Tropidia

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Tropidia
Ilustracja
Tropidia curculigoides
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

storczykowate

Podrodzina

epidendronowe

Rodzaj

Tropidia

Nazwa systematyczna
Tropidia Lindl.
Edwards's Bot. Reg. 19: t. 1618 (1833)[3].
Typ nomenklatoryczny

T.curculigoides Lindl.[4]

Synonimy

Chloidia Lindley
Cnemidia Lindley
Decaisnea Lindl. ex Wall.
Govindooia Wight
Kalimantanorchis Tsukaya, M.Nakaj. & H.Okada
Muluorchis J.J.Wood
Ptychochilus Schauer
Schoenomorphus Thorel ex Gagnep.[5][6][7]

Tropidiarodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Obejmuje 33 gatunki[6]. Zasięg rodzaju obejmuje Azję Południowo-Wschodnią, gdzie występuje najwięcej gatunków, kilka rośnie w Australii i Oceanii, a jeden także w Ameryce Południowej i Środkowej. Przedstawiciele rodzaju występują w południowo-wschodnich i południowo-centralnych Chinach w prowincjach Hajnan oraz w Tybecie, w Japonii, Tajwanie, w indyjskim stanie Asam, w Bangladeszu, na Sri Lance, w Kambodży, Laosie, Tajlandii, Wietnamie, Mjanmie, na Jawie i Borneo, Filipinach, Sumatrze, w Nowej Gwinei, w północnych stanach Australii, Samoa, Vanuatu. Jeden gatunek z tego rodzaju (Tropidia polystachya[8]) występuje także w Ameryce Południowej i Środkowej, w takich krajach jak: Meksyk, Kuba, Bahamy, Dominikana, Haiti, Jamajka, Portoryko, Gwatemala, Honduras, Nikaragua, Wenezuela, Kolumbia, Ekwador, w tym na Wyspach Galapagos[6].

Rośliny z rodzaju Tropidia są storczykami naziemnymi rosnącymi w runie cienistych lasów, zwykle wśród opadłych liści oraz na glebach gliniastych. Dwa gatunki są bezlistne i bez chlorofilu – czerpią substancje odżywcze od grzybów, na których pasożytują. Związki z grzybami są przypisywane także innym gatunkom posiadającym specyficzne, bulwkowate zgrubienia na korzeniach[6].

W 1984 Lawler zaobserwował, że wywar z korzeni gatunku Tropidia curculigoides w Azji jest wykorzystywany do leczenia biegunki, zaś wywar z całej rośliny do leczenia malarii[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Rośliny naziemne, zielone lub bez chlorofilu. Rozrastają się za pomocą tęgich[5], ale krótkich kłączy, stąd zwykle tworzą kępy[8]. Korzenie drutowate, włókniste, rozgałęzione, czasem ze zgrubieniami. Łodyga sztywna (trzcinowata), gładka, wyprostowana i często rozgałęziona[6][5][8].
Liście
Jajowate do wąskolancetowatych, zaostrzone, od dwóch do kilku[6]. U nasady zwężone w formę pochwy obejmującej łodygę[5].
Kwiaty
Skupione po kilka do wielu w szczytowych, rzadziej wyrastających z kątów górnych liści[8] i raczej krótkich[5] kwiatostanach groniastych lub wiechowatych. Kwiaty są odwrócone lub nie, raczej niewielkie[5]. Listki okwiatu podobnej długości, boczne często stykają się na pewnej długości. Warżka z krótką ostrogą lub bez, łódeczkowata, często przewężona w środku, z częścią wierzchołkową (epichilem) rozszerzoną, zaostrzoną i mniej lub bardziej podwiniętą. Prętosłup krótki, prosty, krótszy od warżki, z okazałym rostellum. Pylnik wzniesiony, złożony z dwóch dwudzielnych pyłkowin umocowanych na małym, jajowatym viscidium. Zalążnia cylindryczna[6][5].
Owoce
Cylindryczno-jajowate torebki z sześcioma żebrami[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj sklasyfikowany do plemienia Tropidieae, podrodzina epidendronowe (Epidendroideae), rodzina storczykowate (Orchidaceae), rząd szparagowce (Asparagales) w obrębie roślin jednoliściennych[4][9][10].

Wykaz gatunków[6][7]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-01-01] (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2016-01-01].
  4. a b Tropidia. Tropicos.org. [dostęp 2016-01-01].
  5. a b c d e f g Tropidia Lindley. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-01-03].
  6. a b c d e f g h i j Tropidia. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2022-11-05].
  7. a b Tropidia. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-06-04].
  8. a b c d James D. Ackerman, Tomotris Rafinesque: Tropidia Lindley. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-01-03].
  9. Tropidia. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2016-01-01].
  10. Tropidia. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-06-04].