Cerkiew Opieki Matki Bożej w Owczarach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne |
drobne |
||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
|grafika = Owczary, cerkiew Opieki Matki Bożej, widok od strony połudnowej.jpg |
|grafika = Owczary, cerkiew Opieki Matki Bożej, widok od strony połudnowej.jpg |
||
|opis grafiki = |
|opis grafiki = |
||
|państwo = |
|państwo = PL-MA |
||
|miejscowość = [[Owczary (powiat gorlicki)|Owczary]] |
|miejscowość = [[Owczary (powiat gorlicki)|Owczary]] |
||
|wyznanie = [[Kościół katolicki|katolickie]] |
|wyznanie = [[Kościół katolicki|katolickie]] |
||
Wersja z 09:19, 19 lut 2018
| cerkiew parafialna | |||||||||
| |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||
| Miejscowość | |||||||||
| Adres |
{{{adres}}} | ||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| Parafia |
• Parafia Opieki Matki Bożej (greckokatolicka) | ||||||||
| Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||
 49°35′18,8″N 21°11′29,4″E/49,588556 21,191500
| |||||||||
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
.jpg) {{{opis grafiki}}} | |
| Państwo |
{{{państwo}}} |
|---|---|
| Typ |
kulturowe |
| Spełniane kryterium |
III, IV |
| Numer ref. | |
| Region[b] | |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
{{{data wpisu}}} |
| Dokonane zmiany |
{{{dokonane zmiany}}} |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Cerkiew Opieki Matki Bożej w Owczarach – parafialna cerkiew greckokatolicka, zbudowana w 1653, znajdująca się w Owczarach.
Obecnie pełni funkcję greckokatolickiej cerkwi parafialnej oraz kościoła filialnego parafii rzymskokatolickiej w Sękowej
To jedna z najstarszych cerkwi łemkowskich. W 2013 została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z innymi drewnianymi cerkwiami w Polsce i na Ukrainie.
Cerkiew znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego.
Historia
Świątynia w Owczarach została wzniesiona w 1653. Była to druga taka budowla na tym miejscu – pierwsza uległa zniszczeniu pod wpływem grząskiego gruntu. W 1701 dokonano całkowitej przebudowy prezbiterium cerkwi, w 1783 dobudowano wieżę (prace wykonali majstrowie Dimitr Dekowekin i Teodor Rusinka), zaś w 1870 poszerzono przedsionek, by osiągnął równą szerokość z nawą. W 1938 wykonano we wnętrzu polichromię. Po Akcji „Wisła” cerkiew przejęła parafia rzymskokatolicka, adaptując ją na kościół, lecz zachowując wezwanie, jakie nosiła. Po powrocie części wysiedlonych do wsi po 1956 w budynku okazjonalnie były odprawiane również nabożeństwa greckokatolickie. W latach 1983-1985 dokonano gruntownego remontu całości, w tym przywrócono pokrycie dachu gontem. Renowację tę Ministerstwo Kultury i Sztuki nagrodziło specjalnym wyróżnieniem. W 1995 cerkiew otrzymała nagrodę Prix Europa Nostra dla najlepiej utrzymanego obiektu zabytkowego. Począwszy od 1998 świątynia jest wspólną siedzibą parafii rzymsko- i greckokatolickiej. W czerwcu 2013, po kilkuletnim staraniu Cerkiew została wpisana na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO wraz z 15 pozostałymi podobnymi obiektami w Polsce i na Ukrainie.
-
Widok od frontu -
-
Elewacja zachodnia
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Architektura i wyposażenie
Cerkiew reprezentuje typ łemkowski, jest trójdzielna, z wieżą o konstrukcji słupowo-ramowej ponad przedsionkiem. Prezbiterium i nawa, po przebudowach, są równej szerokości. Kryte gontem dachy nad trzema częściami świątyni wieńczą hełmy z pseudolatarniami i krzyżami. Pierwotnie prostokątne okna znajdowały się jedynie w południowej ścianie cerkwi, gdyż część północną utożsamiano z siłami diabelskimi. Ze względu na konieczność ochrony przed wilgocią cerkiew wzniesiono na fundamencie z wykarczowanych pni drzewnych.
We wnętrzu znajduje się osiemnastowieczny ikonostas malowany na niebiesko, czerwono i złoto, dekorowany ażurowymi kolumnami z motywem liści winorośli. Ikony w ikonostasie wykonał artysta Jan Medycki, tworzący wizerunki świętych zarówno dla cerkwi, jak i dla kościołów, stąd znajdujące się w cerkwi w Owczarach ikony pozostają pod wyraźnym wpływem barokowej sztuki zachodniej, poza wizerunkami Matki Bożej i Chrystusa. Kilka wizerunków napisał natomiast anonimowy malarz wiejski. Poza ikonostasem cerkiew posiada również boczne ołtarze św. Mikołaja, Matki Bożej oraz Chrystusa. Ikona w tym ostatnim pochodzi z 1664 i pierwotnie znajdowała się w starszym ikonostasie w tej samej świątyni.
-
Wnętrze -
Wejście -
.jpg)
Wokół cerkwi
Teren cerkwi otoczony jest murem z kamienia łamanego z wejściami: od strony południowej w formie murowanej bramki i od zachodu przez zbudowaną z cegły masywną dzwonnicę bramną. Jest to budowla z około połowy XIX w., dwukondygnacyjna o tynkowanych i bielonych ścianach, nakryta blaszanym dachem namiotowym z baniastym hełmem zwieńczonym krzyżem.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
Bibliografia
- G. i Z. Malinowscy, E. i P. Marciniszyn, Ikony i cerkwie. Tajemnice łemkowskich świątyń, Carta Blanca, Warszawa 2009, ISBN 978-83-61444-15-2
- Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, ss.138,139 ISBN 83-89188-08-2
- Praca zbiorowa, Szlak Architektury Drewnianej Małopolska, Kraków 2010, ss. 199-203, ISBN 978-83-60538-61-6
Linki zewnętrzne
- Cerkiew Opieki Matki Bożej w Owczarach - panorama (dostęp: 07.08.2014)
- Kościoły drewniane, Owczary
