Janusz Regulski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Boston9 (dyskusja | edycje) o 01:23, 21 lut 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Janusz Regulski
{{{alt grafiki}}}
Data i miejsce urodzenia

27 grudnia 1887
Zawiercie

Data i miejsce śmierci

17 kwietnia 1983
Warszawa

Miejsce spoczynku

Cmentarz Powązkowski
w Warszawie

Zawód, zajęcie

ekonomista, przemysłowiec

Narodowość

polska

Alma Mater

Wyższa Szkoła Handlowa w Liège

Stanowisko

dyrektor naczelny
Siły i Światła S.A.,
prezes PZŁ,
wiceprezes Automobilklubu Polskiego

Rodzice

Juliusz Regulski,
Bronisława Kunegunda
z Chodakowskich

Małżeństwo

Halina z Maciejowskich

Dzieci

Jerzy

Krewni i powinowaci

bracia: Bronisław, Józef, Tadeusz

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Kawaler Orderu Leopolda (Belgia) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)
Multimedia w Wikimedia Commons
Grób Janusza Regulskiego na Starych Powązkach w Warszawie

Janusz Regulski herbu Rawicz (ur. 27 grudnia 1887 w Zawierciu, zm. 17 kwietnia 1983 w Warszawie)[1] – wojskowy Imperium Rosyjskiego i II RP, ekonomista, przemysłowiec, prawnuk płk Józefa Regulskiego, młodszy brat gen. Bronisława Regulskiego, ojciec prof. Jerzego Regulskiego. Odznaczony licznymi orderami, od 1973 Kawaler Cesarstwa Francuskiego.

Życiorys

Był drugim z czterech synów Juliusza, urzędnika kolejowego, i Bronisławy Kunegundy z Chodakowskich, h. Dołęga. Nauki pobierał w istniejącej od 1892 przy ul. Śniadeckich 8 w Warszawie prywatnej siedmioklasowej Szkole Handlowej Rontalera. Wziął udział w strajku szkolnym 1905 i klasę 7 musiał ukończyć prywatnie. Od 1906 do 1909 studiował w Wyższej Szkole Handlowej w Liège, gdzie uzyskał dyplom licencjata. W następnym roku odbył jednoroczną służbę wojskową w armii carskiej, którą po kursie oficerskim zakończył w stopniu chorążego. W ostatnich latach przed wybuchem I wojny światowej praktykował w różnych firmach niemieckich (m.in. AEG) w Hamburgu i Łodzi.

Powołany w lipcu 1914 do służby wojskowej, Regulski szybko awansował: służąc przez 3 lata w 260 Pułku Piechoty z Bracławia postąpił w 1916 na podporucznika, pod koniec tego roku na porucznika, na początku 1917 na sztabskapitana i pod koniec tego roku na kapitana. Otrzymał szereg wysokich odznaczeń carskich. Po rewolucji lutowej 1917 działał w polskich organizacjach wojskowych, organizujących Polaków służących w rozpadającej się armii rosyjskiej. W październiku 1917 służył jako starszy adiutant w I Korpusie Polskim gen. Dowbora-Muśnickiego. Wiosną 1918, w drodze do Polski, dostał się do niewoli bolszewickiej, z której uciekł, a później – do niemieckiej, z której także się uwolnił. Powrócił do pracy w łódzkim oddziale AEG, z którego wkrótce przeszedł do miejscowej filii Siemensa. Wraz z najmłodszym bratem Tadeuszem był w 1919 jednym z założycieli i organizatorów warszawskiej firmy przemysłu elektryfikacyjnego Siła i Światło S.A., w której pozostał do 1939 jako dyrektor finansowy, od 1933 dyrektor naczelny. Pod jego kierownictwem firma objęła w 1928 14 przedsiębiorstw z łącznym kapitałem ok. 52 mln złotych.

Po krótkiej służbie wojskowej w czasie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 jako kapitan w Kwaterze Głównej Naczelnego Wodza (otrzymał wówczas order Virtuti Militari) Regulski, wyreklamowany przez Ministerstwo Handlu, został zwolniony ze służby czynnej. Zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów piechoty.

Po zakończeniu służby wojskowej poświęcił się działalności gospodarczej i społecznej. Był m.in. jednym z założycieli i wiceprezesem Automobilklub Polskiego i prezesem Polskiego Związku Łowieckiego, publikując liczne eseje w jego organie „Łowiec Polski”, oraz jednym z organizatorów i akcjonariuszy Polskiego Radia.

Był jednym z trzech głównych założycieli Podkowy Leśnej wraz z Stanisławem Lilpopem, który wydzielił tereny pod „miasto ogród” i Tadeuszem Baniewiczem, który zajmował się pracami technicznymi związanymi z budową Elektrycznej Kolei Dojazdowej[2] (obecnej WKD). Czuwał m.in. nad wykupem gruntów, przez które miała przebiegać kolejka. Ponadto w latach 30. wybudował dużą rezydencję w Żółwinie-Zarybiu, która zachowała się do dziś w doskonałym stanie[3].

Po wybuchu wojny w 1939 prezydent Warszawy, Stefan Starzyński, powołał Regulskiego na stanowisko komendanta głównego Straży Obywatelskiej w stolicy, które piastował do października 1939[4] (jej organizatorem był insp. Wiktor Ludwikowski[5]). Był członkiem Komitetu Obywatelskiego w czasie obrony Warszawy w 1939[6]. Także w czasie okupacji Regulski nie pozostał bierny, lecz organizował w swym domu w Zarybiu k. Podkowy Leśnej konspiracyjne spotkania (sympatyzował z NSZ), koordynował przerzuty broni i ukrywał poszukiwane przez władze okupacyjne osoby. W obliczu zarysowującej się klęski powstania warszawskiego przyjął funkcję w Radzie Opiekuńczej w obozie przejściowym w Pruszkowie, dokąd spędzano od 10 sierpnia 1944, dnia upadku powstania na Ochocie, wysiedlanych z Warszawy cywilów.

Po zakończeniu wojny i nastaniu „władzy ludowej” przez krótki czas pracował w zarządzie EKD (zorganizował komunikację autobusową) i działał w Automobilklubie i Związku Łowieckim. Oskarżony o działalność „antyludową” otrzymał w 1948 karę 14 lat więzienia[4]. Zwolniony w 1955, działał jeszcze przez jakiś czas jako prezes jednej ze spółdzielni mieszkaniowych w Warszawie. W wieku lat 90. zajął się spisywaniem swych wspomnień, które zostały opublikowane w 1980.

Żonaty z Haliną z Maciejowskich, miał dwoje dzieci, m.in. syna Jerzego, senatora III RP. Pochowany został na warszawskich Powązkach (B-IV-11/12).

Odznaczenia

Wybrane publikacje

  • Ród Werszowiców-Rawiczów, gałąź Falk-Regulskich z Reguł Ziemi Warszawskiej. Linia Kawalerów Cesarstwa Francuskiego, Warszawa 1942 (rp. w posiadaniu rodziny)
  • Blaski i cienie długiego życia, Warszawa 1980
  • Halina Regulska, Tamte lata, tamte czasy. Wspomnienia z II wojny światowej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1988.

Przypisy

  1. ↑ sejm-wielki.pl – Janusz Regulski (pol.) [dostęp 2011-10-27].
  2. ↑ Warszawska Kolej Dojazdowa • Historia EKD/WKD (pol.) [dostęp 2016-08-20
  3. ↑ Żółwin • Bugatti w Zarybiu (pol.) [dostęp 2016-08-20
  4. ↑ a b Instytut Pamięci Narodowej – Janusz Regulski (pol.) [dostęp 2011-10-27]
  5. ↑ Bogusław Rogowski: Żołnierz i policjant. Gazeta Wyborcza. [dostęp 2015-04-16].
  6. ↑ Wacław Lipiński, Dziennik, Warszawa 1989, s. 167
  7. ↑ a b c d e f g Regulski Janusz (1887–1983). [w:] Polski Słownik Biograficzny. T. XXX/1987 [on-line]. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2016-10-28].
  8. ↑ a b c d e Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 616.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Janusz_Regulski&oldid=52540385”