Kolonia Grzybowska – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kolonia Grzybowska
Dzielnica Zabrza
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miasto	Zabrze
W granicach Zabrza	1877 (Grzybowice) 1951 (Zabrze)
Populacja (1871) • liczba ludności	87
Strefa numeracyjna	032
Tablice rejestracyjne	SZ
Położenie na mapie Zabrza
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
50°21′51″N 18°45′44″E/50,364167 18,762222

Marienau (pol. Kolonia Grzybowska^[1]) – historyczny obszar w północnej części Zabrza, położony w obecnych granicach dzielnicy Grzybowice, wzdłuż ulicy Badestinusa, między ul. Kościelną a Szkołą Podstawową nr 32^[2].

Kolonia Marienau powstała w latach 70. XVIII wieku w ramach kolonizacji w pobliżu Grzybowic (drugą kolonią był Philipsdorf, który stanowił część Wieszowy). Założycielem obu kolonii był prawdopodobnie ówczesny właściciel Grzybowic – Larisch (por. Laryszów), który przydzielil nowym osadnikom po 8 morgów ziemi, natomiast król dał każdemu po 70-100 talarów na zagospodarowanie się. Koloniści byli zwolnieni od płacenia podatku na kilka lat^[2].

Do 1877 roku Marienau był samodzielną jednostką administracyjną, początkowo w powiecie bytomskim, a od 1873 w powiecie tarnogórskim. Według spisu z 1874 roku była to gmina jednostkowa (Landgemeinde), liczącą 3 grudnia 1867 roku 89 mieszkańców, a 1 grudnia 1871 roku 87 mieszkańców^[3]. W 1877 roku zniesiono samodzielność administracyjną gminy Marienau, która wraz z kolonią Philipsdorf oraz ówczesnymi Grzybowicami (Grzibowitz), stanowiącymi majątek i domy po obu stronach dzisiejszej ulicy Witosa, utworzyły jedną gminę jednostkową Grzybowice (Pilzendorf)^[2].

Po II wojnie światowej przyłączona do Polski. W związku ze zniesieniem gminy Grzybowice 1 grudnia 1945, obszar Kolonii Grzybowskiej wszedł w skład gminy Wieszowa^[4], a 1 kwietnia 1951, wraz z Grzybowicami, włączony został w granice Zabrza^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ B. Szczech (1996). Testament Piotra Strzeli z Obrowca dziedzica Wieszowy, Rokitnicy i Ptakowic z 1672 roku. Zabrze (str.2
↑ ^a ^b ^c Zarys historyczny Grzybowic
↑ Gemeinden und Gutsbezirke des Preussischen Staates und ihre Bevölkerung (1874)
↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 o podziale powiatu bytomskiego w województwie śląsko-dąbrowskim na gminy wiejskie i gromady (Katowice: Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki z dnia 22 grudnia 1945 r., Nr. 34, Poz. 457)
↑ Dz.U. 1951 nr 18 poz. 147

Dzielnice i osiedla Zabrza

Dzielnice	Biskupice Centrum Południe Centrum Północ Grzybowice Guido Helenka Kończyce Maciejów Makoszowy Mikulczyce Os. Mikołaja Kopernika Os. Młodego Górnika Os. Tadeusza Kotarbińskiego Pawłów Poremba Rokitnica Skłodowskiej-Curie Śródmieście Zaborze Południe Zaborze Północ Zandka
Osiedla mieszkaniowe	Borsiga Janek
Dawne gminy (wsie)	Biskupice Dorota Grzybowice Kolonia Grzybowska Kolonia Wieszowska Kończyce Maciejów Małe Zabrze Mikulczyce Pawłów Rokitnica Stare Zabrze Zaborze

Powiat Tarnowitz (1873–1927^[A]) — Powiat tarnogórski (1922–1975)

Siedziba powiatu – Tarnowskie Góry

Przynależność wojewódzka	prow. Śląsk, rejencja opolska (1873–1919) prow. Górny Śląsk, rejencja opolska (1919–22/27^[A]) woj. śląskie (1922–39) woj. śląskie (1945–50) woj. katowickie (1950–53) woj. stalinogrodzkie (1953–56) woj. katowickie (1956–75)
Miasta (1873–1975)	Brzeziny Śląskie (1951–75) Brzozowice-Kamień (1962–72) Miasteczko Śląskie (Georgenberg) (1892–1945 i 1963–75) Piekary Śląskie (od 1947) Radzionków (1951–75) Strzybnica (1967–75) Tarnowskie Góry (Tarnowitz)
Gminy wiejskie jednostkowe (1873–1945)	Bobrowniki (Bobrownik) Boruszowice (Boruschowitz) Brynica (Brinitz) Chechło Nowe (Neu Chechlau) (do 1929 →) Chechło Stare (Alt Chechlau) (do 1929 →) Glinice (Glinitz) Górniki (Friedrichswille) (do 1926 →^[A]) Grzybowice (Grzibowitz, 1877 Pilzendorf) (do 1926 →^[A]) Jędrysek (Jendryssek) (do 1933 →) Kępczowice (Kempczowitz) (do 1926 →^[A]) Kolonia Grzybowska (Marienau) (do 1877) Kolonia Wieszowska (Philippsdorf) (do 1877) Konary (Kunary) (do przed 1908) Kozłowa Góra (Koslowagora) Kunszt (Friedrichsgrube) (do przed 1885) Laryszów (Larischhof) (do 1926 →^[A]) Lasowice (Lassowitz) (do 1940) Miasteczko (Georgenberg) (do 1890 →) Miedary (Miedar) (do 1926 →^[A]) Mikołeska (Mikoleska) (← od 1922) Mikulczyce (Mikultschütz) (do 1926 →^[A]) Nakło (Naklo) Nierada (Nierada) (do przed 1908) Opatowice (Oppatowitz) Orzech (Orzech) Piaseczna (Piassetzna) (do 1939) Piekary Rudne (Rudy-Piekar) (do 1939) Pniowiec (Groß Pniowitz, 1908 Pniowitz) (do 1939) Ptakowice (Ptakowitz) (do 1926 →^[A]) Radzionków (Radzionkau) Repty Nowe (Neu Repten) Repty Stare (Repten) Rybna (Rybna) (do 1941) Sowice (Sowitz) Stolarzowice (Stollarzowitz) (do 1926 →^[A]) Sucha Góra (Trockenberg) Świerklaniec (od 1924) Tarnowice Stare (Alt Tarnowitz) Truszczyca (Truschütz) (do 1933 →) Wieszowa (Wieschowa) (do 1926 →^[A]) Wilkowice (Groß Wilkowitz) (do 1926 →^[A]) Wilkowice-Osiedle (Georgendorf) (do przed 1908) Zbrosławice (Broslawitz) (do 1926 →^[A]) Żyglin (Groß Zyglin) Żyglinek (Klein Zyglin)
Obszary dworskie (1873–1924/28^[B])	Bibiela (Bibiella) (do 1924) Bobrowniki (Bobrownik) (do 1924) Chechło Stare (Alt Chechlau) (do 1923) Grzybowice (Grzibowitz, 1877 Pilzendorf) (do 1926 →^[A]) Jędrysek (Jendryssek) (do 1924) Karłuszowiec-Segiet (Karlshof-Segeth) (1909–24) Kępczowice (Kempczowitz) (do 1926 →^[A]) Konary (Kunary) (do przed 1908) Kopanina (Kopanina) (1904–1926 →^[A]) Kozłowa Góra (Koslowagora, Ziegenberg) (do 1924) Lasowice-Sowice (Lassowitz-Sowitz, 1922 Lasowice) (do 1924) Miedary (Miedar) (do 1926 →^[A]) Mikołeska (Mikoleska) (← 1922–24) Mikulczyce (Mikultschütz) (do 1926) Nakło (Naklo) (do 1924) Opatowice (Oppatowitz) (do 1924) Orzech (Orzech) (do 1924) Pasieki (Passiecken) (do 1924) Piaseczna (Piassetzna) (do 1924) Piekary Rudne (Rudy-Piekar) (do 1923) Pniowiec (Groß Pniowitz) (do przed 1908) Ptakowice (Ptakowitz) (do 1926 →^[A]) Radzionków (Radzionkau) (do 1924) Repty Stare (Repten) (do 1924) Rybna (Rybna) (do 1923) Stolarzowice (Stollarzowitz) (do 1926 →^[A]) Strzybnica (Friedrichshütte) (do 1924) Sucha Góra (Trockenberg) (do 1924) Tarnowice Stare (Alt Tarnowitz) (do 1924) Świerklaniec (Neudeck) (do 1924) Truszczyca (Truschütz) (do 1923) Wieszowa (Wieschowa) (do 1926 →^[A]) Wilkowice (Groß Wilkowitz) (do 1926 →^[A]) Zbrosławice (Broslawitz) (do 1926 →^[A]) Żyglinek (Klein Zyglin) (do 1924)
Gminy wiejskie zbiorowe (1945–54 i 1973–75)	Bobrowniki (1945–54) Boruszowice (1945–54) Brzeziny Śląskie (1945–51) Brzozowice-Kamień (1945–54) Dąbrówka Wielka (1945–54) Krupski Młyn (1973–75) Miasteczko Śląskie (Miasteczko) (1946–54) Miedary (← 1951–54) Nakło (Nakło Śląskie) (1945–46 i 1973–75) Piekary Śląskie (1945–46) Radzionków (1945–51) Repty Stare (1945–54) Stolarzowice (← 1951–54 i 1973–75) Strzybnica (1945–54) Świerklaniec (1945–54 i 1973–75) Tarnowice Stare (1945–46) Tąpkowice (1973–75) Tworóg (← 1951–54 i 1973–75) Wieszowa (← 1951–54) Zbrosławice (← 1951–54 i 1973–75) Żyglin (1945–46)
Gromady (1954–72)	Bobrowniki (1954–72) Boruszowice (1954–72) Brzozowice-Kamień (1954) Dąbrówka Wielka (1954–57) Kozłowa Góra (1954–72) ~~Krupski Młyn~~ (←~~1956~~) Miasteczko Śląskie (1954–57) Miedary (1954–72) Nakło (1954–57) Ożarowice (← 1957–72) Potępa (1954–61) Repty (1954–72) Rybna (1954–61) Stolarzowice (1954–57) Strzybnica (1954–57) Sucha Góra (1954–72) Świerklaniec (1954–72) Tąpkowice (← 1957–72) Tworóg (1954–72) Wieszowa (1954–57) Wojska (1954–72) Zbrosławice (1954–57) Żyglin (1954–72)
Osiedla (1954–72)	Brzozowice-Kamień (do 1962) Dąbrówka Wielka (1958–72) Krupski Młyn (←) (1956–72) Miasteczko Śląskie (1958–63) Nakło (1958–72) Stolarzowice (1958–72) Strzybnica (1958–66) Wieszowa (1958–72) Zbrosławice (1958–72)

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v W wyniku plebiscytu na Górnym Śląsku (1921) większa część powiatu Tarnowitz przeszła pod władzę polską, z której utworzono powiat tarnogórski. Fragmenty powiatu Tarnowitz, które pozostały w Niemczech utrzymano przy szczątkowym powiecie Tarnowitz do 1 stycznia 1927, kiedy to połączono go z okrojonym powiatem Beuthen w nowy powiat Beuthen-Tarnowitz
↑ Obszary dworskie zniesiono w Polsce w 1924, a w Niemczech w 1928