Przejdź do zawartości

Mistrzostwa Polski seniorów w lekkoatletyce

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Mistrzostwa Polski seniorów
w lekkoatletyce

Bieg podczas mistrzostw Polski seniorów w Bielsku-Białej w roku 2010. Na pierwszym planie Renata Pliś

Kierownictwo

PZLA

Dyscyplina

lekkoatletyka

Pierwsza edycja

Lwów 1920

2022 2023

Mistrzostwa Polski seniorów w lekkoatletyce – zawody lekkoatletyczne rozgrywane w sezonie letnim począwszy od 1920 roku[1].

Najważniejsza krajowa impreza lekkoatletyczna, której pierwsza edycja – pod nazwą mistrzostwa główne Polski[2] – odbyła się we Lwowie w roku 1920[3]. Kobiety w imprezie startują od roku 1922[4]. Początkowo w programie zawodów znajdowała się niewielka, z biegiem lat ich liczba rosła – obecnie o medale mistrzostw kraju rywalizuje się we wszystkich konkurencjach olimpijskich oraz biegach przełajowych, półmaratonie oraz biegu na 10 kilometrów. W przeszłości w programie zawodów obecne były także nietypowe konkurencje jak rzut granatem. Obecnie organizatora mistrzostw Polski wybiera Prezydium Polskiego Związku Lekkiej Atletyki[5]. Poza głównymi zawodami odbywają się także osobne mistrzostwa w poszczególnych konkurencjach (maratonie, półmaratonie, wielobojach, biegach przełajowych, chodzie sportowym, biegu na 5 kilometrów, biegu na 10 000 metrów czy biegach na 10 kilometrów). W okresie międzywojennym organizowano także osobne mistrzostwa w biegu na 3000 metrów z przeszkodami oraz biegach rozstawnych[6].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

11 października 1919 w Krakowie powołano do życia Polski Związek Lekkiej Atletyki – pierwszą organizację sportową w niepodległej Polsce[7][8]. Władze Związku w celu propagowania lekkoatletyki oraz w ramach integracji środowiska postanowiły organizować mistrzostwa Polski[6]. Pierwsze mistrzostwa odbyły się 17 i 18 lipca 1920 roku we Lwowie (mieście, w którym znajdowała się wówczas siedziba PZLA) na stadionie Pogoni, który był jedynym nowoczesnym wówczas stadionem lekkoatletycznym w Polsce[6]. W imprezie wystartowali tylko mężczyźni. Tytuły mistrzów kraju przyznano wtedy tylko tym lekkoatletom, którzy uzyskali wyniki lepsze od wcześniej ustalonych minimów uprawniających do startu w igrzyskach olimpijskich w Antwerpii[9]. Wyczynu tego dokonali jedynie Stanisław Sośnicki (bieg na 100 m), Wacław Kuchar (bieg na 800 m), Kazimierz Cybulski (skok o tyczce) i Sławosz Szydłowski (rzut dyskiem i rzut oszczepem)[2]. W 1922 roku w zawodach pierwszy raz wystartowały kobiety, a ich mistrzostwa aż do roku 1948 (z kilkoma wyjątkami) odbywały się w innym terminie i mieście niż mistrzostwa męskie. Po raz pierwszy mistrzostwa Polski w biegu przełajowym mężczyzn zostały rozegrane 2 października 1921 w Warszawie na trasie 6,5 km – mistrzem Polski został zawodnik lwowskiej Pogoni Jan Baran-Bilewski[10]. Po zawodach w 1922 i 1923, które odbyły się w Warszawie PZLA wydał 11 grudnia 1923 roku specjalny komunikat do Okręgowych Związków Lekkiej Atletyki z apelem o większe zainteresowanie organizacja i udziałem w imprezach mistrzowskich[6]. Początkowo rozgrywano zawody nie tylko w podstawowych konkurencjach lekkoatletycznych, ale także np. w skoku wzwyż oraz skoku w dal z miejsca (w 1920, 1921 i 1927)[6]. W 1924 roku na trasie Rembertów (dziś dzielnica Warszawy) – Wawer (obecnie także dzielnica Warszawy) – ZegrzeNieporętZegrzeWawerRembertów rozegrano pierwsze mistrzostwa Polski w biegu maratońskim[11]. W latach 30. XX wieku program mistrzostw liczył około 25 konkurencji głównych[6]. Ostatnie przed II wojną światową mistrzostwa Polski odbyły się latem 1939 roku[3].

Po przerwie wojennej 26 sierpnia 1945 w Łodzi – z inicjatywy działaczy krakowskich, warszawskich i łódzkich – postanowiono o przygotowaniu walnego zebrania PZLA, a 29 września przedstawiciele siedmiu okręgów wybrali pierwsze powojenne władze Związku[6]. Prezesem PZLA został wybrany Walenty Foryś[6]. Od 29 do 30 września na stadionie Łódzkiego Klubu Sportowego, który przetrwał wojnę w relatywnie dobrym stanie, rozegrano mistrzostwa Polski[9]. W zawodach najlepiej zaprezentowali się zawodnicy Cracovii[12].

W 1951 w Warszawie mistrzostwa Polski seniorów odbyły się w ramach Spartakiady 1951[12][9]. W latach 50. XX wieku polska reprezentacja lekkoatletyczna notowała duże sukcesy międzynarodowe[9], a przez niemieckich dziennikarzy została nazwana wunderteamem[13], przez dwa lata nie przegrała meczu międzypaństwowego, notując serię 14 zwycięstw począwszy od meczu przeciwko Norwegii w dniach 24 i 25 września 1955 w Poznaniu[14]. Międzynarodowe sukcesy zawodników sprawiły, iż w owym czasie lekkoatletyka stała się w Polsce sportem narodowym[15]. Popularność lekkoatletyki przekładała się także na widownię mistrzostw kraju np. w 1965 w Szczecinie miejscowy stadion Pogoni wypełnił się po brzegi ponad 20 000 widzów (startował wówczas reprezentujący miejscowy klub Wiesław Maniak – finalista igrzysk olimpijskich w Tokio)[16]. Podczas mistrzostw Maniak czasem 10,1 ustanowił rekord Polski w biegu na 100 metrów[17].

W 1969 po raz ostatni mistrzostwa Polski seniorów rozegrano na żużlowej bieżni, a ich areną był stadion Wisły Kraków[4][10]. 15 sierpnia 1969 oddano do użytku nowoczesny jak na owe czasy stadion warszawskiej Skry, który jako pierwszy w Europie Środkowo-Wschodniej zyskał sztuczną nawierzchnię tartanową[9]. Od 1970 do 1974 obiekt rokrocznie gościł mistrzostwa kraju (organizowane w owym czasie w obsadzie międzynarodowej[4][10]. Po zmodernizowaniu stadionu Wojskowego Klubu Sportowego Zawisza w Bydgoszczy w 1974 roku w kolejnych latach był on gospodarzem kilku edycji mistrzostw kraju. Wraz z rozwojem sztucznych nawierzchni w kolejnych latach mistrzostwa Polski organizowały nowe ośrodki takie jak Lublin, Grudziądz, Piła czy Kielce[3]. W 1995 ostatni raz mistrzostwa kraju przeprowadzono w Warszawie, która do dziś gościła najwięcej edycji krajowego czempionatu[3].

Edycje

[edytuj | edytuj kod]
Zdzisław Latawiec był medalistą pierwszych mistrzostw Polski
Oszczepnik Janusz Sidło jest multimedalistą mistrzostw kraju
Najbardziej utytułowana polska lekkoatletka Irena Szewińska ma na koncie wiele medali mistrzostw Polski
Stadion w Bydgoszczy (po modernizacji w 2008) był wielokrotnie areną mistrzostw Polski
Stadion w Bielsku-Białej – gospodarz mistrzostw w 2003, 2010 i 2012 roku
W 1991 i 1993 mistrzostwa Polski odbyły się na stadionie w Kielcach
Stadion w Grudziądzu gościł mistrzostwa Polski w 1986 i 1988 roku
Stadion w Zabrzu dwa razy był areną mistrzostw. W 2012 roku stracił bieżnię
Plakat promujący mistrzostwa w 2010 w Bielsku-Białej
Edycja Gospodarz Data Stadion
1920 Lwów 16–18 lipca Stadion Pogoni Lwów
1921 Lwów 13–15 sierpnia Stadion Pogoni Lwów
1922 Warszawa 30 września–1 października Park Sobieskiego[a]
1923 Warszawa 25–26 sierpnia Park Sobieskiego[a]
1924 Warszawa 6–8 września Park Sobieskiego[a]
1925 Kraków
Warszawa
14–16 sierpnia (panowie)
17–18 lipca (panie)
Stadion Wisły Kraków
Park Sobieskiego[a]
1926 Warszawa 13–15 sierpnia (panowie)
7–8 sierpnia (panie)
Park Sobieskiego[a]
1927 Warszawa
Poznań
10–12 lipca (panowie)
16–17 lipca (panie)
Park Sobieskiego[a]
Stadion Warty Poznań
1928 Warszawa
Kraków
31 sierpnia–2 września (panowie)
1–2 września (panie)
Park Sobieskiego[a]
Stadion Wisły Kraków
1929 Poznań
Warszawa
5–7 lipca (panowie)
12–14 lipca (panie)
Stadion Miejski
Park Sobieskiego[a]
1930 Warszawa
Bydgoszcz
12–13 lipca (panowie)
26–27 lipca (panie)
Park Sobieskiego[a]
Stadion Szkoły Oficerskiej
1931 Królewska Huta
Warszawa
11–12 lipca (panowie)
18–19 lipca (panie)
Stadion W.F.P.W.
Park Sobieskiego[a]
1932 Warszawa
Łódź
25–26 czerwca (panowie)
18–19 czerwca (panie)
Stadion Wojska Polskiego
Stadion ŁKS-u
1933 Bydgoszcz
Królewska Huta
1–2 lipca (panowie)
15–16 lipca (panie)
Stadion Miejski[18]
Stadion WF
1934 Poznań
Warszawa
5–7 lipca (panowie)
7–8 lipca (panie)
Stadion Miejski
Park Sobieskiego[a]
1935 Białystok
Kraków
6–7 lipca (panowie)
13–14 lipca (panie)
Stadion „Zwierzyniec”
Stadion Wisły Kraków
1936 Wilno
Łódź
26–27 września (panowie)
4–5 lipca (panie)
Stadion na Pióromoncie
Stadion KS WIMA
1937 Chorzów
Bydgoszcz
3–4 lipca (panowie)
10–11 lipca (panie)
Stadion Miejski
Stadion Miejski
1938 Warszawa
Grudziądz
23–24 lipca (panowie)
30–31 lipca (panie)
Stadion Wojska Polskiego
Stadion Miejski
1939 Poznań
Chorzów
8–9 lipca (panowie)
15–16 lipca (panie)
Stadion Miejski
Stadion Miejski
1945 Łódź 29–30 września Stadion ŁKS-u
1946 Kraków 7–8 września Stadion Wisły Kraków
1947 Warszawa
Katowice
12–13 lipca (panowie)
5–6 lipca (panie)
Stadion Wojska Polskiego
Stadion Pogoni Katowice
1948 Poznań
Bydgoszcz
10–11 lipca (panowie)
10–11 lipca (panie)
Stadion WOS
Stadion Miejski
1949 Gdańsk – Wrzeszcz
Łódź
23–24 lipca (panowie)
30–31 lipca (panie)
Stadion Lechii
Stadion ŁKS-u
1950 Kraków 13–15 sierpnia Stadion Wisły Kraków
1951 Warszawa 9–16 września Stadion Wojska Polskiego
1952 Wrocław 14–17 sierpnia Stadion Gwardii Wrocław
1953 Warszawa 4–6 września Stadion Wojska Polskiego
1954 Warszawa 18–23 lipca Stadion Wojska Polskiego
1955 Łódź 23–25 października Stadion ŁKS-u
1956 Zabrze 30 września–1 października Stadion Górnika Zabrze
1957 Poznań 14–16 września Stadion im. 22 lipca
1958 Bydgoszcz 18–20 lipca Stadion Zawiszy
1959 Gdańsk 21–23 sierpnia Stadion Lechii
1960 Olsztyn 5–7 sierpnia Stadion Leśny
1961 Nowa Huta 24–26 sierpnia Stadion Suche Stawy
1962 Warszawa 20–22 lipca Stadion Wojska Polskiego
1963 Bydgoszcz 23–25 sierpnia Stadion Zawiszy
1964 Warszawa 16–19 lipca Stadion Wojska Polskiego
1965 Szczecin 13–15 sierpnia Stadion Pogoni Szczecin
1966 Poznań 4–7 sierpnia Stadion im. 22 lipca
1967 Chorzów 17–20 sierpnia Stadion Śląski
1968 Zielona Góra 12–15 września Stadion MOSiRu
1969 Kraków 14–17 sierpnia Stadion Wisły Kraków
1970 Warszawa 6–9 sierpnia Stadion Skry
1971 Warszawa 26–28 czerwca Stadion Skry
1972 Warszawa 17–19 sierpnia Stadion Skry
1973 Warszawa 10–12 sierpnia Stadion Skry
1974 Warszawa 19–21 lipca Stadion Skry
1975 Bydgoszcz 27–29 czerwca Stadion Zawiszy
1976 Bydgoszcz 25–27 czerwca Stadion Zawiszy
1977 Bydgoszcz 29–31 lipca Stadion Zawiszy
1978 Warszawa 9–11 lipca Stadion Skry
1979 Poznań 10–12 sierpnia Stadion Olimpii Poznań
1980 Łódź 29–31 sierpnia Stadion AZS Łódź
1981 Zabrze 6–8 sierpnia Stadion im. Ernesta Pohla
1982 Lublin 2–4 lipca Stadion Startu Lublin
1983 Bydgoszcz 25–27 czerwca Stadion Zawiszy
1984 Lublin 22–24 czerwca Stadion Startu Lublin
1985 Bydgoszcz 2–4 sierpnia Stadion Zawiszy
1986 Grudziądz 27–29 czerwca Stadion Miejski w Grudziądzu
1987 Poznań 14–16 sierpnia Stadion Olimpii Poznań
1988 Grudziądz 12–14 sierpnia Stadion Miejski w Grudziądzu
1989 Kraków 1–3 września Stadion AWF Kraków
1990 Piła 13–15 lipca Stadion MOSiR Piła
1991 Kielce 12–14 lipca Stadion Budowlanych
1992 Warszawa 19–21 czerwca Stadion Skry
1993 Kielce 23–25 lipca Stadion Budowlanych
1994 Piła 24–26 czerwca Stadion MOSiR Piła
1995 Warszawa 18–20 sierpnia Stadion Skry
1996 Piła 21–23 czerwca Stadion MOSiR Piła
1997 Bydgoszcz 20–22 czerwca Stadion Zawiszy
1998 Wrocław 26–28 czerwca Stadion AWF Wrocław
1999 Kraków 2–4 lipca Stadion AWF Kraków
2000 Kraków 6–8 sierpnia Stadion AWF Kraków
2001 Bydgoszcz 29 czerwca–1 lipca Stadion Zawiszy
2002 Szczecin 19–21 lipca Miejski Stadion Lekkoatletyczny w Szczecinie
2003 Bielsko-Biała 4–6 lipca Stadion KS Sprint
2004 Bydgoszcz 2–4 lipca Stadion im. Krzyszkowiaka
2005 Biała Podlaska 24–26 czerwca Stadion AWF Biała Podlaska
2006 Bydgoszcz 21–23 lipca Stadion im. Krzyszkowiaka
2007 Poznań 30 czerwca–1 lipca Stadion Olimpii Poznań
2008 Szczecin 4–6 lipca Miejski Stadion Lekkoatletyczny w Szczecinie
2009 Bydgoszcz 31 lipca–2 sierpnia Stadion im. Krzyszkowiaka
2010 Bielsko-Biała 8–10 lipca Stadion KS Sprint
2011 Bydgoszcz 11–13 sierpnia Stadion im. Krzyszkowiaka
2012 Bielsko-Biała 15–17 czerwca Stadion KS Sprint
2013 Toruń 19–21 lipca[19] Stadion Miejski im. G. Duneckiego
2014 Szczecin 29–31 lipca[20] Miejski Stadion Lekkoatletyczny w Szczecinie
2015 Kraków 19–21 lipca[21][22] Stadion AWF Kraków
2016 Bydgoszcz 24–26 czerwca[23] Stadion im. Krzyszkowiaka
2017 Białystok 21–23 lipca[24] Stadion „Zwierzyniec”
2018 Lublin 20–22 lipca Stadion Lekkoatletyczny
2019 Radom 23–25 sierpnia Stadion Lekkoatletyczno-Piłkarski im. Marszałka Józefa Piłsudskiego
2020 Włocławek 28–30 sierpnia Stadion OSiR-u we Włocławku
2021 Poznań 25–27 czerwca Stadion Golęcin
2022 Suwałki[25] 9–11 czerwca Stadion lekkoatletyczny w Suwałkach
2023 Gorzów Wielkopolski[26] 27–29 lipca Stadion lekkoatletyczny im. Lubuskich Olimpijczyków w Gorzowie Wielkopolskim
2024 Bydgoszcz[27] 27-29 czerwca Stadion im. Zdzisława Krzyszkowiaka

Medaliści według konkurencji

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k Dzisiejszy stadion "Agrykola" na Ujazdowie.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Marian Rynkowski, Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz: Osiągnięcia polskiej lekkiej atletyki w 20-leciu międzywojennym 1920–1939: Tom 1 Wyniki Mistrzostw Polski mężczyzn. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 1985.
  2. a b Andrzej Karczmarski. Wzwyż i w dal bez rozbiegu. „Magazyn lekkoatletyczny”, s. 6, lipiec – sierpień 2010. Kobyłka: Lama Production. ISSN 2081-8939. 
  3. a b c d Edycje mistrzostw Polski seniorów [online], Oficjalny portal Polskiego Związku Lekkiej Atletyki [dostęp 2011-12-23] (pol.).
  4. a b c Henryk Kurzyński, Leszek Luftman, Janusz Rozum, Maciej Rychwalski, Andrzej Socha: Historia finałów lekkoatletycznych mistrzostw Polski 1922–2011. Konkurencje kobiece. Bydgoszcz: Komisja Statystyczna PZLA, 2011.
  5. Imprezy mistrzowskie w sezonie 2012 [online], Polski Związek Lekkiej Atletyki [dostęp 2011-12-23] (pol.).
  6. a b c d e f g h Tomasz Jurek, Ignacy Krzewiński, Bernard Woltmann (red.): Lekkoatletyka w Polsce 1919 – 1994. Warszawa: Polskie Towarzystwo Naukowe Kultury Fizycznej, 1994. ISBN 83-900895-5-6.
  7. Zygmunt Głuszek (redaktor) oraz Komisja Propagandy PZLA: Lekkoatletyka w Polsce / Track and Field in Poland. Warszawa: 1971.
  8. Jerzy Skucha, Rozpoczynamy rok jubileuszu 90-lecia PZLA [online], Oficjalny portal Polskiego Związku Lekkiej Atletyki [dostęp 2015-01-04] (pol.).
  9. a b c d e Janusz Rozum, Daniel Grinberg, Zbigniew Jonik, Henryk Kurzyński, Leszek Luftman, Stefan Pietkiewicz, Tadeusz Wołejko: 90 lat polskiej lekkoatletyki 1919–2009. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 2009. ISBN 978-83-902509-9-1.
  10. a b c Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz, Janusz Rozum, Tadeusz Wołejko: Historia Finałów Lekkoatletycznych Mistrzostw Polski 1920-2007. Konkurencje męskie. Szczecin - Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 2008. ISBN 978-83-61233-20-6.
  11. Tadeusz Dziekoński: Mistrzostwa Polski w maratonie mężczyzn 1924–1988. Warszawa: Komisja Biegów Przełajowych i Ulicznych oraz Komisja Statystyczna PZLA, lipiec 1988.
  12. a b Witold Gerutto, Maciej Wawrzykowski, Otton Pieszewicz, Zdzisław Drozdowski: 50 lat PZLA – Rocznik Jubileuszowy 1968. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1969.
  13. 90 lat polskiego sportu. Warszawa: 2011, s. 30-31.
  14. Zbigniew Łojewski, Tadeusz Wołejko: Osiągnięcia Polskiej Lekkiej Atletyki w 40-leciu PRL. Mecze Międzypaństwowe I Reprezentacji Polski seniorów – mężczyźni. Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 1984.
  15. Tomasz Jurek, Ignacy Krzewiński, Bernard Woltmann (red.): Lekkoatletyka w Polsce 1919–1994. Warszawa: Polskie Towarzystwo Naukowe Kultury Fizycznej, 1994. ISBN 83-900895-5-6.
  16. Paweł Bartnik, Wiesław Maniak – najszybszy biały człowiek świata [online], ifnt.fizyka.amu.edu.pl [dostęp 2011-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (pol.).
  17. Janusz Waśko, Andrzej Socha: Athletics National Records Evolution 1912 – 2006. Zamość - Sandomierz: 2007.
  18. Bydgoszcz (Stadion Miejski) 1933m, 1937k, 1948k [online], nastadiony.pl [dostęp 2012-10-24] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-26] (pol.).
  19. 89. Mistrzostwa Polski Seniorów [online], pzla.pl [dostęp 2012-09-07] (pol.).
  20. 90. Mistrzostwa Polski Seniorów [online], Polski Związek Lekkiej Atletyki [dostęp 2013-09-20] (pol.).
  21. Kalendarz Mistrzostw Polski 2015 (projekt) [online], Polski Związek Lekkiej Atletyki [dostęp 2014-08-05] (pol.).
  22. Maciej Jałoszyński, Kraków gospodarzem Mistrzostw Polski Seniorów 2015 [online], Polski Związek Lekkiej Atletyki [dostęp 2014-10-22] (pol.).
  23. Maciej Jałoszyński, Bydgoszcz, Toruń, Suwałki i Gliwice ugoszczą MP 2016 [online], Polski Związek Lekkiej Atletyki [dostęp 2015-12-23] (pol.).
  24. Maciej Jałoszyński, Białystok gospodarzem 93. Mistrzostw Polski [online], Polski Związek Lekkiej Atletyki, 11 października 2016 [dostęp 2016-10-11] (pol.).
  25. Maciej Jałoszyński, Suwałki gospodarzem 98. PZLA Mistrzostw Polski w roku 2022 [online], Polski Związek Lekkiej Atletyki [dostęp 2021-01-25] (pol.).
  26. Gorzów Wielkopolski gospodarzem 99. PZLA Mistrzostw Polski w sezonie 2023 [online], pzla.pl [dostęp 2021-11-27] (pol.).
  27. Jubileuszowe 100 PZLA Mistrzostwa Polski odbędą się w Bydgoszczy [online], pzla.pl [dostęp 2024-04-30] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Henryk Kurzyński, Stefan Pietkiewicz, Janusz Rozum, Tadeusz Wołejko: Historia Finałów Lekkoatletycznych Mistrzostw Polski 1920-2007. Konkurencje męskie. Szczecin - Warszawa: Komisja Statystyczna PZLA, 2008. ISBN 978-83-61233-20-6.
  • Henryk Kurzyński, Leszek Luftman, Janusz Rozum, Maciej Rychwalski, Andrzej Socha: Historia finałów lekkoatletycznych mistrzostw Polski 1922–2011. Konkurencje kobiece. Bydgoszcz: Komisja Statystyczna PZLA, 2011.