozostawała opuszczona, później użytkowana jako magazyn nawozów sztucznych. Wojtkowa miała dwie cerkwie. Druga została zniszczona w nieznanych okolicznościach podczas II wojny światowej. Został po niej tylko cmentarz przycerkiewny z grobami Nowosieleckich – szlachty zarządzającej Wojtkową.
- Młyn z XIX wieku zbudowany z muru pruskiego, co jest ewenementem na tym terenie.
- Murowana kapliczka z ok. 1890.
- Budynek numer 32 z 1910 – do 1992 pokrycie dachu było ze strzechy.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Szkoła 
Pomnik z 1969 
Tablica na pomniku
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wieś Wojtkowa w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2018-03-09] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1475 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Andrzej Gliwa, Wykaz zniszczeń we wsiach i miastach ziemi przemyskiej po najeździe tatarskim z 1672 roku : (cz. I), w: Prace Historyczno-Archiwalne, Tom 13 (2003), Rzeszów 2003, s. 179.
- ↑ Skorowidz wszystkich miejscowości położonych w królestwie Galicyi i Lodomeryi jakoteż w wielkim księstwie Krakowskiem i księstwie Bukowińskiem, pod względem politycznej i sądowej organizacyi kraju wraz z dokładnem oznaczeniem parafii, poczt i właścicieli tabularnych, ułożony porządkiem abecadłowym. Lwów: Karol Wild, 1855, s. 240.
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 143, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
- ↑ Stanisław Żurek, Jan Lichowski, dyrektor szkoły w Wojtkowej, Kresowy Serwis Informacyjny [dostęp 2023-04-24] (pol.).
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, tamże.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 15 lutego 2023. s. 4
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wojtkowa, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 766.
- Mszaniec, 1.) grupa domów na obszarze w. Wojtkowa, powiat dobromilski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 783.
- Zamordowani przez UPA
- Siedziba gminy: Ustrzyki Dolne
| Miasta | |
|---|---|
| Wsie |
|
| Części miasta wg TERYT | |
| Osady | |
| Osady leśne | |
| Integralne części wsi |
|
| Nieistniejące wsie i ich części |
