David Attenborough

David Attenborough
	; David Attenborough (2015)
Pełne imię i nazwisko	David Frederick Attenborough
Data i miejsce urodzenia	8 maja 1926 ; Londyn
Zawód, zajęcie	biolog
Narodowość	angielska
Alma Mater	University of Cambridge
	Odznaczenia
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Sir David Frederick Attenborough (ur. 8 maja 1926 w Londynie) – brytyjski biolog, popularyzator wiedzy przyrodniczej na świecie, pisarz, narrator i podróżnik. Młodszy brat aktora i reżysera Richarda Attenborough.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył zoologię w Clare College na Uniwersytecie Cambridge i studia podyplomowe w dziedzinie antropologii. Jako pracownik stacji telewizyjnej BBC, z którą związany jest od 1952 roku, stworzył cykl filmów przyrodniczych, ukazujących nieznane wcześniej fakty z życia zwierząt i roślin.

W 1985 za działalność naukową otrzymał od królowej Elżbiety II tytuł szlachecki. Został odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego (CBE) oraz przyjęty do Royal Society. W 2005 został odznaczony brytyjskim Orderem Zasługi (Order of Merit). Na jego cześć jeden z gatunków ryb pancernych został nazwany Materpiscis attenboroughi, z kolei gatunek dzbanecznika – Nepenthes attenboroughii. W 2012 został uhonorowany Nagrodą Lowella Thomasa^[1].

W 2018 otrzymał nagrodę Emmy w kategorii Najlepszy narrator za dokument Błękitna planeta II, natomiast w 2019 za Naszą planetę^[2].

24 września 2020 r. założył konto na Instagramie i w 4 godziny i 44 minuty uzyskał pierwszy milion obserwatorów, a cztery dni później obserwowało go 4,3 mln osób^[3].

Poglądy[edytuj | edytuj kod]

Jest agnostykiem wychowanym w niereligijnej rodzinie naukowców. W wywiadzie dla Radio Times o jego najnowszym programie o Darwinie i doborze naturalnym przyznał, że dostaje wiele nienawistnych maili od chrześcijan piszących, że „spłonie w piekle”^[4].

Jest przeciwnikiem kreacjonizmu, ale nie uważa go za poważne zagrożenie dla nauki. Za przyczynę obecnego stanu środowiska naturalnego uważa lekceważenie przyrody mające swoje korzenie w Księdze Rodzaju^[5]. Wzywa, by ochroną objąć znaczną powierzchnie lądów, mórz i oceanów. Zaangażował się też w popularyzowanie wiedzy o zagrożeniach dla środowiska naturalnego^[6].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

W 1950 David Attenborough poślubił Jane Elizabeth Ebsworth Oriel. Małżeństwo trwało aż do jej śmierci w 1997. Para dochowała się dwójki dzieci – Roberta i Susan.

Jego syn Robert jest wykładowcą antropologii fizycznej na Australian National University w Canberze^[7].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

1997 David Attenborough w raju (Attenborough in Paradise)
2000 Największe widowisko świata natury (The Greatest Wildlife Show on Earth)
2002 Pieśń Ziemi (The Song of the Earth)
2004 Czas zastygły w bursztynie (The Amber Time Machine)
2006 Czy zmieniamy naszą planetę? (Are We Changing Planet Earth?)
2006 Czy możemy ocalić Ziemię? (Can We Save Planet Earth?)
2007 Sharing Planet Earth
2009 Karol Darwin i drzewo życia (Charles Darwin and the Tree of Life)
2009 How Many People Can Live on Planet Earth?
2010 Flying Monsters
2011 Attenborough and the Giant Egg
2011 The Bachelor King
2012 Kingdom of Plants
2012 Attenborough’s Ark
2013 Mikropotwory (Micro Monsters)
2014 Attenborough and Natural History Museum Alive
2020 David Attenborough: Życie na naszej planecie
2021 David Attenborough: Życie w kolorze
2021 Rok, który odmienił świat^[8]
2021 Świat na granicy: Nasza planeta oczami naukowców^[9]

Seriale[edytuj | edytuj kod]

1979 Życie na Ziemi (Life on Earth)
1984 Żyjąca planeta • Portret Ziemi (The Living Planet • A Portait of the Earth)
1989 Zaginione światy (The Lost Worlds • Vanished Lives)
1990 Na ścieżkach życia (The Trials of Life)
1993 Życie pośród lodu (Life in the Freezer)
1995 Prywatne życie roślin (The Private Life of Plants)
1999 Życie ptaków (The Life of Birds)
2000 Szanujmy Ziemię (State of the Planet)
2002 Życie ssaków (The Life of Mammals)
2005 Zadziwiające życie bezkręgowców (Life in the Undergrowth)
2008 Życie gadów i płazów (Life in Cold Blood)
2010 Życie: Początek (First Life)
2013 Galapagos
2013 Narodziny zwierząt (Rise of Animals. Triumph of the Vertebrates)
2013 Tajemnice świata przyrody (Natural Curiosities)
2022 Prehistoryczna Planeta (Prehistoric Planet)

Narrator[edytuj | edytuj kod]

2000 Błękitna planeta (The Blue Planet • Seas of Life)
2002 Największe cuda przyrody (Great Natural Wonders of the World)
2006 Planeta Ziemia (Planet Earth)
2009 Magia natury: Pamiętniki (Nature’s Great Events)
2009 Życie (Life)
2011 Lodowa planeta (The Frozen Planet)
2011 Madagaskar (Madagascar)
2013 Afryka (Africa)
2015 Łowcy (The Hunt)
2016 Planeta Ziemia II (Planet Earth II)
2017 Błękitna planeta II (Blue Planet II)
2019 Nasza planeta (Our Planet)
2020 David Attenborough: Życie na naszej planecie
2021 Rok, który odmienił świat
2021 Świat na granicy: Nasza planeta oczami naukowców
2022 Prehistoryczna planeta (Prehistoric Planet)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ The Explorers Club – The Lowell Thomas Award. explorers.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-02)]. (ang.). [dostęp 2016-02-22].
↑ Sir David Attenborough. [w:] American Television Academy [on-line]. [dostęp 2019-09-24]. (ang.).
↑ DianaD. Wawrzusiszyn DianaD., Sir David Attenborough lepszy od Jennifer Aniston. Pobił rekord Guinnessa na Instagramie [online], wyborcza.pl, 27 września 2020 [dostęp 2020-09-29] .
↑ Riazat Butt: Attenborough reveals creationist hate mail for not crediting God. The Guardian, 27 stycznia 2009. [dostęp 2009-02-01]. (ang.).
↑ Steve Connor: Attenborough: Genesis? It can go forth and multiply. The Independent, 31 stycznia 2009. [dostęp 2009-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-31)]. (ang.).
↑ David Attenborough: Wszyscy jesteśmy dziś mieszkańcami Czarnobyla! [online], SmogLab, 26 lipca 2021 [dostęp 2021-07-26] (pol.).
↑ Dr Robert Attenborough – School of Archaeology & Anthropology. archanth.anu.edu.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-22)]..
↑ ŁukaszŁ. Majchrzyk ŁukaszŁ., Na Apple TV+ pojawi się specjalny film dokumentalny „The Year Earth Changed” [online], mobiRANK.pl, 29 marca 2021 [dostęp 2021-06-06] (pol.).
↑ ŁukaszŁ. Majchrzyk ŁukaszŁ., „Świat na granicy” – o tym, jak jeszcze możemy poradzić sobie w antropocenie? [online], mobiRANK.pl, 5 czerwca 2021 [dostęp 2021-06-06] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

BBC – Life on Air. bbc.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2002-12-22)].
BBC biografia Davida Attenborough. bbc.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2002-06-10)].
Wywiad przeprowadzony przez BBC w 1976 (audio). bbc.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-13)].
As patron of Population Matters. populationmatters.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)].
David Attenborough w bazie IMDb (ang.)

[1] The Explorers Club – The Lowell Thomas Award. explorers.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-02)]. (ang.). [dostęp 2016-02-22].

[2] Sir David Attenborough. [w:] American Television Academy [on-line]. [dostęp 2019-09-24]. (ang.).

[3] DianaD. Wawrzusiszyn DianaD., Sir David Attenborough lepszy od Jennifer Aniston. Pobił rekord Guinnessa na Instagramie [online], wyborcza.pl, 27 września 2020 [dostęp 2020-09-29] .

[4] Riazat Butt: Attenborough reveals creationist hate mail for not crediting God. The Guardian, 27 stycznia 2009. [dostęp 2009-02-01]. (ang.).

[5] Steve Connor: Attenborough: Genesis? It can go forth and multiply. The Independent, 31 stycznia 2009. [dostęp 2009-02-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-31)]. (ang.).

[6] David Attenborough: Wszyscy jesteśmy dziś mieszkańcami Czarnobyla! [online], SmogLab, 26 lipca 2021 [dostęp 2021-07-26] (pol.).

[7] Dr Robert Attenborough – School of Archaeology & Anthropology. archanth.anu.edu.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-22)]..

[8] ŁukaszŁ. Majchrzyk ŁukaszŁ., Na Apple TV+ pojawi się specjalny film dokumentalny „The Year Earth Changed” [online], mobiRANK.pl, 29 marca 2021 [dostęp 2021-06-06] (pol.).

[9] ŁukaszŁ. Majchrzyk ŁukaszŁ., „Świat na granicy” – o tym, jak jeszcze możemy poradzić sobie w antropocenie? [online], mobiRANK.pl, 5 czerwca 2021 [dostęp 2021-06-06] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]