Związek Północnoniemiecki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Związek Północnoniemiecki
Norddeutscher Bund
1867-1871
Flaga
Godło Związku Północnoniemieckiego
Flaga Godło
Położenie Związku Północnoniemieckiego
Konstytucja

Verfassung des Norddeutschen Bundes

Język urzędowy

niemiecki

Stolica

Berlin

Ustrój polityczny

monarchia konstytucyjna

Głowa państwa

Prezydent Wilhelm I Hohenzollern (także król Prus)

Szef rządu

kanclerz związkowy Otto von Bismarck

Zwycięstwo Prus nad Austrią i rozwiązanie Związku Niemieckiego

16 kwietnia 1867

Zjedoczenie Niemiec i zwycięstwo nad Francją w Wersalu

18 stycznia 1871

Strefa czasowa

UTC +1

Mapa Związku Północnoniemieckiego

Związek Północnoniemiecki (niem. Norddeutscher Bund) – związek państw utworzony przez Prusy w 1867, po wojnie austriacko-pruskiej i rozwiązaniu Związku Niemieckiego. Na początku był to związek wojskowy, a od 1 lipca 1867 państwo federalne.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Sztandar wojenny Związku Północnoniemieckiego (1867-1871)

Do Związku Północnoniemieckiego weszły 22 państwa niemieckie położone na północ od linii Menu oraz Królestwo Prus wraz z jego częściami nienależącymi do uprzednio istniejących Świętego Cesarstwa Rzymskiego i Związku Niemieckiego: Prowincją Prusy, Wielkim Księstwem Poznańskim oraz wchodzącymi w skład Prowincji Pomorze terytoriami ziemi lęborsko-bytowskiej i dawnego starostwa drahimskiego. Do Związku nie weszły: Cesarstwo Austrii, Bawaria, Wirtembergia, Badenia, Luksemburg, Liechtenstein i część Hesji.

W 1867 Reichstag uchwalił nową konstytucję opracowaną przez Ottona von Bismarcka (kanclerz Związku), była ona wstępem do zjednoczenia Niemiec pod egidą Prus. Związek istniał do 1871.

Przewodniczącym Związku Północnoniemieckiego był król Prus, który był także naczelnym wodzem armii oraz floty w czasie wojny i pokoju, a przy okazji otrzymał prawo veta do zmian w konstytucji Związku. Decyzje króla Prus jako przewodniczącego Związku wymagały kontrasygnaty kanclerza, z wyjątkiem spraw wojskowych. Kolegialnymi organami Związku były Sejm Rzeszy (Reichstag) i Rada Związku (Bundesrat). Sejm realizował kompetencje ustawodawcze i ratyfikował umowy międzynarodowe. Większość ustaw uchwalanych przez Reichstag musiała być zatwierdzana przez Radę, która także wydawała rozporządzenia do ustaw uchwalonych przez Reichstag. Zwraca uwagę fakt, iż w kompetencji Sejmu nie figurowały sprawy wojskowe. Sejm wybierany był w głosowaniu powszechnym, bezpośrednim i jawnym przez mężczyzn, którzy ukończyli 25. rok życia. Powszechnego głosowania nie wprowadzono w samych Prusach, gdzie nadal obowiązywało trójklasowe prawo wyborcze. Rada Związku posiadała także uprawnienia administracyjne i pełniła funkcję sądu rozjemczego między członkami federacji. Składała się z 43 przedstawicieli (z czego 17 z Prus) mianowanych przez rządy państw wchodzących w skład Związku Północnoniemieckiego. Prusy, przy pomocy delegatów z małych państw północnych, dysponowały zawsze większością w Radzie (14 głosów wystarczyło, by nie dopuścić do żadnych zmian w konstytucji). Rada realizowała swoje uprawnienia przy pomocy wydziałów. Powoływała także Prezydium Rady, do którego należała władza wykonawcza. Na czele Prezydium stał kanclerz (pierwszym i jedynym był Otto von Bismarck), który był także premierem rządu pruskiego i ministrem spraw zagranicznych Prus.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • S. Salmonowicz: Prusy. Dzieje państwa i społeczeństwa.