Kościół św. Jacka w Słupsku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół św. Jacka w Słupsku
A-152 z dnia 10.08.1958 r.[1]
kościół klasztorny
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Miejscowość

Słupsk

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Jacka w Słupsku

Wezwanie

św. Jacka

Położenie na mapie Słupska
Mapa konturowa Słupska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Słupsk, kościół św. Jacka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Słupsk, kościół św. Jacka”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Słupsk, kościół św. Jacka”
Ziemia54°27′51,04″N 17°02′01,37″E/54,464178 17,033714
Strona internetowa

Kościół św. Jacka w Słupskukościół parafii rzymskokatolickiej św. Jacka w Słupsku.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Kościół salowy, wzniesiony w stylu gotyckim w XV wieku. Wielokrotnie przebudowywany. W XVII wieku jego wnętrze przebudowano w stylu barokowym oraz podzielono na dwie części, a wieżę zwieńczono barokowym hełmem, pokrytym miedzianą blachą.

Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

W świątyni znajduje się wiele zabytkowych dzieł sztuki sakralnej, głównie barokowych: ołtarz, ambona, unikatowe organy barokowe, płyty nagrobne przedstawicieli dynastii Gryfitów i Croy.

Ołtarz główny i ambona fundacji Erdmuty, żony księcia pomorskiego Jana Fryderyka. Książę przedstawiony wraz z żoną, księżną Erdmutą, klęczący pod krzyżem w głównym obrazie przedstawiającym ukrzyżowanie Chrystusa.

Organy oraz epitafium Anna de Croy i swój własny nagrobek ufundował biskup kamieński Ernest Bogusław de Croy. Barokowe dzieła sztuki sepulkralnej upamiętniające Annę oraz Bogusława de Croy wyróżniają się wysoką jakością artystyczną i są jednymi z nielicznych zachowanych epitafiów członków rodziny książąt pomorskich[2]. Nagrobek księcia Ernesta Bogusława z klęczącą figurą zmarłego wykonał w latach 1680-1682 gdański rzeźbiarz Hans Michael Gockheller[3].

Ambonę  najprawdopodobniej ufundowała  księżna  Erdmuta  na  początku XVII wieku. Jest to ciekawe dzieło sztuki rzeźbiarskiej,  snycerskiej  oraz  malarskiej. Składa się z czterech głównych elementów: korpusu, podpory, baldachimu oraz  bariery  ze  schodami.  Na  korpusie umieszczono  obrazy  przedstawiające czterech ewangelistów oraz scenę Chrztu Chrystusa  w  Jordanie.  Ambonę  zdobią pełne  przepychu  dekoracje  w  postaci marmoryzowanych  kolumn,  kartuszy, ornamentów  zwijanych,  kaboszonów, rautów oraz pilastrów. Na baldachimie, który pełni również ważny element akustyczny, piętrzą się liczne elementy rzeźbiarskie  w  postaci  iglic  i  rollwerków. W  półkolistych  niszach  znajdują  się inskrypcje  oraz  chrystogramy  i  symbole  lilii.  Na  podniebiu umieszczono malowany  wizerunek  Gołębicy  Ducha Świętego. Podporę korpusu stanowi pełnoplastyczna  rzeźba  przedstawiająca Mojżesza.  Na  ambonę  wiodą  jednobiegowe  schodki  z  pełną  barierą.  Jej  front zdobią  trzy  romboidalne,  płytkie  nisze z  obrazami  przedstawiającymi:  św. Pawła, św. Piotra i św. Jakuba Starszego[4].

Organy[edytuj | edytuj kod]

Szczególnie wartościowym zabytkiem kościoła są bogato zdobione, barokowe organy, które prawie w całości zachowały się w oryginalnej formie. Przez wzgląd na unikatowość instrumentu w skali europejskiej, w świątyni odbywają się rokrocznie festiwale organowe. Spore zasługi w dziele odnowienia instrumentu położył urodzony w dzisiejszym Słupsku (dawniej Stolp-in-Pommern) pastor ewangelicki, organista i kompozytor Joachim Schwarz (1930-1998).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2010-05-06].
  2. Wiesław Stachlewski: Podominikański kościół św. Jacka w Słupsku. LOT Ustka i Ziemia Słupska. [dostęp 2014-03-10]. (pol.).
  3. Michał Wardzyński: Marmury i wapienie południowoniderlandzkie na ziemiach polskich od œśredniowiecza do 2. poł. XVIII w. Import i zastosowanie w małej architekturze i rzeŸźbie kamiennej, "Biuletyn Historii Sztuki", nr 3-4, s.334-335, 2008, ISSN 0006-3967.
  4. Kościół św. Jacka w Słupsku. Historia, sztuka, wiara, K. Bartosiewicz, o. K. Popławski OP, M. Rychert, Z. Machura, red. M. Rychert, Parafia św. Jacka, Słupsk 2021 s. 37.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • Zdzisław Machura. Dzieje kościoła zamkowego w Słupsku.
  • Kościół św. Jacka w Słupsku. Historia, sztuka, wiara, K. Bartosiewicz, K. Popławski OP., M. Rychert, Z. Machura, Parafia św. Jacka, Słupsk 2021.