Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych im. Róży Czackiej w Laskach
52°17′54″N 20°50′20″E/52,298333 20,838889
 Szkoły dla osób słabowidzących i niewidomych, także z dodatkowymi niepełnosprawnościami | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Laski, ul. Brzozowa 75 |
| Data założenia |
1921 |
| Patron | |
| Liczba uczniów |
300 |
| Dyrektor |
Elżbieta Szczepkowska |
| Członkostwo |
Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi |
Położenie na mapie gminy Izabelin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu warszawskiego zachodniego  | |
| 52°17′54″N 20°50′20″E/52,298333 20,838889
| |
| Strona internetowa | |
.jpg)
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla Dzieci Niewidomych im. Róży Czackiej w Laskach, w gminie Izabelin, koło Warszawy. Prowadzi szkoły dla osób niewidomych i słabowidzących.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Ośrodek jest prowadzony przez Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi. Powstał w 1921 roku w Laskach pod nazwą „Zakład dla Niewidomych” na terenie dawnego folwarku, podarowanego przez rodzinę Daszewskich ociemniałej hrabiance Róży Czackiej, która w 1911 roku założyła w Warszawie Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi. Róża Czacka w roku 1917 przywdziała habit franciszkański i jako Matka Elżbieta założyła w 1918 r. Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża, do dziś będące filarem dzieła pomocy niewidomym[1].
W pierwszym roku istnienia wybudowano 1 dom mieszczący 30 mieszkańców. Po dziesięciu latach Ośrodek posiadał już 10 domów mieszkalnych dających pomieszczenie około 300 ludziom oraz 8 budynków gospodarczych. Na terenie osiedla powstało również gospodarstwo rolne, ogród warzywny, owocowy i kwiatowy z inspektami i cieplarnią. Z inicjatywy Towarzystwa, przy jego współudziale i współpracy przeprowadzono szosę do Warszawy, zelektryfikowano Zakład, a następnie sąsiadujące wsie, przeprowadzono połączenie telefoniczne z Warszawą, co przyczyniło się do ożywienia okolicy i uregulowania komunikacji. Zakład w Laskach miał stanowić w zamierzeniu Towarzystwa wzorową placówkę różnych rodzajów opieki nad niewidomymi, ośrodkiem badań naukowych tyflologicznych i ośrodkiem szkolenia dla personelu pracującego z niewidomymi.
Drewniana kaplica pw. Matki Bożej Anielskiej zbudowana została w latach 1922-1925 według projektu Łukasza Wolskiego. W latach 2001–2002 została ona przebudowana z zachowaniem stanu pierwotnego.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku Zakład stał się terenem walk i pomimo strat materialnych sięgających 75% niósł pomoc, prowadząc szpital polowy. W czasie wojny oficjalnie działalność Ośrodka została zawieszona. Część uczniów ewakuowano do Żułowa. Jednak Ośrodek w Laskach nadal pełnił funkcję opiekuńczą, obejmując nią także sieroty wojenne. Mieszkańcy byli zaangażowani w działalność konspiracyjną. W latach 1942–1944 przebywał tu jako kapelan obwodu Armii Krajowej ks. Stefan Wyszyński, przyszły prymas Polski. W roku 1944 Matka Czacka podjęła decyzję o przystąpieniu placówki w Laskach do Powstania Warszawskiego. Na terenie Ośrodka urządzono szpital powstańczy i punkt kontaktowy AK[2]. Przez pewien czas przebywali tu żołnierze węgierscy, co upamiętnia tablica na jednym z domów. [3]
Towarzystwo zostało formalnie reaktywowane decyzją prezydenta m. st. Warszawy z dnia 10 lutego 1947 roku i wpisane do rejestru stowarzyszeń. Przystąpiono do odbudowy zniszczeń wojennych. Niestety, na skutek reformy rolnej utracone zostały znaczne obszary ziemi uprawnej, stanowiące zaplecze aprowizacyjne dla działalności Towarzystwa. Miały także miejsce działania w kierunku przejęcia Zakładu w Laskach przez władze komunistyczne lub przeniesienia wszystkich uczniów o normalnym rozwoju umysłowym do innych, państwowych zakładów.
Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi prowadząc Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nieprzerwanie od 1921 roku, wykształciło do tej pory ponad 2000 niewidomych i słabowidzących osób.
W latach powojennych nastąpiła odbudowa i szybki rozwój Zakładu. Dzięki licznym prywatnym darowiznom, w szczególności Polonii amerykańskiej, powstały nowe budynki przedszkola, szkół, internatów, warsztatów oraz zaplecze techniczne, a także Dom Przyjaciół Niewidomych.
Poza placówką w Laskach, filie ośrodka szkolno-wychowawczego znajdują się w Rabce-Zdroju (szkoła podstawowa dla dzieci niewidomych z lekkim upośledzeniem umysłowym) oraz w Gdańsku-Sobieszewie (Wczesne Wspomaganie Rozwoju Niewidomego Dziecka).
Działalność społeczna, kulturalna i religijna
[edytuj | edytuj kod]W Laskach bywali i pisali swoje utwory znani polscy pisarze i publicyści, m.in. Antoni Słonimski, Jerzy Liebert, Jerzy Zawieyski, Stanisław Stomma, Zygmunt Kubiak, Marian Brandys (wszyscy pochowani są na zakładowym cmentarzu leśnym), Zbigniew Herbert, Ewa Szelburg-Zarembina, Tadeusz Mazowiecki, ks. Jan Twardowski, Julia Prajs czy Adam Michnik. Zakład był także ważnym ośrodkiem katolickiej inteligencji oraz miejscem przyciągającym i chroniącym ludzi prześladowanych przez władze komunistyczne. Opiekę duchową nad nim sprawowali ks. Władysław Korniłowicz i ks. Jan Zieja.
Laski są również uznanym ośrodkiem ewangelizacyjnym. W utrzymywanym przez Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża domu rekolekcyjnym od lat odbywają się spotkania i rekolekcje dla młodzieży i dorosłych, widzących i niewidomych z całej Polski, prowadzone przez wielu znakomitych duchownych.
Działalność edukacyjna i wychowawcza
[edytuj | edytuj kod]W Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Laskach do samodzielnego życia przygotowuje się około 300 niewidomych i niedowidzących dzieci pochodzących z całej Polski. Praca z niewidomymi dziećmi zaczyna się w Laskach w Dziale Wczesnego Wspomagania Rozwoju Niewidomego Dziecka, gdzie wkrótce po stwierdzeniu dysfunkcji widzenia u dziecka rodzice mogą uzyskać pomoc psychologiczną i tyflopedagogiczną. Dzieci rozpoczynają edukację w przedszkolu, ucząc się niezależności oraz samodzielności w ubieraniu się, jedzeniu i poruszaniu się. Następnie uczą się w szkołach podstawowych i gimnazjach, realizujących program szkolny oraz dalsze przygotowanie do samodzielnej egzystencji. Dalsza nauka jest prowadzona w ogólnokształcących i zawodowych szkołach ponadgimnazjalnych. W Laskach działa również szkoła muzyczna. Dzieci z lekkim upośledzeniem umysłowym uczestniczą w zajęciach o programie dostosowanym do ich możliwości[4].
Ośrodek dysponuje obszerną bazą sportowo-rehabilitacyjną i bytową: 3 internaty, kryty basen, hala rehabilitacji ruchowej, centrum rehabilitacji zawodowej z wieloma warsztatami i pracowniami, stajnia z hipoterapią, sala konferencyjna z klubokawiarenką[4].
W ramach działalności edukacyjnej są prowadzone następujące przedsięwzięcia oświatowe:
- wczesne wspomaganie rozwoju dziecka niewidomego (wczesna interwencja);
- przedszkole;
- szkoła podstawowa;
- gimnazjum;
- zasadnicza szkoła zawodowa ze specjalnościami:
- rękodzielnik wyrobów włókienniczych,
- ślusarz;
- zasadnicza szkoła zawodowa specjalna z klasami wielozadaniowymi;
- liceum ogólnokształcące;
- technikum dla niewidomych i niedowidzących ze specjalnością technik informatyk;
- technikum ze specjalnością technik masażysta;
- szkoły policealne;
- szkoła muzyczna I stopnia[4].
Dla uczniów o obniżonej sprawności OSW prowadzi szkoły specjalne:
- szkołę podstawową,
- gimnazjum,
- zasadniczą specjalną szkołę zawodową,
- szkołę przysposobienia do pracy,
- szkołę dla głuchoniewidomych,
- biblioteki: czarnodrukowa, brajlowska, tyflologiczna, multimedialna[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Praca zbiorowa pod redakcją Tadeusza Mazowieckiego. Ludzie Lasek. Biblioteka Więzi Tom 56. Wydanie II. Warszawa 2000. ISBN 83-88032-30-5.
- ↑ Alicja Gościmska, Michał Kamiński. Laski w czasie okupacji 1939-1945. Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej. Warszawa 1987. Brak nr ISBN.
- ↑ Krystyna Golińska-Engelmayer, Węgrzy w Podkowie Leśnej, „Podkowiański Magazyn Kulturalny” (51), jesień 2006 [dostęp 2022-09-07].
- ↑ a b c d Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi w Laskach [online], 9 lutego 2023 [dostęp 2023-10-18] (pol.).