Mieczysław Kłosiński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mieczysław Kłosiński
Ilustracja
por. Mieczysław Kłosiński
major broni pancernych major broni pancernych
Data i miejsce urodzenia

28 listopada 1905
Płock

Data i miejsce śmierci

20 lutego 1973
Springfield

Przebieg służby
Lata służby

1927–1947

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne w ZSRR
Armia Polska na Wschodzie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

14 pułk piechoty
Korpus Ochrony Pogranicza
(batalion KOP „Sejny”)
Szkoła Podchorążych Rezerwy Broni Pancernej
4 Batalion Czołgów
Pułk 7 Pancerny

Stanowiska

dowódca plutonu piechoty
dowódca plutonu ckm
dowódca kompanii ckm
komendant S.P.R.Br.Panc.
p.o. z-cy d-cy pułku pancernego
dowódca szwadronu w pułku pancernym

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
(kampania wrześniowa)
(front zachodni)

Późniejsza praca

Polski Korpus Przysposobienia i Rozmieszczenia

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami Srebrny Krzyż Zasługi Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Medal Wojska Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino
Gwiazda za Wojnę 1939–1945 (Wielka Brytania) Gwiazda Afryki (Wielka Brytania) Gwiazda Italii (Wielka Brytania)
Zarząd Wojskowego Klubu Sportowego Cuiavia (1935). Trzeci od prawej siedzi ppłk Hugo Mijakowski, a czwarty kpt. Jan Stefan Witkowski. W górnym rzędzie stoją od prawej: ppor. Mieczysław Kłosiński, por. Józef Koziński i ppor. Feliks Stawicki.
Oficerowie i żołnierze 14 pp (lata 1936-1937). Siedzą od prawej: 4 - por. Lucjan Smolarczyk, 5 - kpt. Ignacy Alejski, 7 - ppłk Franciszek Sudoł, 8 - kpt. Antoni Berger, 9 - por. Mieczysław Kłosiński.
Por. Mieczysław Kłosiński w ogródku z żoną Cecylią.
Porucznik Mieczysław Kłosiński podczas służby w Korpusie Ochrony Pogranicza.
Por. Mieczysław Kłosiński, jako komendant Szkoły Podchorążych Broni Pancernej, w rozmowie z gen. dyw. Władysławem Andersem.
Akt mianowania na stopień majora broni pancernych.
Symboliczna tablica upamiętniająca mjr. Mieczysława Kłosińskiego na włocławskim cmentarzu komunalnym.
Dokumenty z archiwum rodzinnego Edwarda Kurowskiego
Pozwolenie na prowadzenie pojazdów wojskowych wystawione przez dowództwo 2 Brygady Czołgów
Zaświadczenie o uprawnieniu do noszenia odznaczeń: Gwiazda za Wojnę 1939-45, Gwiazda Italii, Gwiazda Afryki
Legitymacja Odznaki Pamiątkowej 2 Korpusu Polskiego
Legitymacja Medalu Wojska
Legitymacja tymczasowa Srebrnego Krzyża Zasługi z Mieczami
Pozwolenie na prowadzenie wojskowych pojazdów mechanicznych
Legitymacja Krzyża Pamiątkowego Monte Cassino
Legitymacja Odznaki Pamiątkowej Pułku 7 Pancernego

Mieczysław Kłosiński (ur. 28 listopada 1905 w Płocku, zm. 20 lutego 1973 w Springfield) – porucznik piechoty Wojska Polskiego, major broni pancernych Polskich Sił Zbrojnych, komendant Szkoły Podchorążych Rezerwy Broni Pancernej, pełniący obowiązki zastępcy dowódcy Pułku 7 Pancernego.

Młodość[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Płocku jako syn Jana i Konstancji z Nowackich. Do Wojska Polskiego wstąpił w dniu 17 października 1927 roku. W toku swej służby awansował do stopnia kaprala i zaliczony został do korpusu podoficerskiego. W roku 1930 służył w wojskach pancernych i posiadał już rangę plutonowego. Rok później, po złożeniu maturalnych egzaminów eksternistycznych, został skierowany do bydgoskiej szkoły kształcącej podoficerów zawodowych na oficerów[1].

Absolwent Szkoły Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy. Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 5 sierpnia 1933 r. (opublikowanym w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 1933 roku) mianowany został na stopień podporucznika w korpusie oficerów piechoty, ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1933 roku i 20. lokatą[2][3]. Zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych (podpisanym w zastępstwie przez gen. dyw. Kazimierza Fabrycego) wcielony został do 14 pułku piechoty[4], stacjonującego we Włocławku. W pułku tym pełnił, między innymi, funkcje młodszego oficera – dowódcy plutonu w 4 kompanii strzeleckiej w II batalionie (na dzień 21 września 1933 roku i na dzień 4 września 1934 r.)[5] oraz dowódcy plutonu w 6 kompanii strzeleckiej w II batalionie (na dzień 17 września 1934 roku)[6]. Jako podporucznik 14 pułku piechoty zajmował na dzień 5 czerwca 1935 roku 18. lokatę w swoim starszeństwie (była to jednocześnie 137. lokata łączna wśród podporuczników korpusu piechoty)[7].

Awansowany do stopnia porucznika został ze starszeństwem z dnia 1 stycznia 1936 roku oraz 113. lokatą w korpusie oficerów piechoty[3]. Na dzień 21 września 1936 r. dowodził plutonem w 3 kompanii c.k.m. w III batalionie 14 pułku piechoty[a][8].

Służba w Korpusie Ochrony Pogranicza[b][edytuj | edytuj kod]

Rozkazem Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych z dnia 22 lutego 1937 r. (L.dz. 244/, tj. II-3) został przeniesiony z 14 pułku piechoty do Korpusu Ochrony Pogranicza. Na mocy rozkazu dowódcy KOP z dnia 27 lutego 1937 r. (L. dz. 1014/tj/Pers. I/37) został przydzielony do batalionu KOP „Sejny”. Po przybyciu w dniu 8 marca 1937 roku do batalionu „Sejny”[9], wyznaczony został przez jego dowódcę (rozkazem dziennym Nr 35 z dnia 9 marca 1937 r.) na stanowisko dowódcy plutonu w kompanii karabinów maszynowych. Od dnia 8 listopada do grudnia 1937 r. zajmował w zastępstwie stanowisko dowódcy kompanii k.m., a od dnia 23 maja 1938 r. do dnia 10 lipca 1938 r. pełnił obowiązki dowódcy tejże kompanii. Z dniem 11 lipca 1938 r. został ponownie mianowany dowódcą plutonu w kompanii ckm, po zdaniu agend dowódcy tej kompanii. Piastował również stanowisko prezesa Spółdzielni Spożywców KOP „Zgoda”, założonej przy macierzystym batalionie[10]. W grudniu 1938 r. został powołany na zastępcę prezesa zarządu Wojskowego Klubu Sportowego „Sejny”. W tym czasie zajmował również stanowisko prezesa sekcji strzeleckiej tego klubu[11]. Z dniem 17 lutego 1939 r. wszedł w skład komisji rewizyjnej WKS „Sejny”. Rozkazem dowódcy brygady KOP „Grodno” z dnia 31 marca 1939 r. został wyznaczony, wraz ze st. sierż. Janem Podsiadłym, asesorem Wojskowego Sądu Rejonowego w Grodnie. W tym czasie pozostawał nadal na stanowisku dowódcy plutonu w kompanii karabinów maszynowych[c]. Na dzień 23 marca 1939 roku zajmował 98. lokatę wśród poruczników korpusu piechoty w swoim starszeństwie (starszeństwo z dnia 1 stycznia 1936 r.)[13]. W dniu 28 maja 1938 r. rozkazem dowódcy KOP odznaczony został Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę. Na mocy zarządzenia z dnia 11 lipca 1938 roku, podpisanego przez Prezesa Rady Ministrów Felicjana Sławoja Składkowskiego, nadano por. Kłosińskiemu Srebrny Krzyż Zasługi – za zasługi w służbie granicznej[d][14].

Kampania wrześniowa[edytuj | edytuj kod]

We wrześniu 1939 roku por. Kłosiński zajmował stanowisko dowódcy kompanii c.k.m. odtworzonego (po zmobilizowaniu II batalionu 134 pułku piechoty rezerwowego) batalionu KOP „Sejny”[15][16]. W dniu 6 września batalion wyruszył z Sejn, by dnia 17 września 1939 r. dotrzeć nad Niemen, gdzie jego dowódca dowiedział się o sowieckiej agresji. W związku z tym batalion powrócił do miasteczka Sopoćkinie (por. Kłosiński o agresji radzieckiej dowiedział się we wsi Hoża[17]). W dniu 21 września 1939 r. wieczorem batalion „Sejny” (w składzie 1 i 5 kompanii strzeleckich oraz większości kompanii ckm, przy której pozostał por. Kłosiński) rozlokowany był na przedpolu Sopoćkiń i osłaniał stacjonujący tu sztab polowy DOK Nr III oraz kwaterę jego dowódcy – gen. bryg. Józefa Olszyny-Wilczyńskiego (który został zamordowany przez Rosjan w pobliżu Spoćkiń następnego dnia rano). W nocy z 21 na 22 września część kompanii ckm (bez porucznika Kłosińskiego) wraz z 2 i 3 kompaniami strzeleckimi baonu „Sejny” wzięły udział w próbie uchwycenia mostu na rzece Łosośnie, co miało przeciwdziałać spodziewanemu radzieckiemu uderzeniu z kierunku Grodna. Oddziały wysłane zostały zarekwirowanymi autobusami, lecz nie zdołały uchwycić mostu przed radzieckimi czołgami z Oddziału Wydzielonego 2 Brygady Pancernej. W okolice Spoćkiń oddziały te powróciły w godzinach popołudniowych 22 września, lecz nie dotarły do samego miasteczka, gdyż w nocy z 21 na 22 września pozostała część baonu „Sejny” wzięła udział w jego obronie przed sowieckimi czołgami i po godzinnej walce została zmuszona do wycofania się, ponosząc przy tym znaczne straty[18][19]. Podczas obrony Sopoćkiń niepełna kompania ckm dowodzona przez por. Kłosińskiego zwalczała ogniem cekaemów i moździerzy atak wrogich czołgów. Następnie osłaniała ona wycofywanie się pododdziałów baonu za Kanał Augustowski, gdzie nastąpiło połączenie z grupami wracającymi z nieudanej próby uchwycenia mostu[20]. W dniu 23 września żołnierze baonu „Sejny” walczyli w rejonie śluzy Nowosiółki i w Kaletach, gdzie Rosjanie zamordowali kilku ujętych żołnierzy batalionu oraz załogę strażnicy KOP „Jelinki”. Obroną Kalet dowodził ppłk Michał Osmola – dowódca batalionu „Sejny”. Obrona tej miejscowości przed sowiecką piechotą i czołgami trwała od godziny 16:00 do godziny 17:30. Żołnierze polscy otrzymali rozkaz prowadzenia walk opóźniających i zbiórki w Budwieciu[21]. Następnie batalion odszedł w ogólnym kierunku na Stanowisko i Giby. Kompanie rozbite w lasach augustowskich zbierały się do północy w nakazanym rejonie. Po osiągnięciu Budwiecia ppłk Osmola – wobec braku żywności, amunicji i przede wszystkim możliwości prowadzenia dalszych działań – podjął decyzję o zaniechaniu dalszej walki. W dniu 24 września 1939 roku około godziny 1:30 porucznik Mieczysław Kłosiński wraz z resztkami batalionu KOP „Sejny” przekroczył granicę z Litwą w miejscowości Kouknary (obecnie Kauknoris), udając się na internowanie[e]. Na Litwę dotarło około 30% pierwotnego stanu osobowego batalionu[22][23].

Internowanie i radziecka niewola[edytuj | edytuj kod]

Zaraz po przekroczeniu granicy polsko-litewskiej przez ostatnie wozy batalionu pojawiły się czołgi sowieckie, które zatrzymały się na tejże granicy. Baon przybył do miejscowości Kopciowo, gdzie złożył broń na żądanie władz litewskich[23]. Tutaj nastąpił postój, a Litwini nakarmili polskich żołnierzy. W Olicie oddzielono oficerów od żołnierzy, a ci pierwsi trafili na krótko do Rakiszek, po czym przeniesiono ich do obozu w Kalwarii na Suwalszczyźnie. W listopadzie 1939 roku wraz z por. Kłosińskim przebywało w obozie internowania w Kalwarii około sześciuset oficerów Wojska Polskiego[24]. Po aneksji Litwy przez ZSRR, dokonanej w czerwcu 1940 r., trafił w dniu 10 lipca 1940 roku[25] do obozu w Putywlu na Ukrainie, a z dniem 22 czerwca 1941 r. przeniesiony został do obozu NKWD w Griazowcu (Rosja)[26][f]. W wyniku „amnestii” ogłoszonej po podpisaniu układu Sikorski-Majski został zwolniony z obozu. W dniu 3 września 1941 roku przybył do Tatiszczewa, gdzie wstąpił do organizowanych tam Polskich Sił Zbrojnych dowodzonych przez gen. dyw. Władysława Andersa.

W Polskich Siłach Zbrojnych[edytuj | edytuj kod]

W dniu 5 marca 1942 roku sformowano w Kaindzie (Kirgizja), na terenie ZSRR, Szkołę Podchorążych Rezerwy Broni Pancernej dla nowych elewów, wchodzącą w skład Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej (utworzonego z dniem 15 lutego 1942 roku w Karabałty – Woźniesienowka). Porucznik Mieczysław Kłosiński (przeniesiony już w tym czasie do korpusu oficerów broni pancernych[27]) został komendantem I promocji tejże szkoły[g][28]. Słuchacze przybyli do szkoły w dniu 26 lutego 1942 r., a I promocja miała swój okres unitarny w okresie od 5 do 21 marca 1942 roku. W dniu 26 marca 1942 r. kadrę i słuchaczy szkoły przewieziono koleją do Krasnowodzka, a w dniu 2 kwietnia 1942 roku przetransportowano ich statkiem do Persji[29]. W dniu 27 kwietnia 1942 r. szkołę przeniesiono do Egiptu, następnie do Palestyny[h], potem zaś do Iraku[i]. Dopiero tu rozpoczęto właściwe szkolenie pancerne, które zakończono 27 lutego 1943 roku. Szkołę ukończyło 102 uczniów (z rozpoczynających kurs 148 elewów), którzy zostali promowani na podchorążych[29]. Mieczysław Kłosiński zajmował stanowisko komendanta Szkoły Podchorążych Rezerwy Broni Pancernej przez cały okres trwania I promocji[j], a na zakończenie szkolenia odebrał defiladę swych podkomendnych[k][31]. Po ewakuacji ze Związku Radzieckiego oraz przybyciu na Bliski Wschód, porucznik Kłosiński znajdował się na ewidencji 4 Batalionu Czołgów[32].

Awansowany do stopnia kapitana został ze starszeństwem z dniem 1 marca 1944 roku. Od dnia 15 września 1945 roku służył w Pułku 7 Pancernym[l][33]. Powrót pułku z Włoch do Wielkiej Brytanii odbywał się w trzech transportach. Kapitan Kłosiński powrócił ostatnim z nich, który w dniu 5 lipca 1946 r. przemieszczony został z Gubbio (miejsce stacjonowania pułku) do Maceraty. Kilka dni później 22 oficerów i 244 szeregowych trafiło do obozu przejściowego w Neapolu, skąd w dniu 15 lipca o godzinie 18:00 odpłynęli brytyjskim statkiem s.s. „Ormonde”. Do Zjednoczonego Królestwa kpt. Mieczysław Kłosiński przybył w dniu 22 lipca 1946 roku. Sporządzona dzień później w obozie Hardwick Hall[m] (hrabstwo Derbyshire) obsada Pułku 7 Pancernego wykazywała kpt. Mieczysława Kłosińskiego na stanowisku pełniącego obowiązki zastępcy dowódcy pułku[34].

Na podstawie rozkazu L. dz. 6675/Pers/46 z dnia 17 sierpnia 1946 roku mianowano go dowódcą szwadronu w Pułku 7 Pancernym[32][n]. Wybrany został na przewodniczącego „Kapituły Odznaki Pułkowej Pułku 7 Pancernego”[o], której pierwsze posiedzenie odbyło się w dniu 10 sierpnia 1946 roku[36]. Dnia 14 sierpnia 1946 roku Kapituła Odznaki Pułkowej Pułku 7 Pancernego złożyła wniosek o nadanie kpt. Kłosińskiemu odznaki pułkowej rzeczywistej[37]. Przyznana mu odznaka pułkowa nosiła numer 2B[p][38].

W dniu 26 marca 1947 r. otrzymał stopień oficera Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia oraz numer osobowy 6971[32]. Podczas swego pobytu na obczyźnie uzyskał tytuł inżyniera[39], a przez władze emigracyjne awansowany został w 1947 roku do rangi majora[39]. Na początku 1952 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych. W dniu 18 lutego 1952 r. przybył do Nowego Jorku na pokładzie statku s.s. „Homeland”, którym wypłynął z Southampton dnia 9 lutego 1952 roku. Jako miejsce swego pobytu wskazał wówczas New Haven w stanie Connecticut. Do końca życia mieszkał już w USA. Zmarł w dniu 20 lutego 1973 r. pod nazwiskiem Mitchell Klosinski w Springfield (stan Massachusetts).

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Mieczysław Kłosiński żonaty był z Cecylią z domu Kurowską (ur. w Sierpcu dnia 30 grudnia 1907 r., zm. 4 września 1986 r. we Włocławku), córką emerytowanego starszego sierżanta 14 pp – Józefa Kurowskiego i Heleny. Związek małżeński zawarli we włocławskiej parafii wojskowej pw. Św. Michała w dniu 27 czerwca 1936 roku. Mieli syna Tadeusza Mieczysława (ur. 17 czerwca 1937 w Grodnie, zm. 1 września 2002 we Włocławku). Żona i syn spoczywają na włocławskim cmentarzu (sektor 34, rząd 4, grób 56). Na ich grobie znajduje się symboliczna płyta nagrobna Mieczysława Kłosińskiego. Zawarto na niej informację, że był majorem Wojska Polskiego, uczestnikiem kampanii wrześniowej, kampanii afrykańskiej i bitwy pod Monte Cassino, odznaczonym orderami polskimi i zagranicznymi.

Awanse[edytuj | edytuj kod]

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Część literatury podaje, że podczas swej służby w 14 pułku piechoty ppor. / por. Mieczysław Kłosiński dowodził również kompanią strzelecką i kompanią administracyjną[1].
  2. Dane dotyczące służby por. Mieczysława Kłosińskiego w Korpusie Ochrony Pogranicza opracowano na podstawie informacji ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie.
  3. Rocznik Oficerski 1939 podaje, że na dzień 23 marca 1939 roku porucznik Mieczysław Kłosiński zajmował stanowisko dowódcy plutonu w kompanii odwodowej batalionu KOP „Sejny”. Jednakże w świetle treści rozkazów dziennych batalionu „Sejny”, wydaje się to być pomyłką, gdyż od marca 1937 r. piastował on nieprzerwanie funkcję dowódcy plutonu w kompanii k.m. tegoż batalionu[12].
  4. W Monitorze Polskim (w którym ogłoszono to nadanie) wskazano, że Srebrny Krzyż Zasługi przyznany został porucznikowi Mieczysławowi Kłosińskiemu za zasługi w służbie Korpusu Ochrony Pogranicza.
  5. Jego relacja z kampanii wrześniowej znajduje się w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie.
  6. Według części źródeł po okresie internowania na Litwie został aresztowany przez NKWD, potem przebywał w obozie „Kozielsk II”, następnie w moskiewskich więzieniach Butyrki i Lefortowo, a w końcu w łagrze w Griazowcu, skąd po „amnestii” trafił do armii gen. Andersa[1].
  7. W początkowym okresie swej służby w ZSRR dowodził kompanią w 5 batalionie pancernym (oficerowie i żołnierze przydzielani wówczas do korpusu broni pancernych, a stawiający się do służby w Tatiszczewie – miejscu formowania 5 Dywizji Piechoty, otrzymywali przydział do 5 batalionu pancernego)[1].
  8. W Palestynie kursanci uczestniczyli w licznych wykładach i nauce musztry oraz pełnili warty[30].
  9. Według części źródeł w połowie maja 1942 r. szkoła powróciła z Palestyny do Egiptu, gdzie otrzymała sfatygowane lekkie czołgi i spotkała się z żołnierzami Pułku Ułanów Karpackich. W połowie czerwca tegoż roku szkoła była znów w Palestynie na Hill 69, gdzie rozpoczęto szkolenie pancerne. We wrześniu 1942 r., przez egipskie miasto Al-Kantara, szkoła dotarła do Suezu i zaokrętowała się na statek s.s. „Kościuszko”. Następnie szkoła dotarła do Iraku i poruszając się, częściowo pociągiem, wzdłuż rzeki Tygrys dotarła do celu i wyładowała się w obozie Kizil – Ribat[30].
  10. Ostatnie kursy (promocje) szkoły odbywały się już we Włoszech.
  11. Po zakończeniu szkolenia I promocji Szkoły Podchorążych Rezerwy Broni Pancernej por. / kpt. Mieczysław Kłosiński kierował innymi kursami w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernej, prowadzonymi na terenie Środkowego Wschodu i Włoch[1].
  12. Pułk 7 Pancerny powstał z dniem 15 września 1944 roku, a po zakończeniu działań wojennych stacjonował we Włoszech.
  13. Było to ostatnie w dziejach miejsce postoju Pułku 7 Pancernego.
  14. Według części źródeł Mieczysław Kłosiński od września 1945 roku aż do demobilizacji dowodził szwadronem marszowym Pułku 7 Pancernego[1].
  15. Kapituła odznaki pułkowej była pięcioosobowa i wyznaczył ją dowódca Pułku 7 Pancernego – mjr Leon Jankowski – z grona oficerów mających najdłuższy okres służby w tej jednostce. Oprócz kapitana Kłosińskiego w jej skład weszli: por. Jan Bik (zastępca przewodniczącego), por. Kazimierz Antosiewicz (członek), por. Janusz Nowakowski (członek) oraz ppor. Bogdan Sekunda (członek). Sekretarzem Kapituły został por. Eugeniusz Bajorek[35].
  16. Ówczesny numer ewidencyjny kapitana Mieczysława Kłosińskiego to 1905/50/III.
  17. Awansowany na podstawie Rozkazu Naczelnego Wodza PSZ Nr L.1480/Pers.Pfn.1945 r.
  18. Odznaczony na podstawie Rozkazu Personalnego 2 Korpusu Nr 141/45.
  19. Odznaczenie nastąpiło na podstawie rozkazu dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza z dnia 10 maja 1938 roku.
  20. Odznaczony na podstawie Rozkazu Dowództwa 2 Korpusu Nr 140/XVI/A.S./tjn. z dnia 29 sierpnia 1945 roku.
  21. Odznaczony na podstawie Rozkazu Personalnego 2 Korpusu Nr 165/46.
  22. Odznaczony na podstawie Dodatku Personalnego Pułku 7 Pancernego Nr 83 z dnia 20 grudnia 1945 roku.
  23. Odznaczony na podstawie Dodatku Personalnego Pułku 7 Pancernego Nr 83 z dnia 20 grudnia 1945 roku.
  24. Odznaczony na podstawie Dodatku Personalnego Pułku 7 Pancernego Nr 83 z dnia 20 grudnia 1945 roku.
  25. Odznaczony na podstawie rozkazu Pułku 7 Pancernego Nr 49 z dnia 25 listopada 1946 roku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Kowalski 1999 ↓, s. 176.
  2. a b Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 VIII 1933, s. 155.
  3. a b c Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 365.
  4. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 9 z 15 VIII 1933, s. 164.
  5. Ciesielski 2008 ↓, s. 289.
  6. Ciesielski 2008 ↓, s. 292.
  7. Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1935 ↓, s. 157.
  8. Ciesielski 2008 ↓, s. 295.
  9. Ciesielski 2008 ↓, s. 115.
  10. Kowalski 1999 ↓, s. 139.
  11. Ochał 2017 ↓, s. 554.
  12. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 938.
  13. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 79.
  14. Monitor Polski ↓, Nr 159 z 15 VII 1938, s. 1.
  15. Kryska-Karski i Barański 1974 ↓, s. 42.
  16. Kowalski 1999 ↓, s. 175.
  17. Kowalski 1999 ↓, s. 187.
  18. Ochał 2017 ↓, s. 594–595.
  19. Kowalski 1999 ↓, s. 210–212.
  20. Kowalski 1999 ↓, s. 211.
  21. Kowalski 1999 ↓, s. 226.
  22. Ochał 2017 ↓, s. 595.
  23. a b Kowalski 1999 ↓, s. 230.
  24. Kowalski 1999 ↓, s. 238–239.
  25. Pięta, Roman i Szczurowski 1997 ↓, s. 339.
  26. Indeks Represjonowanych ↓.
  27. Samira 1978 ↓, s. 295–300.
  28. Samira 1978 ↓, s. 299.
  29. a b Żebrowski 1971 ↓, s. 489.
  30. a b Szkoda 1963 ↓, s. 35.
  31. Szkoda 1963 ↓, s. 36.
  32. a b c d Dane pochodzą z karty personalnej żołnierza Polskich Sił Zbrojnych.
  33. Suchcitz i Wroński 2002 ↓, s. 42, 46.
  34. Suchcitz i Wroński 2002 ↓, s. 27.
  35. Suchcitz i Wroński 2002 ↓, s. 39.
  36. Suchcitz i Wroński 2002 ↓, s. 39, 43.
  37. Suchcitz i Wroński 2002 ↓, s. 49.
  38. Suchcitz i Wroński 2002 ↓, s. 50, 71.
  39. a b c Żebrowski 1971 ↓, s. 559.
  40. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. ↓, Nr 3 z 11 XI 1938, s. 47.
  41. Suchcitz i Wroński 2002 ↓, s. 71.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]