Dajr Jasin
 Dajr Jasin, lata 30. XX wieku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Dystrykt |
Dystrykt Jerozolimy |
| Wysokość |
780 m n.p.m. |
| Populacja (1945) • liczba ludności |
|
| Data zniszczenia |
9 kwietnia 1948 |
| Powód zniszczenia | |
| Obecnie | |
Położenie na mapie Mandatu Palestyny  | |
 31°47′08,5″N 35°10′40,7″E/31,785694 35,177972
| |
| Strona internetowa | |
Dajr Jasin (arab. دير ياسين) – nieistniejąca już palestyńska wieś, która była położona w Dystrykcie Jerozolimy w Mandacie Palestyny. Wieś została wyludniona i zniszczona podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny, po ataku sił żydowskich organizacji paramilitarnych Irgun i Lechi w dniu 9 kwietnia 1948 roku. Doszło wówczas do masakry w Dajr Jasin.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Dajr Jasin leżała na wschodnich zboczach wzgórza o wysokości 800 metrów n.p.m. w Górach Judzkich, w odległości 5 km na zachód od Jerozolimy. Według danych z 1945 roku do wsi należały ziemie o powierzchni 285,7 ha. We wsi mieszkało wówczas 610 osób[1].
| Własność gruntów | Powierzchnia gruntów [ha] |
|---|---|
| Arabowie | 270,1 |
| Żydzi | 15,3 |
| publiczne | 0,4 |
| Razem | 285,7 |
| Rodzaj użytkowanych gruntów | Powierzchnia arabska [ha] | Powierzchnia żydowska [ha] |
|---|---|---|
| uprawy oliwek | 20 | 0 |
| uprawy zbóż | 75,6 | 11 |
| nieużytki | 193,6 | 4,3 |
| zabudowane | 1,2 | 0 |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Dajr Jasin została zidentyfikowana jako jedna z wiosek będących w XII wieku lennem Bazyliki Grobu Świętego w Jerozolimie[2]. W wyniku I wojny światowej, w 1918 roku cała Palestyna przeszła pod panowanie Brytyjczyków, którzy utworzyli Mandat Palestyny. W okresie panowania Brytyjczyków Dajr Jasin była małą wsią, która rozwijała się na przedmieściach Zachodniej Jerozolimy, w sąsiedztwie żydowskich osiedli Moca, Beit ha-Kerem, Giwat Sza’ul i Jefeh Nof. Od miasta oddzielała ją dolina obsadzona sadami fig, migdałów i oliwek[1].
Przyjęta 29 listopada 1947 roku Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 zakładała podział Palestyny na dwa państwa: żydowskie i arabskie. Plan podziału przyznawał obszar wioski Dajr Jasin międzynarodowej strefie obejmującej Jerozolimę i Betlejem. Strefa międzynarodowa (Jerusalem Corpus Separatum) miała pozostawać poza granicami obu państw i być zarządzana przez Narody Zjednoczone, które stawały się gwarantem bezpieczeństwa wszystkich świętych miejsc chrześcijaństwa, islamu i judaizmu w obu miastach[3][4]. Żydzi zaakceptowali plan podziału[potrzebny przypis], jednak Arabowie odmówili co doprowadziło dzień później do wybuchu wojny domowej w Mandacie Palestyny. Mieszkańcy Dajr Jasin starali się zachować rozejm z sąsiednimi osiedlami żydowskimi. Pomimo to, w dniu 9 kwietnia 1948 roku żydowskie organizacje paramilitarne Irgun i Lechi zaatakowały wieś. Doszło wówczas do masakry w Dajr Jasin, w której zginęło 107 muzułmanów (11 z nich było uzbrojonych), a 12 zostało rannych[5]. 25 mieszkańców zostało rozstrzelanych po bitwie, a ich zwłoki wrzucono do kamieniołomu[6]. Pozostali uciekli lub zostali wypędzeni ze wsi przez żydowskich bojowników. Większość budynków wyburzono[1].
Miejsce obecnie[edytuj | edytuj kod]
W 1949 roku na miejscu wyburzonej wioski religijni Żydzi utworzyli w 1949 roku osadę Giwat Sza’ul Bet, którą później przyłączono do jerozolimskiej dzielnicy Giwat Sza’ul. W 1980 roku pozostałe jeszcze ruiny wyrównano z ziemią, aby w ten sposób umożliwić budowę nowych domów[7].
Wiele domów wsi wciąż stoi na wzgórzu i zostały włączone do izraelskiego szpitala dla umysłowo chorych, który powstał na tym miejscu. Niektóre domy stojące poza ogrodzeniem terenu szpitala, są wykorzystywane do celów mieszkaniowych i komercyjnych, lub jako magazyny. Poza ogrodzeniem rosną drzewa - chleb świętojański, drzewa migdałowe i drzewa oliwne. Kilka studni znajduje się na południowo-zachodnim skraju terenu. Stary cmentarz wiejski jest w południowo-wschodniej części terenu, jest zaniedbany i zagrożony przez budowę autostrady, która jest budowana przy wzgórzu wiejskim. Jeden wysoki cyprys stoi na środku cmentarza.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Welcome To Dayr Yasin. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2014-10-16]. (ang.).
- ↑ Kitchener 1883 ↓, s. 11.
- ↑ United Nations General Assembly Resolution 181. [w:] The Avalon Project – Yale Law School [on-line]. [dostęp 2014-10-16]. (ang.).
- ↑ Oficjalna mapa podziału Palestyny opracowana przez UNSCOP. [w:] United Nations [on-line]. 1948. [dostęp 2014-10-16]. (ang.).
- ↑ Kananah 1988 ↓, s. 5, 57.
- ↑ Gelber 2006 ↓, s. 312.
- ↑ Chomsky 1983 ↓, s. 166.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Noam Chomsky: The Fatefull Triangle. South End Press, 1983. ISBN 0-89608-187-7.
- Yoav Gelber: Palestine 1948. Brighton: Sussex Academic Press, 2006. ISBN 978-1-84519-075-0.
- Sharif Kananah, Nihad Zaytuni: Deir Yassin القرى الفلسطينية المدمرة (Destroyed Palestinian Villages). Birzeit University Press, 1988.
- H.H. Kitchener, Claude Reignier Conder: The Survey of Western Palestine: Memoirs of the Topography, Orography, Hydrography, and Archaeology. London: Committee of the Palestine Exploration Fund, 1883.