Kościół Adwentystów Dnia Siódmego

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje) o 21:17, 27 kwi 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Kościół Adwentystów Dnia Siódmego
ilustracja
Klasyfikacja systematyczna wyznania
Chrześcijaństwo
 └ Protestantyzm
   └ Adwentyzm
Nurty pobożnościowe

milleryzm

Zasięg geograficzny

ogólnoświatowy

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Adwentyzm

Geneza
Teologia
Postacie
Kościoły
Polska
Organizacje
Synagoga, od 1930 r. służy jako dom modlitwy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Ottawie
Dom modlitwy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Campion, w stanie Kolorado, USA

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego (ang. Seventh-day Adventist Church, w skrócie SDA Church) – Kościół protestancki[1], który od innych wyznań chrześcijańskich odróżnia się między innymi przestrzeganiem soboty jako dnia świętego, wiarą w bliskie przyjście Jezusa Chrystusa oraz nauką o niebiańskiej świątyni i sądzie śledczym. Kościół ten wyrósł z ruchu millerystów w XIX wieku w Stanach Zjednoczonych, a oficjalnie ustanowiony został w roku 1863[2]. Adwentyści dnia siódmego wierzą iż ich główną misją jest głoszenie poselstwa opisanego w 14 rozdziale Księgi Objawienia. Jedną z założycieli była Ellen G. White, której pisma są do dziś uznawane przez Kościół jako istotne[3].

Adwentyści dzielą wiele swoich nauk ze współczesnym protestantyzmem. Są to wiara w Trójcę, nieomylność Pisma Świętego czy zbawienie z łaski przez wiarę[4]. Tym co ich różni od innych wyznań jest między innymi wiara w brak świadomości człowieka po śmierci. Kościół ten znany jest ze swojego wkładu w promowanie zdrowego trybu życia, wolności religijnej oraz konserwatywnych wartości życia[5].

Kościół posiada około 20 milionów ochrzczonych wyznawców w 215 krajach świata (w Polsce 9565 wyznawców i sympatyków)[6]. Prowadzi posiada własne publikacje w 375 językach. Kościół zarządza 7500 placówkami edukacyjnymi, 300 budynkami medycznymi i ponad 60 domami wydawniczymi na całym świecie. W ponad 130 krajach działa instytucja pomocy charytatywnej ADRA, podpięta pod działalność Kościoła. Wspólnota główną wagę przykłada do swojej ogólnoświatowej misji[7].

Historia Kościoła

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego powstał z ruchu zwanego milleryzmem zapoczątkowanego w latach 40. XIX wieku przez William Millera. Miller – kaznodzieja, były kapitan armii amerykańskiej – zainicjował „przebudzenie adwentowe” (Advent Awakening), które w latach 1831–1844 przetoczyło się przez większą część Ameryki w postaci wielkiego ożywienia religijnego. Na podstawie swojego zrozumienia proroctwa Księgi Daniela 8:14-16 uznał iż Jezus powróci na ziemię między 1843 a 1844 rokiem. Latem 1844, milleryci zaczęli wierzyć iż Jezus powróci na ziemię 22 października 1844 roku. Gdy to się nie stało większość wyznawców opuściło ruch. Wydarzenie to stało się znane jako „wielkie rozczarowanie”[8].

Wczesny rozwój ruchu

Szczerze wierzący w bliskie przyjście Jezusa, trwali w modlitwach prosząc Boga o wyjaśnienie swojego rozczarowania. Hiram Edson i inni wierzyli iż obliczenia Williama Millera są poprawne, jednak jego interpretacja była błędna. Ta grupa adwentystów zaczęła wierzyć iż słowa opisane w Księdze Daniela 8:14 opisują nie tyle „oczyszczenie ziemi”, co „oczyszczenie niebiańskiej świątyni w której Jezus sprawuje teraz służbę”. W ciągu następnych lat, ludzie wierzący w tą interpretację proroctwa zaczęli wyznawać również naukę o sądzie śledczym oraz rozpoczynającym się sądzie nad ludźmi w roku 1844 roku. Ta grupa adwentystów wciąż wierzyła iż przyjście Jezusa jest bliskie[9].

Nauka o dniu odpoczynku

W trakcie wczesnego rozwoju ruch adwentowego, pojawiła się kwestia biblijnego dnia odpoczynku. Joseph Bates, który rozpoczął tą kwestie w tym ruchu przedstawił ją innym wczesnym adwentystom. Ta nauka została szybko przyjęta, i przyczyniła się do powstania pierwszej edycji publikacji „The Present Truth” (obecnie Adventist Review), która pojawiła się w roku 1849[10].

Późniejszy rozwój kościoła i organizacja

Przez pierwsze 20 lat, ruch adwentowy składał się z małej grupy ludzi którzy przyłączyli się do niego po odejściu z innych kościołów. Głównym twórcą Kościoła Adwentystów D.S., był pastor Hiram Edson – jeden z wybitnych kaznodziejów ruchu millerowskiego, pastor Joseph Bates, a także pastor Jakub White i jego żona Ellen G. White (wcześniej: Ellen G. Harmon). Ellen White wraz ze swoimi wizjami które otrzymywała przekonała innych adwentystów iż posiada dar proroctwa, którego posiadanie jak wierzą adwentyści jest jedna z cech Bożego ruchu w czasach końca. W tamtych latach James White wydawał czasopismo „The Advent Review and Sabbath Herald”. Przyjęli oni doktrynę odnośnie siódmego dnia sabatu, niebiańskiej świątyni, warunkowej nieśmiertelności oraz oczekiwania na przyjście Jezusa przed millenium.

Nazwę – Kościół Adwentystów Dnia Siódmego – społeczność przyjęła na pierwszym spotkaniu przedstawicieli zborów w 1860 roku. Pierwsze zjednoczenie zborów (diecezja) oraz przyjęcie projektu struktury organizacyjnej Kościoła nastąpiło w 1861 roku. Kościół został oficjalnie ustanowiony na zjeździe wyznawców w Battle Creek w stanie Michigan, 21 maja 1863 roku. W trakcie modlitw, i wspólnych rozważań na przestrzeni lat, pierwsi adwentyści zebrali oficjalne nauki swojego kościoła, oficjalne stanowisko w tym temacie powstało w 1872 roku[11]. Dziś te nauki znane są pod postacią „28 zasad wiary Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego”[12].

Kościół zaczął działać również w innych krajach świata, poprzez działalność swoich misjonarzy oraz kolporterów rozpowszechniających adwentystyczne publikacje, oraz głoszących swoje nauki w trakcie wykładów. Zaczęły powstawać pierwsze szkoły, szpitale, domy wydawnicze i sanatoria Adwentystów Dnia Siódmego. W roku 1880 Kościół liczył 16 tysięcy wiernych, a w roku 1945 liczba ta wynosiła 210 tysięcy[13]. Pierwszym, nieoficjalnym przedstawicielem adwentyzmu w Europie był Polak, pastor Michał Belina-Czechowski, dawny ksiądz katolicki. Adwentyzm dotarł do większości państw Europy dopiero w XX wieku. Do Austrii – w 1902 roku, do Hiszpanii – w 1903, do Portugalii – w 1904, do Jugosławii – 1905, do Grecji – w 1907, na Litwę – w 1913, do Luksemburga – w 1918.

Doktryna

Adwentyści dnia siódmego deklarują, że wyznają protestanckie zasady oparte na Biblii (zasada Sola scriptura), zbawienia wyłącznie na podstawie łaski (zasada Sola Gratia) i jedynie za pośrednictwem Jezusa Chrystusa (zasada Solus Christus). Postrzegają świat jako miejsce wielkiego boju między Bogiem a Szatanem, w który włączona jest cała ludzkość. Akceptują doktrynę trynitaryzmu, świętują biblijny sabat – sobotę, nie praktykują kultu świętych, obrazów i figur. Sprawują trzy ustanowienia: chrzest wierzących przez zanurzenie, Wieczerzę Pańską oraz umywanie nóg jako obrządek pokory i służby, ale także jako nawiązanie do powszechnego kapłaństwa wierzących. Adwentyzm nie wyznaje nieśmiertelności duszy[14], uznaje zaś kondycjonalizm – nieśmiertelnością zostaną obdarzeni tylko zbawieni, wraz z nastaniem paruzji (drugiego adwentu) – czyli powtórnego przyjścia Chrystusa w chwale. Ciału, jako świątyni ducha należy się troska, co wiąże się z powstrzymywaniem od używania narkotyków, alkoholu, tytoniu oraz mocnej herbaty i kawy[15]. Zasadniczym i unikatowym składnikiem doktryny adwentystycznej jest wiara w naukę o świątyni niebiańskiej, w której arcykapłańską służbę pełni Jezus Chrystus. Opierając się na interpretacji Księgi Daniela 8,14 adwentyści nauczają, że od roku 1844 świątynia niebiańska jest oczyszczana i żyjemy w czasie niebiańskiego Dnia Pojednania (hebr. Jom Kippur)[16].

Ważną rolę w adwentystycznej doktrynie zajmuje eschatologia, bazująca na swoistej interpretacji Księgi Daniela i Apokalipsy. W 13 rozdziale Apokalipsy rozróżniają papiestwo (bestia wychodząca z morza) i Stany Zjednoczone (bestia wstępująca z ziemi). Twierdzą, że apokaliptyczny okres „1260 dni” (lat wg biblijnej zasady dzień za rok) rozpoczął się od dekretu cesarza Justyniana w roku 538, kiedy ich zdaniem biskup rzymski stał się głową wszystkich biskupów. Okres ten kończy się w roku 1798, kiedy aresztowano papieża Piusa VI. Tym samym w roku 1798 papiestwo otrzymało śmiertelną ranę. Gojenie rany rozpoczęło się w roku 1929, kiedy podpisano Traktaty Laterańskie[17]. W wielkiej wszetecznicy z Ap 17, nazywanej też Babilonem, upatrują Kościół katolicki, a ponieważ jest ona „matką nierządnic i obrzydliwości”, w jej córkach upatrują Kościoły protestanckie. W papieżu widzą antychrysta.

Według adwentystów do początku IV wieku cały Kościół świętował sabat, ale Konstantyn I Wielki zaprowadził niedzielę. Każdy, kto świętuje niedzielę przyjmuje „znamię bestii”. Kościołowi katolickiemu zarzucają, że przypisuje sobie autorytet większy od Biblii[18], a protestantom, że ulegli katolickiemu zwiedzeniu. Pomimo tego adwentyści prowadzą dialog ekumeniczny z Kościołem katolickim oraz Kościołami protestanckimi[19]. Od końca XX wieku toczy się dyskusja w łonie adwentyzmu nad zmianą interpretacji Apokalipsy[18].

Adwentystyczne poglądy na Trójcę ewoluowały. Do roku 1890 dominował antytrynitaryzm, w latach 1890–1900 – trynitaryzm w wersji zalążkowej, lata 1900–1931 – burzliwy okres przejściowy, lata 1931–1957 – wkracza trynitaryzm[20].

Ekumenizm

Od roku 1993 odbywają się regularne kontakty przywódców KADS i przedstawicieli Światowej Federacji Luterańskiej. Podczas tych kontaktów adwentyści jednoznacznie przyznali się do reformacyjnego dziedzictwa. Pierwsza konsultacja teologiczna odbyła się 1–5 listopada 1994 w Darmstadt. Jej celem było dojście do lepszego wzajemnego zrozumienia, przezwyciężenie stereotypów, ustalenie wspólnej podstawy wiary, wyakcentowanie różnic[21]. KADS nie jest członkiem Światowej Rady Kościołów. Raz do roku proszony jest o wysyłanie obserwatorów na sesje lub inne konferencje ŚRK[22], a KADS w RP nie jest członkiem Polskiej Rady Ekumenicznej. Adwentyści uznają, że ŚRK posiada szczytne cele i ma na swym koncie wiele pozytywnych dokonań[22], jednak istnieje kilka powodów dla których KADS nie może należeć do ŚRK[22].

Kościół włączył się w działalność Globalnego Forum Chrześcijańskiego[23].

Działalność medyczna

Adwentyzm znany jest z działalności medycznej[24]. Medyczna pomoc szpitali adwentystycznych tzw. „Emergency Medical Support”. Projekty na polu działalności medycznej[25]. Chorwacka Opieka Zdrowotna została założona przez adwentystów[26].

Rozwój Kościoła

Dom modlitwy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Świdnicy

W roku 2006 Kościół zwiększył swą liczebność o 1 107 425 wiernych. Wśród tzw. wydziałów Kościoła najbardziej rozwijał się Wydział Ameryki Południowej. Na koniec roku 2007 członkostwo Kościoła obejmowało ogółem 15 435 470 ochrzczonych wyznawców. Skupieni byli oni w 61 818 zborach (parafiach), te natomiast organizacyjnie należą do 559 zjednoczeń (diecezji), 102 kościołów krajowych (unii) i 13 wydziałów. Kościół zatrudniał 15 813 ordynowanych i aktywnych duchownych, 17 343 aktywnych misjonarzy, którzy wraz z innymi pracownikami tworzyli rzeszę 201 646 osób. Prowadził również 168 szpitali i sanatoriów oraz 442 przychodnie lecznicze, 172 domy opieki i sierocińce, 29 zakładów zdrowej żywności oraz 63 instytuty wydawnicze, jak również posiadał 10 dużych centrów medialnych oraz 5523 stacje radiowe i 2279 stacji telewizyjnych (w tym telewizje: Hope Channel i 3ABN). W swoich publikacjach adwentyści posługiwali się 361 językami i dialektami, a gdyby wziąć pod uwagę także mowę, byłoby ich 885.

Oficjalnie w Kościele funkcjonuje tzw. szkoła sobotnia (odpowiednik szkółek niedzielnych w innych wyznaniach). Skupia ona nie tylko wiernych ochrzczonych, ale także sympatyków nauki głoszonej przez Kościół. Liczba takich szkół w roku 2006 wyniosła 131 892. W skali światowej Kościół prowadzi bardzo rozbudowany system oświatowy, prowadząc 5666 szkół podstawowych, 1470 szkół średnich, 106 szkół wyższych i uniwersytetów (w Polsce Wyższa Szkoła Teologiczno-Humanistyczna im. M. Beliny-Czechowskiego w Podkowie Leśnej[27]).

Statystyka członków Kościoła

  • 1961: 1(+) mln.
  • 1980: 3,5 mln.
  • 1990: ok. 7 mln.
  • 2000: ok. 11 mln.
  • 2002: ok. 12,9 mln.
  • 2005: ok. 13,9 mln.
  • 2006: ok. 14,5 mln.
  • 2007: ok. 15,4 mln.
  • 2011: ok. 17,2 mln[28].
  • 2015: 19 126 438[29]

Dane liczbowe (2007 r.)

  • 23 mln. wiernych i sympatyków,
  • 15 mln. ochrzczonych,
  • 13 wydziałów światowych,
  • 102 kościoły krajowe (unie),
  • 559 diecezji,
  • ponad 61 tys. zborów (parafii) i grup kościelnych,
  • ponad 200 tys. duchownych i innych pracowników,
  • ponad 16 tys. różnych instytucji oświatowo-wychowawczych i naukowych, zdrowotnych (szpitale, sanatoria, domy opieki), wydawniczych i masowego przekazu.

Według krajów

Krajem z najliczniejszą liczbą adwentystów jest Brazylia, na drugim miejscu są Stany Zjednoczone, następnie Indie, Filipiny.

  • Brazylia – 1,3 mln.
  • Stany Zjednoczone – 948 tys.
  • Indie – 917 tys.
  • Filipiny – 750 tys.
  • Peru – 664 tys.
  • Meksyk – 548 tys.
  • Kenia – 530 tys.[30]

Krytyka

Adwentyści są przedmiotem krytyki już od chwili swego powstania. Jednym z pierwszych krytyków był Dudley Marvin Canright (1840–1919), który początkowo był jednym z ważniejszych działaczy adwentyzmu, a później został baptystycznym pastorem[31][32]. Protestanccy teolodzy i religiolodzy często się zastanawiają nad przynależnością adwentystów do protestantyzmu, jak i chrześcijaństwa. Początkowo Walter Ralston Martin odmawiał adwentystom miana chrześcijańskiego wyznania, jednak w połowie XX wieku uznał, że adwentyści są chrześcijańskim wyznaniem, pomimo iż niektóre z ich doktryn mają heterodoksalny charakter[33]. Natomiast Anthony A. Hoekema (1913–1988) odmówił adwentystom miana chrześcijańskiego wyznania i zaliczył ich do kultów[34]. Krytyczne oceny wynikają m.in. ze szczególnej roli jaką adwentyści przyznają Ellen White.

Zarzuca się adwentystom, że gwiazdozbiór Oriona uczynili przedmiotem osobliwego kultu[35]. Jest to zarzut popularyzowany przez chrześcijan dnia sobotniego (wyłonionych przez ruch, na czele którego stał Alfred Kube). Austriaccy adwentyści poparli Anschluss[36].

Od końca lat 70. XX wieku adwentystyczne szpitale w USA stały się miejscem nadużyć finansowych w wysokości setek milionów dolarów. Ponadto w adwentystycznych szpitalach nieadwentystyczna część kadry jest dyskryminowana[37][38][39][40].

Adwentyści odpowiadają zwykle, że Dudley Marvin Canright nigdy nie był czołowym działaczem adwentystycznym. Twierdzą, że gwiazdozbiór Oriona nie jest przedmiotem kultu religijnego w Kościele Adwentystów[41].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Queen, Edward L.; Prothero, Stephen R.; Shattuck, Gardiner H. (2009). "Seventh-day Adventist Church". Encyclopedia of American religious history. Volume 3 (3rd ed.). New York: Infobase Publishing. s. 913. ISBN 978-0-8160-6660-5.
  2. ↑ "Seventh-day Adventists—The Heritage Continues Along". General Conference of Seventh-day Adventists. Zarchiwizowane 6 grudnia 2006. (dotęp 2007-01-17)
  3. ↑ Ronald L. Numbers, Prophetess of health: a study of Ellen G. White (3rd ed. 2008) s. xxiii–xxiv
  4. ↑ Adventist-owned Food Company Relaunches Famed "CHIP" Lifestyle Program Archived 2013-11-01 at the Wayback Machine (dostęp 2013-09-01)
  5. ↑ Seventh-day Adventist Church Fundamental Beliefs (dostęp 2011-06-22)
  6. ↑ Seventh-day Adventist World Church Statistics. "The Official Site of the Seventh-day Adventist world church". Adventist.org (dostęp 21 maja 2013)
  7. ↑ documents.adventistarchives.org/Statistics/ASR/ASR2017.pdf
  8. ↑ R.F. Cottrell (26 czerwca 1855). "Definite Time" (PDF). Review and Herald. Rochester, NY: James White. 06 (32): 5.
  9. ↑ P. Gerard Damsteegt (Fall 1992). "How Our Pioneers Discovered the Sanctuary Doctrine". Adventists Affirm.
  10. ↑ Neufield, D (1976). Sabbath Conferences. s. 1255–1256.
  11. ↑ Damsteegt, Pieter Gerard. "Foundations of the Seventh-day Adventist Message and Mission". Ellen G. White Estate (dostęp 31 sierpnia 2015)
  12. ↑ Zasady wiary – Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w RP [online], adwent.pl [dostęp 2018-02-25].
  13. ↑ Seventh-day Adventists—The Heritage Continues Along". General Conference of Seventh-day Adventists. Archived from the original 6 grudnia 2006 (dostęp 2007-01-17)
  14. ↑ Łyko 1970 ↓, s. 37-38.
  15. ↑ Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w RP – Dział Pytań Trudnych.
  16. ↑ 24. Służba Jezusa w niebiańskiej świątyni – Apologetyka [online], apologetyka.adwentysci.org [dostęp 2016-04-14].
  17. ↑ Wierzyć tak jak Jezus, Wydawnictwo Znaki Czasu, s. 181-183.
  18. ↑ a b Arkadiusz Piętka, Katolicy KADS 2008
  19. ↑ Zmanipulowany Dekalog – Apologetyka [online], apologetyka.adwentysci.org [dostęp 2016-12-17].
  20. ↑ Merlin D. Burt, Trójca w historii Kościoła Adwentystycznego (2009) KADS w RP Zbór Warszawa Centrum
  21. ↑ Karski 2004 ↓, s. 67.
  22. ↑ a b c Bert B. Beach, John Graz, Adwentyści pytają: odpowiedzi na 101 pytań, Wydawnictwo "Znaki Czasu", 2000, ISBN 83-7295-000-8.
  23. ↑ A presentation to the 48th International Ecumenical Seminar Non-denominational and Trans-confessional Movements July 2-9, 2014 Strasbourg, France. strasbourginstitute.org. [dostęp 2016-10-27].
  24. ↑ Humanitarian: Official website of the Seventh-day Adventist world church
  25. ↑ A miracle hospital opens in Hong Kong adventist.org
  26. ↑ Zdravko Plantak: The Silent Church: Human Rights and Adventist Social Ethics (Seventh-Day Adventism, Human Rights and Modern Adventist Soc). New York: St. Martin's Press, 1998, s. 211. ISBN 978-0-333-72448-4.
  27. ↑ Wyższa Szkoła Teologiczno-Humanistyczna im. M. Beliny-Czechowskiego
  28. ↑ adventist.org
  29. ↑ Seventh-Day Adventist World Church Statistics 2015
  30. ↑ Religion > Seventh-day Adventist Membership: Countries Compared NationMaster.com 2003–2016.
  31. ↑ D.M. Canright: Seventh-day Adventism Renounced. New York: 1914.
  32. ↑ Duch Proroctwa i krytycy (cz. I) – Apologetyka [online], apologetyka.adwentysci.org [dostęp 2016-10-11].
  33. ↑ Walter Martin: The Truth About Seventh-Day Adventism. Zondervan, 1960.
  34. ↑ Anthony A. Hoekema: The Four Major Cults: Christian Science, Jehovah's Witnesses, Mormonism, Seventh-day Adventism. Wm. Eerdmans, 1963. ISBN 0-85364-094-7.
  35. ↑ Nobilis O. Streda: Odkrycie tajemnicy Oriona. Wydawnictwo Duch Czasów.
  36. ↑ Christine E. King: The Nazi State and the New Religions: Five Case Studies in Non-Conformity. E. Mellen Press, 1982, s. 99.
  37. ↑ Douglas Hackleman, Who Watches Who Cares, Morrison, Colorado 2008, s. XXI nn ISBN 978-0-9814520-0-5
  38. ↑ More Siphoning of Money out of an Adventist Hospital – Shady Grove the Shakes Church
  39. ↑ Florida Hospital Pays More Than $1.4 Million to Settle Health-Care Fraud Allegations
  40. ↑ Walter Rea, The Pirates of Privilages grudzień, 1984
  41. ↑ Ellen White and Orion Nebula

Literatura

Linki zewnętrzne

Wspólnoty sabatariańskie
Wspólnoty protestanckie
Adwentyści
Zielonoświątkowcy
Antytrynitarze
Pozostali
Kościoły orientalne
Inne wspólnoty
Protestantyzm w Polsce
Historia
Według regionów
Największe wyznania
Ważniejsze zabytki
Przekłady Biblii
Organizacje
Oświata
Ważniejsze osoby
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_Adwentystów_Dnia_Siódmego&oldid=53315277”