Szerokodzioby
| ||
| Eurylaimidae[1] | ||
| Lesson, 1831 | ||
 Przedstawiciel rodziny – szerokodziób długosterny (Psarisomus dalhousiae) | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | ptaki neognatyczne | |
| Rząd | wróblowe | |
| Podrząd | tyrankowce | |
| Rodzina | szerokodzioby | |
| Typ nomenklatoryczny | ||
|
Eurylaimus Horsfield, 1821 | ||
| Rodzaje | ||
|
zobacz opis w tekście | ||
Szerokodzioby[2] (Eurylaimidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes). We współcześnie stosowanych ujęciach systematycznych obejmuje 8[2] lub 9[3] gatunków.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Tropiki Afryki, Azji Południowej i Południowo-Wschodniej[4][3]. Rodzaj Pseudocalyptomena występuje w środkowej Afryce, przedstawicieli pozostałych rodzajów można spotkać od północnych Indii i Nepalu (niższe partie Himalajów) po Filipiny, Sumatrę, Jawę i Borneo[3].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Są to kolorowo ubarwione ptaki, żywiące się głównie owocami i owadami chwytanymi w locie, niektóre zjadają małe jaszczurki i żaby. Mają krępą budowę, szeroką głowę, szeroki i płaski dziób oraz krótkie nogi. Od pozostałych wróblowych odróżnia je budowa szyi, na którą składa się 15, a nie 14 kręgów szyjnych[5]. Gniazdują na drzewach, składają zazwyczaj 2–3 jaja.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Do rodziny należą następujące rodzaje[2][3]:
- Pseudocalyptomena Rothschild, 1909 – jedynym przedstawicielem jest Pseudocalyptomena graueri Rothschild, 1909 – szerokodziób zielony
- Psarisomus Swainson, 1837 – jedynym przedstawicielem jest Psarisomus dalhousiae (Jameson, 1835) – szerokodziób długosterny
- Corydon Lesson, 1828 – jedynym przedstawicielem jest Corydon sumatranus (Raffles, 1822) – szerokodziób różowodzioby
- Sarcophanops Gould, 1877 – jedynym przedstawicielem jest Sarcophanops steerii (Sharpe, 1876) – szerokodziób filipiński
- Cymbirhynchus Vigors & Horsfield, 1830 – jedynym przedstawicielem jest Cymbirhynchus macrorhynchos (J.F. Gmelin, 1788) – szerokodziób białoskrzydły
- Serilophus Swainson, 1837 – jedynym przedstawicielem jest Serilophus lunatus (Gould, 1834) – szerokodziób czarnobrewy
- Eurylaimus Horsfield, 1821
Szerokodzioby najbliżej spokrewnione są z brodawnikami (Philepittidae)[2]. W starszych ujęciach systematycznych do szerokodziobów zaliczano też rodzaje Smithornis i Calyptomena[6], a rodzinę tę dzielono niekiedy na dwie podrodziny: Calyptomeninae obejmującą rodzaj Calyptomena, oraz Eurylaiminae, do której zaliczano pozostałe rodzaje[7]. W oparciu o nowsze badania rodzaje Smithornis i Calyptomena wydzielono jednak do osobnej rodziny nosoczubów (Calyptomenidae)[2][8][9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Eurylaimidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b c d e Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Eurylaimidae Lesson, 1831 - szerokodzioby - Typical Broadbills (wersja: 2019-04-15). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-24].
- ↑ a b c d F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): NZ wrens, Sapayoa, broadbills, asities, pittas (ang.). IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-24].
- ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Asian and Grauer’s Broadbills (Eurylaimidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.euryla1.01. [dostęp 2020-10-26]. (ang.)
- ↑ Szerokodzioby i kurtaczki. W: H. Elliot McClure: Encyklopedia. Zwierzęta. Warszawa: Elipsa, 1999, s. 379. ISBN 83-85152-34-2.
- ↑ Broadbills (Eurylaimidae) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999. ISSN 0550-0842.
- ↑ M. Irestedt, J.I. Ohlson, D. Zuccon, M. Källersjö & P.G.P. Ericson. Nuclear DNA from old collections of avian study skins reveals the evolutionary history of the Old World suboscines (Aves, Passeriformes). „Zoologica Scripta”. 35 (6), s. 567-580, 2006. DOI: 10.1111/j.1463-6409.2006.00249.x (ang.).
- ↑ R.G. Moyle, R.T. Chesser, R.O. Prum, P. Schikler & A.J. Cracraft. Phylogeny and Evolutionary History of Old World Suboscine Birds (Aves: Eurylaimides). „American Museum Novitates”. 3544, s. 1-22, 2006. ISSN 0003-0082 (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.