Czwórstyk

Czwórstyk – punkt geograficzny u zbiegu 4 granic państw czy innych jednostek geograficznych, analogiczny do trójstyku. Jest to bardzo rzadkie, chociaż spotykane zjawisko.

Four Corners, miejsce w którym stykają się granice czterech stanów USA – Arizona, Kolorado, Nowy Meksyk, Utah

.

Przykłady czwórstyków

Polska

Między dwoma województwami a dwoma innymi państwami: (54.36435° N 22.79228° E)

• Polska województwo warmińsko-mazurskie

• Polska województwo podlaskie

• Rosja Obwód kaliningradzki

• Litwa Okręg mariampolski

Między 4 gminami (województwo łódzkie, Powiat tomaszowski).:

• Budziszewice

• Czerniewice

• Lubochnia

• Żelechlinek

Między 4 gminami (województwo śląskie)

• miasto Rydułtowy, powiat wodzisławski,

• wieś Czernica, gmina Gaszowice, powiat rybnicki,

• wieś Pstrążna, gmina Lyski, powiat rybnicki,

• wieś Rzuchów, gmina Kornowac, powiat raciborski

Między 4 gminami (województwo lubelskie)

• miasto Lubartów

• wsie Chlewiska i Szczekarków, gmina Lubartów (między dwiema jej częściami)

• wieś Pałecznica, gmina Niedźwiada

Świat

między trzema państwami

Półwysep Arabski (19°N 52°E / 19, 52 – cztery prowincje trzech państw)

• Arabia Saudyjska, prowincja Asz-Szarkijja
• Oman, gubernatorstwo Zufar
• Jemen, prowincja Hadramaut
• Jemen, prowincja Al-Mahra

między dwoma państwami

Baarle-Nassau (Holandia-biały) i Baarle-Hertog (Belgia-żółty) Czwórstyki:
Holandia- eksklawy beglijskie: H2

Baarle (eksklawy – czwórstyk występuje w jednym miejscu):

• Holandia, miasto Baarle-Nassau

Szczyt Sorgschrofen (enklawa austriackiej gminy Jungholz stykająca się z macierzystym terytorium tylko w jednym punkcie (tzw. granica krzyżowa)

• Austria, gmina Jungholz
• Niemcy, powiat Oberallgäu

Korytarz Tin Bigha (skomplikowany układ granic, eksklawy i enklawy)

• Indie, stan Bengal Zachodni
• Bangladesz, prowincja Rangpur

Granica norwesko-szwedzka

• Szwecja, region Jämtland
• Szwecja, region Västerbotten
• Norwegia, okręg Nordland
• Norwegia, okręg Nord-Trøndelag

w jednym państwie

Four Corners, marker umieszczony na środku platformy

Stany Zjednoczone, Four Corners:(36°59′56.31532″N 109°02′42.62019″W) granice stanów:

• Arizona

• Kolorado

• Nowy Meksyk

• Utah

---

Kanada ,

granice prowincji:

• Manitoba

• Saskatchewan

terytoriów:

• Terytoria Północno-Zachodnie

• Nunavut

---

Meksyk „Mojonera de los cuatro estados” (24°33′00″N 100°48′00″W) granice stanów:

• Coahuila

• Nuevo Leon

• San Luis Potosi

• Zacatecas.

Argentyna (sporne) (37°34′00″S 68°14′00″W /37.5666667°S) granice prowincji:

• La Pampa

• Rio Negro

• Mendoza

• Neuquén

Historyczne czwórstyki między państwami (krajami)

Czwórstyk Vaalserberg (pocztówka z 1905)

Vaalserberg w latach 1830–1919:

• Belgia
• Holandia
• Prusy, od 1867 Związek Północnoniemiecki, od 1871 Niemcy
• Moresnet

W latach 1922–1981:

• Irak
• Arabia Saudyjska
• Kuwejt,
• Strefa Neutralna

Obecnie nigdzie na świecie nie występują czwórstyki tego rodzaju.

Miejsca bliskie wystąpienia czwórstyku

Bardzo bliski zjawisku czwórstyku w l. 1967–1990 (do zjednoczenia obydwu państw jemeńskich) był układ granic w cieśninie Bab al-Mandab między: Etiopią, Dżibuti, Jemenem Północnym i Jemenem Południowym. Na zachodnim, afrykańskim brzegu Morza Czerwonego do cieśniny Bab al-Mandab w pobliżu jej najwęższego miejsca (ok. 26 km) schodziła granica między Etiopią a Dżibuti (do 1977 Francuskie Terytorium Afarów i Isów) zaś na wschodnim, azjatyckim (Półwysep Arabski) – granica między Jemenem Północnym i Jemenem Południowym (do którego należała wyspa Perim).

Obecnie idealny czwórstyk między państwami nigdzie nie występuje, ale są miejsca gdzie dwa trójstyki znajdują się bardzo blisko siebie:

• Botswana, Namibia, Zambia, Zimbabwe – granica botswańsko-zambijska wynosi w tym miejscu zaledwie około 700 metrów.
• Turcja, Iran, Azerbejdżan, Armenia – granica azersko-turecka (Azerbejdżan graniczy z Turcją poprzez swoją eksklawę, Nachiczewańską Republikę Autonomiczną) na rzece Araks wynosi 9 kilometrów i będąc jedną z najkrótszych granic państwowych na świecie oddziela od siebie trójstyki: turecko-azersko-armeński i turecko-azersko-irański
• Egipt, Izrael, Jordania, Arabia Saudyjska – granice tych 4 państw schodzą do Zatoki Akaba lecz choć są blisko siebie, nie tworzą w niej punktu czwórstyku.
• Szwajcaria, Niemcy, Austria, Liechtenstein – dwa trójstyki granic: Szwajcarii, Niemiec i Austrii (na Jeziorze Bodeńskim) oraz Szwajcarii, Austrii i Liechtensteinu są od siebie oddalone ok. 30 km w linii prostej
• Pakistan, Afganistan, Tadżykistan, Chiny. Odległość między trójstykami granic Afganistanu, Tadżykistanu i Chin, oraz Afganistanu, Pakistanu (zajęta przez Pakistan północna część Kaszmiru) i Chin wynosi w linii prostej ok. 35 km
• Mongolia, Chiny, Rosja, Kazachstan – w rejonie Ałtaju Mongolskiego granice tych 4 państw zbiegają się blisko siebie tworząc 2 trójstyki: rosyjsko-mongolsko-chiński i rosyjsko-kazachsko-chiński, oddzielone granicą chińsko -rosyjską która w tym miejscu ma długość 55 km.

Stykanie się większej liczby granic

Antarktyda

Biorąc pod uwagę roszczenia terytorialne na Antarktydzie – które mocą Traktatu Antarktycznego zostały zawieszone do 2041 roku – Biegun Południowy byłby miejscem zetknięcia się granic stref wpływów aż 6 państw („sześciostyk”), są to:Argentyna, Australia, Chile, Francja, Nowa Zelandia i Wielka Brytania.

Arktyka

Podobna sytuacja ma miejsce w Arktyce, której statusu nie uregulowano jednak dotąd żadną umową międzynarodową. Według teorii sektorów Arktyka powinna zostać podzielona między: Rosję, USA (Alaska), Kanadę, Danię (Grenlandia) oraz Norwegię, w związku z czym biegun północny stanowiłby punkt zetknięcia się granic tych 5 państw („pięciostyk”).

Filipiny

W prowincji Albay na szczycie wulkanu Mayon stykają się granice ośmiu gmin – w tym miasta Legazpi, stolicy prowincji.

• 

  Projektowany podział Antarktyki na sektory

• 

  Projektowany podział Arktyki na sektory

• 

  Prowincja Albay na Filipinach. Na szczycie wulkanu Mayon stykają się granice ośmiu gmin