Bazylika Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach
nr rej. IE-25 173/29 z dnia 30.11.1929 r.[1] | |||||||||||||||||||
kościół farny, kościół parafialny, bazylika mniejsza | |||||||||||||||||||
Bazylika Ścięcia św. Jana Chrzciciela | |||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||
Parafia | |||||||||||||||||||
Bazylika mniejsza • nadający tytuł |
od 11 marca 1993 | ||||||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Chojnic | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu chojnickiego | |||||||||||||||||||
53°41′43″N 17°33′48″E/53,695278 17,563333 | |||||||||||||||||||
Strona internetowa |
Bazylika Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach – najstarszy rzymskokatolicki kościół w mieście – fara. Budowę rozpoczęto w XIV wieku, na miejscu poprzedniego – drewnianego kościoła. Świątynia reprezentuje pomorski styl gotycki. Mieści się przy Placu Kościelnym w Chojnicach, w województwie pomorskim. Należy do dekanatu Chojnice w diecezji pelplińskiej.
Historia (kalendarium)
[edytuj | edytuj kod]- 1340 – Początek budowy bazyliki.
- 1360 – Ukończenie budowy bazyliki.
- 1365 – Konsekracja kościoła przez biskupa Piotra z Gniezna, sufragana arcybiskupa Bogorii Skotnickiego.
- 1466 – Patronat nad chojnicką bazyliką objął Kazimierz Jagiellończyk.
- 1555 – Przejęcie kościoła przez protestantów, w zamieszkach przed kościołem zginął proboszcz ks. Sińcki.
- 1616 – Oddanie kościoła katolikom.
- 1619 – Wizyta prymasa polski abp Wawrzyńca Gembickiego.
- 1657 – Pożar kościoła. Odbudowa trwała 21 lat.
- 1733 – Drugi pożar kościoła. Jednocześnie spłonęło archiwum parafialne.
- 1741 – Wizyta prymasa polski arcybiskupa Krzysztofa Antoniego Szembeka.
- 1924 – Zostaje odbudowane sklepienie kościoła zniszczone w czasie pożarów.
- 1939 – Wybuch wojny i zniszczenie wszystkich witraży.
- 1945 – Trzeci pożar świątyni. Odbudowa trwała 10 lat.
- 1953 – Wizyta prymasa polski kard. Stefana Wyszyńskiego.
- 1961 – Bazylika została nawiedzona przez obraz Matki Bożej Częstochowskiej. Kościół odwiedzili prymas Polski kard. Wyszyński, generał zakonu ojców paulinów, wielu biskupów, infułatów, prałatów, kanoników, szambelanów.
- 1993 – Dzięki staraniom ks. kan. Romana Lewandowskiego i bpa Jana Bernarda Szlagi chojnicka fara otrzymała godność Bazyliki Mniejszej.
- 1994 – W pierwszą rocznicę nadania tytułu Bazyliki Mniejszej odwiedzili ją prymas polski kard. Józef Glemp oraz nuncjusz apostolski abp Józef Kowalczyk.
- 2007 – Konserwacja świątyni.
- 2012 – Bazylikę Mniejszą odwiedził prymas Polski abp Henryk Muszyński.
Lokalizacja
[edytuj | edytuj kod]Bazylika mniejsza usytuowana jest obok tzw. „kościoła gimnazjalnego” oraz niedaleko rynku. Kościół znajduje się na przebudowanym w 2007 Placu Kościelnym. Do północnej ściany przylega krzyż misyjny z 1948. Po stronie południowej posadzony jest dąb papieski, wyhodowany z żołędzi poświęconych przez Jana Pawła II.
Architektura
[edytuj | edytuj kod]W 1340 roku zaczęto budować prezbiterium i wieżę, na końcu korpus nawowy, całość ukończono w 1360 roku. Monumentalna, trójnawowa świątynia wzniesiona jest w stylu gotyku pomorskiego z czerwonej cegły, na podmurówce z głazów granitowych, z czworokątną wieżą od zachodu, w której znajduje się główny portal.
Wnętrze i wyposażenie
[edytuj | edytuj kod]Na przedłużeniu nawy głównej znajduje się prezbiterium z posoborowym ołtarzem. Jest ono ozdobione witrażami głównie przedstawiającymi postać św. Jana Chrzciciela. Nad nawą główną są sklepienia gwiaździste. W zachodniej części nawy głównej usytuowany jest chór z organami. Od strony północnej do prezbiterium przybudowana jest zakrystia, a do korpusu kaplica Matki Bożej. Nawa boczna, północna jest pokryta sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Ściany nawy ozdobione są polichromiami. Znajduje się tam także Grupa Ukrzyżowania oraz tablice poświęcone: bł. s. Jerzemu Popiełuszce, kard. Stefanowi Wyszyńskiemu oraz kard. Józefowi Glempowi i abp Józefowi Kowalczykowi. W nawie północnej znajduje się wejście do krypt.
W południowej nawie bocznej znajdują się dwa boczne ołtarze: Serca Jezusowego i św. Józefa. Podobnie jak nawa północna jest pokryta sklepieniami krzyżowo-żebrowymi oraz polichromiami. Na ścianach nawy południowej znajdują się tablice poświęcone ks. Sińckiemu oraz bp Janowi Bernardowi Szladze.
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Prezbiterium
-
Ołtarz główny
-
Boczny ołtarz Serca Jezusowego
-
Nawa kościoła
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2010-05-01] .
- Bazyliki w Polsce
- Świątynie pod wezwaniem ścięcia św. Jana Chrzciciela
- Architektura gotyku w województwie pomorskim
- Dawne kościoły protestanckie w województwie pomorskim
- Kościoły rzymskokatolickie w Chojnicach
- Zabytkowe kościoły w Chojnicach
- Kościoły farne w Polsce
- Architektura I Rzeczypospolitej (województwo pomorskie)