Przejdź do zawartości

Ługańsk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ługańsk
Луганськ
Ilustracja
Herb Flaga
Herb flaga Ługańska↗
Państwo

 Ukraina

Obwód

 ługański

Burmistrz

Manolis Piławow

Powierzchnia

269,61 km²

Wysokość

105 m n.p.m.

Populacja (2020)
• liczba ludności


401 297[1]

Nr kierunkowy

+380 642

Kod pocztowy

91000-91479

Tablice rejestracyjne

BB

Położenie na mapie obwodu ługańskiego
Mapa konturowa obwodu ługańskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Ługańsk”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Ługańsk”
Ziemia48°34′N 39°20′E/48,566667 39,333333
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa
Dom Sowietów
Dom Kultury

Ługańsk (ukr. Луганськ, Łuhansk; ros. Луга́нск, Ługansk) – miasto we wschodniej części Ukrainy, przy granicy z Rosją. Stolica obwodu ługańskiego. Leży w Donieckim Zagłębiu Węglowym. W latach 1935–1958 i 1970–1991 nosił nazwę Woroszyłowgrad. Od 2014 miasto okupowane przez prorosyjskich separatystów, w 2022 anektowane przez Federację Rosyjską, co nie zostało uznane międzynarodowo.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

14 listopada 1795 r. caryca Katarzyna II wydała ukaz nakazujący budowę pierwszej huty żelaza na południu imperium. Zadanie to zostało powierzone szkockiemu architektowi i mechanikowi Charlesowi Gascoigne. Pierwszy wielki piec uruchomiono 4 października 1800 r. W 1812 roku, podczas wojny z Napoleonem, Zakłady Ługańskie były ważnym ośrodkiem produkcji armat i amunicji. Wokół zakładów metalurgicznych zaczęła rozwijać się osada rzemieślniczo-handlowa. Rozwinięty był zwłaszcza drobny przemysł tłuszczowy[2]. Duży impuls dla intensywnego rozwoju przemysłu dało otwarcie linii kolejowej do Debalcewa w 1878 roku (Kolej Jekateryninska)[2]. 3 września 1882 r. imperator Aleksander III zatwierdził postanowienie rosyjskiej rady ministrów o utworzeniu miasta Ługańsk na bazie osady wokół zakładów oraz wsi Kamjanyj Brid (ros. Kamiennyj Brod). W 1896 r. niemiecki przedsiębiorca Gustaw Hartmann otworzył w Ługańsku fabrykę parowozów, a Belgowie otworzyli fabrykę wyrobów emaliowanych[2]. W 1897 miasto liczyło 20,4 tysiące mieszkańców, z tego około połowa pracowała w przemyśle[2].

Po rewolucji październikowej miasto weszło w skład Doniecko-Krzyworoskiej Republiki Radzieckiej, której na krótko zostało stolicą w kwietniu 1918 r. Ciężkie walki o Ługańsk toczyły się podczas walk o Donbas między marcem a majem 1919 r., opanowane przez czerwonych w marcu 1919 r. miasto zostało zdobyte przez białych 4 maja 1919 r. po zaciętej walce[3]. Czerwoni odzyskali Ługańsk w toku operacji donbaskiej 27 grudnia tego samego roku[4].

Pod rządami radzieckimi nastąpił dalszy rozwój przemysłu, zwłaszcza w postaci znacznie rozbudowanej fabryki parowozów, noszącej teraz nazwę zakładów im. Rewolucji Październikowej, uruchomionej ponownie w 1933[2]. W 1926 ludność liczyła 71,8 tysiąca, a w 1934 – 196 tysięcy[2]. W 1931 roku w Ługańsku pojawiły się autobusy miejskie, a w 1934 roku uruchomiono linię tramwajową[2]. Od 1938 roku miasto zostało stolicą obwodu ługańskiego.

Pomiędzy 17 lipca 1942 a 14 lutego 1943 Ługańsk znajdował się pod okupacją niemiecką[2]. Po 1945 roku w mieście istniały dwa obozy dla jeńców niemieckich. W latach 1935–1958 i 1970–1991 miasto nazywało się Woroszyłowgrad, na cześć Klimienta Woroszyłowa, któremu wzniesiono również w mieście konny pomnik.

6 kwietnia 2014 Ługańsk został faktycznie opanowany przez prorosyjskich separatystów, będących przeciwnikami rządu w Kijowie. Stanowił stolicę istniejącej do 2022 roku nieuznawanej międzynarodowo Ługańskiej Republiki Ludowej.

W mieście jest kilka uczelni, między innymi Państwowy Uniwersytet Rolniczy, Uniwersytet Pedagogiczny, Uniwersytet Medyczny.

Ludność

[edytuj | edytuj kod]

Największą liczbę ludności Ługańsk miał w 1995 r. – 535 800 osób. Według spisu powszechnego z roku 2001 Ługańsk liczył 463 tys. osób. Narodowość ukraińską deklarowało 50% mieszkańców, a rosyjską – 47%. Dla 84,73% ludności językiem ojczystym był rosyjski, a dla 14,33% ukraiński[5]. W 2013 roku w Ługańsku mieszkało 425 848 osób.

Historyczny skład narodowościowy miasta na podstawie danych ze spisów powszechnych Imperium Rosyjskiego, Związku Radzieckiego i Ukrainy:

  1. Rosjanie: 13 907 (68,16%)
  2. Ukraińcy: 3902 (19,12%)
  3. Żydzi: 1449 (7,1%)
  4. Białorusini: 716 (3,51%)
  5. Ormianie: 109 (0,5%)
  6. Polacy: 101 (0,5%)
  7. Niemcy: 101 (0,5%)
  8. Romowie: 48 (0,24%)
  1. Rosjanie: 31 258 (43,69%)
  2. Ukraińcy: 31 127 (43,50%)
  3. Żydzi: 7132 (9,97%)
  4. Polacy: 461 (0,64%)
  5. Niemcy: 375 (0,52%)
  6. Ormianie: 329 (0,46%)
  7. Białorusini: 190 (0,27%)
  8. Romowie: 121 (0,17%)
  1. Ukraińcy: 119 105 (56,27%)
  2. Rosjanie: 77 107 (36,43%)
  3. Żydzi: 10 622 (5,02%)
  4. Białorusini: 1124 (0,53%)
  • 2001
  1. Ukraińcy: 49,6%
  2. Rosjanie: 47%
  3. Białorusini: 1%
  4. Żydzi: 1%

Podział administracyjny

[edytuj | edytuj kod]

Ługańsk dzieli się na 4 rejony:

  • rejon artemiwski (ukr. Артемівський район) – w jego skład wchodzi miasto Aleksandrowsk (ukr. Олександрівськ) oraz osiedla Tepłyczne (ukr. Тепличне) i Dzerżynśke (ukr. Дзержинське), a także osiedle typu miejskiego Juwiłejne (ukr. Ювілейне)
  • rejon żowtnewy (ukr. Жовтневий район) – w jego skład wchodzi miasto Szczastia (ukr. Щастя). Rejon ten jest pod względem obszaru największym rejonem miejskim Ukrainy.
  • rejon kamjanobridski (ukr. Кам'янобрідський район)
  • rejon łeninski (ukr. Ленінський район)[9]

Gospodarka

[edytuj | edytuj kod]

Duży ośrodek przemysłu ciężkiego, znany między innymi z największej w Europie fabryki lokomotyw spalinowych (Łuhanśkyj Tepłowozobudiwnyj Zawod) oraz dużej fabryki amunicji.

W mieście znajduje się stacja kolejowa Ługańsk.

Kluby sportowe

[edytuj | edytuj kod]

Znane osoby związane z miastem

[edytuj | edytuj kod]

Miasta partnerskie

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Численность населения в городе Луганск [online] [dostęp 2020-11-07].
  2. ↑ a b c d e f g h Marcin Rechłowicz. Tramwaje w Ługańsku. „Świat kolei”. 3/2011. s. 48–51.
  3. ↑ Red. M. Suprunenko i inni, Istorija Ukrajinśkoji RSR. Tom p’jatyj: Wełyka Żowtnewa socialistyczna rewolucija i hromadianśka wijna na Ukrajini (1917-1920), Naukowa Dumka, Kyjiw 1977, s. 413–414.
  4. ↑ ДОНБАСЬКА ОПЕРАЦІЯ [online], resource.history.org.ua [dostęp 2018-08-25].
  5. ↑ Розподіл населення регіонів України за рідною мовою у розрізі адміністративно-територіальних одиниць.
  6. ↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей [online], demoscope.ru [dostęp 2017-11-28].
  7. ↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей [online], demoscope.ru [dostęp 2017-11-28].
  8. ↑ Демоскоп Weekly – Приложение. Справочник статистических показателей [online], demoscope.ru [dostęp 2017-11-28].
  9. ↑ Генеральный план Луганска.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Miasta obwodu ługańskiego

Rejony obwodu ługańskiego
Rejony

herb obwodu ługańskiego

Podział administracyjny Ukrainy
Obwody
Republika autonomiczna
Miasta wydzielone
Miasta obwodowe

  1. ↑ a b c Sewastopol i Republika Autonomiczna Krymu zostały jednostronnie inkorporowane do Rosji w 2014 roku; na arenie międzynarodowej są uznawane za część Ukrainy.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ługańsk&oldid=75060252”