Przejdź do zawartości

Dżibuti

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Republika Dżibuti
République de Djibouti
‏جمهورية جيبوتي‎
Godło Flaga
Godło Flaga
Hymn: hymn Dżibuti
Ustrój polityczny

republika

Stolica

Dżibuti

Data powstania

27 czerwca 1977

Prezydent

Ismail Omar Guelleh

Premier

Abdoulkader Kamil Mohamed

Powierzchnia

23 200 km²[1]

Populacja (2017)
• liczba ludności


1 020 000[2]

• gęstość

37 os./km²

Kod ISO 3166

DJ

Waluta

frank dżibutyjski (DJF)

Telefoniczny nr kierunkowy

+253

Domena internetowa

.dj

Kod samochodowy

DJI

Kod samolotowy

J2

Strefa czasowa

UTC +3

Język urzędowy

arabski, francuski

Religia dominująca

islam

PKB (2023)
 • całkowite 
 • na osobę


3,92 mld[2] USD
3 803[2] USD

PKB (PSN) (2023)
 • całkowite 
 • na osobę


7,10 mld[2] dolarów międzynar.
6 894[2] dolarów międzynar.

Mapa opisywanego kraju
Położenie na mapie
Położenie na mapie

Dżibuti (fr. Djibouti, arab. ‏جيبوتي‎), Republika Dżibuti (fr. République de Djibouti, arab. ‏جمهورية جيبوتي‎) – państwo we wschodniej Afryce, nad Zatoką Adeńską i cieśniną Bab al-Mandab. Graniczy z Somalią (de facto z Somalilandem), Etiopią i Erytreą.

Dawne nazwy Dżibuti: Somali Francuskie, Francuskie Terytorium Afarów i Isów.

Polityka

[edytuj | edytuj kod]

Ustrój polityczny

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Ustrój polityczny Dżibuti.

Według konstytucji z 1992 roku, Dżibuti jest republiką, w której głową państwa jest prezydent, wybierany w wyborach powszechnych na 6-letnią kadencję. Pierwszym prezydentem był Hasan Guled Aptidon.

Władze wykonawczą sprawują premier i rząd, powoływani przez prezydenta.

Władzę ustawodawczą sprawuje jednoizbowy parlament – Izba Deputowanych z 65 deputowanymi, wybieranymi w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję.

Partie polityczne

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też artykuł: Wybory prezydenckie w Dżibuti w 2021 roku.

Podział administracyjny

[edytuj | edytuj kod]

Dżibuti jest podzielone na 6 jednostek administracyjnych pierwszego rzędu (5 regionów i 1 miasto), które dzielą się następnie na 11 dystryktów.

Siły zbrojne

[edytuj | edytuj kod]
Siły zbrojne
Wiek zdolności do służby wojskowej 18
Zdolni do służby wojskowej
wiek 18-49
mężczyźni: 95 328
kobiety: 87 795
Przeszkoleni do służby wojskowej
wiek 18-49
mężczyźni: 46 020
kobiety: 42 181
Wydatki na wojsko 29,05 mln USD (2005)
Wydatki na wojsko % PKB 3,8% (2006)

Siły powietrzne kraju nie posiadają własnych samolotów.

W Dżibuti w latach 1962–2011 stacjonowała 13 Półbrygada Legii Cudzoziemskiej[3].

W kraju znajdują się bazy wojskowe USA, Francji, Japonii, Hiszpanii, Włoch oraz od 2017 Chin[4].

Historia

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Historia Dżibuti.

Tereny obecnego Dżibuti zamieszkiwały od wielu wieków plemiona Afarów i Issów, które prowadziły stałe kontakty handlowe z Arabami. Doprowadziło to do przyjęcia przez nich islamu jako własnej religii. W 2. połowie XIX wieku Francuzi zainteresowali się terenami Rogu Afryki, położonymi nad Zatoką Adeńską. W latach 80. XIX wieku Francuzi utworzyli w tym regionie protektorat Somali Francuskie z gubernatorem Léoncem Lagardem. Somali Francuskie stało się jedną z francuskich kolonii w Afryce. W roku 1947 kolonia zyskała status terytorium zamorskiego Francji, a w roku 1967 nazwa została zmieniona na Francuskie Terytorium Afarów i Isów. 27 czerwca 1977 roku Terytorium uzyskało niepodległość pod nazwą Dżibuti. Na czele Republiki Dżibuti stanął Hassan Gouled Aptidon.

 Osobny artykuł: wojna domowa w Dżibuti.

W latach 90. kraj doświadczył wojny domowej i klęski głodu. Konflikt spowodowany był rywalizacją pomiędzy rządzącymi Issami i opozycyjnymi Afarami. Rząd wsparty został zbrojnie przez Francję. W roku 1994 walki zakończyły się porozumieniem pokojowym[5].

W 2008 roku miał miejsce nierozstrzygnięty zbrojny konflikt graniczny między Dżibuti i Erytreą. Dżibuti zostało wsparte przez rząd Francji.

Geografia

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Geografia Dżibuti.
Krajobraz jeziora Asal

Państwo położone we wschodniej Afryce na Półwyspie Somalijskim. Leży nad Morzem Czerwonym, Zatoką Adeńska i cieśniną Bab al-Mandab. Graniczy z Somalią, Etiopią i Erytreą.

Dżibuti zajmuje obszary o charakterze pustynnym i półpustynnym. Powierzchnia górzysto-wyżynna, charakterystycznym krajobrazem są pasma gór zrębowych (na północy góry Mabla i Goda), które stanowią przedłużenie Gór Danakilskich, położonych w Erytrei. Topografia kraju ukształtowana jest głównie przez działalność wulkaniczną. Na terenie Dżibuti znajduje się najniższy punkt Afryki – Jezioro Asal – 150 m p. p. m[6].

Klimat podrównikowy suchy, gorący, pustynny.

Gospodarka

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Gospodarka Dżibuti.
Port w Dżibuti.

Dżibuti jest dynamicznie rozwijającym się krajem. Dzięki strategicznemu dostępowi do Morza Czerwonego w kraju duże znaczenie odgrywają usługi, głównie transportowe[7]. Nowoczesny port oraz strefa bezcłowa zapewniają duże dochody dla budżetu państwa z opłat tranzytowych oraz podatków pośrednich[7][8]. Port w Dżibuti oraz linia kolejowa łącząca stolicę kraju z Addis Abebą obsługuje prawie w całości transport towarów z Etiopii. Ogromne inwestycje chińskich firm przyczyniają się do wzrostu gospodarczego kraju[9]. Pomimo tego 23% obywateli Dżibuti żyje poniżej progu ubóstwa, a 39% pełnoletnich mieszkańców jest bezrobotnych[7][8]. Kraj uzależniony jest od importu żywności.

Mapa konturowa Dżibuti
Porty lotnicze w Dżibuti

Demografia

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Demografia Dżibuti.

Ludność Dżibuti składa się z dwóch głównych grup: Somalów (Issa), którzy tworzą ok. 60% społeczeństwa i Afarów (ok. 35%). Pozostałe 5% przypada na Europejczyków (głównie Francuzów i Włochów), Arabów i Etiopczyków. Na początku lat 90. między Afarami i Issami dochodziło na tle narodowościowym do zamieszek, które przerodziły się w krótkotrwałą wojnę domową.

Dominującą religią jest islam, chrześcijanie tworzą niewielką grupę, reprezentowaną przede wszystkim przez Europejczyków.

Choć oficjalnie językami urzędowymi są arabski i francuski, w użyciu jest także język somalijski i język afar.

Religia

[edytuj | edytuj kod]
 Osobny artykuł: Diecezja Dżibuti.

Struktura religijna kraju w 2018 roku według Encyklopedii Britannica:

Rząd ma w posiadaniu główne gazety krajowe (La Nation) oraz Radiodiffusion-Television de Djibouti (RTD), która kontroluje krajowe radio i telewizję. W Dżibuti nie ma prywatnych stacji.

Rząd kontroluje prawie wszystkie elektroniczne media. Prywatne gazety i inne publikacje są generalnie udostępnione do wolnego obiegu, ale pod warunkiem że dziennikarze sami się cenzurują. Oficjalne media są bezkrytyczne wobec rządu.

  • La Nation – dziennik rządowy
  • La Republique – periodyk opozycyjny
  • Le Renouveau – prowadzony przez opozycję

Telewizja

[edytuj | edytuj kod]

Agencje informacyjne

[edytuj | edytuj kod]

Nauka i oświata

[edytuj | edytuj kod]

Nauka w szkołach odbywa się na ogół w języku francuskim. Coraz większą popularność zdobywają szkoły koraniczne. W kraju funkcjonuje Uniwersytet Dżibuti założony w 2006.

Siły francuskie stacjonujące w Dżibuti

[edytuj | edytuj kod]

Dżibuti jest jednym z priorytetowych terenów dla Francji ze względu na ochronę szlaków handlowych na Morzu Czerwonym. Zostało to zapisane w Białej Księdze Obrony i Bezpieczeństwa Narodowego z 2013 roku.

Obecnie stacjonowanie sił francuskich na terenach Dżibuti reguluje Traktat o współpracy obronnej z grudnia 2011 roku. Wcześniej współpraca opierała się na traktacie z 1977 roku[10].

Siły francuskie stacjonujące w Dżibuti tworzą wysuniętą bazę operacyjną, która umożliwia szybką reakcję w sytuacji kryzysów w regionie Oceanu Indyjskiego oraz Bliskiego Wschodu.

Dżibuti tworzy ważny region dla Sił Zbrojnych Republiki Francuskiej pozwalający na prowadzenie skutecznych działań militarnych[11].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dane za: CIA The World Factbook: Djibouti. [dostęp 2008-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 lipca 2014)].
  2. a b c d e Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2023: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2023. [dostęp 2023-05-20]. (ang.).
  3. 13ème Demi-brigade de Légion étrangère [online], 13dble.legion-etrangere.com [dostęp 2018-05-19] [zarchiwizowane z adresu 2012-02-08] (fr.).
  4. Chiny w Dżibuti: nowe rozdanie w geopolitycznej rozgrywce [online], Defence24 [dostęp 2018-02-25].
  5. Jean-Marc Balencie et Arnaud de La Grange, Mondes rebelles: L’encyclopédie des acteurs, conflits & violences politiques, Paris, Éditions Michalon, 2001, s. 1677 (ISBN 2-84186-142-2), s. 961–967.
  6. Wielka Encyklopedia Świata, t. 3, Oxford Educational Sp. z o.o., Polskie Media Amer.Com S.A., 2003, ISBN 83-7325-543-5.
  7. a b c Overview, „World Bank” [dostęp 2018-02-25] (ang.).
  8. a b Djibouti Economy Profile 2018 [online], www.indexmundi.com [dostęp 2018-02-25].
  9. GDP growth (annual %) [online], data.worldbank.org [dostęp 2018-02-25] (ang.).
  10. Aleksander Olech Klaudia Badzyńska Zagraniczna aktywność militarna Republiki Francuskiej, s. 115. https://www.researchgate.net/publication/362992219_Zagraniczna_aktywnosc_militarna_Republiki_Francuskie
  11. Aleksander Olech Klaudia Badzyńska Zagraniczna aktywność militarna Republiki Francuskiej, s. 116. https://www.researchgate.net/publication/362992219_Zagraniczna_aktywnosc_militarna_Republiki_Francuskie

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Rządowe

[edytuj | edytuj kod]

Wiadomości

[edytuj | edytuj kod]