Zabrzeg (gmina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zabrzeg
gmina wiejska
1945–1954
Państwo

 Polska

Województwo

1945–50: śląskie
1950–53: katowickie
1953–54: stalinogrodzkie

Powiat

bielski

Data powstania

1 grudnia 1945

Data likwidacji

5 października 1954

Siedziba

Zabrzeg

Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad

3

brak współrzędnych

Zabrzeg (1973–77 Ligota) – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 19451954[1] w województwie śląskim (śląsko-dąbrowskim), katowickim i stalinogrodzkim. Siedzibą władz gminy był Zabrzeg.

Jako gmina jednostkowa, Zabrzeg od 28 lipca 1920 przynależał do woj. śląskiego (powiat bielski).

Gmina zbiorowa Zabrzeg powstała 1 grudnia 1945 w tymże powiecie i województwie, która objęła dotychczasowe gminy jednostkowe Zabrzeg, Bronów i Ligotę[2][3].

1 stycznia 1951 z gminy Zabrzeg wyłączono osiedle Podkępie (57,7275 ha) należące do Ligoty, natomiast do gminy Zabrzeg (do Ligoty) włączono obszar o powierzchni 23,3283 z Czechowic w gminie Czechowice-Dziedzice[4]

W rozporządzeniu z 1950 roku mowa jest o wymianie części obszarów między gminą Ligota a gminą Czechowice. Użycie sformułowania gmina w tym kontekście jest niefortunne ponieważ nawiązuje do obszarów przedwojennych gmin jednostkowych, a nie obowiązujących gmin zbiorowych (Ligota należała do gminy Zabrzeg, a Czechowice do gminy Czechowice-Dziedzice). Wszystkie powojenne wykazy jednostek administracyjnych to potwierdzają[5][6][7][8][9].

Według stanu z 1 lipca 1952 gmina Zabrzeg składała się z 3 gromad: Międzyrzecze Bronów, Ligota i Zabrzeg[10]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę woj. śląskiego na katowickie[11], a 9 marca 1953 kolejno na woj. stalinogrodzkie[12].

1 stycznia 1954 roku część obszaru gminy Zabrzeg (części gromad Ligota i Zabrzeg) włączono do gminy Pszczyna (do gromady Łąka)[13], w celu uregulowania przebiegu granic administracyjnych w związku z planowanym sztucznym Jeziorem Goczałkowickim.

Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą znoszącą gminy[14] – z jej terenu powstały gromady Ligota i Zabrzeg.

Na terenie dawnej gminy 1 stycznia 1973 roku[15] utworzono gminę Ligota (od 1 lutego 1977 część gminy Czechowice-Dziedzice[16]).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Od 1 grudnia 1945 do 28 września 1954 roku.
  2. Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 o podziale powiatu bielskiego w województwie śląsko-dąbrowskim na gminy wiejskie i gromady (Katowice: Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki z dnia 22 grudnia 1945 r., Nr. 34, Poz. 450)
  3. Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
  4. Dz.U. z 1950 r. nr 57, poz. 514
  5. Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
  6. Rocznik Statystyczny (1947). statlibr.stat.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-28)].. Główny Urząd Statystyczny (Wydawnictwo zatwierdzone przez Ministerstwo Oświaty pismem Nr VI Oc.– 3118 47 z dn. 9 listopada 1947 jako książkę zalecaną do bibliotek nauczycielskich), s. 23.
  7. Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej (1948): Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948, s. 175.
  8. Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Kolumna, 1948, s. 56, 197.
  9. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  10. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
  11. Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255
  12. Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51
  13. Dz.U. z 1953 r. nr 41, poz. 187
  14. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  15. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  16. Dz.U. z 1977 r. nr 3, poz. 14