Herod Antypas
tetrarcha Galilei i Perei | |
Okres | |
---|---|
Dane biograficzne | |
Dynastia | |
Data i miejsce urodzenia | |
Ojciec | |
Matka | |
Żona |
Herod Antypas (ur. ok. 22 p.n.e., zm. po 39 n.e.) – tetrarcha Galilei i Perei od 4 p.n.e., syn Heroda Wielkiego i brat Heroda Archelaosa. Założyciel Tyberiady. Poślubił swoją bratową Herodiadę, czym wywołał oburzenie wśród Żydów. Skazał na śmierć krytykującego ten związek Jana Chrzciciela. W 39 roku został skazany na wygnanie przez Kaligulę.
Wywód przodków
[edytuj | edytuj kod]4. Antypater | ||||||
2. Herod Wielki | ||||||
5. Kypros | ||||||
1. Herod Antypas | ||||||
6. NN | ||||||
3. Maltake | ||||||
7. NN | ||||||
Za życia ojca
[edytuj | edytuj kod]Antypas był drugim synem Heroda Wielkiego z jego czwartego małżeństwa z Maltake. Jego starszym rodzonym bratem był Archelaos. W ostatecznej wersji testamentu ojca Archelaos został przewidziany na króla Judei, Antypas miał zostać tetrarchą Galilei i Perei, zaś ich przyrodni brat Filip - tetrarchą krain Gaulanitis, Trachonitis i Batanei. Po śmierci Heroda w marcu lub kwietniu 4 p.n.e. doszło do sporu między braćmi. Ostateczny werdykt w tej sprawie wydał cesarz Oktawian August. Cesarska decyzja nie zmieniła sytuacji Antypasa, który zgodnie z ostatnią wolą ojca został tetrarchą Galilei i Perei. Po objęciu rządów przybrał imię Heroda.
Herod Antypas jako tetrarcha
[edytuj | edytuj kod]Wybudował miasta Sefforis, Liwias zwanego też Julias (Betharamfta) oraz hellenistyczną Tyberiadę.
Herod Antypas kazał aresztować Jana Chrzciciela i pod wpływem pasierbicy Salome (córki Herodiady i Heroda Filipa), ściąć go.
Herod był również obecny przy skazaniu Jezusa na śmierć, jak podaje Łk 23,8-12:
Na widok Jezusa Herod bardzo się ucieszył. Od dawna bowiem chciał Go ujrzeć, ponieważ słyszał o Nim i spodziewał się, że zobaczy jaki znak, zdziałany przez Niego. Zasypał Go też wieloma pytaniami, lecz Jezus nic mu nie odpowiedział. Arcykapłani zaś i uczeni w Piśmie stali i gwałtownie Go oskarżali. Wówczas wzgardził Nim Herod wraz ze swoją strażą; na pośmiewisko kazał ubrać Go w lśniący płaszcz i odesłał do Piłata. W tym dniu Herod i Piłat stali się przyjaciółmi. Przedtem bowiem żyli z sobą w nieprzyjaźni.
Wojna z Aretasem
[edytuj | edytuj kod]W 36 Aretas IV wypowiedział wojnę Herodowi Antypasowi. Ten zwrócił się po pomoc do cesarza Tyberiusza. Lucjusz Witeliusz, legat Syrii, nie chciał jednak angażować się w konflikt z władcą Nabatejczyków.
Wygnanie
[edytuj | edytuj kod]W 37 roku nowy cesarz rzymski Kaligula nadał Herodowi Agryppie I dawną tetrarchię Filipa (Bataneę, Gaulanitydę, Trachon i Paneas) wraz z tytułem królewskim. Ambitna Herodiada namówiła męża, by także starał się o koronę. Udał się do Italii z nadzieją, że Kaligula także obdarzy go tytułem królewskim. Agryppa wysłał zaraz za Antypasem swojego wyzwoleńca Fortunata. Ten przedstawił Antypasa w złym świetle - oskarżył go o współpracę z Sejanem, konszachty z Partami i zgromadzenie broni dla 70 tysięcy ludzi. Antypas spotkał się z Kaligulą w Bajach w 39 roku. Nie potrafił się wytłumaczyć z oskarżeń. W efekcie cesarz skazał go na wygnanie, a Galileę i Pereę przekazał Agryppie.
W literaturze
[edytuj | edytuj kod]Wśród utworów literackich w których pojawia się Herod Antypas znajdują się m.in.:
- powieść Wielki rybak Lloyda C. Douglasa (1949),
- powieść Poncjusz Piłat Paula L. Maiera (1968).
- dramat Salome Oscara Wilde’a
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Atlas Biblijny, Warszawa 1990, ISBN 83-7050-000-5, s. 180.
- Joachim Gnilka , Jezus z Nazaretu. Orędzie i życie, Juliusz Zychowicz (tłum.), Józef Kudasiewicz, Kraków: „Znak”, 1997, s. 50-54, ISBN 83-7006-431-0, OCLC 749882567 .
- Jerzy Ciecieląg – Palestyna w czasach Jezusa. Dzieje polityczne, Kraków 2000.
- Jerzy Ciecieląg – Polityczne dziedzictwo Heroda Wielkiego, Kraków 2002.
- André Lemaire , Dzieje biblijnego Izraela, Maria Rostworowska-Książek (tłum.), Poznań: Wydaw. Naukowe UAM, 1998, s. 101-102, ISBN 83-232-0831-X, OCLC 749523148 .
- ISNI: 0000000097223817
- VIAF: 62343172, 237149106073368491114, 143826130, 310710558, 719159233948203370287, 2309159248629904870000, 55145910138227022073, 311159474048127660430, 95164191771518740003
- ULAN: 500350196
- LCCN: no98113578
- GND: 118703781
- BnF: 12429396d
- SUDOC: 033427569
- NLA: 61542489
- BNE: XX5638343
- NTA: 073656631
- BIBSYS: 90287194
- PLWABN: 9810696772805606
- NUKAT: n2007135863
- J9U: 987007303670805171