Psammophis
| Psammophis[1] | |||
| Fitzinger, 1826[2] | |||
 Piaskowiec zwyczajny (P. schokari) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina |
Colubroidea | ||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Psammophis | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Coluber sibilans Linnaeus, 1758 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Psammophis – rodzaj węży z rodziny Psammophiidae.
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce (Egipt, Libia, Algieria, Maroko, Mauretania, Mali, Senegal, Gambia, Gwinea Bissau, Gwinea, Sierra Leone, Liberia, Burkina Faso, Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana, Benin, Togo, Nigeria, Kamerun, Niger, Czad, Egipt, Sudan, Sudan Południowy, Erytrea, Dżibuti, Etiopia, Somalia, Kenia, Uganda, Rwanda, Burundi, Republika Środkowoafrykańska, Gabon, Kongo, Demokratyczna Republika Konga, Tanzania, Malawi, Zambia, Angola, Namibia, Botswana, Zimbabwe, Mozambik, Eswatini i Południowa Afryka) i Azji (Arabia Saudyjska, Jemen, Oman, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Kuwejt, Libia, Jordania, Izrael, Azerbejdżan, Irak, Iran, Turkmenistan, Uzbekistan, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Afganistan, Mongolia, Chiny, Indie, Pakistan, Nepal, Mjanma, Laos, Tajlandia, Kambodża, Wietnam i Indonezja)[10][11]. W miocenie przedstawiciele rodzaju występowali też na terenie Europy (Hiszpania)[12].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Psammophis: gr. ψαμμος psammos „piasek”[13]; οφις ophis, οφεως opheōs „wąż”[14].
- Taphrometopon: gr. ταφρος taphros „rów”[15]; μετωπον metōpon „czoło”, od μετα meta pomiędzy; ωψ ōps, ωπος ōpos „oczy”[16]. Gatunek typowy: Coluber (Taphrometopon) lineolatus Brandt, 1838.
- Philodendros: gr. φιλος philos „miłośnik”, od φιλεω phileō „kochać”[17]; δενδρον dendron „drzewo”[18]. Gatunek typowy: Dendrophis praeornatus Schlegel, 1837.
- Chorisodon: gr. χωρις khōris „oddzielnie, osobno”[19]; οδους odous, οδοντος odontos „ząb”[20]. Gatunek typowy: Chorisodon sibericum A.M.C. Duméril & Bibron, 1854 (= Coluber (Taphrometopon) lineolatus Brandt, 1838).
- Phayrea: gen.-por. Sir Arthur Purves Phayre (1812–1885), oficer British Army, komisarz Arakan w latach 1849–1852, komisarz Pegu w latach 1852–1862, komisarz Birmy Brytyjskiej w latach 1862–1867[6][21]. Gatunek typowy: Phayrea isabellina Theobald, 1868 (= Coluber condanarus Merrem, 1820).
- Dromophis: gr. δρομος dromos „biegacz”, od τρεχω trekhō „biegać”[22]; οφις ophis, οφεως opheōs „wąż”[14]. Gatunek typowy: Dendrophis praeornatus Schlegel, 1837.
- Amphiophis: gr. αμφι amphi „blisko, dookoła”[23]; οφις ophis, οφεως opheōs „wąż”[14]. Gatunek typowy: Amphiophis angolensis Barbosa du Bocage, 1872.
- Mike: etymologia nieznana, Werner nie wyjaśnił znaczenia nazwy rodzajowej[9]. Gatunek typowy: Mike elegantissimus Werner, 1924 (= Coluber condanarus Merrem, 1820).
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące gatunki[10]:
- Psammophis aegyptius Marx, 1958
- Psammophis afroccidentalis Trape, Böhme & Mediannikov, 2019
- Psammophis angolensis (Bocage, 1872)
- Psammophis ansorgii Boulenger, 1905
- Psammophis biseriatus Peters, 1881
- Psammophis brevirostris Peters, 1881
- Psammophis condanarus (Merrem, 1820)
- Psammophis cornusafricae Šmíd, Fernández, Abdirahman-Elmi & Mazuch, 2023
- Psammophis crucifer (Daudin, 1803)
- Psammophis elegans (Shaw, 1802)
- Psammophis indochinensis Smith, 1943
- Psammophis jallae Peracca, 1896
- Psammophis leightoni Boulenger, 1902
- Psammophis leithii Günther, 1869
- Psammophis leopardinus Bocage, 1887
- Psammophis lineatus (Duméril, Bibron & Duméril, 1854)
- Psammophis lineolatus (Brandt, 1838)
- Psammophis longifrons Boulenger, 1890
- Psammophis mossambicus Peters, 1882
- Psammophis notostictus Peters, 1867
- Psammophis odysseus Georgalis & Szyndlar – wymarły, mioceński gatunek[12]
- Psammophis orientalis Broadley, 1977
- Psammophis phillipsii (Hallowell, 1844)
- Psammophis praeornatus (Schlegel, 1837)
- Psammophis pulcher Boulenger, 1895
- Psammophis punctulatus Duméril, Bibron & Duméril, 1854
- Psammophis rukwae Broadley, 1966
- Psammophis schokari (Forskål, 1775) – piaskowiec zwyczajny[24]
- Psammophis sibilans (Linnaeus, 1758)
- Psammophis subtaeniatus Peters, 1882
- Psammophis sudanensis Werner, 1919
- Psammophis tanganicus Loveridge, 1940
- Psammophis trigrammus Günther, 1865
- Psammophis trivirgatus Peters, 1878
- Psammophis turpanensis Chen, Liu, Cai, Li, Wu & Guo, 2021
- Psammophis zambiensis Hughes & Wade, 2002
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Psammophis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ L.J.F.J. Fitzinger: Neue classification der reptilien nach ihren natürlichen verwandtschaften: nebst einer verwandtschafts-tafel und einem verzeichnisse der reptilien-sammlung des K. K. zoologischen museum’s zu Wien. Wien: J. G. Heubner, 1826, s. 29, 59. (niem.).
- ↑ J.F. von Brandt. Note sur quatre nouvelles especes de serpents de la cote occidentale de la mer Caspienne et la Perse septentrionale, decouvertes par M. Kareline. „Bulletin Scientifique publie par l’Académie Impériale des Sciences de Saint Petersbourg”. 3, s. 243, 1838. (fr.).
- ↑ L.J.F.J. Fitzinger: Systema reptilium. Fasciculus primus, Amblyglossae. Vindobonae: Braumüller et Seidel, 1843, s. 26. (łac.).
- ↑ A.M.C. Duméril. Prodrome de la classification des reptiles ophidiens. „Mémoires de l’Académie des sciences de l’Institut de France”. 23, s. 494, 1853. (fr.).
- ↑ a b W. Theobald. Catalogue of reptiles in the Museum of the Asiatic Society of Bengal. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 37 (Extra Number), s. 51, 1868. (ang.).
- ↑ W. Peters. Über neue Gattungen und neue oder weniger bekannte Arten von Amphibien (Eremias, Dicrodon, Euprepes, Lygosoma, Typhlops, Eryx, Rhynchonyx, Elapomorphus, Achalinus, Coronella, Dromicus, Xenopholis, Anoplodipsas, Spilotes, Tropidonotus). „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1869, s. 447, 1870. (niem.).
- ↑ J.V. Barbosa du Bocage. Diagnoses de quelques espéces nouvelles de Reptiles d’Afrique occidentale. „Jornal de Sciencias Mathematicas, Physicas e Naturaes”. 4, s. 81, 1872. (fr.).
- ↑ a b F. Werner. Neue oder wenig bekannte Schlangen aus dem Naturhistorischen Staatsmuseum in Wien. I. Teil. „Sitzungsberichte. Abt. 1, Mineralogie, Krystallographie, Botanik, Physiologie der Pflanzen, Zoologie, Paläontologie, Geologie, physische Geographie und Reisen”. 133, s. 51, 1924. (niem.).
- ↑ a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Psammophis. The Reptile Database. [dostęp 2025-06-08]. (ang.).
- ↑ R. Midtgaard, Genus Psammophis, [w:] RepFocus – A Survey of the Reptiles of the World [online] [dostęp 2025-06-08] (ang.).
- ↑ a b Georgios L. Georgalis i Zbigniew Szyndlar. First occurrence of Psammophis (Serpentes) from Europe witnesses another Messinian herpetofaunal dispersal from Africa – biogeographic implications and a discussion of the vertebral morphology of psammophiid snakes. „The Anatomical Record”, 2022. DOI: 10.1002/ar.24892. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 186.
- ↑ a b c Jaeger 1944 ↓, s. 154.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 229.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 135.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 171.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 69.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 49.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 151.
- ↑ phayrei, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 76.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 14.
- ↑ Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 403. ISBN 83-01-14344-4.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).