Bąkojady
| ||
| Buphagidae[1] | ||
| Lesson, 1828 | ||
 Przedstawiciel rodziny – bąkojad czerwonodzioby (B. erythrorhynchus) | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | ptaki neognatyczne | |
| Rząd | wróblowe | |
| Podrząd | śpiewające | |
| Rodzina | bąkojady | |
| Typ nomenklatoryczny | ||
|
„Buphagus” Brisson = Buphaga africana Linnaeus | ||
| Rodzaje | ||
Bąkojady[3] (Buphagidae) – monotypowa rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), wcześniej klasyfikowana w randze podrodziny Buphaginae w rodzinie szpaków (Sturnidae).
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Bąkojady zamieszkują sawannę w Afryce Subsaharyjskiej[4].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 20 cm, masa ciała 42–71 g[5].
Żerują na dużych, roślinożernych ssakach kopytnych (bawołach, nosorożcach, zebrach, antylopach) i na słoniach. Wyjadają im ze skóry pasożyty (głównie kleszcze i larwy muchówek) oraz bliznowate tkanki i krew z ran ssaka. Nogi bąkojadów są krótkie i wyposażone w ostre pazury, dzięki czemu mogą się utrzymać na grzbiecie i bokach ciała poruszającego się ssaka.
Bąkojady nie tylko oczyszczają skórę zwierząt, ale pełnią również rolę strażników ostrzegających o zagrożeniu. Są towarzyskie, żerują i nocują w stadach. Gnieżdżą się w dziuplach drzew.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
Greckie βους bous – wół; -φαγος -phagos – -jedzący < φαγειν phagein – jeść[6].
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Rodzina Buphagidae jest taksonem siostrzanym w stosunku do (przedrzeźniacze (Mimidae) + szpaki (Sturnidae))[7][8][9]. Do rodziny należy jeden rodzaj z następującymi gatunkami[3]:
- Buphagus erythrorhynchus – bąkojad czerwonodzioby
- Buphagus africanus – bąkojad żółtodzioby
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Buphagidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés: a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 2. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 437. (łac.)
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Buphagidae Lesson, 1828 - bąkojady - Oxpeckers (wersja: 2017-05-13). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-18].
- ↑ F. Gill, D. Donsker (red.): Nuthatches, Wallcreeper, treecreepers, mockingbirds, starlings, oxpeckers (ang.). IOC World Bird List: Version 9.2. [dostęp 2019-12-01].
- ↑ A. Craig: Family Buphagidae (Oxpeckers). W: J. del Hoyo, A. Elliott, D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. Cz. 14: Bush-shrikes to Old World Sparrows. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 652–653. ISBN 978-84-96553-50-7. (ang.)
- ↑ J.A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-04-08]. (ang.)
- ↑ A. Cibois, J. Cracraft. Assessing the passerine "Tapestry": phylogenetic relationships of the Muscicapoidea inferred from nuclear DNA sequences. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 32 (1), s. 264–273, 2004. DOI: 10.1016/j.ympev.2003.12.002 (ang.).
- ↑ D. Zuccon, A. Cibois, E. Pasquet, P.G.P. Ericson. Nuclear and mitochondrial sequence data reveal the major lineages of starlings, mynas and related taxa. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 41 (12), s. 333–344, 2006. DOI: 10.1016/j.ympev.2006.05.007 (ang.).
- ↑ I.J. Lovette, D.R. Rubenstein. A comprehensive molecular phylogeny of the starlings (Aves: Sturnidae) and mockingbirds (Aves: Mimidae): Congruent mtDNA and nuclear trees for a cosmopolitan avian radiation. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 44 (3), s. 1031–1056, 2007. DOI: 10.1016/j.ympev.2007.03.017 (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- P. Busse (red.), Z. Czarnecki, A. Dyrcz, M. Gromadzki, R. Hołyński, A. Kowalska-Dyrcz, J. Machalska, S. Manikowski, B. Olech: Ptaki. T. I. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1990, s. 34, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0563-0.